Main menu

Background

စားသုံးဆီထုတ် လုပ်ငန်းများအတွက်အသုံးချသင့်သည့် HACCP စနစ်

Tue, 09/26/2023 - 12:11 -- journal_editor

လူတို့ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားသွားလာမှုအတွက် လိုအပ်သောစွမ်းအင် ကို အများဆုံးပေးနိုင်သော အစားအစာဖြစ်သည့်  စားသုံးဆီအား ဆီထွက်ပင်ရင်း သီးနှံနှင့်  အစေ့အဆန်များကို ကြိတ်ချေ ဖိညှစ်ခြင်း ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဓာတုဆေးရည်ဖြင့် ဖျော်ထုတ်ခြင်းဖြင့်ဖြစ်စေ ထုတ်လုပ် နိုင်သည်။ ဆီထွက်ပင်ရင်း၏  စုစုပေါင်းဆီပါဝင်မှု ရာခိုင်နှုန်းပေါ် မူတည်ပြီး သင့်လျော်သောနည်းစဉ်ကိုအသုံးပြု၍ ထုတ်လုပ်ရရှိသော စားသုံးဆီသည် စားသုံးသူများကို ဘေးဥပဒ် မဖြစ်စေဘဲ အစားအစာ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု Food safety ) ရှိရန် လိုအပ်သည်။
စားသုံးဆီထုတ်လုပ်ခြင်းသည် စားသောက်ကုန်ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ   ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချ ရာတွင် စားသုံးသူများ၏ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို ဖြစ်စေသည့်  ဘေး အန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီး အရည်အသွေးမြင့်မားသော စားသောက်ကုန် ဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အရည်အသွေးမြင့်မားပြီး  စားသုံးသူ ယုံကြည်မှုကို ဖြစ်စေမည့် စားသောက်ကုန်တစ်ခု   ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် စားသုံးဆီထုတ်စက်ရုံများတွင် အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်ဖြစ် သည့် ကောင်းမွန်သော   ထုတ်လုပ်မှုကျင့်စဉ်များ Good Manu-facturing Practices)  ကို လိုက်နာကျင့်သုံးရမည်။ ထို့ပြင် စားသုံးဆီ၏ ပင်ကိုကောင်းမွန်သော အရည်အသွေးများအပေါ် မူတည်၍ ဆီစိမ်း အတိုင်းလည်း အသုံးပြုကြသည်ဖြစ်ရာ စားသုံးဆီထုတ်လုပ်ငန်းစဉ် ကွင်းဆက် (Edible Oil Supply Chain)တစ်လျှောက်တွင် ပါဝင် ဆောင်ရွက်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းဖြစ်စေ၊    အသုံးပြုရသော ပစ္စည်းကိရိယာတစ်ခုချင်းအတွက်ဖြစ်စေ ကောင်းမွန်သောသန့်ရှင်းမှု ကျင့်စဉ်များ Good Hygiene Practices) ကိုလည်း  အလေးထား ဆောင်ရွက်ထားရမည်ဖြစ်သည်။  
ဆီထွက်ပင်ရင်းမှသည် အရည်အသွေးမြင့် စားသုံးဆီဖြစ်လာ ရေးလုပ်ငန်းစဉ် ကွင်းဆက်တစ်လျှောက်တွင် အဓိက အရေးပါသော လုပ်ငန်းအစိတ်အပိုင်းများမှာ   ဆီထွက်သီးနှံကုန်ကြမ်း ရယူခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ ကြိတ်ခွဲခြင်း၊ နည်းပညာသုံး၍  ကုန်ချောထုတ်လုပ် ခြင်း၊ ထုပ်ပိုးခြင်းနှင့် သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။ လုပ်ငန်း အဆင့်တိုင်းတွင် အသုံးပြုရသည့်ပစ္စည်း၊ နည်းပညာနှင့် ဆောင်ရွက်ပုံ အဆင့်ဆင့်တို့ ကွဲပြားခြားနားကြသောကြောင့်ကွင်းဆက်တစ်လျှောက် လွှမ်းခြုံမှုရှိသော အရည်အသွေး စီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်ဖြစ်သည့် Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP) ကို   ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ 
HACCP သည်   ကောင်းမွန်သော  ထုတ်လုပ်မှုကျင့်စဉ်နှင့် ကောင်းမွန်သော    သန့်ရှင်းမှုကျင့်စဉ်တို့၏အရေးပါသော အစိတ် အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး    ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်တစ်လျှောက် ဘေး အန္တရာယ်ရှိလာစေနိုင်မည့် အဓိကနေရာများကို   ကြိုတင်စဉ်းစား ရှာဖွေခြင်းဖြင့် သိပ္ပံနည်းကျ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဟန့်တားသည့်  နည်း စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ အရည်အသွေး(Process Quality)ကိုထိန်းချုပ်သည့် နည်းစနစ်တစ်ခု လည်းဖြစ်သည်။
HACCP စနစ်အရ  ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်စဉ်ကွင်းဆက်တစ်လျှောက် ရှိ အဓိကထိန်းချုပ်ရမည့်နေရာများကို စနစ်တကျ ထိန်းချုပ်ကွပ်ကဲ နိုင်ရန် ကြိုတင်စီစဉ်ထားရပြီး မှားယွင်းမှုတစ်စုံတစ်ရာ ဖြစ်ပေါ်ပါက ပြန်လည်ကုစားရမည့် ဆောင်ရွက်ချက်အစီအမံများ (Preventive and Corrective Measures)ကိုပါ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရမည်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် မိမိတို့လုပ်ငန်းတွင်    HACCP စနစ် မစတင်မီHACCP စီမံချက်ကို ကြိုတင်ရေးဆွဲထားရမည်။ 
HACCP စီမံချက်တွင် ကနဦးကြိုတင်ဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ငန်း စဉ် ငါးခုနှင့်အတူ အခြေခံစည်းမျဉ်း ခုနစ်ခုပါဝင်နေပါသည်။ ကနဦး ဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ငန်းစဉ်များမှာ   မိမိစက်ရုံရှိ လုပ်သားများဖြင့်HACCP အဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ ထုတ်ကုန်အမည်၊  ထုတ်လုပ်မှုနည်းစဉ် နှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုနည်းလမ်းတို့ကို သတ်မှတ်ခြင်း၊ ထုတ်ကုန်ကို  အသုံးပြု နိုင်မည့်နည်းလမ်းနှင့် ရည်ရွယ်ထားသော    စားသုံးသူအမျိုးအစား သတ်မှတ်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မည့်ကုန်ပစ္စည်းအတွက် ထုတ်လုပ်ပုံအဆင့် ဆင့်ကိုဖော်ပြသော ပုံပြဇယား (Flow Diagram)ဖြင့် ဖော်ပြခြင်းနှင့် စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့စည်း၍ စစ်ဆေးနိုင်စေရေး သင်တန်းပေးခြင်းတို့ ဖြစ်သည်။  ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ရမည့် အခြေခံစည်းမျဉ်းခုနစ်ခုမှာ ထုတ်လုပ်မှုနည်းစဉ်တွင် ကျရောက်နိုင်သော ဘေးအန္တရာယ်အမျိုး အစားကို ကြိုတင်ဆန်းစစ်ခြင်း၊ လုပ်ငန်းစဉ်အတွင်း အဓိကထိန်းချုပ် ရမည့်နေရာများကို သတ်မှတ်ခြင်း၊ ခွင့်ပြုနိုင်သည့် ပါဝင်ဘက်ပစ္စည်း များ၏ပမာဏကို အနည်းဆုံး၊အများဆုံးသတ်မှတ်ပေးခြင်း၊ အထက်ပါ တန်ဖိုးသတ်မှတ်ချက်ဘောင် အတွင်းရှိ/မရှိကို စောင့်ကြည့်စစ်ဆေး မှတ်တမ်းတင်ထားရခြင်း၊ ယင်းသတ်မှတ်ချက်ဘောင်မှ   သွေဖယ်ခဲ့ လျှင် ပြုလုပ်ရမည့် မှန်ကန်သော   အရေးယူဆောင်ရွက်မှုကို တည် ဆောက်ထားရခြင်း၊HACCP  စနစ်ကို ကျင့်သုံးနေကြောင်း သေချာ စေရန်   လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ  တည်ဆောက်ထားရမည်ဖြစ်ခြင်း၊HACCP စီမံချက် ရေးသားထားမှုများ၊  လွဲမှားစွာဆောင်ရွက်မှုများ၊ စစ်ဆေးချက် မှတ်တမ်းများနှင့် စာရွက်စာတမ်းအားလုံးကို မှတ်တမ်း များ ထားရှိခြင်းတို့ဖြစ်ကြသည်။ 
စားသုံးဆီ ထုတ်လုပ်သည့်လုပ်ငန်း  ကွင်းဆက်တစ်လျှောက် တွင်ပါဝင်သော အခန်းကဏ္ဍများအလိုက် မတူညီသော ဘေးအန္တရာယ် အမျိုးအစား Hazard)အမျိုးမျိုးရှိသည်။ ထို့ကြောင့် လုပ်ငန်းစဉ်  တစ်လျှောက ် အဓိကထိန်းချုပ်ရမည့်  နေရာများနှင့် ထိန်းချုပ်ရန် ဆောင်ရွက်ရမည့်အချက်များ ကွဲပြားမည်ဖြစ်သည်။
စားသုံးဆီ ထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံအတွင်း ကုန်ကြမ်းရယူသော နေရာတွင် ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားရမည့် ဘေးအန္တရာယ်မှာ သတ်မှတ် ချက်ထက်ပို၍များသော ပိုးသတ်ဆေးြွကင်းနှင့်  မှိုဆိပ်ပါဝင်နေခြင်း ပင်ဖြစ်သည်။ ထိန်းချုပ်ဆောင်ရွက်မှုအနေဖြင့် ကုန်ကြမ်းသွင်းသူ များထံမှ  မှိုနှင့်ပိုးသတ်ဆေးြွကင်းဆိုင်ရာ သက်သေခံ  လက်မှတ် တောင်းခံခြင်းနှင့် ကုန်ကြမ်းလက်ခံသည့်နေရာတွင် အရည်အသွေး စစ်ဆေးသောလုပ်ငန်းစဉ်ကို တည်ဆောက်ထားခြင်း စသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ထားသင့်ပါသည်။ 
ကုန်ကြမ်းသိုလှောင်သည့်နေရာ၌ မှိုဆိပ်ပေါက်ပွားလာနိုင်ခြင်း သည် ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားရမည့်ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပြီး ထိန်းချုပ် သည့်ဆောင်ရွက်မှုများမှာ  သိုလှောင်ရုံသန့်ရှင်းခြင်းနှင့် သိုလှောင်ရုံ ဧရိယာတွင် လေဝင်လေထွက်ကောင်းစေခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။ ကြိတ် ခွဲခြင်းအဆင့်တွင်   ရေနှင့်အသုံးပြုသောကိရိယာများမှ  ဓာတုဗေဒ ဆိုင်ရာ အညစ်အကြေးများနှင့်သတ္တုစများ ပါဝင်လာနိုင်မှုကြောင့် ကြိတ်ခွဲစဉ်တစ်လျှောက်  စက်ရုံအတွင်း/အပြင်နှင့်   စက်ကိရိယာ များကို သန့်ရှင်းရေးပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုဖြစ်စဉ်တစ်လျှောက် တွင် အသုံးပြုသောရေကို ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးခြင်းနှင့် ဝန်ထမ်းများအား လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။ 
စားသုံးဆီသိုလှောင်သည့်နေရာတွင် ကြိုတင်ခန့်မှန်းထားရ မည့် ဘေးအန္တရာယ်မှာ ဆီသိုလှောင်ကန်မှ  အညစ်အကြေးဖြစ်ပါ သည်။ယင်းအတွက် ထိန်းချုပ်မှုအနေဖြင့် စတီးအထူသား (Stainless Steel) ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ဆလင်ဒါပုံသဏ္ဌာန်ရှိသည့် ဆီသိုလှောင် ကန်ကို အသုံးပြုခြင်း၊ ၎င်းကန်၏ မူလသိုလှောင်ပစ္စည်း  အညစ်အ ကြေး၊ အြွကင်းအကျန်များကို သေချာစွာဆေးကြောသန့်စင်ထားပြီး အခြောက်ခံထားခြင်း စသည်တို့ကို ကြိုတင်ဆောင်ရွက်ထားရပါမည်။ 
စားသုံးဆီ    သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းအဆင့်အတွက် ကြိုတင် ခန့်မှန်းထားရမည့် ဘေးအန္တရာယ်မှာ    ဆီထည့်မည့်ပုံးခွံမှ    အညစ် အကြေးဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ဘေးအန္တရာယ်မှ    ရှောင်ရှားနိုင်ရန် သန့်ရှင်းခြောက်သွေ့သောပုံးခွံနှင့် အဖုံးများကို အသုံးပြုခြင်း၊ ပုံးခွံထဲ သို့ ဆီမဖြည့်မီ ပုံးနှင့်အဖုံးကို စစ်ဆေးစေခြင်း၊ ဆီဖြည့်ပြီးပါကလည်း ပုံးပေါ်တွင်  တစ်ထပ်ပြန်လည်ထုပ်ပိုးစေခြင်းနှင့်စက်ပစ္စည်းကိရိယာ လုံလောက်စွာဖြင့် ဝန်ထမ်းများအား   လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခြင်း တို့ကို ကြိုတင်အစီစဉ်ချမှတ်၍ ဆောင်ရွက်ရမည်။
ထိုကဲ့သို့ ထုတ်လုပ်မှုအဆင့်တိုင်းအတွက် ကြိုတင်ပြင်ရုံမျှမက စက်ရုံနှင့်ပတ်သက်သော   အသေးစိတ် အချက်အလက်များ၊ ထုတ် လုပ်မှုလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်သည့် ဧရိယာနှင့်သက်ဆိုင်သောအထွေ ထွေ  လိုအပ်ချက်များ၊ လုပ်ငန်းသုံးကိရိယာ  တန်ဆာပလာများ၏ သန့်ရှင်းရေးဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်များနှင့် ဝန်ထမ်းပိုင်းဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲခြင်းအစီအစဉ်များကိုပါ   ကြိုတင်ခန့်မှန်း၍ အပိုင်းလိုက် ဆောင်ရွက်ရမည့် အစီအမံများကိုပါ ရေးဆွဲပြင်ဆင်ထားရမည်ဖြစ် သည်။HACCP စနစ်တွင် အဓိက ထိန်းချုပ်ရမည့်နေရာနှင့်ဖြစ်ပေါ် လာတတ်သည့် ဘေးအန္တရာယ်တို့ကို တိတိကျကျ သတ်မှတ်ထိန်းချုပ် နိုင်ရေးသည် အရေးအကြီးဆုံးအချက်ဖြစ်ပါသည်။ ထုတ်ကုန်တွင် အားနည်းချက်များရှိခြင်း၊ စံချိန်စံညွှန်းနှင့်ကိုက်ညီမှု  မရှိခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက အဓိက ထိန်းချုပ်ထားသည့်နေရာများကို ပြန်လည် စစ်ဆေးခြင်းအပြင် မိမိရေးဆွဲထားသော HACCP စနစ်တစ်ခုလုံး ကိုလည်း ပြန်လည်ဆန်းစစ်ရမည်ဖြစ်သည်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရလျှင်  HACCP စနစ်သည်   ထုတ်ကုန် အရည်အသွေးကို သိပ္ပံနည်းကျ စောင့်ကြည့်ထိန်းကွပ်ပေးနိုင်သော စနစ်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် စားသုံးဆီထုတ်လုပ်သောစက်ရုံ များတွင် အဆိုပါစနစ်ကို လိုက်နာကျင့်သုံးသင့်ပါသည်။ ံဗဃဃဏ စနစ်ကို လိုက်နာကျင့်သုံးခြင်းအားဖြင့်   မိမိတို့၏ထုတ်ကုန်အရည် အသွေးစံနှုန်းကို တိုးတက်လာစေပြီး အစားအစာ ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များနှင့်ကိုက်ညီစေခြင်း၊ မိမိကုန်စည် ထုတ်လုပ်ရာတွင် အထက်ဖော်ပြပါ ကျင့်စဉ်ကောင်းများကို အသုံးပြုထုတ်လုပ်ထား ခြင်းကြောင့် ထုတ်ကုန်၏အရည်အသွေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများ လျော့ ပါးစေခြင်းအပြင် ရေရှည်တွင် စားသုံးသူ၏ယုံကြည်မှု တိုးတက်လာ ခြင်းဖြင့် မိမိထုတ်ကုန်၏ ဈေးကွက်ကျယ်ပြန့်လာပြီး ဝင်ငွေတိုးတက် လာနိုင်ခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများ   ရရှိလာနိုင်မည်ဖြစ်ပါ၍HACCPစနစ်ကျင့်သုံးသော စားသုံးဆီစက်ရုံများ   ပေါ်ထွက်လာ နိုင်ရေး ရည်သန်၍ တိုက်တွန်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ 

အိအိချော (CTQM)