စားသုံးသူကာကွယ်ရေးနဲ့ အိမ်ရှင်မ တစ်ဦးရဲ့ အမြင်

စားသုံးသူကာကွယ်ရေး (Consumer Protection)ဆိုတာ လူသားတွေ အသုံးပြုနေတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်း၊ စက်ပစ္စည်း၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်း၊ ဆေးဝါး၊ အလှကုန်နဲ့ အဝတ်အထည်စတဲ့ ကုန် ပစ္စည်း အားလုံးကို ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းစွာ သုံးစွဲနိုင်စေဖို့ စားသုံး သူတွေကို အကာအကွယ် ပေးခြင်း ဖြစ် ပါတယ်။အိမ်ရှင်မတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကျွန်မ အနေနဲ့ စားရေး၊ ဝတ်ရေးနဲ့နေရေးဆိုတဲ့ အရေး ၃ ပါးထဲမှာ စားရေး က အရေး ကြီးဆုံးလို့ထင်တာပဲ။ ဘာလို့လဲဆို တော့ ကျွန်မတို့တစ်တွေအားလုံး နေ့စဉ် အစားအစာကို မဖြစ်မနေစားနေ ကြ တာ မဟုတ်လား။ စားနိုင်မှ အင်အား ပြည့်မယ်၊ အင်အားပြည့်မှ အလုပ်လုပ် နိုင်မှာပါ။ မနက်လင်းလို့ မျက်စိနှစ်လုံး ဖွင့်ကတည်းက နံနက်စာ Breakfastနဲ့ စဖွင့်ရပြီလေ၊ ဒါကြောင့်အစားအစာ နဲ့ဆိုင်တဲ့အန္တရာယ်တွေကို ဘယ်လိုကာ ကွယ်ကြမလဲဆိုတာ အလေးထားစိတ် ဝင်စားမိပါတယ်။တိုးတက်ခေတ်မီနေတဲ့ ယနေ့ ခေတ်ကြီးမှာ ကျွန်မတို့ဘယ်လို အစား အစာတွေကို အဓိက စားနေကြ တာလဲ လို့ ဆန်းစစ်ကြည့်တော့ ချက်ရေး၊ ပြုတ် ရေးကို အချိန်မပေးနိုင်တော့တဲ့ အ လျှောက်  Ready Made ခေါ်တဲ့ အသင့် စား အစားအစာ အမျိုးမျိုးကို လွယ်လင့် တကူဝယ်ပြီး စားနေကြတယ်။ အိမ်မှာ စားတာထက် အပြင် စားသောက်ဆိုင် တွေကို သွားပြီး၊ မြိန်ယှက်စွာ စားနေ ကြတယ်။ နိုင်ငံခြား ကဝင်လာတဲ့ စား သောက်ကုန် အဖုံဖုံ တွေကို နှစ်ခြိုက် စွာ စားသုံး နေကြတယ်ဆိုတာ ကိုယ် တွေ့ပါပဲ။တာရှည်ခံတဲ့ စားဖွယ်ရာတွေနဲ့ အသင့်စားစရာတွေကလဲ အရောင် အဆင်းရော အနံ့အရသာပါ ထူးကဲ လှပါရဲ့၊ အချိန်လည်းမကုန်၊ လွယ်လင့် တကူလည်း စားလို့လည်းရ၊ အမြင် လည်းလှ၊ အနံ့အရသာကလည်း ကောင်း မှ ကောင်းပေါ့ ရှင်။သို့ပေမယ့် ဒီစားသောက်ကုန် တွေမှာ ဘာတွေထည့်ထားလို့ ခုလို ကောင်းနေတာလဲဆိုတာ လေ့လာ ကြည့်တော့မှ လား....လား အ ရောင်ဆိုးဆေးတွေနဲ့ နိုက်ထရိုက် (Nitrite)ဆိုတဲ့ ဓာတုဗေဒပစ္စည်းတွေ ထည့်ထားတယ်ဆိုပါလား၊ စားစရာတွေ ထဲကို ချည်ဆိုးဆေး၊ အေဇိုဆိုးဆေး (AZO Dyes)တွေ  ထည့်လိုက်တော့ အရောင်အဆင်းတွေတော့  လှပါရဲ့၊ သို့သော်  ကင်ဆာရောဂါ  ဖြစ်စေဖို့ အလားအလာတွေရှိပါသတဲ့ရှင်။ တစ်ခါ တာရှည်အထားခံ စေဖို့ ထည့်ထားတဲ့ နိုက်ထရိုက်ဓါတ်ကလည်း စားသုံးသူကို  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ ဓါတ်ပါပဲ တဲ့။ ဒီတော့မှ သိလိုက်တာက ကြာကြာ အထားခံအောင်ဓာတုဆေးတွေနဲ့ပြုပြင် ပြီး အမြင်လှပစေဖို့ ဓာတုဆေးတွေ ရောသမမွှေထားတဲ့ စားသောက်ကုန် တွေဟာ စားသုံးသူရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို တိတ်တဆိတ်ဝင်ရောက်နေတဲ့ လျှို့ဝှက် လက်နက်တွေ၊ အဆိပ်အတောက်တွေ ပါလား၊ ပြီးတော့ စားသောက်ဆိုင်တွေ မှာ စားမယ့်သူကမှာလိုက်တာနဲ့ အမြန် စီစဉ်ပေးနိုင်ဖို့ အတွက် အသားစင်းကော အလုံးတွေကို အဆင်သင့်ပြုလုပ်ထား ရာမှာ ကြာကြာ  အထားခံ အောင်နဲ့ အရသာရှိစေဖို့ ဖြည့်စွက်ဓာတုဆေး တွေ အများကြီးထည့်ပြီး မွမ်းမံထားပါ သတဲ့။ ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်မတို့တွေ စားသောက်ဆိုင်မှာ မြိန်မြိန်စားပြီး မကြာခင်မှာ ရင်ပူလာတာ၊ ရေငတ်လာ တာကို ကြုံဖူးနေကြတာပေါ့။ဒါ့အပြင်  သဘာဝ  သစ်သီး မဟုတ်ဘဲ လိုချင်တဲ့သစ်သီးရဲ့အနံ့အရ သာဖြစ်စေဖို့ ဓာတုဆေးကို အသုံးပြု၊ အရောင်အဆင်းထည့်ပြီး အသင့်သုံး သစ်သီးဖျော်ရည်တွေ ပြုပြင်ထုတ်လုပ် ကြတော့ ကိုယ်စားချင်တဲ့သစ်သီးကို ရာသီမရွေးစားချင်တဲ့အချိန်မှာ စားရ သလို ကျေနပ်နှစ်ခြိုက်တဲ့ ခံစားမှုနဲ့ အားပေးသောက်သုံးမိပြန်ပါရော။တစ်ခါနို့နဲ့ နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ မှာ မယ်လ်မင်းတွေ ထည့်ထားလို့ ကမ္ဘာ တစ်ဝန်းလုံး တုန်လှုပ်ခဲ့ ရတာမှ မကြာ သေးဘူး၊ ကျွန်မတို့နိုင်ငံကို အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံက ဓာတုကြက်ဥ (ကြက်ဥအတု) တွေဝင်လာပြန်ရော၊ ဒါ့ပြင်စားသုံးဖို့ မသင့်တဲ့ဆီတွေကို ဓာတုဗေဒပစ္စည်း တွေသုံး၊ အရောင်ချွတ် အမြင်လှ အောင် ပြုပြင်ပြီး ကျွန်မတို့နိုင်ငံကို စားသုံးဆီတွေအဖြစ် မှောင်ခိုသွင်းလာ တဲ့ သတင်းကိုလည်း ကြားသိရပြန်ပါရဲ့။ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းက လက်ဖက်၊ ငါးပိ၊ ငရုတ်သီးမှုန့် အပြင် ပဲနီလေး၊ ပဲဝါလေး ပါမကျန် ဆိုးဆေးတွေ ထည့်ထားလို့ ထိတ်ရ လန့်ရပြန်ပါရောလားရှင်။ကဲ-   နေ့စဉ်နေ့တိုင်း    လက်မှ ပါးစပ်သို့ (Hand to Mouth)ဝင်ရောက် နေတဲ့ ဖြည့်စွက်ဓာတုဗေဒပစ္စည်းတွေ ရဲ့အန္တရာယ်က ကြောက်စရာကောင်း လွန်းလို့ ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)ရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်ကို လေ့လာ ကြည့်တော့ စားသောက်ကုန်ဖြည့်စွက် ဓာတုဗေဒဆေးတွေရဲ့ လူသားတို့ ကျန်မားရေးအပေါ်ထိခိုက်မှုရှိ၊ မရှိ၊ စားသုံးရန် သင့်၊ မသင့်နဲ့ထည့်သွင်းရ မယ့် စံချိန်စံညွှန်းစတဲ့နည်းလမ်းဥပဒေ ကို ၁၉၅၈ ခုနှစ်ကစပြီး ပြဌာန်းထား တယ်။ စားသောက်ကုန်ဖြည့်စွက်ဓာတု ဆေးတွေကို နာတာရှည်အဆိပ်သင့် ရောဂါစမ်းသပ်ချက် (Chronic Toxicity Test)နဲ့တိုင်းတာဆန်းစစ်ဖို့ WHO က ဖော်ညွှန်းတယ်လို့သိရပါတယ်။သုံးခွင့်မရှိတဲ့ ဖြည့််စွက် ဓာတု ဗေဒပစ္စည်းကို အစားအစာထဲထည့်သုံး ခြင်း၊ ခွင့်ပြုတဲ့ဖြည့်စွက်ဓာတုပစ္စည်းဖြစ် စေကာမူ ခွင့်ပြုအတိုင်းအတာထက် ပိုမို ထည့်သုံးခြင်းတွေက ဥပဒေကိုချိုး ဖောက်နေတာပါပဲ။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ အစား အသောက်နဲ့ ဆေးဝါးကွပ်ကဲရေး အဖွဲ့ (Food and Drug Administration) ကလည်း ပြည်ပက တင်သွင်း ရောက်ရှိ လာတဲ့ စားသောက်ကုန်ပစ္စည်းများကို ဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးပြီးမှ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခွင့် ပြုခြင်း၊ ဈေးမှာရောင်းချနေတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်းများကို ရှောင်တခင် စစ်ဆေးခြင်းတို့ကို အား ထည့် ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ သက်တမ်းကုန်ပြီးတဲ့ စားသောက်ကုန် ပစ္စည်းတွေကို မူလသက်တမ်း အပေါ် မှာ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ သက်တမ်းကို ကပ်ပြီးရောင်းချတာကလည်း "ဘယ်သူ သေသေ ငတေမာရင် ပြီးရော"ဆိုတဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ပါ။ ဒီလိုမသမာလုပ် ဆောင်တာတွေကို ဖော်ထုတ်ပြီး ထိထိ ရောက်ရောက်အရေးယူပေးမှ စားသုံး သူတွေမှာ အန္တရာယ်ကင်းမှာပါ။ ဒါ့ အပြင် မှောင်ခိုဝင်ရောက်နေတဲ့ စား သောက်ကုန်တွေကလည်း Fit for Human Consumption Certificate မပါတဲ့အပြင် FDAကစစ်ဆေးခွင့်ပြု ချက်လည်း မရှိတဲ့ အတွက် အန္တရာယ် ကြီးပါတယ်။ မှောင်ခိုတားဆီးဖို့ကိစ္စက လည်း စားသုံးသူကိုကာကွယ်ပေးရာ မှာ အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပါပဲရှင်။ကျွန်မတို့ စားသုံးသူကလည်း ပြုပြင် ဖြည့်စွက် ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ စားသောက်ကုန်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဗဟုသုတ ရှိထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ ကြောင့် ကျွန်မတို့ဝယ်ယူမယ့် စား သောက်ကုန် ပစ္စည်းတွေရဲ့ ထုပ်ပိုး ပစ္စည်းအပေါ်မှာ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်၊ ပါဝင်ပစ္စည်းတွေရဲ့ အမျိုးအမည်နဲ့ အချိုးအစား၊ ထုတ်လုပ်တဲ့နေ့စွဲနဲ့ သက် တမ်းကုန်မယ့်နေ့စွဲ၊ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီအမည်၊ လိပ်စာ၊ ဖုန်း၊ အီး မေးလ် စတာတွေပါရှိတဲ့ စားသောက် ကုန်မျိုးကို ဦးစားပေး ရွေးချယ်သင့် ပါတယ်။ Packing လှတာနဲ့ပဲ ကောင်းလိမ့်နိုးနဲ့ ရမ်းသမ်း မဝယ်သင့် ပါဘူး။ အပြင်ပန်း ထုပ်ပိုးမှုကောင်းမွန် လှပပြီး ဆွဲဆောင်မှု ရှိဖို့ အရေးကြီး သလို အတွင်းက  ပစ္စည်းကလည်း စားသုံးသူကို အန္တရာယ်မဖြစ် စေဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ကြော်ငြာကောင်း တိုင်း မစားမိဖို့ သတိထားသင့်ပါတယ်။ ရှိသင့်တဲ့သဘာဝအရောင်ထက် ပိုလှနေ မယ်၊ ပိုပြီးတောက်ပနေမယ်၊ တာရှည်ခံ တဲ့ကာလပိုရှည်ကြာတယ်ဆိုပြီး ဟန်ကျ ပြီလို့ မထင်လိုက်ပါနဲ့၊ ဒီ စားသောက် ကုန်မှာ ဖြည့်စွက် ဓာတုဆေးတွေကို တရားဝင်ခွင့်ပြုထားတာ ထက် ပိုသုံး ထားနိုင်တယ်ဆိုတာ ချင့်ချိန်စဉ်းစား ပါနော်။စားသုံးဆီဆိုရင် ရေခဲ သေတ္တာ ထဲမှာ တစ်ညလောက်ထားကြည့်ပြီး နောက်တစ်နေ့မှာ ခဲမနေဘူး ဆိုရင် စားသင့်တဲ့ဆီပါပဲ။ ကိတ်မုန့်၊ ပေါင်မုန့် တို့လို မုန့်အစိုတွေဆိုရင်လည်း  သုံး လေးရက်ကြာလို့ မှိုမတက်သေးဘူး ဆိုရင် ကောင်းလိုက်တာလို့  ချီးမွမ်း မစော လိုက်နဲ့နော်။ တာရှည်ခံပြီး နာမည်ရအောင် ဖြည့်စွက်ဓာတုဆေး တွေကို လိုတာထက် ပိုထည့်ထားလို့ မပျက်စီးတာလို့ သိလိုက်ပါ။ စားသုံးသူ တွေအနေနဲ့ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ နောက်ဆုံးပေါ်  စားစရာတွေကို စား မယ်ဆိုရင်  အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် စားခြင်းဖြင့် ဥပဒ်အနည်းဆုံးဖြစ်မှာပါ လို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ဒါကြောင့် အိမ်ကချက်ကျွေးတဲ့ ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သဘာဝစားဖွယ်ရာကို မိသားစုထမင်းဝိုင်းမှာ လက်ဆုံ စားပြီး၊ သဘာဝစစ်စစ် သစ်သီးနဲ့ သစ်သီး ဖျော်ရည်ကို သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့် အမေ့ လက်ရာပဲဖြစ်ဖြစ် အိမ်က ချစ်ဇနီးရဲ့ လက်ရာကိုပဲဖြစ်ဖြစ် အားပေးကြပါ။ အပြင်မှာ စားတာတွေ တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ပါလို့ အကြံပြုပါရစေ။ ဒါဆိုရင် ငွေ ကုန်လည်း သက်သာ၊ ဥပါဒ်လည်း ကင်း၊ မိသားစုလည်း ပိုပြီး စည်းလုံးနွေး ထွေးမှု ရှိစေတဲ့အတွက် ပိုမကောင်း ပေဘူးလားလို့ အိမ်ရှင်မ တစ်ဦးရဲ့ အမြင်ကို တင်ပြ လိုက်ပါတယ်ရှင်။ဒေါက်တာ ခင်ဦးမေ