Background
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင် နနွင်း များ စတင်ထွက်ပေါ်နေပြီး ယခင်နှစ်ထက် ဈေးပိုရနေကြောင်း နနွင်းစိုက်တောင်သူများထံမှ သိရသည်။
ကျောက်ဆည်ခရိုင်တွင် နနွင်းစိုက်ဧကပေါင်း ၂၃၅၈ ဧကရှိ၍ နနွင်းများကို မိုးဦးကျကာလတွင် စတင်စိုက်ပျိုးပြီး မြစ်သားမြို့နယ်တွင် ရွာခိုင်ကြီး၊ လွန်ကျော်၊ မဿဲ၊ စမြှောင်၊ ပေတော၊ ဒါးဝယ်အင်းကျေးရွာများတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုး ကြကြောင်း၊ တစ်ဧက ကုန်ကျစရိတ်မှာ ကျပ် ခုနစ်သိန်းမှ ရှစ်သိန်းခန့်ထိ ကုန်ကျကြောင်းသိရသည်။
ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ ပဲပင်ပေါက်ဖောက်ရန်အတွက် မြန်မာပဲတီစိမ်းများ တင်ပို့ရမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၏ ရာသီချိန်နီးလာပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများသို့ ပဲပင်ပေါက်ဖောက်ရန်အတွက် မြန်မာပဲတီစိမ်းများ တင်ပို့နိုင်ရေး၊ အဆိုပြုကုမ္ပဏီများ မှန်ကန်မှုရှိစေရေး၊ တောင်သူပညာပေးသင်တန်းများ ပို့ချနိုင်ရေး၊ တောင်သူ(Farmer)၊ အဝယ်တော်(Collector) နှင့် ပဲတင်ပို့ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဆောင်ရွက်သည့် စက်ရုံများ၏ ထုတ်လုပ်မှု(Processor Level) များ စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်က မြန်မာ့ပဲတီစိမ်းများတင်ပို့နိုင်ရေ းလုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးအဖွဲ့ ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးကျင
အညာဒေသ၌ ထန်းတက်လုပ်ငန်းခွင် စတင်လုပ်ကိုင် နေကြပြီဖြစ်ရာ ယခင်နှစ်များကထက် ထန်းလျက်ဈေးကောင်း ရနေသောကြောင့် ထန်းတက်သူများ ပိုမိုအားထား လုပ်ကိုင် လျက်ရှိကြောင်း ရေနံချောင်းမြို့နယ် ဒေသခံများထံမှ သိရ သည်။ အညာဒေသ၌ ထန်းဖိုဦးရာသီကို ပြာသိုလတွင် ထန်းစ ပြင်ကြပြီး ထန်းဖိုရာသီ ပြာသို၊ တပို့တွဲ၊ တပေါင်း၊ ထန်းအလယ် ရာသီကို တပေါင်း၊ တန်ခူးလ၊ ထန်းမ ရာသီမှာ ကဆုန်၊ နယုန် လဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ထန်းရာသီမှာ ထန်းဖိုဦးစတင်ချိန်ဖြစ်သည်။
မိတ္ထီလာခရိုင်အတွင်း ဆီထွက်သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည့် မိုးနေကြာကို မိတ္ထီလာ၊ မလှိုင်နှင့် သာစည်မြို့နယ်များ၌ စိုက်ပျိုးကြပြီး မိုးနေကြာကို စက်တင်ဘာလတွင် စိုက်ပျိုး၍ ဒီဇင်ဘာလတွင် ရိတ်သိမ်းကြသည်။
နေကြာကို ယခုနှစ် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလာရာ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် နေကြာစိုက်ဧက ၉၀၃၇ဧက၊ ရိတ်ဧက ၁၈၉၆ ဧက၊ အထွက်စုစုပေါင်း ၂၄၈၅၇ တင်း ထွက်ရှိကြောင်း၊ နေကြာဆီသည် ကျန်းမာရေးနှင့်လည်း ညီညွတ်သဖြင့် ယခင်ကထက် စားသုံးမှုများလာ၍ ဈေးကွက်ပိုမိုရရှိလာကြောင်း၊ ဆီကြိတ်ပြီးထွက်ရှိလာသော နေကြာဖတ်ကိုလည်း တိရစ္ဆာန်စာအဖြစ် အသုံး ပြုကြသည်။
အင်းစိန်မြို့နယ်ရှိ တညင်းကုန်းလက်ကားဈေးကြီးအတွင်းသို့ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်မှ ၁၀ ရက်အတွင်း ညောင်တုန်း၊ မှော်ဘီ၊ သာရဝေါ၊ ညောင်နှစ်ပင်ကျေးရွာ၊ ကြာကန်စုကျေးရွာ၊ နေပြည်တော်၊ တပ်ကုန်း၊ ရွှေဒါး၊ မင်္ဂလာဒုံ၊ အင်းစိန်၊ ခရမ်း၊ သုံးခွ၊ ပြည်၊ လက်ပံတန်း၊ မင်းလှ၊ ဝါးနက်ချောင်း၊ မော်လမြိုင်၊ မန္တလေး၊ အုတ်ဖိုနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့မှ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံပန်းမန်များ အများဆုံး ဝင်ရောက် ရောင်းချနေကြောင်း သိရှိရသည်။
စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ဌာနလုပ်ငန်းများနှင့်အတူ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်အပြင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေးအတွက်လည်း လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး စက်မှုကုန်ကြမ်းသီးနှံများ ပိုမိုထွက်ရှိလာနိုင်ရေး သက်ဆိုင်ရာဌာနများ၊ တောင်သူများနှင့်လည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
အင်းစိန်မြို့နယ်ရှိ တညင်းကုန်းလက်ကားဈေးကြီးအတွင်းသို့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှ ၁၃ ရက်အတွင်း ညောင်တုန်း၊ မှော်ဘီ၊ သာရဝေါ၊ ညောင်နှစ်ပင်ကျေးရွာ၊ ကြာကန်စုကျေးရွာ၊ နေပြည်တော်၊ တပ်ကုန်း၊ ရွှေဒါး၊ မင်္ဂလာဒုံ၊ အင်းစိန်၊ ခရမ်း၊ သုံးခွ၊ ပြည်၊ လက်ပံတန်း၊ မင်းလှ၊ ဝါးနက်ချောင်း၊ မော်လမြိုင်၊ မန္တလေး၊ အုတ်ဖိုနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်တို့မှ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံပန်းမန်များ အများဆုံးဝင်ရောက် ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။ ထိုသို့ဝင်ရောက်ရာတွင် ယခုရက်သတ္တ ပတ်အတွင်း ခရမ်းချဉ်သီး ထိုင်ဝမ်(ပိဿာ) ကျပ် ၉၀ဝ မှ ၁၈၀ဝ အတွင်း၊ ဂေါ်ဖီထုပ် (တစ်ထုပ်) ကျပ် ၅၀ဝ မှ ၁၀ဝ၀ အတွင်း၊ ပန်းဂေါ်ဖီ(ထုပ်) ကျပ် ၄၀ဝ မှ ၁၂၀
၂၀၂၃နှစ်သစ်ကိုရောက်ရှိတော့မည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂ နောက်ဆုံးလဖြစ်သည့် ဒီဇင် ဘာလသည် ပြင်ဦးလွင်၌ ယခင်နှစ်များထက် အအေးဓာတ်ပိုမိုသည့် နှစ်ဖြစ်သောကြောင့် ပြင်ဦးလွင်မြို့ရှိ ဆွယ်တာဆိုင်များမှာ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပခရီးသွားဧည့်သည်များဖြင့် စည်ကားပြီး ဆွယ်တာအထည်များ ရောင်းဝယ်အား ယခင်နှစ်တွေထက် များပြားကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ပြည်ခရိုင်တွင် ဖူးစားပြောင်းကို မိုးရာသီနှင့် ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မိုးရာသီတွင် စိုက်ပျိုးသော ဖူးစား ပြောင်းကို မေလနှင့်ဇွန်လတွင် စိုက်ပျိုးပြီး စက်တင်ဘာနှင့် အောက်တိုဘာတို့တွင် ရိတ်သိမ်းရသည်။ ဆောင်းရာသီတွင် စိုက်ပျိုးသော ဖူးစားပြောင်းကို အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာတို့တွင် စိုက်ပျိုးပြီး ဖေဖော်ဝါရီနှင့် မတ်လတို့တွင် ရိတ်သိမ်းသည်။ ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် ဖူးစားပြောင်း (မိုး) စိုက်ဧကမှာ ၈၃၂၁ ဧကရှိပြီး တစ်ဧကအထွက်နှုန်းမှာ အဖူးရေ ၂၄၆၉၆ဖူး ထွက်ရှိသည်ဟု သိရှိရသည်။ ပြည်မြို့တွင် ဖူးစားပြောင်း(မိုး)စိုက်ဧကမှာ ၈၀၂ ဧက၊ ပေါက်ခေါင်းမြို့နယ်တွင် ၉၀၁ ဧက
မြန်မာ့ရိုးရာသရေစာ မုန့်အများစုတွင် ပါဝင်လျက်ရှိပြီး ပြည်တွင်းဈေးကွက် ခိုင်မာလျက်ရှိသော ကောက်ညှင်းဆန် ဈေးနှုန်းမှာ ပုသိမ်ဈေးကွက်တွင် ယခင်နှစ်ထက် ဈေးနှစ်ဆနီးပါး မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ ယခင်နှစ်ကောက်ညှင်းစပါးတင်း ၁၀ဝ လျှင် ကျပ်ကိုးသိန်း၊ ၁၀ သိန်းဝန်းကျင်နှင့် ကောက်ညှင်းဆန် တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၄၀ဝ၀ဝ-၄၁၀ဝ၀ ဈေးသာရှိသော်လည်း ယခုနှစ် ကောက်ညှင်းစပါးဈေးမှာ တင်း ၁၀ဝ ကို ကျပ် သိန်း၂၀ ဝန်းကျင်နှင့် ကောက်ညှင်းဆန် တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၉၀ဝ၀ဝ-၉၁၀ဝ၀ ဈေးနှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။