Main menu

Background

မြေပဲအကြောင်းသိကောင်းစရာ

Mon, 09/11/2023 - 12:44 -- journal_editor

(ယခင်တစ်ပတ်မှအဆက်)
မြေပဲမျိုးစေ့ချခြင်းနှင့် စိုက်ပျိုးခြင်း
မစိုက်ပျိုးမီ မျိုးစေ့ကို   အနအမောနအ့ပူနညနိငျကူစ့သအနအမောငညန (ြွှွှီ) သို့မဟုတ် မျိုးစေ့လူးနယ်ဆေးများဖြင့်  အညွှန်းပါရှိသည့် အတိုင်း ညွှန်ကြားချက်များကိုလိုက်နာရန် လိုအပ်ပြီး မျိုးစေ့ အာလူး နယ်ဆေးအသုံးပြုခြင်းဖြင့် မှိုတက်ခြင်း၊ ပိုးမွှားကျရောက်ခြင်းနှင့် ပုပ် သိုးမသွားစေရန် မျိုးစေ့လူးနယ်ဆေးကိုအသုံးပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။ အစေ့ကိုစိုစွတ်သော မြေတွင် စိုက်ပါက အပင်ပေါက်မြန်စေပါသည်။  မြေပဲပင်များသည် ၁၂  လက်မမှ ၁၈လက်မအထိမြင့်ပြီး သုံးပေအထိ ပေါက်တတ်သောကြောင့် အတန်းတစ်တန်းကို အနည်းဆုံး၃၆လက်မ အကွာတွင်ထားရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ မြေပဲစေ့များ စိုက်ပျိုး ရန် မြေဆီလွှာ ပူနွေးလာသည်အထိ အမြဲစောင့်ပါ။    အစေ့များကို  ၂ လက်မ အနက် ၄-၆ လက်မ အကွာတွင် စိုက်ပါ။ မစိုက်ပျိုးမီ အစေ့ များကို ရေထဲတွင်  တစ်ညစိမ်ထားခြင်းဖြင့် ကြီးထွားမှုနှုန်း မြန်ဆန် စေပါသည်။  
စိုက်ပျိုးပြီး တစ်ပတ်အတွင်း မြေပဲပျိုးပင်များ ပေါက်ထွက်ပြီး တစ်လခန့် ဖြည်းညှင်းစွာကြီးထွားလာမည်ဖြစ်သည်။  ဥပမာအားဖြင့် မြေဆီလွှာ၏အထက်တွင်   အရွက်လေးရွက်ကို မြင်ရသောအခါ အပင်၏အောက်တွင်၁၂လက်မ ရှည်သော အမြစ်များပါသော အမြစ် များရှိသည်။(၃၈-၄၅)ရက်အကြာတွင် အပင်မှပန်းများ စတင်ပွင့်လာ မည်။ 
မြေပဲတန်းကြားနှင့် ပင်ကြားတွင်ရှိသော ပေါင်းမြက်ပင်များ၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုကိုလျှော့ချရန်အတွက် ပေါင်း မပေါ်ပေါက်မီ ပေါင်းသတ် ဆေး၊ ကြားထွန်၊ ပေါက်ပြား သို့မဟုတ် လက်ဖြင့်  ပေါင်းရှင်းပေးရန် တတ်နိုင်သမျှ မကြာခဏ ရှင်းပေးရန် လိုအပ်သည်။   မြေပဲပင်ကို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရစေပြီး အထွက်နှုန်းကိုထိခိုက်စေသောကြောင့် မြေပဲ ပင်နှင့် အလွန် နီးကပ်စွာ မကပ်မိစေရန်  သတိထားရပါမည်။ မြေပဲ သည် ပူပြင်းသောနေဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်မရှိသော်လည်း အပင်များကို တစ်ပတ်လျှင်တစ်ကြိမ်   သို့မဟုတ် နှစ်ကြိမ် ရေသွင်း၊ ရေလောင်း ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။  အစေ့အဆန်များ မြေမျက်နှာပြင်အနီးတွင် ကြီးထွားလာသောအခါ စိုက်ပျိုးပြီး ရက်ပေါင်း (၅၀ မှ ၁၀ဝ) အတွင်း ရေလောင်းရန် အရေးကြီးသောကာလဖြစ်သည်။အပင်များ ရင့်ကျက် ခါနီးတွင် မြေဆီလွှာကို ခြောက်သွေ့စေဖို့ လိုအပ်ပါသည်။  အလွန် စိုစွတ်သောမြေသည် ရင့်ကျက်သောမြေပဲများကို ပတ်ပတ်လည်တွင် အညှောက်ပေါက်စေရန် အားပေးသည်။
မြေပြုပြင်ခြင်းနှင့်မြေသြဇာထည့်သွင်းခြင်း
မြေပဲအများစုဟာ နိုက်ထရိုဂျင်ကို ပြုပြင်ပေးတဲ့အတွက် ဓာတ် မြေသြဇာ များများစားစား မလိုအပ်သော်လည်း  ဘိုရွန်၊ ဇင့်နဲ့ တခြား အာဟာရဓာတ် အနည်းငယ်ပါရှိသည့် ကယ်လ်စီယမ်တွေ  ြွကယ်ဝ စွာ လိုအပ်ပါသည်။ မစိုက်ပျိုးမီ မြေပြင်ချိန်တွင်  တစ်ဧက ယူရီးယား ၂၈ ပေါင်၊ စူပါဖော့စဖိတ် ၁၁၂ ပေါင်နှင့် ပိုတက်စီယမ် ၂၈ ပေါင် ထည့်ရန် လိုအပ်သည်။ မြေဆွေး သို့မဟုတ် ဆွေးမြည့်နေသော မြေသြ ဇာများကို ထည့်သွင်းပေးရန်လည်း  လိုအပ်သည်။  ကယ်လ်စီယမ် ထပ်ဖြည့်ရန်အတွက် မြေဆီလွှာကို ဂျစ်ပဆမ်၊ ကျောက်မှုန့်များ ထပ်မံ လိုအပ်ပြီး အချဉ်ဓာတ်များသောမြေများတွင် မြေပဲကို စိုက်ပျိုးရန် အတွက် ထုံးသည် မရှိမဖြစ်လို အပ်ပါသည်။  လယ်မထွန်မီ တစ်ဧက နွားချေး၊ ကြက်ချေး(သို့)သဘာဝမြေဆွေးလှည်း(၅-၁၀)ထည့်ရန် လိုအပ်ပါသည်။  မြေဆီလွှာထက်သန်ရန်အတွက်  ထွန်ယက်ခြင်း၊ ပေါင်းမြက်များ ဖယ်ရှားခြင်းနှင့်သီးနှံများ   အြွကင်းကျန်မရှိစေဘဲ ဖယ်ရှားပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ 
ဓာတုမြေသြဇာ ၂၀ ကီလိုဂရမ် ၊ P2O5 ကီလိုဂရမ်၊ /K2-40) ကီလိုဂရမ်၊ အော်ဂဲနစ်မြေသြဇာများ ထည့်သွင်းပေးရန် လိုအပ်သည်။ Phosphat(P)အရင်းအမြစ်အနေဖြင့် တစ်ခုတည်းသောsuperphosphate သည် မြေပဲများအတွက်   အသင့်တော်ဆုံးဖြစ်ပြီ Sulphur(S)လည်း ပါဝင်သောကြောင့် ၎င်းတွင်  တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပျော်ဝင်နိုင်သည်။ နိုက်ထရိုဂျင်ဓာတ်မြေသြဇာများထဲတွင် ဆာလဖာ ပါဝင်မှု (၂၄%) ကြောင့် မြေပဲသီးနှံအတွက်ammonium sulfateကို ဦးစားပေးသည်။   အစေ့သည် ဓာတ်မြေသြဇာနှင့်  မထိတွေ့သင့်ပါ။  ဖော့စဖရပ်စ်ကို ဆာလဖာလိုအပ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသည့် တစ်ခုတည်း သော စူပါဖော့စဖိတ်ပုံစံဖြင့် အသုံးပြုသင့်သည်။ အပင်ပေါက်ပြီး ၄၅ ရက်အကြာတွင် ဂျစ်ပဆမ်မြေသြဇာ  တစ်ဧကလျှင် ပေါင်(၂၀ဝ မှ ၂၅၀)အထိ မြေကြီးပေါ်တွင်  သုံးစင်တီမီတာအတွင်းထည့်ပါ။   ရွက် ဖျန်းမြေသြဇာကို အနည်းဆုံး(၃-၅)ကြိမ် ဖျန်းပေးသင့်သည်။gyno-phore အတွင်းရှိ ထပူနာ(အစာကြော)များ  ကျဉ်းမြောင်းမှုကြောင့် အသီးအပွင့် အစိတ်အပိုင်းများမှgyno-phore မှတစ်ဆင့် အစေ့များ ဆီသို့ ကယ်လစီယမ်၏ရွေ့လျားမှုကို  ကန့်သတ်ထားသောကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲအစေ့များထံ ကယ်လစီယမ်ကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်ထောက်ပံ့ ပေးနိုင်သောကြောင့် လိုအပ်သည်။  ၎င်းသည် အစေ့အဆန်များနှင့် အစေ့များဖြည့်သွင်းမှု အရေအတွက်ကို တိုးတက်စေမည်ဖြစ်သည်။ ကယ်လ်စီယမ်၂၂ဒသမ ၃ရာခိုင်နှုန်းအပြင် gypsum မြေဆီလွှာ သို့ ဆာလဖာ  ၁၈ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း ကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။ Urea  နှင့်DAP  ကဲ့သို့သော မြင့်မားသောခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာသော  ဓာတ်မြေ သြဇာများဖြင့် မြေပဲကို စဉ်ဆက်မပြတ် စုပ်ယူသည့်အခါ ဆာလဖာ ချို့တဲ့မှု ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။
မြေပဲပင်များကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း
မြေပဲသည် ပဲပင်  သို့မဟုတ် ပဲမျိုးနွယ်ဝင် အပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ၎င်း၏အစေ့များသည် အစေ့အဆန်များဖြစ်သည်။ မြေပဲပင်များသည် အမြင့် တစ်ပေကျော်သာပေါက်ပြီး သုံးပေခန့် ပြန့်ပွားသည်။ မြေပဲ ပင်များသည် (Self-Polination))   မိမိဘာသာဝတ်မှုန်ကူးကြပြီး အဓိပ္ပာယ်မှာ Male and Female) Flowers အထီးပွင့်နှင့်  အမအပွင့် များသည် တူညီသောအပင်ပေါ်တွင်  ပေါ်နေပါသည်။ ပန်းပွင့်များ ြွေကသွားသည်နှင့် တစ်လက်မခန့်နက်သော  မြေကြီးထဲသို့ ပေါက် ရောက်ပြီး အခွံမာသီးများ သို့မဟုတ် အစေ့များပါရှိသော အစေ့များ အဖြစ်သို့ ပေါက်သွားပါသည်။ 
ပန်းပွင့်များ ြွေကသွားသည်နှင့် တစ်လက်မခန့်   နက်သော မြေကြီးထဲသို့ ပေါက်ရောက်ပြီး မျိုးဥများသည်   ဖောရောင်လာကာ မြေကြီးဆီသို့ စတင်ကြီးထွားလာပြီး   မြေကြီးထဲသို့ တွန်းထုတ်သွား ကြသည်။ အခွံမာသီးများ သို့မဟုတ် အစေ့များပါရှိသော အစေ့များ အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသွားပါသည်။  
အပင်များ ခြောက်လက်မမြင့်သောအခါ    ဇွယ်(Peg)များ အလွယ်တကူ စိမ့်ဝင်နိုင်စေရန်  မြေဆီလွှာကို ပျော့ပျောင်းအောင် ထွန်ယက်ထားရန်  လိုအပ်ပါသည်။ သေးငယ်သော အဝါရောင် ပဲစေ့ ကဲ့သို့ အပွင့်များသည်   ပင်စည်၏အောက်ပိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ကြီးထွားလာမည်ဖြစ်သည်။  
မြေပဲများသည်  ပူနွေးသော၊ အပူပိုင်းဒေသ ရာသီဥတုနှင့် သဲ၊ ရေစိမ့်ဝင်နိုင်သော မြေဆီလွှာ များတွင် ရှင်သန်ကြပြီး အပင်၏အစေ့များဖြစ်သည့် အခွံခွာထားသော မြေပဲစိမ်းကို မတ်လ သို့မဟုတ် ဧပြီလတွင် မြေဆီလွှာအပူချိန် ၆၅ °F ဝန်းကျင်သို့ရောက်ရှိသောအခါ နောက်ဆုံးနွေဦးပြီးနောက် စိုက်ပျိုးသည်။  ရိတ်သိမ်းချိန်သည် စိုက် ပျိုးပြီး ရက်ပေါင်း ၁၂၀ မှ ၁၆၀အတွင်း   စက်တင်ဘာ  သို့မဟုတ် အောက်တိုဘာလတွင် ရိတ်သိမ်းသည်။   
Runner မြေပဲများသည် လူကြိုက်များပြီး ျွကညညနမ မြေပဲ ထက် ဝက်ကျော်သည် မြေပဲထောပတ် ပြုလုပ်လေ့ရှိပြီး ကျန်တစ်ဝက်ကျော် သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ အစားအစာဈေးကွက်၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း အတွက်ဖြစ်ပြီး ကျန်အချို့ကို သကြားလုံးအဖြစ် သို့မဟုတ် သရေစာ အခွံမာသီးများအဖြစ် ရောင်းချကြသည်။  ဆီပါဝင်မှု မြင့်မားသော စပိန်မြေပဲသည် သေးငယ်ပြီး အဝိုင်းရှိသော   အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး သကြားလုံးများ၊ မြေပဲထောပတ်နှင့်မြေပဲဆီတို့ကိုပြုလုပ်ရန် အသုံးပြု ကြပြီး သရေစာ အခွံမာသီးများအဖြစ် ရောင်းချကြသည်။ 
Runner  မြေပဲများသည် အနီရောင်တောက်တောက်  အရေ ပြားရှိပြီး အခွံတစ်ခုလျှင် အခွံမာသီး (၃-၄) စေ့အထိရှိပြီး  ချိုမြိန်တဲ့ အရသာရှိသောကြောင့် မြေပဲပြုတ်အတွက် အသုံးပြုမှုများသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ဗာဂျီးနီးယားမြေပဲများသည် မျိုးကွဲအားလုံး၏ အကြီး ဆုံး မြေပဲစေ့များပါရှိပြီး သရေစာ အခွံမာသီးဖြစ်သည်။