ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု၏အခြေခံအကျဆုံး သိသင့်သောအချက်များ

         မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေသန်း၅၀ကျော်ရှိသဖြင့်   ပြည်တွင်း ဈေးကွက်ကို မသေးလှသော ဈေးကွက်ဖြစ်သည်ဟု  ဆိုနိုင်ပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုအတွက် မည်သည့်ဌာန၊ မည်သည့်အသင်း အဖွဲ့မှ တာဝန်ယူဆောင်ရွက်နေသည်ကို မသဲကွဲလှဟု ထင်မြင်မိပါ သည်။  ဆိုလိုသည်မှာ ဈေးများကို စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီမှ တာဝန်ယူပြီးဆောင်ရွက်နေသည်ဆိုသော်လည်း ကုန်သွယ်မှု၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများသည်   သူ့သဘောသူဆောင်ကာ ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအားပေါ်မူတည်ကာ စီးဆင်းနေသည်ဟုသာ တွေ့ရပါ သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများ၊ ရောင်းအားဝယ် အားများကို အတိအကျသိရှိရန် မေးမြန်း၍ပင်  မရသကဲ့သို့တွေ့ရ တတ်ပါသည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းများကိုသာ ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ကောက်ခံမှုများတွေ့ရပြီး ကုန်စည်စီးဆင်းမှုကို ကောက်ခံရန် ခက်ခဲနေသည်ကို တွေ့နေရပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုတွင် လက်ကားနှင့် လက်လီ ရောင်းဝယ်မှုများပါဝင်ပြီး အဆိုပါရောင်း ဝယ်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ လုပ်ဆောင်နိုင်မည့်အချက်များကို သတင်းအချက်အ လက်အနေဖြင့်  ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး၊ အဆုံး အဖြတ်ပေးနိုင်သည့် တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် စဉ်းစားသုံးသပ် နိုင်ရေး၊ကုန်စည်စီးဆင်းမှုမှန် ကန်ချောမွေ့ရေးတို့အတွက် ပြည်တွင်း ကုန်သွယ်မှုတွင် အခြေခံအကျဆုံး   သိသင့်သောအချက်များကို တင်ပြလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံအဆင့်   စီးပွားရေးစနစ်နှင့်  လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးချင်း အတွက် စီးပွားရေးစနစ်
       ကုန်သွယ်မှုဟု မတင်ပြမီမှာ စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်၍အနည်း ငယ်တင်ပြလိုပါသည်။   စီးပွားရေးတွင်Macroeconomy and Microeconomy ဟုနှစ်မျိုးသာ အခြေခံအားဖြင့်ရှိပါသည်။ ကျွန်တော် တို့ အစိုးရဌာနများသည်  Microeconomy  ခေါ်သော  လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦးချင်း  စီးပွားရေးပုံစံစနစ်ကောင်းမွန်ရေးအတွက်  နိုင်ငံ အစိုးရ၏ စီးပွားရေးစနစ်၊အစီအမံများကို လိုအပ်သလို ပြုပြင်ဆောင် ရွက်ပေးခြင်းကို Macroeconomy ဟုခေါ်ဆိုပါသည်။ အဆိုပါ စနစ် နှစ်မျိုးကို ကွဲပြားစွာသိရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ အချို့ ပုဂ္ဂိုလ်များအနေ ဖြင့် အစိုးရဌာနများသို့ မိမိတို့၏ လိုအပ်ချက်များကို တောင်းဆိုရာတွင် အဆိုပါစနစ်နှစ်မျိုးကို မကွဲပြားသည်တို့ကိုတွေ့နေရသဖြင့် စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်မည့်သူများ၊ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ လုပ် ငန်းများကို ဆောင်ရွက်မည့်သူများအနေဖြင့် ကွဲပြားစွာ နားလည်နိုင် ရန် ထပ်မံတင်ပြပေးခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အခြေခံအားဖြင့် Macroeconomy ဆိုသည်မှာ ကြီးမားသော စီးပွားရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအဆင့်စီးပွားရေး ဆိုင်ရာ စနစ်များအတွက် သုံးစွဲပါသည်။ Macroeconomy ခေါ်သော စီးပွားရေးစနစ်မှာ လုပ်ငန်းတစ်ခုချင်း၊ ကုမ္ပဏီတစ်ခုချင်းနှင့်ဆိုင်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။  

ကုန်သွယ်မှု
      ကုန်သွယ်မှုဆိုသည်မှာ စီးပွားရေးတွင်  အခြေခံအားဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းများ သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများကို  ရောင်းချခြင်းနှင့် ဝယ်ယူမှုပြုလုပ်ခြင်းကို ခေါ်ဆိုသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုတွင် အခြေခံအားဖြင့် နှစ်မျိုး ထပ်မံကွဲပြားပါသည်။ ယင်းတို့မှာ ပြည်တွင်း ကုန်သွယ်မှုနှင့် ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတို့ ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ပကုန်သွယ်မှု ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံနယ်နိမိတ်ကိုကျော်လွန်ပြီး ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ်ခြင်း ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်ပကုန်သွယ်မှု  Foreign Trade ကိုနိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု frIInter national Trade ဟုလည်းခေါ်ဆိုကြပါသည်။ ပြည်ပ ကုန်သွယ်မှုကိုထပ်မံပြီး   ပြည်ပသို့တင်ပို့သည့် ပြည်ပကုန်သွယ်မှု နထစသမအ ွှမေိန ၊ ပြည်ပမှ တင်သွင်းသည့် ပြည်ပကုန်သွယ်မှု Import Trade နှင့် ခရီးအဝင်အထွက်ရှိသော ကုန်လှောင်ရုံစနစ်ဖြင့် ပြည်ပ ကုန်သွယ်မှု Entreport trade တို့ဖြစ်ကြပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု Domestic trade ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံနယ်နိမိတ်အတွင်းတွင်သာ ရောင်းဝယ်မှုပြုကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုကို  အိမ်တွင်း၊ နိုင်ငံတွင်းကုန်သွယ်မှု Home trade  ဟု လည်းကောင်း၊ အတွင်းပိုင်း ကုန်သွယ်မှု Internal trade ဟုလည်းကောင်း ခေါ်ဆိုကြပါသေးသည်။  ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုကို အခြေခံအားဖြင့် လက်ကား ကုန်သွယ်မှုနှင့် လက်လီကုန်သွယ်မှုဟု ထပ်မံခွဲခြားနိုင်ပါသည်။ လက်ကားရောင်းဝယ် ရေး Whole sale ကို လက်ကားဈေးကြီးများ၊ အများအပြားရောင်းဝယ် မှုရှိသည့် ကုန်စည်ဒိုင်များတွင် တွေ့ရှိနိုင်သည်။ လက်ကားဈေးမှာ တစ်ခုချင်းရောင်းဝယ်မှုမပြုဘဲ   တူရာပစ္စည်းများကို တစ်ဆယ်ခု၊ ငါးဆယ်ခု၊ တစ်ရာ စသဖြင့်ရောင်းဝယ်ကြပြီး ဝယ်ယူသူကိုလက်လီ ဈေးထက်လျှော့ပြီး ရောင်းချတတ်ကြသည်။ လက်ကား ရောင်းဝယ်မှု ပုံစံတွင် လက်ငင်းရောင်းဝယ်ခြင်း၊ အြွေကးရောင်းဝယ်ခြင်း၊ လေလံ စနစ်ဖြင့်  ရောင်းဝယ်ခြင်းနှင့်ကြိုရောင်းစနစ်များဖြင့် ရောင်းဝယ် ခြင်းများပါဝင်ကြသည်။ လက်လီရောင်းဝယ်မှု Retail ကို ရှေးရိုး အိမ်ဆိုင်များ၊ ဈေးများမှ လက်လီဆိုင်များ၊ ဖရန့်ချိုင်းစနစ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်ကြသည့်ဆိုင်များတွင် တွေ့နိုင်ပါသည်။ 

ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုနှင့် ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတို့၏ အဓိက ခြားနားချက်များ
     ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုနှင့်    ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတို့၏အဓိက ခြားနားချက်မှာ အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်း ကုန်သွယ်မှုဟုဆို သည့်အတိုင်း နိုင်ငံတစ်ခု၏  နယ်နိမိတ်အတွင်းတွင် ရောင်းဝယ်မှု ပြုလုပ်ကြခြင်းကို ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုဟု ခေါ်ပါသည်။   ဥပမာ- မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုမှာ   မြန်မာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ် အတွင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးပြုလုပ်ခြင်းကို ခေါ်ပါသည်။ မြေပြင် ပိုင်နက်အတွင်းနှင့် ရေပိုင်နက်အတွင်းတွင်   နိုင်ငံ၏သတ်မှတ်ထား သော ဥပဒေများနှင့်အညီ ရောင်းဝယ်မှုပြုလုပ်ခြင်းကိုခေါ်ပါသည်။ ပြည်ပကုန်သွယ်မှုဆိုသည်မှာ   နိုင်ငံတစ်ခုမှ   ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အခြား နိုင်ငံတစ်ခု၏ ကုမ္ပဏီတစ်ခုသို့ရောင်းဝယ်ခြင်း၊ နိုင်ငံတစ်ခုမှ အခြားနိုင်ငံတစ်ခုသို့  ရောင်းဝယ်ခြင်း သို့မဟုတ်  အခြားနိုင်ငံများသို့ ရောင်းဝယ်ခြင်းကိုခေါ်ပါသည်။ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မည့် နယ်နိမိတ် တွင်လည်း ခြားနားချက်ရှိပါသည်။ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု၏ နယ်နိ မိတ်မှာ နိုင်ငံတစ်ခု၏နယ်နိမိတ်တွင်သာဖြစ်ပြီး   ပြည်ပကုန်သွယ်မှု တွင် နယ်နိမိတ်သတ်မှတ်ချက်မရှိဘဲ  တစ်ကမ္ဘာလုံးသို့ ရောင်းဝယ် ခြင်းဖြစ်သည်။ ရောင်းဝယ်သည့်ကုန်စည်၏ အရည်အသွေးသတ်မှတ် ချက်တွင်လည်း   ကွာခြားမှုရှိပါသည်။   ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုတွင် အရည်အသွေးသတ်မှတ်ချက်မှာ နိုင်ငံတစ်ခု၏ အရည်အသွေး သတ် မှတ်ချက်အတိုင်းသာ လိုအပ်ပြီး နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုတွင် အရည်အသွေးသတ်မှတ်ချက်မှာအဆင့်မြင့်မားရန် လိုအပ်ပြီး ဝယ်ယူသူမှ ကျေနပ်လက်ခံသည့် အရည်အသွေးမျိုးဖြစ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။ ရောင်းဝယ်ရာတွင် သုံးစွဲသည့် ငွေကြေးတွင်မူ ပြည်တွင်း ကုန်သွယ် မှုအတွက် နိုင်ငံတစ်ခု၏ ငွေကြေးကိုသာ သုံးစွဲရန် လိုအပ် ပြီး ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတွင် အခြားနိုင်ငံများ၏ ငွေကြေးများကိုပါ သုံးစွဲရန် လိုအပ်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းကုန် သွယ်မှုအတွက်   သင့်တင့်ရုံသာ လိုအပ်ပြီး ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတွင်မူ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာလိုအပ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ စားသုံးမှု ဓလေ့ထုံးစံ တွင် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု၌ စားသုံးသူများ၏ ဓလေ့လူမျိုးတူတတ်သည်နှင့်အမျှ ပုံစံတစ်မျိုးတည်းဖြစ်တတ်ပြီး  ရောင်းချသူနှင့် ဓလေ့ ထုံးစံတူတတ်သဖြင့် ခန့်မှန်းရလွယ်ကူ တတ်ပါသည်။ ပြည်ပကုန်သွယ်မှု စားသုံးသည့်ဓလေ့သည် အမျိုးမျိုးကွဲပြားနိုင်သဖြင့် ခန့်မှန်း ရခက်ခဲတတ်ပါသည်။ မိမိ၏ကုန်ပစ္စည်းအတွက် ဈေးကွက် သုတေသန လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုတွင် ခန့်မှန်း တွက်ချက်ရလွယ်ကူနိုင်ပြီး    ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတွင် ဈေးကွက် သုတေသနလုပ်ငန်းများမှာ ခက်ခဲတတ်ပါသည်။ လုပ်ကိုင်ရမလွယ်ကူ တတ်ပါ။ထုတ်လုပ်မှုအတွက် လှုပ်ရှားနိုင်မှုမှာပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု အတွက် လွတ်လပ်သော်လည်း ပြည်ပကုန်သွယ်မှုအတွက်မှာ အကန့် အသတ်များစွာရှိနေသည်။ အထက်ဖော်ပြပါ  အချက်ကိုးချက်မှာ ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုနှင့် ပြည်ပကုန်သွယ်မှုတို့ အဓိကကွာခြားသော အချက်များဖြစ်ကြသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးအနေ ဖြင့် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများဖြင့် အတွေ့အကြုံရယူပြီး ပြည်ပကုန်သွယ်မှုဆီ  တက်လှမ်းနိုင်ရန် ကြိုးစားကြရမည် ဖြစ်သည်။ ပြည်တွင်းတွင်သာလုပ်ငန်းများကို တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက တဖြည်းဖြည်းနှင့်   ဈေးကွက်ကျဉ်းမြောင်းလာခြင်းမှာ အသက်ရှူရန် လေနည်းလာသကဲ့သို့ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သဖြင့် လုပ်ငန်း ခိုင်မာလာ သည်နှင့်အမျှ ပြည်ပကုန်သွယ်မှုဆီသို့ တက်လှမ်းရမည် ဖြစ်သည်။ 

ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုအတွက် လိုအပ်ချက်
      ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းများသည် ပထမဆုံး မှတ်ပုံ တင်ခြင်းကို စည်ပင်သာယာဌာနတွင်  ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းတွင်  ရောင်းဝယ်နေသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ပြည်တွင်း စားသုံးသူများအတွက် အရေးကြီးသော စားသောက် ကုန်များ၊  လူသုံး ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးများ၊ အလှကုန်များ၊ အဝတ်အထည်များ၊ ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်းများ စသဖြင့်  အမယ်များစွာရှိပြီး ထို အထဲမှ ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရမည့် စားသောက်ကုန်များ၊ ကုန်ကြမ်းများ၊ သီးနှံများ၊ ထုတ်လုပ်မှုနှင့်ဆက် စပ်သည့် စားသောက်ကုန် သီးနှံ များ၊ ဆန်၊ စပါး၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ ကြံ၊ သကြား၊ ဆီထွက်သီးနှံများ၊ စက်မှု ကုန်ကြမ်းသီးနှံများတို့ကို အသေးစိတ်ရွေးချယ်ပြီး အစိုးရဌာနတစ်ခုမှ စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်းကို   စားသုံးသူများအတွက် ဆောင်ရွက် ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ပြင် ကုန်စည်စီးဆင်းမှုများကို စောင့် ကြည့်လေ့လာခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်းရောင်းဝယ်နိုင်မှုပမာဏကို   စောင့် ကြည့်လေ့လာခြင်း၊   ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းရည်နှင့် ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် လုပ်သားအင်အားကို စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်း၊ လုပ်သားကျွမ်းကျင်မှု ကို လေ့လာဆန်းစစ်ခြင်းတို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်နိုင်မှသာ ပြည်သူ များစားသုံးသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ၏ အရည်အသွေး၊ ဈေးနှုန်း၊ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုအခြေအနေ၊  ရောင်းဝယ်နိုင်မှုပမာဏတို့ကို နိုင်ငံတော်အစိုးရက ပြည်သူများအတွက်   ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုကို တည်ငြိမ်စွာဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေ ခြင်းဖြင့်   နိုင်ငံစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ ပြည်တွင်းကုန်ထုတ် လုပ်နိုင်မှု ပမာဏတို့ကို သိရှိနိုင်ပြီး   နိုင်ငံအတွင်း လူမှု စီးပွားရေးကို တိုးတက်လာစေကာ နိုင်ငံ၏ကောင်းမွန်သော အနာဂတ်ကို ဖန်တီး နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။

မျိုးသူ (ကုန်သွယ်မြှင့်)