Background
မြန်မာနိုင်ငံသည် ရေမြေတောတောင် သဘာဝ ကောင်းမွန်သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် အတွက် သဘာဝအတိုင်းထွက်သော ကုန်ပစ္စည်း များ၊ သဘာဝအရင်းအမြစ်မှ ထုတ်လုပ်သော ကုန် ပစ္စည်းများ၊ လယ်မြေယာမြေများမှ ထွက်ရှိသော စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဆိုင်ရာ ထွက်ကုန်များ များစွာ ထွက်ရှိသည့်အပြင် လက်မှုဆိုင်ရာ ထွက်ကုန် ပစ္စည်းများလည်း အလွန်ပေါများ ြွကယ်ဝသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ဒေသ ထွက်ကုန် ပစ္စည်းများ၏ အရည်အသွေးသည် နိုင်ငံတစ်ဝန်း နှင့် ဒေသတွင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ထင်ပေါ် ကျော်ကြား၍ လူကြိုက်များသော ထွက်ကုန်ပစ္စည်း များဟုဆိုလျှင် မှားနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။ အဆိုပါ ထင်ပေါ်ကျော်ကြား၍ အရည်အ
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဆီစားသုံးမှုနှုန်းမြင့်မား သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆီထွက်သီးနှံများကို ပြည်တွင်းတွင်လည်း စိုက်ပျိုးပြီး ပြည်ပမှလည်း စားသုံးဆီများကို တင်သွင်းလျက်ရှိသည်။ စားအုန်း ဆီကို ပြည်တွင်းတွင် အများဆုံးစားသုံးကြပြီး မြေပဲ ဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီတို့ကိုလည်း စားသုံးကြသည်။
မကြာမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကျပ်အတည်းများကြောင့် ကမ္ဘာ လုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ကုန် စည်စီးဆင်းမှုချောမွေ့စေရန်၊ ကုန်သွယ်မှု လွယ်ကူချောမွေ့စေရေး Trade facilitation)နှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင်ကူးပြောင်းရေး Digitalization)) ယခင်ထက် ပိုမိုလိုအပ်လာသည်။
လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုများက ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းများကို ပြန် လည်သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှစတင်၍ မြောက်ပိုင်း ယူရေးရှားစင်္ကြံ (Northern Eurasian corridors) ကဲ့သို့သော သမား ရိုးကျ လမ်းကြောင်းများမှတစ်ဆင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံဖြစ်၍ လယ်ယာ သီးနှံများကို ကောင်းမွန်သော မြေဆီလွှာတွင် စိုက်ပျိုးမှသာ ကောင်းမွန် အောင်မြင်သော ရလဒ်ကောင်း ရရှိနိုင်မည်ဖြစ် သည်။ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွက် ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးသည့် မြေသည် အပေါ်ယံမြေဆီလွှာဖြစ်ရာ ကမ္ဘာ့အပေါ်ယံမြေလွှာ သည် လက်မ၂၀ အောက်အထူရှိလျှင် မြေဆီလွှာပါးဟု သတ် မှတ်ပြီး လက်မ ၂၀ အထက် ၃၆ လက်မကြား အထူရှိလျှင် မြေဆီလွှာ အသင့်အတင့်နှင့် ၃၆ လက်မအထက်ရှိလျှင် အပေါ်ယံမြေဆီလွှာအထူဟု သတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရ သည်။
ကွမ်းစားခြင်းသည် မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးစံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဘာသာရေးဆိုင်ရာပွဲတော်များ၊ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ပွဲလမ်း များ၊ အထူးသဖြင့် နယ်ကျေးလက်များတွင် အမြဲတွေ့ရပြီး မိတ်ဆွေများအနေဖြင့် ကွမ်းယာကို တစ်ဦးမှတစ်ဦး အပြန် အလှန်ပေးအပ်၍ စားသုံး ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်သာမက အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သော ဗီယက်နမ်၊ မလေးရှား၊ ထိုင်း နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံများတွင်လည်း စားသုံးသည့်ဓလေ့ရှိကြသည်။
နိုင်ငံ့စီးပွား ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ခြင်းသည် အဓိက မဏ္ဍိုင်တစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် အသေး စား၊ အငယ်စား၊ အလတ်စား စီးပွားရေး(MSME) စက်မှုလုပ်ငန်းများကို အားပေးမြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်သွင်းကုန်မူဝါဒ (EXIM Policy) ကို နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုမူဝါဒ ((Foreign Trade Policy - FTP) ဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည်။ ပို့ကုန်သွင်းကုန် ပေါ်လစီ (Export-Import Policy) ) ကို ၁၉၉၂ ခုနှစ် နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ထိန်း ကျောင်းရေး အက်ဥပဒေ (Foreign Trade Development and Regulation Act) အရ ထိန်းချုပ်ထားသည်။ နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်သွင်းကုန်မူဝါဒကို အဓိကတာဝန်ယူဆောင်ရွက်ရသည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။
အဓိပ္ပာယ်သတ်မှတ်ချက်
စီကျူရီတိုက်ဇေးရှင်း Securitizationဟူသော ဝေါဟာရ သည် စာဖတ်သူများအဖို့ စိမ်းကောင်း စိမ်းနေမည်ဖြစ်သော်လည်း ခေတ်သစ်ဘဏ္ဍာရေး ဈေးကွက်တွင် အရေးပါသည့်နေရာမှ ရပ် တည်လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ စီကျူရီတိုက်ဇေးရှင်းကို အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ ၁၉၆၀ ပြည့်လွန်ကာလများတွင် စတင်ကျင့် သုံးခဲ့သည်။ စတင်ကျင့်သုံးခဲ့စဉ်က ဘဏ်များ၏ အိမ်ရာချေးငွေ များအပေါ် ဘဏ္ဍာငွေပြန်လည်ဖြည့်တင်းရာတွင် ငွေသားစီးဆင်း မှု လွယ်ကူရေးအတွက် လက်နက်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး နောက်တွင် ခရက်ဒစ်ကဒ်များ၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးကိစ္စများ တွင် ကြိုတင်ပေးငွေများအတွက် ရရန်ပိုင်ခွင့်များနှင့် မော်တော် ကား ချေးငွေများတွင်ပါ စီကျူရီတိုက်ဇေ
AI ဆိုသည်မှာ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာဖြစ်သည်။ လူကဲ့သို့ အသိပညာ ထည့်သွင်းထားသည့် နည်းပညာဖြစ်သည်ဟုလည်း ယနေ့ခေတ်တွင် လူအများစုသိရှိကြပြီးဖြစ်မည် ထင်ပါသည်။ AI သည် လူများ နေ့စဉ်ထိတွေ့ အသုံးပြုနေသည့် ဖုန်း၊ ကွန်ပျူတာ စသည့်အရာများတွင် မရှိမဖြစ်အရေးပါသည့် နည်းပညာတစ်ခုလည်း ဖြစ်ရာ ယခုအခါ AI ကို အခြေခံပြီး ပေါ်ထွက်လာသည့် နည်းပညာမှာ Chat GPT ဟုခေါ်သည့် ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာကို အခြေခံပြီး လူသားများ၏ ဘာသာစကားများနှင့် စိတ်ခံစားချက်၊ အမူအကျင့်များ ကိုပါ ထည့်သွင်းအသုံးပြုထားပြီး လူသားများနှင့် တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ ဆက်ဆံနိုင်သည့် နည်းပညာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Chat GPT သည်AI Language model တစ်ခုလည်းဖြစ
ပို့ကုန်တင်ပို့ရခြင်း အကြောင်းရင်း သို့မဟုတ် ပို့ကုန်တင်ပို့ခြင်း ၏ ကောင်းကျိုးများမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။
ရောင်းအား တိုးတက်ခြင်း