ကမ္ဘာ့သွေးချို၊ ဆီးချို ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့

                               ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်သည် ကမ္ဘာ့ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့(World Diabetes Day)  ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နှစ်စဉ် လူဦးရေသန်းချီ၍ ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါကို ခံစားနေကြရကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံ မှာဆိုရင် ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါဟာ လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသော နာတာရှည်ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဂရုတစိုက် ကုသမှုမပေးနိုင်ပါက နှလုံးရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါတို့ထက် နာတာရှည် မသန်မစွမ်းဖြစ် ကျန်ရစ်စေသော သေဆုံးမှု ဖြစ်ပွားလွယ်သော အဓိကရောဂါဖြစ် ကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။                               ဒါကြောင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး World Health Organization  နှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ အသင်းကြီး International Diabetes Federation တို့ပူးပေါင်းပြီး ကမ္ဘာ့ဆီးချိုသွေးချို ရောဂါကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့အစည်း ကြီးက နှစ်စဉ်နိုဝင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က(World Diabetes Day)  ကမ္ဘာ့ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ ကာကွယ်ရေးနေ့အဖြစ် သတ်မှတ် ကာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိနိုင်ငံများတွင် ကမ္ဘာ့ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ ကာ ကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အခမ်းအနားများကို စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပခဲ့ကြပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့ဟာ ဆီးချိုရောဂါ ကုသဆေး အင်ဆူလင် (Insulin)  ကို ၁၉၂၂ ခုနှစ်မှာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ (Dr.Frederick Banting) ရဲ့ မွေးနေ့ဖြစ်ပြီး သူ့ကိုဂုဏ်ပြုတဲ့ အနေနဲ့ (World Diabetes Day)  အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။                       ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါဟာ လူမျိုးမရွေး၊ ဘာသာမရွေး၊ အသက် အရွယ်မရွေး၊ အချိန်အခါမရွေး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နာတာရှည်ရောဂါ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် မဖြစ်ခင်ကြိုတင်ကာကွယ်ရန် အထူးပင်အရေးကြီး တဲ့ရောဂါလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ကာကွယ်ခြင်းဟာ ကုသခြင်းထက် ပိုထိ ရောက်တာကြောင့် ယခုအခါ သတင်းကောင်းအဖြစ် လူနေမှုပုံစံ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် type-2 diabetes ရောဂါကို ကာကွယ်နိုင် ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ အဲဒီ lifestyle ပြောင်းလဲမှုတွေကတော့ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ရှိသင့်သည်ထက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချ ခြင်း၊ နေ့စဉ် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုအားကစား ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ကျန်း မာရေးနှင့်ညီညွတ်သော၊ အာဟာရပြည့်စုံသော အစားအသောက် ပုံစံချ၍ စားသောက်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါတယ်။                            ရောဂါဖြစ်နေလျှင်လည်း နောက်ဆက်တွဲရောဂါ မဖြစ်ပွား အောင် ဂရုတစိုက် ထိန်းသိမ်းရန်လည်း အရေးကြီးပါတယ်၊။ မြန်မာ နိုင်ငံမှာလည်း ကမ္ဘာ့ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အကြို ဟောပြောပွဲများ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေမှာလည်း တစ် နှစ်ထက်တစ်နှစ် တိုးပွားလျက်ရှိနေတာကြောင့် အထူးဂရုပြုကာကွယ် ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီနေ့ရောက်တိုင်း နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၀ ကျော်မှ အဖွဲ့အစည်းပေါင်း ၂၀၀ ကျော်အပြင် တခြား ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပညာရှင်၊ ပါရဂူ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီး ဝင်များလည်း အတူတကွ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့ကြတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ဆိုင်ရာ ပညာပေးဗဟုသုတများ ဟောပြောခြင်း၊ ဆီးချိုသွေးချိုသွေးဖောက် စမ်းသပ်စစ်ဆေးပေးခြင်း၊ စာတမ်းဖတ်ပွဲများကျင်းပခြင်း၊ ပိုစတာ လက်ကမ်းစာစောင်များ ဖြန့်ဝေပေးခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်း ဆီးချို သွေးချိုရောဂါဖြစ်ပွားနေမှု၊ ကာကွယ်နိုင်မှု အသိပညာရစေရန်ရည်ရွယ်ပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကျင်းပခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Source:worlddiabetesday. org, အေးအေးမြ