အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလFTA (AANZ-FTA)AANZ-FTA ကို ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇန်န ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ စတင် အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ ယင်FTAအောက်မှ မြန်မာ နိုင်ငံအတွက် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသည့် ကုန်စည်အလိုက် ဈေးကွက်အခြေအနေကို ရေးသားတင်ပြရန် ရည်ရွယ်ပါ သည်။ ထို့ကြောင့် သား ငါးဈေးကွက်အကြောင်း ရေးသားတင်ပြခဲ့ပါသည်။ ယခုအပတ်တွင် ပဲမျိုးစုံဈေးကွက် အကြောင်း တင်ပြမည်ဖြစ်ပါသည်။AFTA အောက်မှအရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ပဲမျိုးစုံပါဝင်မှု အခြေအနေFTA အစီအစဉ်အောက်တွင် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်း စာရင်း (ှSensitive List) နှင့် အလွန်အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်း (Highly Sensitive List) တို့ကို ထားရှိခွင့်ပေးခဲ့ပါသည်။ပဲမျိုးစုံကို အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် သုံးနိုင်ငံသာ ရှိပါသည်။ ယင်းသုံးနိုင်ငံမှာ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့ ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံအလိုက် အရေးကြီးကုန်ပစ္စည်းစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့ သော ပဲမျိုးစုံမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-မှတ်ချက်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် AFTA၏ စည်း မျဉ်းအတိုင်း ပဲမျိုးစုံ၏အခြေခံ အကောက်ခွန် နှုန်း ၁၅ရာခိုင်နှုန်းကို ၁-၁-၂၀၀၈ နေ့မှစ၍ ၅ရာခိုင်နှုန်းသို့ တရားဝင် လျှော့ချခဲ့ပြီးဖြစ်ပါ သည်။ကျန်အာဆီယံ ခုနစ်နိုင်ငံအနက် ဘရူနိုင်း၊ မလေးရှားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့်အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာသုည ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၄၀ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးဖြစ် ပါသည်။ ယင်းတို့သည် မူလအာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများဖြစ် သဖြင့် အဆိုပါ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများကို ၁-၁-၂၀၁၀ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချ ပြီး ဖြစ်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အခြေခံအကောက်ခွန် နှုန်းမှာ ၃၀ ရာခိုင် နှုန်း ဖြစ်ပါသည်။ AFTA အစီအစဉ်၏ စည်းမျဉ်း အရ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်သစ် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ယင်း အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းကို ၁-၁-၂၀၀၈ နေ့တွင် ၅ရာခိုင်နှုန်း၊ ၁-၁-၂၀၁၅ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ အသီးသီးလျှော့ချရမည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်များမြန်မာနိုင်ငံသည် လောလောဆယ်အားဖြင့် နိုင်ငံ ၂၀ခန့်သို့ ပဲမျိုးစုံတင်ပို့ ရောင်းချလျက်ရှိပါ သည်။ ယင်းနိုင်ငံ ၂၀ ခန့်တွင် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံ ပါဝင်ပါသည်။ အဆိုပါ အာဆီယံအဖွဲ့ ဝင် ၆ နိုင်ငံမှာ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် ယင်းနိုင်ငံ ၂၀ ခန့်တွင် အာဆီယံ၏ ဆွေး နွေးဖက်နိုင်ငံများဖြစ်သော အိန္ဒိယ၊ ဂျပန် တရုတ် နှင့် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံတို့လည်း ပါဝင်ပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်းပဲမျိုးစုံ ပို့ကုန်၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ရောင်းချ ရပြီး၊ ကျန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို အာဆီယံနိုင်ငံများ အပါအဝင် ဂျပန်၊ တရုတ်၊ ကိုရီးယား၊ ဥရောပနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများသို့ ရောင်းချရပါသည်။ စင်ကာပူသို့ ရောင်းချရသော ပဲမျိုးစုံသည် စင်ကာပူ နိုင်ငံ၏ စားသုံးမှုအတွက် စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် အခြေစိုက်သည့် ကုမ္ပဏီများက ဝယ်ယူ၍ တစ် ဆင့် ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာ့ ပဲမျိုးစုံပို့ကုန်အတွက် အကောက်ခွန်မရှိတော့သည့် အာဆီယံဈေးကွက်AFTA အစီအစဉ်အရ ၁-၁-၂၀၁၀ နေ့မှ စ၍ အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ထိုင်းနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့တွင် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိသဖြင့် ယင်းနိုင်ငံများသို့ မြန်မာ့ပဲမျိုးစုံကို လွတ် လပ်စွာ အကောက်ခွန် အတားအဆီးမရှိ တင်ပို့ ရောင်းချနိုင်ပြီဖြစ်ပါသည်။ ဗီယက်နမ် နိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အကောက်ခွန်နှုန်း မှာလည်း သုညမှ ၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်းသာရှိသဖြင့် အကောက်ခွန် အတားအဆီး လျော့နည်းသွားပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အကောက်ခွန် အခွင့် အရေးကို ထိထိမိမိ ရယူလျက် မြန်မာ့ပဲမျိုးစုံတို့ အာဆီယံနိုင်ငံ ဈေးကွက်များသို့ ပိုမိုတိုးချဲ့တင်ပို့ ရောင်းချရန် ကြိုးပမ်းသင့်ပါသည်။ပဲမျိုးစုံအတွက် မြန်မာနိုင်ငံက အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရမည့် သြစတြေးလျနိုင်ငံသြစတြေးလျနိုင်ငံသည် ပဲမျိုးစုံ အမြောက် အမြားတင်ပို့ရောင်းချသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် FTA ကို စတင်အကောင်အထည်ဖော်နေပြီ ဖြစ်သဖြင့် အာဆီယံ ဒေသတွင်းရှိ ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်ကို မြန်မာ နိုင်ငံအနေဖြင့် လက်ဝါးကြီးအုပ်ထား၍ မရတောါ ပါ။ သြစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရောင်း ချရမည့်သဘော ဖြစ်ပါသည်။ အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် FTAအောက်တွင် ပဲမျိုးစုံကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ဝယ်ယူလျက် ရှိသော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ပဲမျိုးစုံဆိုင် ရာ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းများမှာ-အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သော်လည်း ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် သုညရာခိုင် နှုန်းသို့လျှော့ချသဖြင့် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ် သည့် အကောက်ခွန်နှုန်း မရှိတော့ပါ။မလေးရှားနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင် နှုန်းဖြစ်သဖြင့် အကောက်ခွန်မရှိ တင်ပို့ရောင်းချနိုင် သည့် ဈေးကွက်ဖြစ်ပါသည်။ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၂၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ၁၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင် နှုန်းနှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ အသီး သီး လျှော့ချမည်ဖြစ်ပါသည်။စင်ကာပူနိုင်ငံသွင်းကုန် အကောက်ခွန်မရှိသော နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ထိုင်းနိုင်ငံအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၄၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ လျှော့ချရမည်ဖြစ်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၃၀ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပြီး၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သုညရာခိုင်နှုန်း သို့ အသီးသီး လျှော့ချမည်ဖြစ်ပါသည်။သုံးသပ်ချက်အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှားနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံ တို့တွင် ပဲမျိုးစုံအပေါ် စည်းကြပ်သည့် အကောက် ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ သည် ယင်းဈေးကွက်များသို့ သြစတြေးလျနိုင်ငံ နှင့် အဓိကယှဉ်ပြိုင်ရောင်းချရမည် ဖြစ်ပါသည်။ အကောက်ခွန် အခွင့်အရေး တန်းတူဖြစ်သဖြင့် အရည်အသွေးနှင့် ဈေးနှုန်းအရယှဉ်ပြိုင်ရမည့် သဘောဖြစ်ပါသည်။ထိုင်းနိုင်ငံ ပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေးလျ နိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၂ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိနေသည်ဟု ဆိုရပါမည်။ သို့ရာတွင်AFTA အစီအစဉ်အရ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ပဲဈေးကွက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကောက်ခွန်မရှိတော့သဖြင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံ ထက် အကောက်ခွန် အခွင့် အရေး၊ အားသာချက်ရရှိနေပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းအားသာချက်ကို ကောင်းစွာအသုံးချပြီး ထိုင်း နိုင်ငံပဲဈေးကွက်၏ ဝေစုတိုးတက်ရရှိအောင်နှင့် ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေးလျ နိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် ရှိနေသေးသဖြင့် အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိ နေဆဲဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်မူ AFTA အစီအစဉ်အရ လောလောဆယ် သုညမှ ၅ ရာခိုင် နှုန်းအထိ ရှိနေသော်လည်း ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် သုည ရာခိုင်နှုန်း ရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းအချိန်၌ သြစတြေးလျ ပဲမျိုးစုံပို့ကုန်အတွက် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း စည်းကြပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပဲဈေး ကွက်အတွင်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ သြစတြေးလျ နိုင်ငံထက် အကောက်ခွန်အခွင့်အရေး ရရှိမည် ဖြစ်သဖြင့် ယင်းအခွင့်အရေးကို ကောင်းစွာအသုံး ချပြီး ပဲဈေးကွက်ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက် သင့်ပါ သည်။ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ပဲဈေးကွက်မှာ သြစတြေး လျနိုင်ငံအတွက် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ အကောက်ခွန် ရှိနေမည်ဖြစ်၍ အကောက်ခွန် အတားအဆီးရှိနေ မည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်မူ AFTAအစီအစဉ်အရ အကောက်ခွန် မရှိတော့သဖြင့် သြစတြေးလျ နိုင်ငံထက် သာလွန်သော အကောက်ခွန် အခွင့်အရေးကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ ရရှိ ခံစား ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ယင်းအကောက်ခွန် အခွင့်အရေးကို ထိထိမိမိအသုံးချပြီး ဖိလစ်ပိုင် ပဲဈေးကွက်ရရှိမှုကို ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက် သင့်ပါသည်။ဈေးကွက်ခိုင်မာအောင် ဆောင်ရွက်ရာ၌ အဓိက အရေးကြီးသည့် ကိစ္စနှစ်ရပ်မှာ အရည် အသွေး စံချိန်စံညွှန်း ကောင်းမွန်ရန်နှင့် ပိုးမွှား ကင်းစင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံဖြစ်သည့်အပြင် ကျန်းမာရေးနှင့် ပိုးမွှားအန္တရာယ် ကင်းစင်ရေးကိစ္စကို အလေး ထားသည့် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် အရည်အသွေး၊ စံချိန် စံညွှန်းကောင်းမွန်ရန်နှင့် ပိုးမွှားကင်းစင်ရန် ကိစ္စ နှစ်ရပ်မှာ ယင်းနိုင်ငံ၏ ပုံမှန်ကျင့်စဉ်သာဖြစ်ပါ သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အထူးကြိုးစားပြီး ယှဉ် ပြိုင်ရမည့် ကိစ္စနှစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြရပါသည်။မောင်မောင်ရီ(ဘောဂဗေဒ)
Background