Background
ဆီစက်အကြီးများ တည်ဆောက်တပ်ဆင်ခြင်းအတွက် ငွေကျပ် သိန်းတစ်သောင်းအထိ ချေးငွေများ တိုးမြှင့်ထုတ် ချေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောကြားသည်။
နိုင်ငံတော်အတွင်း စားသုံးဆီကြိတ်ခွဲ ထုတ်လုပ်ရောင်း ချနေသော ဆီစက်များ အသစ်တည်ဆောက်ခြင်း၊ အဆင့်မြှင့် တင်ခြင်း၊ ကုန်ကြမ်းဝယ်ယူခြင်းများ အဆင်ပြေစွာဆောင်ရွက် နိုင်ရန် နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေး ရန်ပုံငွေမှ ငွေကျပ် ဘီလီယံ ၅၀ မတည်ထူထောင်ပေးခဲ့ပြီး တစ်နှစ်လျှင် အတိုးနှုန်း ငါး ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် ထုတ်ချေးလျက်ရှိကြောင်း ဘဏ္ဍာရေး နှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာနမှ သိရသည်။
သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍအလိုက် မြန်မာစံချိန်စံညွှန်း ၉၄၈ ခုကို အတည်ပြုချ မှတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းရှိ အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှစ်ရပ်လုံးတွင် စံချိန်စံညွှန်း များနှင့်အညီ ကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် မိမိတို့၏ ထုတ်ကုန်များ အရည်အသွေးပြည့်မီပြီး နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှုကို ရရှိစေခြင်းကြောင့် ကုန်သွယ်မှုတွင် လွယ်ကူ ချောမွေ့စေပြီး ပို့ကုန်ကဏ္ဍမြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားစံချိန်စံညွှန်း ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာ မျိုးသိန်းကျော်က ပြောသည်။
ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အခွန်ဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ မြန်မာ့စီးပွား ရေးဘဏ်မှ ဆန်စက်လုပ်ငန်းများ အပါအဝင် အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့် အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (MSME ) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အတွက် ချေးငွေမူဝါဒနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိသည့် လုပ်ငန်းရှင်များသို့ သက် သာသောအတိုးနှုန်းဖြင့် ချေးငွေများ ထုတ်ချေးပေးလျက်ရှိကြောင်း မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ် (မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးရုံး) မှ အသိပေးထုတ်ပြန် ထားသည်။
အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က အိန္ဒိယနိုင်ငံအပေါ် အခွန်စည်း ကြပ်မှုကို ၅၀ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမှု စတင်လိုက်ပြီ ဖြစ်ကြောင်း သြဂုတ် ၂၈ ရက်တွင် ဘီဘီစီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြထားသည်။
အိန္ဒိယက ရုရှားထံမှ ရေနံနှင့် လက်နက်များဝယ်ယူမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဒဏ်ငွေ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ထပ်မံချမှတ်ရန် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က အမိန့်ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း၌ပင် အိန္ဒိယ အပေါ် စည်းကြပ်ခွန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကို စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် တတိယ နိုင်ငံ သစ်သီးဝလံ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် Third Country Fruit Trans- port Protocol) ) အောက်တွင် ပို့ကုန်သွင်းကုန် စစ် ဆေးရေးဂိတ်အသစ် ငါးခု ဖွင့်လှစ်ရန် အရေးပါ သော သဘောတူညီမှု တစ်ရပ်ကို ရယူခဲ့ကြောင်း၊ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်မှ စတင်အာဏာ သက်ရောက် မည့် အဆိုပါ သဘောတူညီချက်သည် သယ်ယူ ပို့ဆောင်မှုစရိတ်များ လျှော့ချနိုင်ရန်၊ လက်ရှိစစ် ဆေးရေးဂိတ်များတွင် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်နေမှုကို သက်သာစေရန်နှင့် ထိုင်းသစ်သီးဝလံများကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်နယ်များသို့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြန့်ဖြူးနိုင်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေမည်ဖြစ် ကြောင်း သိရှိရသည်။
ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု နှေးကွေးကျဆင်းလာမှုနှင့် အတူ ဇီဝဒီဇယ်ဆီထုတ်လုပ်နိုင်ရန် ဝယ်လိုအားကြောင့် ပဲပုပ် ဆီများ ဈေးကွက်အတွင်း ရရှိလွယ်မှု နည်းပါးခြင်းတို့အရ စားအုန်းဆီ ဈေးနှုန်းများသည် တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ် ၄၃၀ဝ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၁၈) အထက်၌ တည်ရှိနိုင်ဖွယ်ရှိ ကြောင်း မလေးရှားစားအုန်းဆီ ကောင်စီ (ဏြဥဃ) က ၂၀၂၅ ခုနှစ် သြဂုတ် ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ယခုဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပြည်တွင်းမှ ထုတ်လုပ်သော မြန်မာ့ရော်ဘာများကို ပြည်ပသို့ တန်ချိန် ၃၈၀ဝ၀ဝ ခန့် တင်ပို့နိုင်ရန် လျာထားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ရော်ဘာစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူများအသင်းမှ သိရသည်။
နှစ်စဉ် ပြည်တွင်းမှထုတ်လုပ်သော ရော်ဘာများ၏ ၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ပြည်တွင်း၌ အသုံးပြုပြီး ၉၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကာ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ကျန် ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းကို မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယနှင့် ဗီယက်နမ် စသည့်နိုင်ငံများသို့ အဓိကထား တင်ပို့လျက်ရှိသည်။
၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် စိုက်ဧကငါးသန်းကျော်အတွက် စိုက်ပျိုးစရိတ် ချေးငွေကျပ် ၆၈၈ ဘီလီယံ ထုတ်ချေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထောင်စုကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်ရေးကော်မတီ အစည်းအဝေး (၁/၂၀၂၅) မှသိရသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၌ စပါးဈေးနှုန်းများသည် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် သိသာစွာ ကျဆင်းလျက်ရှိပြီး တစ်တန်လျှင် ဘတ်ငွေ ၅၀ဝ၀ ကျော်နှုန်းထားဖြင့် ၁၇ နှစ်အတွင်း အနိမ့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့မှုအပေါ် တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းရန်အတွက် အမျိုးသား ဆန်စပါးမူဝါဒနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ (NRPMC) ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သူ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Pichai Chunhavajira က ဇွန် ၂၆ ရက်တွင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေး ကျင်းပရန် ခေါ်ယူခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
၂၀၂၅-၂၀၂၆ ခုနှစ် အိန္ဒိယအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မီဂါ ကုန်စည်ပြပွဲတွင် ပါဝင်ပြသရန် မြန်မာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို ဖိတ်ခေါ်ထားကြောင်း မြန်မာကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့မှ သိရသည်။
ယင်းပြပွဲကို လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၂၅ ရက်အထိ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ကိုလ်ကတ္တားမြို့တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဘင်္ဂလားကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းနှင့်G.S Marketing Associationတို့ ပူးပေါင်းကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။
