Background
ကမ္ဘာ့အလယ်တွင် မြန်မာဟု ဂုဏ်တင်ဝင့်ကြွား စကားဆိုနိုင် ခြင်းမှာ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုစစ်စစ်အမွေအနှစ်တို့ ခိုင်မာတောင့်တင်း စွမ်းအားမြင့်မားခြင်းအပေါ်တွင် တည်မှီသည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။ ထို မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနယ်ပယ်တွင် ပန်းဆယ်မျိုးမှာ ရှေ့တန်းမှ ပါဝင် ကြောင်း တွေ့ရသည်။ ပန်းဆယ်မျိုးမှာ ပန်းပဲ၊ ပန်းထိမ်၊ ပန်းတဉ်း၊ ပန်းတော့ ၊ ပန်းတမော့၊ ပန်းပု၊ ပန်းရန်၊ ပန်းပွတ်၊ ပန်းချီ၊ ပန်းယွန်းတို့ ဖြစ်သည်။
, 
၀ါသီးနှံ၏သမိုင်း
ဝါသီးနှံရဲ့သက်တမ်း ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာ မည်သူမျှမသိကြပါဘူး။ သိပ္ပံပညာရှင်များရဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်အရ မက္ကဆီကိုမှာရှိတဲ့ ဂူတွေထဲမှာ ဝါအသီးတွေနဲ့ ပိတ်စအနည်းငယ်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အဲဒီပိတ်စတွေရဲ့သက်တမ်းဟာ အနည်းဆုံး နှစ်ပေါင်း ၇၀ဝ၀ သက်တမ်းရှိတယ်ဆိုတာတွေ့ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်အခါမှာတော့ အမေရိကားလိုဒေသတွေမှာ အများအပြား စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်ပသို့ မြန်မာ့လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်သည့် ဆန်နှင့်ဆန်ထွက်ပစ္စည်း၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ရော်ဘာ၊ ရေထွက်ကုန်နှင့် သစ်တောထွက်ကုန်များကို တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ ထိုသို့ ပြည်ပသို့ ကုန်စည်များကို တင်ပို့ရာတွင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် သဘောတူချုပ်ဆိုကြသည့် အရောင်းအဝယ်စာချုပ် သတ်မှတ်အရည်အသွေးများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိအောင် ထုတ်လုပ်ပြီး ပြည်ပသို့ တင်ပို့သည်။ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရာတွင်လည်း ပင်လယ်ရေကြောင်း ကုန်သွယ်မှု(Overseas) နှင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု (Border Trade) တို့ဖြင့် တင်ပို့နေသည်။
ပုသိမ်မြို့ မြို့တော်ခန်းမတွင် ဒေသတွင်း အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့်အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ထုတ်ကုန်ပြပွဲနှင့် ဈေးရောင်းပွဲတော် ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက် မွန်းလွဲ ၂နာရီတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ရာ တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရ အဖွဲ့ဝန်ကြီးချုပ် ဦးတင်မောင်ဝင်း၊ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးများ၊ တိုင်းဒေသကြီးအဆင့် ဌာနဆိုင်ရာများ၊ ကုမ္ပဏီ/စီးပွားရေးအသင်းအဖွဲ့များ မြို့ပေါ် နှင့် မြို့နယ်များရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ဖိတ်ကြားထားသော ဧည့်သည်တော်များ တက်ရောက်၍ ပြခန်းပေါင်း ၆၀ ကျော်နှင့် ဈေးရောင်းပွဲတော်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်နှင့် ၁၅ ရက်တို့တွင် နှစ်ရက်ကြာ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
Resin သည် ကော်ရည်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဓာတုဗေဒ အခေါ်အဝေါ်အရ Polyepoxide တစ်နည်းအားဖြင့် ပိုလီမာဓာတ်ပေါင်း တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ Plant Resin ကို ရှေးယခင်ကတည်းက အသုံးပြုခဲ့ကြပြီး ဂရိလူမျိုးများမှာPlant Resin အား အမွှေးတိုင်လို ရနံ့အတွက် အသုံးပြုကြကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။
မွန်ပြည်နယ်သည် တောင်ကုန်းတောင်တန်းများ ထူထပ်သော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင် ကမ်းရိုးတန်းဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး ရာသီဥတုမှာလည်း အပူပိုင်းမုတ်သုံရာသီဥတုဖြစ်သဖြင့် ကောက်ပဲ သီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံ၊ ရေထွက် သယံဇာတများ ပေါကြွယ်ဝသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရလျှင် ဒေသထွက်ကုန် အများအပြားထွက်ရှိသည့် ပြည်နယ်တစ်ခုဆိုလျှင်လည်း မှားမည်မထင်ပါ။ မွန်ပြည်နယ်၏ထင်ရှားသော ဒေသထွက်ကုန် အချို့မှာ ဆန်၊ စပါး၊ ရော်ဘာ၊ ရေထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဆား၊ သစ်သီးဝလံများ၊ ဝဥ စသည်တို့ဖြစ်သည်။
ဆန်/စပါး
မြန်မာနိုင်ငံထုတ်ကုန်များ ပြည်ပဈေးကွက်သို့ ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်စေရေးအတွက် ပစ္စည်းအမျိုးအစား မှန်ကန်ခြင်းအပြင် မှန်ကန်သည့်တိုင်းတာမှုနှင့်အလေးချိန်မှန်ကန်ရန် အလွန်အရေးကြီးသည်။ မြန်မာ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် နာမည် ကောင်းရရှိစေရန် သမာသမတ်ကျရန် လိုအပ်သည်။သို့မှသာ စားသုံး သူများအနေဖြင့် မြန်မာ့ကုန်စည်များကို စိတ်ချယုံကြည်စွာ စားသုံး ခြင်း၊ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအနေဖြင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး အဖွဲ့ အစည်းနှင့် အကျိုးတူစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ယုံကြည်မှု များ ရရှိခြင်းမှတစ်ဆင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတိုးတက်လာမည်ဖြစ် သည်။မြန်မာနိုင်ငံသည် ဈေးကွက်စီးပွားရေး
ကြက်သွန်နီဆိုလျှင် မြန်မာများက စားဖိုဆောင်သီးနှံအဖြစ် မှတ်ယူကြသည်။ စားဖိုဆောင်သီးနှံဖြစ်သည်မှာ မှားသည်ဟု မဆို နိုင်ပါ။ သို့ရာတွင် ကြက်သွန်နီသည် မူလဇာစ်မြစ်မှာ ဟင်းသီးဟင်း ရွက်ဟုဆိုနိုင်ပါသည်။ ဟင်းသီး ဟင်းရွက်ဝင်ဆိုသည့်အတိုင်း ပုပ်သိုး ပျက်စီးလွယ်ပါသည်။သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတိုင်းဆိုလျှင် ကြာရှည် အထားမခံပါ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရိုးရာဓလေ့အားဖြင့် ဝါးကြမ်းခင်း၊ ဝါးထရံကာဖြင့် သိုလှောင်ထားလေ့ရှိပြီး တစ်နှစ် သို လှောင်ထားသို လေ့ရှိသည်။ ဆောင်းကြက်သွန်နီသည် မတ်လတွင်ထွက်ရှိပြီး သိုလှောင်လေ့ရှိကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အရည်အသွေးအကောင်း ဆုံး ကြက်သွန်နီဟု သတ်မှတ်ထားသည့် ကြက်သွန်နီမှာ မြစ်သား ကြက်
အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးကို ပုဂ္ဂလိကစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများနှင့် အစိုးရတို့က ဆောင်ရွက်ကြသည်။ ယေဘုယျအား ဖြင့် ကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းကျောင်းသောအစီအမံများသည် နိုင်ငံခြား ဈေးကွက်အတွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုနှင့်တစ်ခု အပြန်အလှန် ရောင်းချခြင်းကို ကန့်သတ်ထားသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ကုန်သွယ်မှု ကို ထိန်းကျောင်းသောအစီအမံများမှာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုကို ကန့် သတ်ထားသော အစိုးရ၏ ပေါ်လစီဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေး၏ အဓိကအတားအဆီးများမှာ သဘာဝ အတားအဆီးများ (Natural barriers) ၊ အကောက်ခွန်ကို ထိန်းကျောင်းသော အစီအမံများနှင့် အကောက်ခွန်မဟုတ်သော အတားအဆီးများ (Natural barriers)) ဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (World Trade Organization-WTO)၏ ကုန်သွယ်မှု လွယ်ကူချောမွေ့စေရေး သဘောတူစာချုပ်(Trade Facilitation Agreement -TFA) သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် စတင်သက်ဝင်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ ကြား ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုကျော် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီးနောက် TFA စတင် သက်ဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် WTO TFA သဘောတူ စာချုပ်အရ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် နိုင်ငံအဆင့် ကုန်သွယ်မှုလွယ်ကူ ချောမွေ့စေရေး အစီအမံများကို လိုက်ပါအကောင်အထည်ဖော်ကြ သည်။