ဇွဲကပင်မြေမှ မွေးမြူရေးဇုန်များ သံလွင်တံတားကြီးကို ဖြတ်သန်းချိန်မှစ၍ ဇွဲကပင်တောင်၏အလှကို ရှုမဝအောင်ခံစားနေမိသည်။ ဒီမြေ ဒီရေ ဒီအလှသည် ကျွန်တော်တို့အမိမြန်မာ နိုင်ငံ၏ သဘာဝ အလှတရားများပင် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရပ်ခြား တိုင်းပြည်များ သို့ နိုင်ငံ့တာဝန်ဖြင့် ကျွန်တော်ရောက် ဖူးပါသည်။ ရှုမဆုံးသည့် မြက်ခင်းပြင် များ၊ ကျောက်တောင်များဖြင့် တည်ငြိမ် အေးချမ်းသည့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံ၊ တောင် အာဖရိက ကိပ်ပ်တောင်းမြို့၏ သဘာဝ၊ အီဖဲလ်မျှော်စင်၏ ခံ့ညား ထည်ဝါမှုဖြင့် ဂုဏ်ယူဝင့်ြွကားနေသည့် ပဲရစ်မြို့၏အလှ၊ ရှေးခေတ် အဆောက် အအုံကြီးများ၏ပျက်စီးမှုကို သဘာဝ အတိုင်း ထိန်းသိမ်းထားရှိသည့် ရောမ မြို့၏ အလှ၊ သူတို့နိုင်ငံ၏ အလှများကို အံ့သြနှစ်သိမ့်ကြည်နူးမှုများ ကျွန်တော် ခံစားခဲ့ဖူးပါပြီ။ ယခုလည်းကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံ ဖားစည်မြေမှ ဇွဲကပင်တောင်၏ အလှက ကျွန်တော့်ကို ဖမ်းစားနေပါ သည်။ ''ဆရာ၊ ကျွန်တော်တို့ရုံးကိုပဲ တန်း ပြီးသွားရမလား'' ကျွန်တော့်တပည့် မောင်မိုး၏ အမေးကြောင့်၊ ကျွန်တော်သတိပြန်ဝင် လာသည်။ ကျွန်တော်တို့စီးလာသည့် ကားမှာ ဘားအံမြို့ဘက်သို့ ဦးတည် လျက်ရှိသည်။ ''အေး..ရုံးကိုပဲ သွားကြတာပေါ့ ကွာ။ဒို့ဝန်ထမ်းတွေစောင့်နေလိမ့်မယ်''။ ကျွန်တော်တို့ ကရင်ပြည်နယ် မွေး မြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနရုံးကို ရောက်တော့ ပြည်နယ်မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာနမှူး အပါအဝင် မြို့နယ်ဦးစီးမှူးများပါ ရောက်နေကြ သည်။ ကရင်ပြည်နယ် မြန်မာနိုင်ငံ မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ဝင်များလည်း ရှိနေကြသည်။ ''အားလုံး မင်္ဂလာပါ။ အခုလို ကရင်ပြည်နယ် မြန်မာနိင်ငံမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌနဲ့ အဖွဲ့ဝင်များ၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ကျွန်တော် တို့ မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ဘားအံခရိုင်၊ ကော့ကရိတ်ခရိုင်၊ မြဝတီခရိုင်တို့မှ ဦးစီးမှူး၊ မြို့နယ်ဦးစီးမှူးတွေအားလုံး စုံစုံညီညီ တွေ့ရလို့ ဝမ်းမြောက်ကြောင်း ဦးစွာပြောကြားလိုပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အဖွဲ့ လာရောက်ရတဲ့ အဓိကရည်ရွယ် ချက်ကတော့ ဒီလဆန်းမှာ မိုးသည်း ထန်စွာ ရွာတဲ့အတွက် ကွဲျနွားတိရစ္ဆာန်တွေ ကူးစက်ရောဂါမဖြစ်ပွားရအောင် ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့၊ မကျန်းမာတဲ့ တိရစ္ဆာန်ရှိရင် ကုသဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ တစ် ဆက်တည်း ပြောချင်တာကတော့ ကျွန် တော်တို့နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၇ဝ ရာခိုင် နှုန်းဟာ ကျေးလက်တောရွာမှာနေ တာဖြစ်တဲ့အတွက် ကျေးလက်နေ ပြည် သူတွေရဲ့ လူမှုစီးပွားရေးဘဝ ဖွံ့ဖြိုးဖို့လို တယ်။ ချမ်းသာဖို့လိုတယ်။ ဝင်ငွေတိုးဖို့ လိုတယ်'' ''လယ်ယာစိုက်ပျိုးတာက အားလုံး သိတဲ့အတိုင်း စပါးတစ်သီးဆိုရင် အနည်းဆုံး၃-၄လကြာမယ်။ ဒီအတော အတွင်း ဝင်ငွေရဖို့က မွေးမြူးရေးလုပ် ထားမှဖြစ်မှာ။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်သမားတွေ အိမ်မှာ တစ်နိုင်ကြက်၊ ဝက်၊ ဘဲ မွေးမြူ ရေးလုပ်ထားဖို့လိုတယ်။ တစ်နိုင် ဟင်း စားပေါ့။ တစ်နိုင်ဟင်းစား မွေးထားတဲ့ လူတွေက ဟင်းစားထက် တစ်နိုင် စီးပွားဖြစ်မွေးမြူဖို့လိုတယ်။ ဒါမှဝင်ငွေ တိုးတက်ပြီး ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုလျော့ကျ မှာ။ အဲဒီတစ်နိုင်စီးပွားဖြစ်မွေးရာကနေ ကြက်၊ ဝက်၊ ဘဲ၊ နွား၊ ငါးအစုံ မွေးလာ တယ်။ မွေးမြူရေး က ဘေးထွက်ပစ္စည်း ဖြစ်တဲ့ ကြက်ချေး၊ ဝက်ချေး၊ နွားချေး တွေက စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အဖိုးတန် မြေသြဇာဖြစ်သလို စိုက်ပျိုးရေးရဲ့ ဘေး ထွက်ပစ္စည်းဖြစ်တဲ့ ကောက်ရိုး၊ ဆန်ကွဲ၊ ဖွဲနုတွေက မွေးမြူရေးအတွက် အရေး ကြီးတဲ့အစာဖြစ်ပြီး မွေးမြူရေးတိုးတက် မှ တောင်သူလယ်သမားတွေ ဝင်ငွေတိုး မှာ'' ''အဲဒီလို မွေးမြူရေးတွေ လုပ်တဲ့ အခါမှာ အစုအဖွဲ့နဲ့ မွေးဖို့လိုတယ်။ စိတ် တူကိုယ်တူအဖွဲ့တွေစုဖွဲ့ပြီး ကျေးရွာ တစ်ရွာ ထုတ်ကုန်တစ်မျိူး ထုတ်လုပ် ကြဖို့လိုတယ်။ စုဖွဲ့ပြီး မွေးခြင်းအားဖြင့် ဈေးကွက်ဖြစ်လာမယ်။ ဈေးကောင်းရမယ်။ ဌာနကပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်၊ အကူအညီပေးမယ်ဆိုလဲ ပိုပြီးလွယ် မယ်၊ ကျွန်တော်တို့အားလုံး သိနေတာ ပဲ။ ဝါးချောင်းတစ်ချောင်းတည်းဆိုရင် ချိုးရတာ လွယ်တယ်။ ဝါးစည်းဆိုရင် ချိုးလို့ မရတော့ဘူး။ အင်အားရှိလာပြီ။ အဲဒီလိုပဲ တစ်ယောက်ထဲ တစ်ဦးထဲဆို ရင် နည်းနည်းပဲ ရင်းနှီးနိုင်မယ်။ ထုတ် လုပ်နိုင်မယ်။ စုပေါင်းပြီးလုပ်ကြရင် များများရင်းနှီးနိုင်မယ်။ လူတစ်ယောက် ထဲဆိုရင် ကြက်တစ်နိုင်မွေးထားတယ်။ ၄-၅ လနေမှ ကြက် ၅ ပိဿာလောက် ရောင်းနိုင်မယ်။ လူ ၁ဝ ယောက်ဆိုရင် ပိဿာ ၅ဝ ရောင်းနိုင်မယ်။ ဈေးကွက် ဖြစ်သွားပြီ။ လာဝယ်တဲ့လူ ဈေးနှိမ်လို့ မရတော့ဘူး။ အဲဒါကြောင့် အစုအဖွဲ့ စုဖွဲ့ပြီး လုပ်ကြဖို့ပြောတာ'' ကျွန်တော့စကားကို သူတို့ စိတ် ဝင်စားကြသည်။ သူတို့အကျိုးစီးပွား အတွက် ပြောနေခြင်းဖြစ်၍လည်း မွေး မြူရေးသမားများတက်ြွကနေကြသည်။ တစ်ဦးက မေးချင်သည့်ပုံစံဖြင့် မတ်တပ် ရပ်လာ၍ ကျွန်တော် စကားဖြတ်လိုက် သည်။ ''ဆရာ ကျွန်တော်တို့ ငွေရော ချေး လို့ရမလား ဆရာ။ ကျွန်တော်တို့မှာ ပေါင်စရာ အာမခံစရာ၊ အိမ်တော့ ရှိ တာပေါ့။ ရွာမှာဆိုတော့ မြေဂရန်တို့ ဘာတို့ မရှိဘူး။ နောက်ပြီး အစုအဖွဲ့ အတွက်ရော ဘာတွေလိုသလဲ'' အစုအဖွဲ့အတွက်ကတော့ ခင်ဗျား တို့ အစုငွေထည့်ဖို့လိုတယ်။ တစ်စုကို ကျပ် ၅ဝဝဝ ကနေ တစ်သိန်းအထိ၊ ကိုယ့်အဖွဲ့လိုက် ငွေစုထားမယ်။ စာရင်း ဇယားထားမယ်။ အဲဒီငွေထဲကနေ ကိုယ်စုထားတဲ့ငွေရဲ့ သုံးဆ၊ ပြန်ချေး လို့ရတယ်။ အတိုးနှစ်ရာခိုင်နှုန်း၊ သုံး ရာခိုင်နှုန်း၊ ကိုယ့်အစုအဖွဲ့အလိုက် သတ်မှတ်ထားမယ်။ ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့ အရင်း အနှီးနည်းလို့ မလုပ်နိုင်တော့တဲ့ လူတွေ ကိုယ်လုပ်ငန်းတိုးခဲျ့ပြီး လုပ်နိုင် လာမယ်။ တစ်ဖက်က အစုငွေထည့် ထားတဲ့လူတွေလဲ၊ စောစောက ကိုယ် ထည့်ထားတဲ့အစုငွေအလိုက် အတိုးပွား တစ်နှစ်နေ တစ်ခါ စားရမယ်'' ''နောက်တစ်ခါ ခင်ဗျားတို့အဖွဲ့ ငွေချေးရင် ကျွန်တော်တို့ မွေးမြူရေးနဲ့ ရေလုပ်ငန်းဘဏ်တို့၊ သမဝါယမဦးစီး ဌာနတို့က ငွေချေးပေးမယ်။ စောစော က ခင်ဗျားမေးသလို မြေဂရန်မလိုဘူး။ တောင်သူအချင်းချင်း ဝိုင်းကြီးချုပ် စနစ်နဲ့ အာမခံပေးဖို့လိုတယ်။ အဲဒါ ကြောင့် အစုအဖွဲ့ ဖွဲ့ရင် ခင်ဗျားတို့ အတွက် အကျိုးရှိတယ်။ လုပ်ငန်းတိုးခဲျ့ လို့ရတယ်။ အဲဒါပေမဲ့ နှစ်ယောက်ထဲ ၃သုံးယောက်ထဲတော့ စုဖွဲ့လို့မရဘူး။ အနည်းဆုံး ၁ဝ ယောက်အထက် စုဖွဲ့ဖို့ လိုလိမ့်မယ်။ ဒါမှ ခင်ဗျားတို့ အစုအဖွဲ့ အင်အားရှိမှာ။ ပြီးတော့ ကိုယ့်အစု အဖွဲ့က စိတ်တူသဘောတူဖြစ်ဖို့ လို မယ်။ လောင်းကစား၊ အသောက်အစား ကင်းပြီး၊ ရိုးရိုးသားသား မှန်မှန်ကန်ကန် အလုပ်လုပ်စားချင်သူတွေနဲ့ စုဖွဲ့ရင်၊ ခင်ဗျားတို့အဖွဲ့ အောင်မြင်မှာပဲ'' သူတို့သိချင်တာတွေ ရှင်းပြလိုက်ရ ၍ ကျွန်တော့်ရင်ထဲ ရှင်းသွားသည်။ သူတို့လည်း ကျေနပ်နှိစ်သိမ့်မှုရှိသည် ကို သူတို့မျက်နှာတွေက ဖော်ပြနေကြ သည်။ ဒီပီတိ ဒီကြည်းနူးမှုများဖြင့် ဇွဲ ကပင်တောင်ခြေတွင် တစ်ညမှေးစက် ဖြစ်ပါသည်။ ''ကျွန်တော်တို့ ဘားအံမွေးမြူရေး ဇုန်ကို ၂ဝဝ၄ ကတည်းကစပြီး ဖော် ထုတ်ခဲ့တာ။ အဓိက ကတော့ အသား ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ပေါ့။ကုန်ဈေးနှုန်း ကျဆင်းဖို့နဲ့ ဒေသခံပြည်သူတွေ စီးပွား ရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ပေါ့။ နောက်ပြီး သွင်းကုန်အစားထိုးဖို့ပေါ့။ ဆရာသိတဲ့ အတိုင်းအရင်တုန်းက ကျွန်တော်တို့ ဘားအံမှာ ကြက်သားက ရှားတယ်။ ရန်ကုန်ကလာရင် မော်လမြိုင်ဘက်က လာရင်လာမှ၊ အဲ..ပြီးတော့ ထိုင်း ဘက်က ဝင်တာလဲရှိသေးတယ်။ အခု တော့ ကျွန်တော်တို့ မွေးမြူရေးဇုန်က ဘားအံမြို့လူထုရဲ့ ကြက်သားလိုအပ် ချက်ကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းက ဖြည့် ဆည်းပေးနိုင်ပါပြီ'' ကျွန်တော်တို့ဇုန်က ၇၆ ဧက လောက်ကျယ်တယ်။ မွေးမြူရးသမား ၈ဝ ဦးကို နေရာချထားပေးထားတယ်။ လက်ရှိဥစားကြက် ၃၃ဝ၅ဝ၊ အသား စားကြက် ၄၅ဝဝ၊ ဝက် ၇၂ ကောင်၊ နို့စားနွား ၂၈ ကောင်နဲ့ ဆိတ် အကောင် ၁၅ဝ မွေးထားတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဇုန်ကနေ တစ်နေ့ကို ကြက်ဥ အလုံး ၂၇ဝဝဝ နဲ့ ကြက်သား ပိဿာ ၁ဝဝ မြို့လူထုကို ဖြန့်ပေးနိုင်တယ်'' ကရင်ပြည်နယ် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း အဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမျိုးမြင့်နိုင်က ဘားအံ ဇုန်၏ မွေးမြူကုန်ထုတ်လုပ်မှု အခြေ အနေကို ရှင်းပြသည်။ ''အေးဗျာ၊ ခင်ဗျားတို့ ဘားအံမွေး မြူရေးဇုန်ကို မနှစ်ကကျွန်တော်ရောက် တာထက် ဒီနှစ်အများကြီးတိုးတက်လာ တယ်'' ''အထူးသဖြင့် ကြက်လှောင်အိမ် တွေ၊ ဝါးလှောင်အိမ် အစား၊ သတ္တု လှောင်အိမ်နဲ့ အစားထိုးလိုက်တာ၊ ငွေ ကုန်တာမှန်ပေမဲ့ ရေရှည်မှာ ခင်ဗျားတို့ အများကြီးအကျိုးရှိတယ်။ ပိုးသတ်ဆေး ဖြန်းရတာ၊ သန့်ရှင်းရေးလုပ်ရတာ ပိုပြီး မြန်သလို ပိုပြီးလဲ စနစ်တကျရှိတယ်။ ဇီဝလုံခြုံမှုပိုပြီးကောင်းလာတာပေါ့။ အဲ နောက်ပြီး အမယ်သစ် ဘဲ၊ ဆိတ်မွေး မြူရေး၊ ဆိတ်မွေးထားတာလဲ အတော် လေးကောင်းတယ်။ ခင်ဗျားတို့ ဘားအံ မှာ ဆိတ်သားတစ်ပိဿာ ကျပ် ၈ဝဝဝ- ၁ဝဝဝဝ ရှိတယ်ဆိုတော့ ဆိတ်မွေးတာ အများကြီးအကျိုးရှိတာပေါ့။ ခင်ဗျားတို့ ဇုန်က ဆိတ် မိုျးကောင်းမိုျးသန့်တွေ တစ်နိုင်မွေးတဲ့လူတွေကို ဖြန့်ပေးနိုင်မယ် ဆိုရင် ဒေသခံတစ်နိုင် မွေးမြူရေးသမား တွေအတွက် အများကြီးအကျိုးရှိမှာ။ ဒါ့အပြင် အစုအဖွဲ့နဲ့ ဆိတ်မွေးမြူရေးကို တိုးခဲျ့ပြီးမွေးရင် ရေရှည်မှာ ပြည်ပပို့ ကုန်အနေနဲ့ ပို့နိုင်မယ်။ ကရင်ပြည်နယ် ကနေ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရရှိမယ့် လုပ်ငန်း တစ်ခုလို့တောင် ကျွန်တော်ဆော့ မြင် တယ်'' ''အဲ နောက်ပြီးတော့ ခင်ဗျားတို့ ကရင်ပြည်နယ်ရဲ့ လူဦးရေနဲ့ သားငါး ထုတ်လုပ်မှုကို ပြန်ပြီးသုံးသပ်ရင် ခင်ဗျားတို့ ကရင်ပြည်နယ်က လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၃၈ သန်းရှိပြီး လက်ရှိ သား ငါးထုတ်လုပ်နိုင်မှုက ခင်ဗျားတို့ ဘားအံ မွေးမြူရေးဇုန်က တစ်ရက်ကို ကြက်ဥ ၂၇ဝဝဝ နဲ့ ကြက်သား ပိဿာချိန် ၁ဝဝ၊ နွားနို့ ပိဿာချိန် ၁ဝဝ လောက် ပဲ ထုတ်လုပ်နိုင်တယ်။ အဲ ကရင်ပြည် နယ်မှာ လှိုင်းဘွဲ့မွေးမြူရေးဇုန်၊ ကမ္မ မောင်းမွေးမြူရေးဇုန်နဲ့ ကော့ကရိတ် မွေးမြူရေးဇုန်ရှိပေမဲ့ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ စား သုံးမှု တကယ်တမ်း မလောက်ငသေး ဘူး။ စာရင်းအရဆိုရင် တိုင်းရင်း ကြက် ၄ သန်း၊ အတိအကျပြောရင် ၃၉၆၉၅၄၈ ကောင် မွေးထားတယ်။ ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့ မွေးမြူရေးဇုန်မှာ အများကြီးတိုးပြီး မွေးဖို့လိုတယ်'' ''များများမွေး၊ များများထုတ်လုပ်ပြီး မြဝတီတို့ ကော့ကရိတ်တို့ ပို့ပေးရင် ကိုယ့်ပြည်သူတွေ သန့်သန့်ရှင်းရှင်း၊ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်နဲ့ စားရမယ်။ ကျွန်တော်တို့ အဖွဲ့တွေ မြဝတီမှာ ဟို ဘက်ကမ်းက ကြက်ဖရိန်တွေ ဝယ်စား ကြတယ် ကြားတယ်။ အဲဒီကြက်ဖရိန် ထက်ကောင်းတဲ့ ကျွန်တော်တို့ တိုင်း ရင်းကြက်သားများများ ဝယ်စားကြမှာ ပေါ့ဗျာ၊ မဟုတ်ဘူးလား'' ''ကျွန်တာ်တို့ စီစဉ်နေပါတယ် ဆရာ၊ ဆရာ မနေ့ကရှင်းပြတဲ့ အစုအ ဖွဲ့တွေလည်းစုဖွဲ့၊ အသားထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်အောင်လုပ်ပြီး ကျေးလက်ဒေ သတွေ ဖွံ့ဖြိူးအောင်လုပ်မှာပါ''။ ပြည်နယ်မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေး ဦးစီးဌာနမှူး ဒေါက်တာဉာဏ်လင်းက ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်ကို ရှင်းပြ သည်။ ''ကျွန်တော်တို့မွေးမြူရေးဇုန်ကိုတော့ တိုးပြီးမွေးဖို့ ပြည်နယ်အစိုးရကလည်းညွှန်ကြားထားတယ်။ ကျွန်တော်တို့က လည်း ကိုယ်အကိုျးအမြတ်ရှိမဲ့ အလုပ် ဘဲ ဆရာရယ်။ တိုးခဲျ့ပြီးမလုပ်ဘဲ ဘယ် ရှိပါ့မလဲ။ နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီး လမ်း ညွှန်သလို မြေရှိရင်၊ ရေရှိရင် အလုပ် တွေတိုးခဲျ့ပြီး လုပ်မှာပါ''။ ကရင်ပြည်နယ် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း အဖွဲ့ခုျပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမိုျးမြင့်နိုင်ကလည်း လုပ်ငန်းတိုးခဲျ့မည့် ကတိစကား ဆို လာသည်။ မဝေးတော့သည့်အချိန်တွင် ဇွဲက ပင်မြေမှ မွေးမြူရေးဇုန်များသည် ပြည် သူများအတွက် အသားလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးတော့မည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်များဖြင့်
Background