Background
အတွဲ(၁၅)အမှတ်(၅)
မော်တော်ကားထုတ်လုပ်မှုနဲ့ မိုဘိုင်းဖုန်းထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်လာတဲ့ အတွက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ သြဂုတ်စက်မှုကုန်ထွက်က ကိုးလ အတွင်း အမြင့်ဆုံးကိုရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်က နိုင်ငံပိုင်မီဒီ ယာတွေမှာ ဖော်ပြတယ်လို့ အေအက်ဖ် ပီသတင်းတစ်ရပ်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသက စွမ်းဆောင်ရည်နိမ့်ကျနေတဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ် အားထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံတွေကို အသုံးပြုနေရပါတယ်။ လက်ရှိအတိုင်းဆက် လက်သုံးစွဲနေမယ်ဆိုရင် မကြာမီမှာ ရေနံပြတ်လပ်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမှာဖြစ်ကြောင်း လေ့လာချက်အသစ်တစ်ခုအရ သိရတယ်လို့ ပီတီအိုင်သတင်းတစ်ခုမှာ ဖော်ပြ ထားပါတယ်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ၁၉၅၀- ၅၃ ခုနှစ်တောင်ကိုရီးယား ကျွန်းဆွယ် စစ်ပွဲရဲ့ အပျက်အစီးများ ဘဝမှာ ထု ထယ် ကြီးမားတဲ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှုတွေ ရရှိအောင် နှစ်ပေါင်း ၃၀ အတွင်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ကိုရီးယားဟာရယ် သတင်းမှာ ဖော်ပြ ထားပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့ ဂျီဒီပီအရတစ်ဦး ကျဝင် ငွေက ၁၉၅၃ ခုနှစ်မှာ ၆၇ ဒေါ်လာရှိခဲ့ ရာမှ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ၂၃၀၆၇ ဒေါ်လာ ထိမြင့်တက်ခဲ့ပါ တယ်။
အများပြည်သူဈေးကွက်မှာ ရွှေကို အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နိုင်ဖို့အတွက် လာမဲ့ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံက ရွှေအရောင်းအဝယ် စင်တာ တစ်ခုကို ဖွင့်လှစ်မယ်လို့ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့ က တောင်ကိုရီးယားဘဏ္ဍာရေး ကြီးကြပ်ရေး အဖွဲ့က ပြောကြောင်း ကိုရီးယား ဟာရယ်သတင်းမှာ ဖော်ပြ ပါတယ်။
အာရှ ဒေသတွင်းမှာရှိတဲ့ စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းတွေက ချမှတ်ကျင့်သုံးနေ တဲ့ နည်းပညာဝယ် ယူရေးမဟာဗျူဟာ တွေရဲ့ အလားအလာနဲ့အကျိုးကျေးဇူး တွေဖော်ထုတ်နိုင်ဖို့အတွက် ဆောင် ရွက်ခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းကောက်ယူတွေ့ရှိချက် တွေကို Cisco System ကုမ္ပဏီရဲ့ လက်အောက်ခံ အေဂျင်စီက Cisco Capital ကိုယ်စား Forrester Consulting အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့က ထုတ်ပြန် ခဲ့ကြောင်းInfotechlead ဝက်ဘ်ဆိုက် သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
အရေးတကြီးလိုအပ်နေတဲ့ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဆက်လက်ဆောင် ရွက်သွားမယ်ဆိုရင် ဂရိနိုင်ငံအတွက် အကူအညီသစ် ယူရိုဘီလီယံ ပေါင်း များစွာပေးဖို့ ဥရောပဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး တွေက ဇူလိုင် ၈ ရက်က သဘောတူခဲ့ ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းမှာ ဖော် ပြထားပါတယ်။
ယူရိုအုပ်စုကဝန်ကြီးတွေက နွေဦး ရာသီမတိုင်မီ နောက်ဆုံးအစည်းအဝေး ကို ကျင်းပနေတာဖြစ်ပြီး ဒီအစည်း အဝေးအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငွေကြေးရန်ပုံ ငွေအဖွဲ့အကြီးအကဲ ခရစ်စတင်းလား ဂတ်လည်း တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီ အစည်းအဝေးမှာ ဂရိနိုင်ငံအတွက် အကူအညီသစ်ယူရို ၆ ဒသမ ၈ ဘီလီ ယံပေးဖို့ ဝန်ကြီးများက သဘောတူခဲ့ပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ ငွေကြေးကိုတစ်သုတ်ထဲ နဲ့အပြီးထုတ်ပေးမှာမဟုတ်ပါဘူး။ တွေ့ ကြုံလာရတဲ့ အခြေအနေတွေပေါ်မှာ မူတည်ပြီး အမျိုးမျိုးခွဲပြီးထုတ်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ "ယူရိုအုပ်စုက ဂရိနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုတွေကို အလေး ထားကြောင်းပြသလျက်ရှိပါတယ်။ တစ် ချိန်တည်းမှာ နောက်တစ်ကြိမ်ငွေထုတ် ပေးဖို့အတွက် ကြိုတင်လုပ်ဆောင်စရာ အားလုံးကိုအပြည့်အဝဆောင်ရွက်ဖို့ လာမဲ့ရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ ထူးခြားတဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့လိုပါတယ်" လို့ ဒတ်ချ် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ဂျေရို အန်ဒီဆဲဘလိုအင် က ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လိုအပ်တာက ပြည်သူစီမံ အုပ်ချုပ်ရေး အတွက် လိုအပ် တဲ့ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ဖို့လို ပါတယ်။ ဒီလို ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် ဂရိအစိုးရက ယခုနှစ်ကုန် မှာ နိုင်ငံတော် လုပ်ငန်း ပေါင်း ၄၀၀၀ ကိုလျှော့ချဖို့နဲ့ မြို့ပြ ဝန်ထမ်း ၂၅၀၀၀ ကို လုပ်ငန်း ပြောင်းရွှေ့ထားဖို့ ကတိပြုထားပါ တယ်။
ဒီနှစ်ကုန်ကအစပြုပြီး ကြွေးမြီအကျပ်အတည်းဒဏ်ခံယူရိုဇုန်က တစ်စစ ပြန်လည်နာလန်ထူလာမည်" ဟု ဥရောပသမဂ္ဂက ခန့်မှန်းကြောင်းဥရောပ ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဌ မာရီယိုဒရပ်ကီက ဇွန် ၃ ရက်ကပြောသည်။ "ယူရိုငွေကြေးသုံးနယ်မြေရဲ့ စီးပွားရေး အခြေအနေက စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ တည်ငြိမ်တော့မဲ့ လက္ခဏာတချို့ကို တွေ့ရပါ တယ်။ ဒီနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်ကစပြီး တစ်စစပြန်လည်နာလန်ထူလာ လိမ့် မယ်လို့တော့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်" လို့ ရှန်ဟဲမှာ ပြုလုပ်နေတဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ကွန်ဖရင့်မှာ သူက ပြောပါတယ်။
သြစတြေးလျအနောက်ပိုင်း ပါ့တ်မြို့ဟာ စတော့တလန်နဲ့ နော်ဝေးက ရေနံနဲ့ ဓါတ်ငွေ့လုပ်ငန်း အဓိကမဏ္ဍိုင်အဖြစ်တည်ရှိတဲ့ မြို့တွေကို စံနမူနာထား ပြီးဆောင်ရွက်နေတဲ့အတွက် အာရှရဲ့ အကောင်းဆုံးရေနံနဲ့ ဓါတ်ငွေ့နည်းပညာ ဗဟိုချက်ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရှိနေတယ်လို့ အင်တာနက်သတင်းတစ်ရပ် မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအ ထက် လွှတ်တော်က အွန်လိုင်းရောင်း ချတာကို အခွန်ကောက်ခံဖို့ မေ ၅ ရက် ကအတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။ အမေဇုန်နဲ့ အီးဘေးတို့လို ဝက်ဘ်ဆိုက်ကုမ္ပဏီ ကြီးတွေကတစ်ဆင့် အင်တာနက်နဲ့ ဝယ်ယူမှုအတွက် ရောင်းခွန်ကောက်ခံ ဖို့ ပြည်နယ်တွေကို ခွင့်ပြုလိုက်ပြီးဖြစ် တဲ့အတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာအခွန်လွတ် နဲ့ အွန်လိုင်းမှဝယ်ယူမှုတွေ အဆုံးသတ် တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပဒေရဲ့ အမည် က " Marketplace Fairness Act" ဖြစ်ပြီး အထက်လွှတ်တော်မှာ ၆၉-၂၇ မဲနဲ့ အတည်ပြုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဥပဒေအဖြစ်အတည်ပြုနိုင်ဖို့ အတွက် အမေရိကန်လွှတ်တော်ရဲ့ အ တည်ပြုချက်ရယူဖို့ လိုပါတယ်။ အောက်လွှတ်တော်ရှိ ရီပတ်ပလီကင် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်အများစုက ဒီဥပဒေက အမေရိကန်လူထုအပေါ် အခွန်တစ်ခုထပ်ပိုလာတယ်လို့ ရှုမြင် နေကြပါတယ်။ ဒီဥပဒေအရ သာမန် စတိုးဆိုင်တွေကနေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း တွေလုယူနေတဲ့ အွန်လိုင်း ကုမ္ပဏီ တွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေကိုလျှော့ချပေး မှာဖြစ်ပြီး ဖောက်သည်တွေကစတိုးဆိုင် တွေကိုလာကြည့် လှည့်ပြန်သွားပြီး အွန် လိုင်းကနေဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ဝယ်နေကြကြောင်း ညည်းတွားနေကြ တဲ့ ဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှု အခွင့်အလမ်း ကိုထိန်းညှိပေးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြင်ပလက်လီရောင်းချသူတွေက ဒေသခံတွေကိုအင်တာနက်ကတစ်ဆင့် ရောင်းချတာတွေကို အခွန်ကောက်ခံ ဖို့ ဒေသန္တရအစိုးရတွေနဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်း တွေကကြိုးပမ်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဒီဥပဒေက ဒီကြိုးပမ်းမှုကို ကိုယ်စား ပြုပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုင်များခင်းကျင်းရောင်းချတဲ့ လက်လီအရောင်းလုပ်ငန်းတွေကိုကိုယ်စား ပြုနေတဲ့ အမျိုးသားလက်လီရောင်းချသူ များဖက်ဒရေးရှင်းကိုအွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် ရောင်းချမှုကြောင့် အခွန်အကောက် အဟောသိကံဖြစ်တာက ဒေါ်လာ ၂၄ ဘီလီယံလောက် ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အွန်လိုင်းတွေကတော့ ဒီဥပဒေကြမ်းကို ဆန့်ကျင်ပါတယ်။ ဒီဥပဒေ အရ အင်တာနက်မှ ရောင်းချသူတွေကို လမ်းဘေး ဆိုင်တွေ မှာပဲ ရောင်းချသူတွေလိုပဲ အလားတူ ထည့်သွင်း စဉ်းစားဖို့ ပြဌာန်းထား ကြောင်း ဒီမိုကရက်တစ် အထက်လွတ် တော် အမတ်ဒစ်ဒါဘန်က ပြောပါ တယ်။နိုင်ငံတော်အခွန်ကောက်အရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဒေါ်လာတစ်သန်း အောက် ရှိတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ကတော့ကင်းလွတ်ခွင့်ရှိကြောင်း ဥပဒေ မှာ ပါရှိပါတယ်။ အွန်လိုင်းကဝယ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို အခွန်မကောက် သင့်ဘူးလို့ဖြေကြား သူ၅၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ကောက်သင့်တယ် လို့ ဖြေကြားသူ၃၇ ရာခိုင်နှုန်း ရှိကြောင်း QUINNIPIAC တက္ကသိုလ် ရဲ့စစ်တမ်း ကောက်ယူချက်မှာ ဖော်ပြ ထားပါတယ်။