Background
ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီ အများဆုံး တင်ပို့သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် ပြည် တွင်း စားအုန်းဆီဈေးနှုန်း တည်ငြိမ် စေရန်အတွက် ပြည်တွင်းဈေးကွက် အတွင်း ရောင်းချပေးရန် တာဝန်ရှိမှု (Domestic Market Obligation-DMO စည်းမျဉ်းများ တစ်နည်းအား ဖြင့် ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏအပေါ် မူတည်၍ ပြည်တွင်းသုံး စွဲမှုနှင့် တင်ပို့မှုပမာဏ အချိုးအစား သတ်မှတ်သည့် စည်းမျဉ်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလကပင် စတင်ကျင့်သုံးခဲ့ သည်။ အဆိုပါ ြီဥ အစီအစဉ်အရ စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် ပို့ကုန်ပါမစ် ရရှိရေးအတွက် ၎င်းတို့၏ စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုမှ တစ်စိတ်တစ် ပိုင်းကို ပြည်တွင်းဈေးကွက်သို့ ကန့် သတ်ထားသ
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းYGEA)) မှ ထုတ်ပြန် လျက်ရှိသည့် အကယ်ဒမီ မီးလင်းရွှေ တစ်ကျပ်သားဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၄၉သိန်းကျော် တွင်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရသည်။YGEA)မှ နေ့စဉ်ရောင်းချရမည့် ရွှေဈေးနှုန်းကို တစ်နေ့သုံးကြိမ် ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ ရွှေရောင်းချသည့်အခါ တွင် သတ်မှတ်သည့်ဈေးနှုန်းအတိုင်းရောင်းချပါရန် အသိပေးထားပြီး ရွှေဆိုင်များ ကိုလည်း နေ့စဉ်ဖွင့်လှစ်၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ပါရန် ပန်ကြားထားသည်။ လက်ရှိတွင် ရွှေနှင့် ငွေကြေးဈေးကွက် စောင့်ကြည့်ထိန်းသိမ်း ကြပ်မတ်ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီနှင့် သက်ဆိုင်ရာဌာနများအနေဖြင့် ကြပ်မတ်ထိန်းသိမ်းဆောင် ရွက်လျက်ရှိ
ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့တွင် ကျပ် ၅ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ (ကျပ် ၅၉၀ဝ သန်း) ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် အဆင့်မြင့်ဈေး Hyper Market) ကို ဘားအံမြို့ အမှတ် (၂ ) ရပ်ကွက် ရွှေရင်မျှော်ဘုရားအနီးရှိ မြေနေရာတွင် တည်ဆောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ယင်းဈေးစီမံကိန်း တည်ဆောက်ရန်အတွက် မြေနေရာအား ဇူလိုင် ၄ ရက်က ပန္နက်ရိုက်ခဲ့ပြီး ယင်းအဆင့်မြင့်ဈေးတွင် ဆိုင်ခန်းပေါင်း ၁၆၄ ခန်း ပါဝင်ကာHyper Market udk Kayin State Development (Public) ကုမ္ပဏီလီမိတက်၏ ဦးဆောင် မှုဖြင့် အောင်ငွေဖူးကုမ္ပဏီလီမိတက်မှ မြေဧရိယာ ၃ ဒသမ ၆၄၂ ဧကပေါ်တွင် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ လမ်းညွှန်မှု၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ ပံ့ပိုးမှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ ဦးဆောင်၍ ဆေးကုမ္ပဏီများမှ သုံးစွဲသူပြည်သူများသို့ ဈေး သက်သက်သာသာဖြင့် ဆေးဝါးများ တိုက်ရိုက်ရောင်းချနိုင် မည့် အရောင်းစင်တာများကို တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ် သွားမည်ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
အနောက်ကမ္ဘာခြမ်း၌ ဆန်စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု အကြီး မားဆုံးဖြစ်သည့် ဘရာဇီးနိုင်ငံအနေဖြင့် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုကာလ အတွင်း အမြင့်မားဆုံးပမာဏအဖြစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၃ သန်းအထိ တင်သွင်းရဖွယ်ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
အာရှတိုက်ရှိ အစိုးရများသည် ယခုနှစ်အတွင်း အင်အား ကြီးမားသော အမေရိကန်ဒေါ်လာကြောင့် တန်ဖိုးကျဆင်းခဲ့ရသည့် ၎င်းတို့၏ငွေကြေးများကို ဆက်လက်ကျဆင်းမှုရပ်တန့်ရန် ပိုမိုလုပ် ဆောင်လျက်ရှိကြသည်။
ရန်ကုန်မြို့ရှိ အိမ်ရာ အငှားဈေးကွက်အနေဖြင့် လုံးချင်း ငှားရမ်းမှုနည်းပါးနေပြီး ကျပ်နှစ်သိန်းမှ ငါးသိန်းကြား ရှိ အိမ်ခန်းများ အငှားသွက်နေကြောင်း အိမ်ခြံမြေ အကျိုး ဆောင်များထံမှ သိရသည်။
ရန်ကုန်မြို့သို့ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချနေထိုင်သူများ ယခု နှစ်ပိုင်းအတွင်း ပိုမိုများပြားလာသဖြင့် အိမ်ခြံမြေအဝယ်ထက် ငှားရမ်းသည့်ဈေးကွက် ပိုမိုအလုပ်ဖြစ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း လည်း အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်များက ဆိုသည်။
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (ွ့နဗ) မှ ထုတ်ပြန် လျက်ရှိသည့် ရွှေဈေးနှုန်းမှာ ကျပ်သိန်း ၄၀ နီးပါးရှိကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရ သည်။YGEA က သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်လျက်ရှိသည့် ရွှေဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၃၈ သိန်း ကျော်ဝန်းကျင်တွင် ကာလအတန်ကြာ ရှိနေခဲ့ရာမှ ဧပြီ ၄ ရက်နေ့တွင် ကျပ်သိန်း ၄၀ ကျော်ဝန်းကျင်ကို တစ်ရက်တာ မြင့်တက်ရောက်ရှိခဲ့ပြီးနောက် ဧပြီ ၅ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ကျပ် ၃၉ သိန်းကျော်၊ သိန်း ၄၀ နီးပါးကို ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
ဘိလပ်မြေ
မော်လမြိုင်မြို့၌ ဖေဖော်ဝါရီလစတုထ္ထပတ် တွင် ဘိလပ်မြေဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ်ပုံမှန် ရှိနေပြီး ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရှိရသည်။ ဈေးကွက်ထဲ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသော ဈေး မှာ ယခုတစ်ပတ်တွင် ကြံ့နှစ်ကောင် (အနီ) ကျပ် ၁၂၄၀ဝ၊ ကြံ့တံဆိပ်(အဖြူ) ကျပ် ၁၀ဝ၀ဝ၊ ကြံ့ တံဆိပ် (အပြာ) ကျပ် ၁၀၈၀ဝ ဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပြီး မော်လမြိုင်မြို့၌ ဓာတ်မြေသြဇာနှင့် ပိုးသတ်ဆေးဈေးနှုန်းမှာ အရောင်းအဝယ်ပုံမှန်ရှိ နေကာ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရှိရသည်။
ဓာတ်မြေသြဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (YGEA) မှ ထုတ်ပြန် လျက်ရှိသည့် ရွှေဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၃၆ သိန်းကျော်ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါအသင်းမှ သိရသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း ရွှေဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာခြင်း မရှိစေရန်အတွက် အသင်းသား၊ အသင်းသူများအနေဖြင့် ရွှေဈေးကို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းဖြင့် ရောင်း ဝယ်ပေးကြရန်နှင့် လက်ငင်းဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ပြီး ပို၍ ရောင်းခြင်း၊ ဝယ်ခြင်းများ လုံးဝမပြုလုပ်ကြရန် YGEA က မေတ္တာရပ်ခံပန်ကြားလွှာ ထုတ်ပြန် ထားသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ဆုံးပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့်YGEA ၏ ရွှေဈေးနှုန်းများမှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်တွင် အခေါက်ရွှေ တစ်ကျပ်သား ကျပ် ၃၆၃၉၆၀ဝ၊ ၂၄