Background
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သော ထိုင်း နိုင်ငံနှင့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် သံတမန်စတင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကိုလည်းကောင်း၊ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုခဲ့ကြပြီးနှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုဖြင့် ကူးလူးဆက်ဆံမှု ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံဆိုသော်လည်း နှစ်နိုင်ငံ နယ်နိမိတ်များမှာ တစ်ဆက်တည်း ရှိနေသလို မြစ် ချောင်းများနဲ့ပိုင်းခြားထားမှုများလည်းရှိပါတယ်။ ယခုအမှတ် (၂) ချစ်ကြည် ရေးတံတား ထပ်မံဖွင့်လှစ်လိုက်တဲ့ ကရင်ပြည်နယ် မြဝတီမြို့အနေဖြင့် နှစ်နိုင်ငံကို သောင်းရင်းမြစ်က ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေပြီး နှစ်နိုင်ငံဆက်သွယ်သ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေသန်း၅၀ကျော်ရှိသဖြင့် ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ကို မသေးလှသော ဈေးကွက်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုအတွက် မည်သည့်ဌာန၊ မည်သည့်အသင်း အဖွဲ့မှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်နေသည်ကို မသဲကွဲလှဟု ထင်မြင်မိပါ သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ဈေးများကို စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီမှ တာဝန်ယူပြီးဆောင်ရွက်နေသည်ဆိုသော်လည်း ကုန်သွယ်မှု၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများသည် သူ့သဘောသူဆောင်ကာ ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအားပေါ်မူတည်ကာ စီးဆင်းနေသည်ဟုသာ တွေ့ရပါ သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ၊ ရောင်းအားဝယ် အားများကို အတိအကျသိရှိရန် မေးမြန်း၍ပင် မရသကဲ့သို့တွေ့ရ တတ်ပါသည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းများကိုသာ ဈေးနှုန်းများအနေဖြင
ထိုင်း-မြန်မာချစ်ကြည်ရေးတံတား အမှတ် (၂) ကို အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်မှစတင်၍ အပြည့် အဝဖြတ်သန်းခွင့်ပြုပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံတို့အကြား နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု တိုးမြင့်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း သိရသည်။ ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်း ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Niyom Wairatpanich ကနှစ်နိုင်ငံကြား နယ်စပ် ကုန်သွယ်မှုတိုးမြှင့်ရေးသည် အရေးကြီးကြောင်း မဲဆောက်မှတစ်ဆင့် ကုန်သွယ်ရေးစီးဆင်းမှုနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဝန်ဆောင်မှုများ တိုးတက် လျက်ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ထိုင်းနယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးသည် ယမန်နှစ်က ဘတ် ၁၉၃ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် မဲဆောက်မှ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးသည် ဘတ် ၈၀ ဘီ
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အုန်းသီးဈေး ပြန်လည် ကောင်းလာသောကြောင့် မြန်မာ့အုန်းသီးများ တင်ပို့မည်ဖြစ် ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အုန်းသီးစိုက်ပျိုး၊ ထုတ်လုပ်၊ ရောင်းချသူများအသင်းမှ သိရသည်။ အဆိုပါ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ လက်ရှိတွင် အုန်းသီးခြောက် တစ်လုံးလျှင် ထိုင်း ဘတ်ငွေ ၂၀ ခန့် ပေါက်ဈေးရှိနေပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ထိုင်းဘတ်ငွေ ၁၀ ဘတ် မှ ၁၅ ဘတ်အထိသာ ပေါက်ဈေးရှိခဲ့ ကြောင်း အဆိုပါအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးဝင်း က အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်တွင် ပြော သည်။ “ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ကုန်သည်တွေက မူဆယ်ဘက်ကိုပဲ တင်ပို့ကြပါတယ်။ ဒီနှစ် ဈေးပြန်ကောင်းလာလို့ ပြန်ပြီး တင်ပို့ဖြစ်တာပါ။ အုန်းသီးဈေးနှုန်းနဲ့ တင်ပို့ရမယ့် တန်ချိန်ကိုတော့ ညှိနှိ
ပြည်တွင်းရှိ ကျွဲ၊ နွားများအား မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှ တရားဝင်တင်ပို့ခွင့် ရရှိပြီဖြစ်သော်လည်း တရုတ်နိုင်ငံဘက်က တရားဝင်လက်ခံခြင်း မရှိသေးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ မွေးမြူရေးအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာကျော်ထင်က အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်တွင် ပြောသည်။ သို့ဖြစ်၍ မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေး ဦးစီးဌာနအနေဖြင့် လက်ရှိတွင် မြန်မာ့ ကျွဲ၊ နွားများအား တရုတ်နိုင်ငံဘက်က တရားဝင်လက်ခံလာနိုင်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ “အခု တရုတ်က တရားဝင်လက်ခံလာနိုင်ဖို့ ညှိနှိုင်းနေတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကတော့ တင်ပို့ခွင့်ကို တရားဝင်ပေးလိုက်ပြီ။ တရုတ်ကတော့ တရားဝင် လက်မခံသေးဘူး။ အခုလက်ရှိက တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကန
လက်ရှိ အာဆီယံနိုင်ငံများအကြား ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ရာတွင် အကောက် ခွန် ကင်းလွတ်ခွင့်များအား ခံစားနိုင်ရန် အတွက် အာဆီယံပင်ရင်းနိုင်ငံ သက် သေခံလက်မှတ် (Form-D) လဲလှယ်ခြင်း ကို အီလက်ထရောနစ်နည်းဖြင့် လာမည့် နိုဝင် ဘာလတွင် စတင်ကျင့်သုံးတော့ မည်ဖြစ်ကြောင်း အကောက်ခွန်ဦးစီး ဌာန၊ MACCS ဌာနခွဲ၏ ညွှန်ကြားရေး မှူးဖြစ်သူ ဦးဝင်းသန့်က ပြောသည်။ အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်က မြန်မာ နိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ်တွင် ပြု လုပ်သည့် ASEAN Single Window တွင် ဝင်ရောက် ချိတ်ဆက်၍ ATIGA e-Form Ds လဲလှယ်ခြင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စ ရပ်များအား အများပြည်သူသို့ အသိပေး ကြေညာခြင်း (Public Awareness)
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးအောင်မောင် ဦးဆောင် သော စိုက်ပျိုးရေးအခြေခံ ထုတ်ကုန်စံချိန်စံညွှန်း ရေးဆွဲရေးနည်းပညာဆပ်ကော်မတီ၏ (၅/၂၀၁၉) ကြိမ်မြောက် လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေးကို အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်က ရန်ကုန်မြို့ ကမ္ဘာအေး ဘုရားလမ်းရှိ သုတေသနနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှု ဦးစီးဌာနတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် နည်းပညာဆပ် ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်မောင်းက အမှာစကား ပြောကြားရာတွင် မိမိတို့နည်းပညာဆပ်ကော်မတီ အနေဖြင့် လယ်ယာထွက်ကုန်သီးနှံ ၂၇ မျိုးနှင့် ISO 712 တစ်ခု စုစုပေါင်း ၂၈ ခုကို အမျိုးသား စံချိန်စံညွှန်
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာသန်းမြင့်ဦးဆောင်၍ ကချင် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာခက်အောင်၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်ထူး၊ ကချင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ဘဏ္ဍာ၊ အခွန်၊ စီမံကိန်းနှင့် စီးပွားရေးဝန်ကြီး ဦးဝေလင်း၊ ရှမ်းပြည်နယ် စီမံကိန်းနှင့်စီးပွား ရေးဝန်ကြီး ဦးစိုးညွန့်လွင်၊ ဗဟိုကော်မတီဝင်များဖြစ်သည့် သက်ဆိုင်ရာဌာနများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ ဒုတိယညွှန် ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးများနှင့် ပြည်နယ်အဆင့် ဌာနဆိုင်ရာအကြီးအကဲများသည် အောက်တိုဘာ ၄ ရက်တွင် ကချင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ရုံး မလိခခန်းမ၌ မြန်မ
တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ထူထောင်ခြင်း နှစ်(၇၀)ပြည့် အထိမ်း အမှတ်အခမ်းအနားကို စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်က နေပြည်တော် မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းဗဟိုဌာန(၂)၌ ကျင်းပခဲ့ သည်။ အခမ်းအနားသို့ နိုင်ငံတော် ဒုတိယသမ္မတ ဦးမြင့်ဆွေ တက် ရောက် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။ အခမ်းအနားသို့ ဒုတိယတပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်နှင့်ဇနီး၊ နိုင်ငံတော်သမ္မတဟောင်း ဦးထင်ကျော် ၏ဇနီး၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများနှင့် ဇနီးများ၊ ပြည်ထောင်စုရာထူးဝန် အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌဌနှင့် ဇနီး၊ တပ်မတော်အရာရှိကြီးများနှင့် ဇနီးများ၊ ဒုတိယ ဝန်ကြီးများနှင့် ဇနီးများ၊ ဒုတိယရှေ့နေချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်နိုင်ငံ သံအမတ်ကြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံဆို
၂၀၁၉ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်မှ ၂၀ ရက်အတွင်း မယ်စဲ့နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းဖြစ်သော ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့မှ ထိုင်း နိုင်ငံ၊ မယ်ဟောင်ဆောင်သို့ ကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၄၉၀ တန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်နီ ၈ ဒသမ ၉ တန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ ၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ဘက်မှတစ်ဆင့် ပြန်လည်တင်သွင်းမှုများမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၇၃၈၀ တန်ဖိုးရှိ ဟင်းချိုမှုန့် ၆ ဒသမ ၁၃ တန် ၊ အမေရိကန်ဒေါ် လာ ၆၀၀ တန်ဖိုးရှိ ဘာလီကော်ဖီမစ် ၀ ဒသမ ၃၀ တန်တို့ဖြင့် စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှု ပမာဏတန်ဖိုး ၃၁၄၇၀ ဒေါ်လာ ကုန်သွယ်မှုပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း မယ်စဲ့နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းစာရင်းများအရ သိရှိရသည်။