Background
ကုန်ပစ္စည်းပို့ကုန်နဲ့သွင်းကုန်ကို စုပေါင်းတွက်ချက်မယ်ဆိုရင် တရုတ် နိုင်ငံက ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ အမေရိကန် နိုင်ငံကိုကျောက်တက်ပြီးအကြီးမားဆုံး ကုန်သွယ်မှုနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်လာပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက် ပိုင်းကမ္ဘာ့ကူး သန်းရောင်းဝယ်ရေးမှာအမေရိကန်ရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုကို အာရှနိုင်ငံတရုတ်က စိန် ခေါ်ရာမှာထင်ရှား တဲ့အမှတ်အသားတစ် ခုဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က ပို့ကုန်နဲ့သွင်းကုန်စုစုပေါင်းကို ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၈၂ ထရီလီယံရှိ ကြောင်းအမေရိကန်ရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ကူး သန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ယခင်ရက်သတ္တပတ်ကကြေညာပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ၂၀၁၂ ခုနှစ်စုစုပေါင်း ကုန်သွယ်မှုကဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၈၇ ထရီလီယံရှိကြောင်း တရုတ်အကောက် ခွန်အုပ်ချုပ်ရေးဌာနက ယခင်လက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
စီးပွားရေး တွန်းအားပေး အစီ အစဉ်အရသုံးစွဲမှုကို]]ထာဝရပြုလုပ်သွား မှာ}} မဟုတ်ကြောင်းဘတ်ဂျက်အစည်း အဝေးမတိုင်မီပြောကြားတဲ့ မူဝါဒမိန့် ခွန်းတစ်ခုမှာဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်ရှင်ဇိုအာ ဘေးက ဇန်နဝါရီ ၂၈ ရက်က ကတိပြု ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံကြီးတွေက အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးဖို့အလူးအလဲရုန်းကန်ဆောင်ရွက် နေရပြီးကာလရှည်ကြာစွာနှေးကွေးကျ ဆင်းနေတဲ့သူတို့ရဲ့ ပြည်တွင်းစက်မှုလုပ် ငန်းတွေကို အကာအကွယ် ပေးလာ မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ယခုနှစ်ထဲ မှာတောင်ကို ရီးယားပို့ကုန်လုပ်ငန်းတွေ ကိုယ်ကျိုးစီး ပွားကာကွယ်မှုကိုပိုမိုခံစားရမှာဖြစ်ကြောင်း အစီရင်ခံစာ တစ်ခုမှဖော်ပြထားပါတယ်။
ဂျပန်အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ် ငန်း ၁၀၀၀ ကျော်က ယခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနဲ့ ရင်း နှီးမြှုပ်နှံမှုကိုချဲ့ထွင်ဖို့စီစဉ်ဆောင်ရွက် လျက်ရှိရာခုနှစ်နှစ်အတွင်းအရေအ တွက်အများဆုံးဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ကာဆီကွန် ဘဏ်က ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်က ပြော ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီ တစ်ခုချင်းစီရဲ့ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု အရွယ်အစားကဘတ်သန်း ၅၀ မှ ဘတ်သန်း ၁၀၀ အကြား ရှိကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံနေတဲ့ ကုမ္ပဏီဘဏ္ဍာရေးကိစ္စတွေကိုဆောင် ရွက်ပေးနေတဲ့ စီးပွားဖက်ဂျပန်ဘဏ် ၁၅ ခုနဲ့ပူးတွဲဆောင်ရွက်နေတဲ့ K Bank ရဲ့ ဒုတိယဥက္ကဌဆောင်းပိုးချီဗာပန်ရာ ဂိုကပြောပါတယ်။ စုစုပေါင်း ရင်းနှီးမြှုပ် နှံမှုကဘီလီယံ ၅၀ နဲ့ ဘတ်ဘီလီယံ ၁၀၀ အကြားရှိမဲ့သဘောဖြစ်ပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ဂျပန်အလတ် စားကုမ္ပဏီ ၈၀၀၀ ခန့်ရှိပါတယ်။
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး မရေရာမှုတွေနဲ့ စားသုံးသူဝယ်လိုအားနှေးကွေးနေပေမဲ့ နှစ်အလိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို စံချိန်တင် မြှုပ်နှံသွားမယ်လို့ အယ်လ်ဂျီအုပ်စုက ပြောပါတယ်။ အထောက်အပံ့ ပစ္စည်း တွေအပြင် သုတေသနနဲ့ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အသုံးစရိတ်ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကထက် ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းပိုမိုမြှုပ် နှံမယ်။ တန်ဖိုးအားဖြင့် ဝမ်ထရီလီယံ ၂၀ (ဒေါ်လာ ၁၈ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ) ထိတိုးမြှင့်သွားမယ်လို့ တောင်ကိုရီးယား မှ အယ်လ်ဂျီကုမ္ပဏီက ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်ကပြောပါတယ်။ စုစုပေါင်းရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုရဲ့ ၆၇ ရာခိုင်နှုန်းကို အီလက် ထရွန်းနစ် အယ်လ်ဂျီအက်ထရွန်းနစ်နဲ့ LG Display တွေအတွက် အသုံးပြု မယ်လို့ကုမ္ပဏီကပြောပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံခြား ဘဏ်တွေကယခုနှစ်မှာ အကျိုးအမြတ် ရောဈေးကွက်ရှယ်ယာ နှစ်ခုစလုံး တစ် ဟုန်ထိုးကျဆင်းခဲ့ကြောင်းနဲ့ နှစ်ထပ် ကွမ်းစည်းမျဉ်းပြဌာန်းမှုခံနေရတဲ့ ပြည် တွင်း ဘဏ်တွေ ကို အသားပေးတယ်လို့ ပြစ်တင်ပြောဆိုမှုတွေနဲ့အတူ တချို့လုပ် ငန်းတွေက ဖျာလိပ်ပြီး ပြည်တော်ပြန်ဖို့ စိုင်းပြင်လာတာကို တွေ့ရကြောင်း ကိုရီး ယားဟာရယ်သတင်းမှာ ဖော်ပြထား ပါ တယ်။
ယခင်နှစ်လက ဥရောပ သမဂ္ဂ (အီးယူ) ၏ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုကြောင့် ရေနံတင်သွင်းတာကိုရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက် အီရန်နိုင်ငံကရေနံတင်သွင်းမှုကို တောင် ကိုရီးယားနိုင်ငံက ဆက်လက်ဆောင် ရွက်မှာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို တားဆီးဖို့ ချမှတ်ထားတဲ့ပိတ်ပင်မှုတွေကို ရှောင် ကြဉ်ဖို့အတွက် အီရန်နိုင်ငံရဲ့ အာမခံ ကိုထားရှိပြီး တင်သွင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ စက်တင်ဘာ စုစုပေါင်းရေနံစိမ်း တင်သွင်းမှုက ယခင် နှစ်ကနှင့်နှိုင်းယှဉ်ရင် ၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ပြီး စည် ၇၈ ဒသမ ၃၆ သန်း တစ်ရက်စည် ၂ ဒသမ ၆ သန်းအသုံးပြုလျက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံ တောင်ပိုင် ကိုရီးယားအမျိုးသားေ ရနံ ကော်ပိုရေးရှင်း KNOC က အောက် တိုဘာ ၂၂ ရက်မှာပြောခဲ့ပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ရေနံစိမ်း တင်သွင်းရာမှာပဉ္ဓမမြောက်အများဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အီရန်နိုင်ငံရဲ့အကြီးမား ဆုံး ဖေါက်သည်ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုနှစ် ပထမ ကိုးလအတွင်းအီရန်နိုင်ငံက ရေနံတင် သွင်းမှုက စည် ၃၈ ဒသမ ၇၇ သန်း ရှိပြီး ယခင်နှစ်ကနဲ့နှိုင်းယှဉ်ရင် ၄၁ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း KNOC ကပြောပါတယ်။ တောင်ကိုရီး ယားရေနံချက်လုပ်ငန်းများက အောက် တိုဘာမှာရောက်ရှိမဲ့ရေနံတင်သွင်းမှု ကို ပြန်လည်လက်ခံမှာဖြစ်လို့ တစ်လကို ၆ သန်း တစ်ရက် စည် ၂၀၀၀၀၀ ရှိမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် အပြည့်အ၀ ပြန်လည် တင်သွင်းမဲ့ အခြေအနေ ရှိပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံက နျူကလီးယားလက် နက် ထုတ်လုပ်မည်ဟု သံသယရှိတဲ့ အတွက် အနောက်နိုင်ငံများက အီရန် နိုင်ငံကို စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အီရန်နိုင်ငံက အရပ်ဘက်တွင် သုံးရန်အ တွက်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့ပါတယ်။ Source.reuters.com
ဥရောပနှင့် အာရှနိုင်ငံများသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့မှုကျဆင်း ခဲ့တဲ့အတွက် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ ကုန်သွယ်မှုလိုငွေမြင့် တက်ပြီး ကန်ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ၆ ဘီလီယံထိ ရောက်ရှိခဲ့တယ်။ ဒါ ကြောင့် ပို့ကုန်အားပြုနေသောဂျပန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ပြန် လည်ရှင်သန်ရေး မျှော်လင့်ချက်မှာ အလှမ်းဝေးနေဆဲ ဖြစ် ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သြဂုတ်လ ယန်း ၇၅၄ ဒသမ ၁ ဘီလီယံ (ကန်ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ၆ ဘီလီယံ)လိုငွေပြမှုမှာ ယခင်နှစ်က ရှိခဲ့တဲ့ ကန်ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ၉ ဘီလီယံနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပါက နည်းတယ်လို့ မဆိုနိုင်သေးကြောင်း စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်က ထုတ်ပြန်သည် အစိုးရအစီရင်ခံစာမှာ ပါရှိပါတယ်။ သြဂုတ်လ ပို့ကုန်ဟာ ယန်း ၅ ဒသမ ၀၅ ထရီလီယံ (ကန်ဒေါ် လာ ၆၄ ဒသမ ၃၃ ဘီလီယံ) ရှိခဲ့ရာ ယခင်နှစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပါက ၅ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး သွင်းကုန်မှာ ယန်း ၅ ဒသမ ၈ ထရီလီယံ (ကန်ဒေါ်လာ ၇၃ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ) ရှိခဲ့ရာ တိုးတက်နှုန်း ၅ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံရှိ ဟွာဝေးကုမ္ပဏီရဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် လာမဲ့ငါးနှစ် အတွင်း ပေါင်သန်း ၆၅၀ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံ ပြီး ဝယ်ယူဖြည့်တင်းရေးအတွက် ပေါင် သန်း ၆၅၀ အသုံးပြုမှာ ဖြစ်ကြောင်း နည်းပညာကုမ္ပဏီဟွာဝေးက ကြေညာ ပါတယ်။ ယခု လောလောဆယ်မှာ ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာ လုပ်သားဝန်ထမ်း ၈၀၀ ခန့်ထားပြီး ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ကုမ္ပဏီက လုပ်သား ၁၅၀၀ အထိ ခန့်ထားဖို့ ဆောင်ရွက်ထားပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက် လည် ပတ်သူများအတွက် ဗီဇာစည်းမျဉ်း များကို ထပ်မံ တင်းကျပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဗီဇာ ရရှိဖို့အတွက် ဖိတ်ခေါ်စာနဲ့ ဟို တယ်ခန်း ကြိုတင်ငှားရမ်းထားပြီးဖြစ်တဲ့ အထောက်အထားတွေပြရမှာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် တရုတ်နိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့ခရီးသွား လုပ်ငန်းတည်ရာဌာနကြီး အဖြစ်ရောက် ရှိလာဖို့ ကိစ္စကလည်း ပိုမိုအလှမ်းဝေး သွားပါတယ်။ ခရီးသွားအလည်အပတ် ဗီဇာကို လျှောက်ထားသူက လုပ်ပိုင်ခွင့် ရရှိထားတဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း တစ်ခု၊ ကုမ္ပဏီသို့မဟုတ် လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက တရုတ်နိုင်ငံကိုလာဖို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တဲ့စာ ကို တင်ပြရပါမယ်။ ပြီးတော့ အသွား အပြန်ဝယ်ထားတဲ့ လေယာဉ်လက်မှတ် မိတ္တူနဲ့ ဟိုတယ်ကြိုတင်လက်မှတ်တွေ ကို ပြရမယ်ဆိုတဲ့ စည်းကမ်း ချက်တွေ ကို ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ တင်ထားပါတယ်။