Background
အပြန်အလှန် ချိတ်ဆက်မှု ပိုမိုများပြားလာသည့် ကမ္ဘာတွင် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်များ (FTAs) သည် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု၏ တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုကို ပုံဖော်ရာတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ FTAs သည် အခွန်အခ၊ ခွဲတမ်း နှင့် သွင်းကုန် ကန့်သတ်ချက်ကဲ့သို့သော အတားအဆီးများ လျှော့ ချခြင်း သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားခြင်းအားဖြင့် ကုန်သွယ်မှုကို လွယ်ကူ ချောမွေ့စေသည်။ ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံ သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို သော နိုင်ငံများကြား ချုပ်ဆိုသော သဘောတူစာချုပ်များဖြစ်သည်။
လူသားများအတွက် ကျန်းမာရေးအကျိုးပြု ဆေးဖက်ဝင် အစာ အာဟာရဓာတ်ရရှိသော ငှက်သိုက်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တနင်္သာရီကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ထားဝယ်၊ ကော့သောင်းနှင့် မြိတ်ကျွန်းစုများမှ အများဆုံးထွက်ရှိသည်။ ငှက်သိုက်ကို ဇီဝဇိုးငှက် လေးများ၏ အာခံတွင်းမှထွက်ရှိသော တံတွေးဂလင်းရည်နှင့် အစာ အိမ်မှလာသော အစာရည်တချို့ကို ပေါင်းစပ်အန်ထုတ်ပြီး အသိုက် ဆောက်လုပ်ခြင်းမှ ရရှိ ခြင်းဖြစ်သည်။
ကမ္ဘာကြီး၏လေထု၊ ရေထု၊ မြေထု အလွှာ အသီးသီးတွင် ညစ်ညမ်းမှုအရှိန်များ လျှော့ချနိုင် ရန် နည်းလမ်းမျိုးစုံရှာဖွေနေသော ယနေ့ခေတ် တွင် သဘာဝစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို ပြန်လည်အသုံး ချခြင်းသည် တန်ဖိုးရှိသောအယူအဆ (Concept)တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ သဘာဝစွန့်ပစ်ပစ္စည်းကို ပြန် လည်အသုံးမချနိုင်ပါက ဖန်လုံအိမ်အာနိသင်ရှိ ဓာတ်ငွေ့များ ထုတ်လွှတ်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ပို့ကုန်တင်ပို့ခြင်းသည် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအတွက် အရေးပါသောဇာစ်မြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပို့ကုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှသာ လျှင် ပြည်တွင်းရှိ အသေးစားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ SMEs)) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်သည်။ ပြည်ပဈေးကွက်သို့ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ တင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းသည် ပြည်ပဈေး ကွက်သို့ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ မတင်ပို့သည့် လုပ်ငန်းထက် ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ တိုးတက်ပါသည်။ ထို့အတူ ပို့ကုန်တင်ပို့လျက်ရှိသော လုပ်ငန်းသည် ပို့ကုန်တင်ပို့ခြင်း မရှိသည့်လုပ်ငန်းထက် စွမ်းဆောင် ရည် ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုမှာ တစ်နှစ်ထက် တစ်နှစ် ပို၍ပူပြင်းလာသဖြင့် လူအများမှာ အပူဒဏ် ကို နွေရာသီရောက်တိုင်း နှစ်စဉ်လိုလိုခံစားရသည်။ ထိုသို့အပူဒဏ်ကို အန်တုကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် လူ တို့၏ကိုယ်ခန္ဓာတွင် အေး၍ ပေါ့ပါးလွတ်လပ်သော အဝတ်အထည်များကို ရွေးချယ်၍ ဝတ်ဆင်ကြသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ရေကြည်မြို့နယ်တွင် ကြိမ်၊ ဝါး လက်မှု အချောထည်လုပ်ငန်းများကို လုပ်သားအင်အား ၂၅၀ဝ ကျော်ဖြင့်လုပ် ကိုင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အိမ်သုံး၊ ရုံးသုံး၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ဖြစ်သည့် ခြင်းလုံး၊သော့ချိတ်၊ ဦးထုပ်၊ ဖိနပ်၊ လက်ဆွဲခြင်း၊ လက်ကိုင် အိတ်၊ ဘောပင်ထည့်ခွက်၊ တစ်ရှူးဘောက်၊ ပန်းခြင်း၊ အမှိုက်ခြင်း၊ ပန်း ကန်ပြား၊ လင်ဗန်းတို့မှ ဧည့်ခန်းသုံး၊ ဟိုတယ်သုံးပစ္စည်းများဖြစ်သည့် စားပွဲ ၊ ကုလားထိုင်၊ ခန်းဆီး၊ ဗီဒို၊ မှန်တင်ခုံ၊ သေတ္တာ၊ အဝတ်လှန်းစင်၊ ဦးထုပ်၊ အဝတ်ချိတ်စင်၊ အလှဆင်မီးအိမ်အမျိုးမျိုး စသည့် လက်မှုပစ္စည်း အမျိုးအစား ၇၀ဝ ကျော်အား ထုတ်လုပ်၍ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ဈေးကွက
ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဒေသထွက်ကုန်များတွင် ပြည်ပပို့ကုန် သီဟိုဠ်ဈေးကွက်မှာ ရာသီသီးနှံအဖြစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ကုန်နောက်ဆုံးပတ်မှစတင်၍ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး မတ်လဆိုလျှင် သီဟိုဠ်လှိုင်လှိုင်ပေါ်သည့်အချိန်ဖြစ်ကြောင်း သီဟိုဠ် ရာသီမှာ မိုးမရွာခင်အချိန်အထိ ဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ မေ၊ ဇွန်လများတွင် မိုးဖြိုင်ဖြိုင် ရွာသွန်းပါက ဈေးကွက်တွင် အရောင်း အဝယ်မဖြစ်တော့ဘဲ သီဟိုဠ်ရာသီ ပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်သည်။
ငှက်ပျောပင်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနှံ့အပြား ပေါက်ရောက် သည်။ အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင်ဖြစ်သော အာရှတိုက် တောင်ပိုင်းဒေသသည် ငှက်ပျောပင်၏ မူလပေါက်ရောက်ရာဒေသ များဖြစ်သည်။ ငှက်ပျောပင်တစ်ပင်မှ ငှက်ပျောတစ်ခိုင်သာထွက်၍ အခိုင်ကိုခုတ်ယူပြီးနောက် အပင်မကြီးကို ခုတ်ပစ်ရသည်။ ပင်စည် ရင်းမှ အတက်ငယ်များ ဖြာလာ၍ ထိုသားတက်ခေါ် ငှက်ပျောခေါင်း များကို ပင်မမှခွဲထုတ်၍ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြသည်။
မြင့်မားသောအတိုးနှုန်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု မြင့်တက်နေခြင်း၊ ကုန်သွယ်မှု ကျဆင်းခြင်းနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ကျဆင်းနေ ခြင်းတို့ကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တို့တွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ကျဆင်းခဲ့သော ကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်သည် တတိယနှစ်အဖြစ် ဆက်တိုက်ကျဆင်း နိုင်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားသည်။
အစားအစာကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍဟူသည် အစာကွင်းဆက်များ၏ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်မှု ကာကွယ်ရန် နည်းပညာအစီအမံများ အသုံး ပြုရန် လိုအပ်သော ကဏ္ဍတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ အစား အစာ ကုန်သွယ်ရေးတွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ကြီး World Trade Organization WTO စည်းမျဉ်းများအရ ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများ၏ လူ၊ အပင်၊ တိရစ္ဆာန်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ပတ်သက်သော ထိခိုက် ပျက်စီးယိုယွင်းမှု ကာကွယ်ရန်အတွက် လူ၊အပင်၊ တိရစ္ဆာန်ဆိုင်ရာ သန့်ရှင်း ကျန်းမာရေး သဘော တူညီချက်Sanitary and Phytosani-tary SPS Agreementနှင့်ကုန်သွယ်မှု နည်းပညာအတားအဆီးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် Technical Barriers to Trade TBT Agreement တို့ကို ကျင့်သုံးဆ