အကျိုးအမြတ်မျှတပြီး စားသုံးသူဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုမရှိစေရေး တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးသွားမယ့် စားအုန်းဆီလုပ်ငန်းရှင်များ စားအုန်းဆီဟာ အခြေခံလူတန်းစားတွေအတွက် ဆန်ပြီးရင် ဒုတိယအရေးပါတဲ့ ကုန်စည်ဖြစ်သလို လူချမ်းသာရော လူလတ်တန်းစားအားလုံး နေ့စဉ်စားသုံးနေတဲ့ ဘီစကစ်၊ မာဂျရင်း၊ နို့ဆီက အစ အလှကုန်ပစ္စည်းတွေမှာပါ ထည့်သွင်းပါဝင်နေပါတယ်။ ဟိုးယခင်က မြန်မာနိုင်ငံဟာ ပြည်တွင်းထွက်ရှိတဲ့ မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ အစရှိတဲ့သီးနံှဆီနဲ့ ပြည်တွင်းဖူလုံမှုရှိခဲ့ပေမဲ့ နောက်ပိုင်း လူဦးရေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ ဆီစားသုံးမှုနဲ့ စက်မှုသုံးအတွက် ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်ကို ပြည်ပက စားအုန်းဆီတင်သွင်းပြီး ဖြည့်ဆည်းခဲ့ ရပါတယ်။ ရာသီအချိန်အခါလိုက် စားအုန်းဆီတင်သွင်းမှု အတိုးအလျော့ရှိ အဲဒီလို တင်သွင်းခွင့်ပြုခဲ့ရာမှ ဆီထွက်သီးနံှ ထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေရဲ့ အကျိုး၊ ပြည်တွင်းဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ အကျိုး ကို မထိခိုက်စေဘဲ ပြည်တွင်းစားသုံးသူတွေ ဖူလုံမှုရှိအောင်နဲ့ ဈေးနှုန်း ဖိစီးမှုမဖြစ်စေအောင် လစဉ်လိုအပ်ချက်ကို ချိန်ညှိပြီး တင်သွင်းစေ ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ဘဏ္ဍာနှစ် သုံးနှစ်အတွင်း တင်သွင်းခဲ့တဲ့ ပမာဏအပေါ် ပျမ်းမျှတွက်ချက်မှုအရ တစ်လကို တန်ချိန် ၂ သောင်းကျော် တင်သွင်းမှုရှိခဲ့ပေမဲ့ ဆောင်းပဲ၊ မိုးပဲဆီထွက်သီးနံှ ပေါ်ချိန်မှာ တင်သွင်းမှုကျဆင်းပြီး ပြည်တွင်းဆီထွက်ချိန်လည်း မဟုတ်တဲ့ ပွဲတော်ကာလများမှာတော့ တင်သွင်းမှုမြင့်တယ်လို့ မြန်မာ နိုင်ငံ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များနဲ့ဆီကုန်သည်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းဟန် က ပြောကြားပါတယ်။ အကျိုးအမြတ်ကို ပဓာဏမထားဘဲ ပုံမှန်တင်သွင်းသူကို ခွင့်ပြု ယခင်က အစိုးရတာဝန်ပေးအပ်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ထဲကသာ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးခဲ့ရာမှ ယခုအခါမှာတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အားလုံး လုပ်သာကိုင်သာရှိစေဖို့ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များကို တင် သွင်းခွင့်ပြုနေပြီလို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနက သိရပါတယ်။ ဒီလိုတင်သွင်း ခွင့်ပြုရာမှာ လုပ်ငန်းရှင်တိုင်း တင်သွင်းခွင့်ရှိတယ်ဆိုပေမဲ့ တစ်လ တင်သွင်းဖို့ လိုအပ်တဲ့ပမာဏကို နိုင်ငံ တကာဈေးနဲ့ ပြည်တွင်း ဈေးများ တက် သည်ဖြစ်စေ၊ ကျသည် ဖြစ်စေ၊ မိမိတို့ရဲ့ အကျိုး အမြတ်တစ်ခ ထဲကို ပဓာဏမထားဘဲ ပုံမှန်တင်သွင်းသူတွေကို ခွင့်ပြုသွားဖို့ အသင်းနဲ့ သက်ဆိုင်ရာဌာနတို့ ညှိနှိုင်းထားတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ပထမအသုတ်အနေနဲ့ လုပ်ငန်းရှင်ကြီး ၁ဝ ဦးမှ စတင် တင်သွင်းလျက်ရှိရာ မေလ ၁၂ ရက်မှာ ကုမ္ပဏီတစ်ခုက တင်သွင်း ထားတဲ့ ဆီသင်္ဘောဆိုက်ရောက်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။ ကျန်လုပ်ငန်း ရှင်များရဲ့ ဆီသင်္ဘောများလည်း ဆက်တိုက်ဝင်ရောက်လာတော့ မယ်လို့ သိရပါတယ်။ စားအုန်းဆီတင်သွင်းသူများရဲ့ တာဝန်ပိုင်း တင်သွင်းမယ့်ကုမ္ပဏီများဟာ စားအုန်းဆီ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးမှုမှာ ကာလကြာရှည်စွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေပြီး ဈေးကွက်စီးပွားရေး စနစ်နဲ့အညီ ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်များကို ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍမှ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်နိုင်သူတွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ တင်သွင်းသူများ ဟာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လိုက်နာပြီး ဈေးကွက် မပြတ်လပ် စေရေး ပုံမှန်တင်သွင်းနိုင်သူ၊ သိုလှောင်မယ့်စနစ်နဲ့ သိုလှောင်နိုင်တဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်ပြည့်စုံသူဖြစ်တဲ့အပြင် တင်သွင်းသူလက်ကားဖြန့် ဖြူးသူ၊ လက်လီရောင်းချသူတို့အနေနဲ့ ဝန်ဆောင်စရိတ်နဲ့ အကျိုး အမြတ်မျှတပြီး စားသုံးသူ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု မရှိစေရေး ဆောင်ရွက် သွားမယ်လို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနမှာ ဝန်ခံကတိပြုထားတယ်လို့ သိရပါ တယ်။ ဒါ့အပြင် စားသုံးသူ ကျန်းမာရေးမထိခိုက်စေဖို့ အမျိုးအစား အရည်အသွေးကောင်းမွန်တဲ့ စားအုန်းဆီကို တင်သွင်းပြီး ပြည်တွင်း ဖြန့်ဖြူးရာမှာလည်း ဝင်ငွေနည်း ပြည်သူများ၊ ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက် များရှိ ပြည်သူများ အဆင်ပြေစားသုံးနိုင်ဖို့ လက်လီအရောင်းဆိုင်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖွင့်လှစ်ပြီး မှန်မှန်ကန်ကန် ရောင်းချသွား မယ်လို့လည်း တညီတညွတ်တည်း သဘောတူထားကြောင်း သိရပါ တယ်။ လစဉ်ပုံမှန်တင်သွင်းမယ်လို့ဆို တင်သွင်းရာမှာလည်း ပြည်တွင်း လိုအပ်ချက်ပမာဏ မမီဘဲ တင်သွင်းမှုနည်းရင် ပြည်တွင်းမှာ ကုန်ပစ္စည်း ပြတ်လပ်ပြီး ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှု တွေ ဖြစ်နိုင်သလို လိုတာထက် အလွန် အမင်း ပိုလံျှတင်သွင်းပြန်ရင်လည်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်တဲ့ ပဲဆီ၊ နှမ်းဆီဈေး တွေ ကမောက်ကမဖြစ်ပြီး ထုတ်လုပ်တဲ့ တောင်သူတွေ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆီတင်သွင်းသူ တွေအနေနဲ့လည်း နစ်နာဆုံးရှုံးမှုတွေ ရှိလာနိုင်ပြီး ဈေးကိုက် တဲ့အချိန်မှာ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးပြီး အကျိုးအမြတ် မရှိချိန်မှာ တင်သွင်း ခြင်းမပြုတာမျိုးတွေမရှိရအောင် ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ လစဉ်ပုံမှန်တင်သွင်းရမယ့် ပမာဏတွေလည်း ညှိနှိုင်းသတ်မှတ်ထားကြောင်း သိရပါတယ်။ ပြည်ပက တင်သွင်းရောက်ရှိလာတဲ့ ဆီတွေကို သိုလှောင် ထားဖို့ သိုလှောင်ကန်အသင့်မရှိသေးတဲ့ ကုမ္ပဏီများအတွက် အဆင် ပြေစေဖို့ အထုတ်အသွင်းအဆင်ပြေချောမွေ့ဖို့နဲ့ စနစ်တကျဖြန့်ဖြူးမှု အပိုင်းတွေကိုလည်း အသင်းအနေနဲ့ နိုင်ငံတော်မူဝါဒများအတွင်းက ကူညီဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ဆိုပါတယ်။ စားသုံးသူတွေ အာမခံချက်ရှိတဲ့ဆီသာ ဖြန့်ဖြူးမယ် နေ့စဉ်စားသုံးမှုမှာ အနည်းနဲ့အများဆိုသလို ပါဝင်နေတဲ့ စား အုန်းဆီဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်ဖို့ အဓိကကျလှပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဆီတင်သွင်းရာမှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်ပြီး စားသုံးဖို့ သင့်တော်တဲ့ဆီ (Fit for Human Consumption )ဖြစ်ဖို့ စံချိန် စံညွန်းများနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဆီကိုသာ တင်သွင်းဖို့ သတ်မှတ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေက တင်သွင်းလာတဲ့ စားအုန်းဆီများ အရည်အသွေး မှန်၊ မမှန်ကို FDA က နမူနာ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်စစ်ဆေးပြီး ပြည်သူလူထုစားသုံးဖို့ သင့်တော်တဲ့ ထောက်ခံချက်ရရှိမှသာ ပြည်တွင်းမှာ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသွားမယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ဒါဆိုရင် စားသုံးသူတွေလည်း ယုံကြည်စိတ်ချစွာနဲ့ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ပြီလို့ ဆိုရမှာပါ။ ရေရှည်အဆင်ပြေပြီး ဈေးတည်ငြိမ်ရေး အချိုးကျဖြန့်ဝေ ပြည်တွင်းဖြန့်ဖြူးမှုအပိုင်းမှာ ယခင်ကတင်သွင်းမှု ပမာဏရဲ့ ၄ဝ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို တင်သွင်းအဖွဲ့အစည်းက ဈေးကွက်တွေကို တာဝန်ယူဖြန့်ဖြူးပြီး ကျန်တဲ့ရာခိုင်နှုန်းပမာဏကိုတော့ နေပြည်တော် ကုန်ဈေးနှုန်းထိန်းသိမ်းရေးကော်မတီနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဆီကုန်သည်နဲ့ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းရဲ့ကြီးကြပ်မှုနဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အရောင်း ဆိုင်များကတစ်ဆင့် စားသုံးသူတွေထံကို တိုက်ရိုက် လစဉ် ဖြန့်ဖြူးပေးခဲ့တယ်လို့ အသင်းဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားပါတယ်။ လက်ရှိလုပ်ငန်းရှင်များ တင်သွင်းလာတဲ့ဆီကိုလည်း အချို့ ပမာဏကို ပြည်ထောင်စုကုန် ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်ရေးကော်မတီရဲ့ ကြီးကြပ်မှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်နဲ့ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းက ကိုယ်စားလှယ်တွေကတစ်ဆင့် စားသုံးသူထံ တိုက်ရိုက် ရောင်းချ ဖြန့်ဖြူးပေးသွားမှာဖြစ်ပြီး ကျန်ပမာဏကိုတော့ တင်သွင်းတဲ့ကုမ္ပဏီ လုပ်ငန်းရှင်များရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ဖြန့်ဖြူးဖို့ စီစဉ်ညှိနှိုင်းထားကြောင်း အသင်းမှ သိရပါတယ်။ အဲဒီလိုခွဲဝေဖြန့်ဖြူးရတာကတော့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း ရေရှည်လုပ်ကိုင်နိုင်အောင်နဲ့ စားသုံးသူတွေ အတွက်လည်း ဈေးတည်ငြိမ်စေဖို့ ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ စားသုံးသူထံအရောက် ဖြန့်ဖြူးရေးအသင်းက ကြီးကြပ်မယ် အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များမှတစ်ဆင့် လက်လီဆိုင်များ ဖြန့်ဖြူးရာမှာလည်း ဝင်ငွေနည်းတဲ့ပြည်သူများ အများစုနေထိုင်တဲ့ ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်၊ ဈေးစတဲ့နေရာများနဲ့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း အများစုနေ ထိုင်ရာ ရပ်ကွက်တွေမှာ လက်လီဆိုင်များ တိုးခဲျ့ဖွင့်လှစ်ဖို့လည်း စီစဉ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာဌာနနဲ့ အသင်းပိုင်းက ဒီလို စည်းကမ်းတကျစီစဉ်နေပြီဖြစ်လို့ စားသုံးသူလက်ထဲ တိုက်ရိုက် ရောင်းချနေတဲ့ လက်လီအရောင်းဆိုင်များကလည်း ဈေးနှုန်းမှန်ကန် တည်ငြိမ်ရေး စနစ်တကျဖြန့်ဖြူးသွားဖို့လိုမှာဖြစ်ပါတယ်။ လက်လီအရောင်းဆိုင်တွေကို ဖြန့်ဖြူးပေးတဲ့ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်တွေကလည်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ဈေးနှုန်းနဲ့ လက်လီဆိုင် တွေအရောက် မှန်မှန်ကန်ကန်ဖြန့်ချိဖို့လိုသလို တင်သွင်းကုမ္ပဏီများ ကလည်း မိမိအကျိုးအမြတ်တစ်ခုကိုသာ မကြည့်ဘဲ စားသုံးသူ လက်ဝယ်အရောက် အမှန်တကယ်ဖြန့်ဖြူးပေးမှသာ စားသုံးသူတွေ ဈေးနှုန်း ဝန်မပိမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ကုမ္ပဏီများမှ အရောင်းကိုယ်စားလှယ်များကို အမြတ်ငွေပေး၊ အမည်ခံစေပြီး ဆီကို ပြင်ပဈေးကွက်မှာ ရောင်းချမှုမျိုးတွေမရှိအောင်လည်း အသင်းက ကြီးကြပ်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်ရောင်းဈေးနဲ့ ပြင်ပဈေးကွာဟမှု မများစေလို လုပ်ငန်းရှင်များ တင်သွင်းလာတဲ့ စားအုန်းဆီကို အသင်းမှ တစ်ဆင့်ဖြန့်ဖြူးရာမှာ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်မှုအနေနဲ့ ယခင်အစဉ် အလာလည်း မပျက်ဘဲ တင်သွင်းကုမ္ပဏီ၊ ဖြန့်ဖြူးသူ အတွက် ထိုက်သင့်တဲ့ အကျိုးအမြတ်ရရှိဖို့အပြင် စားသုံးသူများ သင့်တင့်မျှတစွာ ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ဖို့လည်း နိုင်ငံတကာ ပေါက်ဈေးပေါ်အခြေခံပြီး တွက်ချက်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ခရီးအကွာ အဝေးအရ လက်လီရောင်းချသူများရဲ့ တစ်ပိဿာအပေါ် အမြတ်တင်မှုကိုလည်း ညှိနှိုင်း သတ်မှတ်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တင်သွင်းကုမ္ပဏီက ကျန်တဲ့ပမာဏကို မိမိအစီအစဉ်နဲ့ ဖြန့်ဖြူး ရာမှာ လုပ်ငန်းရှင်များအနေနဲ့ မိမိတို့ကုမ္ပဏီအကျိုး၊ နိုင်ငံတော် အကျိုးအပြင် အခြေခံကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်ရေးကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်း စားပြီး ကိုယ်စားလှယ်ရောင်းဈေးနဲ့ ကွာခြားမှုမများဘဲ ထိုက်သင့်တဲ့ ဈေးနဲ့ဖြန့်ဖြူးပေးမယ်ဆိုရင် စားသုံးသူတွေ သက်သက်သာသာနဲ့ ဝယ်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဈေး နှစ်ခုအကြား ကွာဟမှုမများ ဘူးဆိုရင် နေ့ဈေးတစ်မျိုး၊ ညဈေးတစ်မျိုး ဆွဲတင်ဆွဲချ၊ အတက် အကျ ကြမ်းတာမရှိနိုင်တော့ဘဲ ဈေးတည်ငြိမ်မှာဖြစ်လို့ ရေရှည်မှာကုမ္ပဏီအတွက်လည်း အကျိုးရှိမှာ အသေအချာပါ။ စားသုံးသူ တွေလည်း ဝမ်းသာကြမှာ ဖြစ်ကြောင်းပါ။
Background