ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်ပိုးသတ်ဆေးအန္တရာယ်

မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး စီးပွားရေး၏ ကျောရိုးဖြစ်သည်။  စိုက်ပျိုးရေးသည် နိုင်ငံ  ွီဏ ၏ သုံးပုံ တစ်ပုံကျော်ကို ပံ့ပိုးပေးပြီး သန်းနှင့်ချီသောလူများ၏ အသက် မွေးဝမ်းကျောင်းကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။ ပိုးသတ်ဆေးများ သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ခေတ်မီစိုက်ပျိုးရေး အလေ့အထ၏ အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့သော် လည်း ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုးခြင်းတွင် ပိုးသတ်ဆေး အလွန်အကျွံ သုံးစွဲခြင်းကြောင်း ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူသား ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ 
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုမှုသည် မကြာ သေးမီနှစ်များအတွင်း သိသိသာသာ တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပိုးသတ် ဆေး တန်ချိန် ၁၂၀ဝ အသုံးပြုခဲ့ပြီး အများစုမှာ တရုတ်နိုင်ငံ နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ တင်သွင်းနေကြောင်း သိရသည်။ အဆိုပါ ဓာတုပစ္စည်းများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သုံးစွဲလာခြင်းကြောင့် ယခုအခါ တောင်သူများက ၎င်းတို့၏အထွက်နှုန်း တိုးရန်နှင့် သီးနှံများကို ကာကွယ်ရန် ပိုးသတ်ဆေးကို အားကိုးအားထား လာကြသည်။  
သို့သော်  ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုခြင်းသည် ပတ်ဝန်း ကျင်နှင့်  လူ့ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။  ပိုးသတ် ဆေးများ၏ အဓိကအန္တရာယ်တစ်ခုမှာ မြေဆီလွှာ၊ ရေနှင့် လေကို   ညစ်ညမ်းစေနိုင်သည်။   ပိုးသတ်ဆေးများသည် ပိုးမွှားများကိုသတ်ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသော်လည်း ၎င်းတို့ သည် အကျိုးပြုအင်းဆက်များ၊ ငှက်များနှင့် နို့တိုက်သတ္တဝါ များ အပါအဝင် အခြားသက်ရှိများကိုပါ ဒုက္ခပေးနိုင်သည်။ သီးနှံများပေါ်တွင် ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းသောအခါ ၎င်းတို့သည် မြေဆီလွှာနှင့် ရေထဲသို့ စိမ့်ဝင်နိုင်ပြီး ယင်းအရင်းအမြစ်များကို ညစ်ညမ်းစေကာ အခြားသက်ရှိများအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေ နိုင်သည်။ ထို့ပြင် ပိုးသတ်ဆေးများသည် လေဖြင့် သယ် ဆောင်နိုင်ပြီး လေထုကို ညစ်ညမ်းစေကာ လူနှင့် တိရစ္ဆာန် များတွင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ 
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ  အန္တရာယ်များအပြင် ပိုးသတ်ဆေးများသည် လူသားများအပေါ် ဆိုးရွားသော ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ ရှိနိုင်သည်။ ပိုးသတ် ဆေးများနှင့် ထိတွေ့မှုသည် ကင်ဆာ၊  အာရုံကြောဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းမှု၊ မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများနှင့် မွေးရာပါ ချို့ ယွင်းမှုများ  အပါအဝင် ကျန်းမာရေးပြဿနာများစွာနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသည်။ လယ်သမားများနှင့် လယ်ယာလုပ် သားများသည် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း ပိုးသတ်ဆေး များနှင့်  တိုက်ရိုက်ထိတွေ့လေ့ရှိသောကြောင့်  ထိတွေ့မှု အန္တရာယ်ကို အထူးခံစားရသည်။ သို့သော်လည်း စားသုံးသူ များသည် ၎င်းတို့စားသော အစားအစာမှတစ်ဆင့် ပိုးသတ် ဆေးများနှင့်လည်း ထိတွေ့နိုင်သည်။ စင်စစ်အားဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဈေးများတွင် ရောင်းချသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်တွင် ပိုးသတ်ဆေးများ ပါဝင်နေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးထားသော ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များသည် ပိုးသတ်ဆေးများ ညစ်ညမ်းမှုအန္တရာယ် ရှိသည်။ 
စက်မှုနှင့်  သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး  အရင်းအမြစ်များမှ လေထုနှင့် ရေထုညစ်ညမ်းမှု မြင့်မားသော နေရာများသည် မကြာခဏဆိုသလို ညစ်ညမ်းမှု ကြီးမားသည်။ ထို့ပြင် အဆိုပါ ဒေသများရှိ တောင်သူအများစုသည် ၎င်းတို့၏ သီးနှံများကို ပိုးမွှားနှင့်  ရောဂါများမှ ကာကွယ်ရန် ပိုးသတ်ဆေးများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြသည်။ ပိုးသတ်ဆေးများ၏ နောက်ထပ်အန္တရာယ်မှာ အစားအစာကွင်းဆက်တွင် စုပုံနေ နိုင်သည်။ ပိုးသတ်ဆေးများသည် မကြာခဏ ခံနိုင်ရည်ရှိစေ ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ပတ်ဝန်းကျင် တွင် အချိန်အကြာကြီး  ရှိနေနိုင်သည်။ ၎င်းသည် အစား အသောက်ကွင်းဆက်တွင် ပိုးသတ်ဆေးများ အစုလိုက် အပြုံ လိုက် ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး လူ့ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့် အကျိုးဆက်များ  ဖြစ်လာနိုင်သည်။
မြို့ပြဒေသများတွင်       ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုခြင်းသည် လူသားတို့၏ကျန်းမာရေးကို အထူးအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်။ လေ့လာမှုများအရ အဆိုပါဒေသများတွင် နေထိုင်သူများသည် စိုက်ပျိုးမြေနှင့် နီးကပ်သောကြောင့် ပိုးသတ်ဆေးများ ထိတွေ့ နိုင်ခြေပိုများကြောင်း လေ့လာမှုများကဖော်ပြသည်။ ထို့အပြင် အဆိုပါနေရာများတွင် လုံလောက်သော မိလ္လာနှင့် စွန့်ပစ် ပစ္စည်းများ စီမံခန့်ခွဲရေး အဆောက်အအုံများ မကြာခဏ ချို့တဲ့နေသဖြင့် ပိုးသတ်ဆေးနှင့်  အခြားညစ်ညမ်းမှုများနှင့် ထိတွေ့နိုင်ခြေကို ပိုမိုမြင့်မားစေပါသည်။ 
မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးထားသော ဟင်းသီးဟင်းရွက် စားသုံးသူများသည်လည်း ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ထိတွေ့မှုအန္တရာယ် ကြုံ တွေ့နေရသည်။ အချို့သော ဟင်းသီးဟင်း ရွက်များတွင် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းအရ သတ်မှတ်ထားသော အြွကင်းအကျန် ကန့်သတ်ချက်ထက်ကျော်လွန်သော ပိုးသတ်ဆေးများမြင့်မား စွာ ပါရှိသည်ကို လေ့လာမှုကတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဤအချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပိုးသတ်ဆေးအသုံးပြုမှုကို ပိုမိုကောင်းမွန် သော စည်းမျဉ်းစည်ကမ်းနှင့် စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးရန် လိုအပ် ကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြသည်။ 
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပိုးသတ်ဆေးနှင့် ဟင်းသီး၊ ဟင်းရွက် ထုတ်လုပ်မှု  အန္တရာယ်များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အစီအမံ များစွာကို ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ ပထမဦးစွာ နိုင်ငံအတွင်း ပိုးသတ်ဆေးသုံးစွဲမှု ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ကြပ်မတ်စစ်ဆေး ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ယင်းတွင် ရှိပြီးသား စည်းမျဉ်းများကို တင်းကျပ်စွာ ပြဋ္ဌာန်းခြင်းနှင့် အန္တရာယ်ရှိသော ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုမှုကို ကန့်သတ်သည့် စည်းမျဉ်းအသစ်များ ရေးဆွဲ ခြင်းများနှင့် လယ်သမားများအား  တိုးမြှင့်လေ့ကျင့်သင်ကြား ခြင်းနှင့်  ပညာပေးခြင်းများ၊ ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုမှု တိုးမြှင့် ခြင်းနှင့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ပြဋ္ဌာန်းခြင်းနှင့် ပိုးသတ်ဆေး အပေါ် မှီခိုမှု လျော့နည်းစေသည့် ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးအလေ့အကျင့်များဆီသို့ ကူးပြောင်းရန် အရေး ကြီးသည်။

DOCA(Kayah)