IPO အခြေခံသဘောတရာများ (၄)

(ယခင်လမှအဆက်)
အကြိုသဘောတူညီချက်စာတမ်းLetter of Intent 
             Letter of Intent    ဆိုသည်မှာ ကုမ္ပဏီနှင့် ရှယ်ယာများ တာဝန်ခံဖြန့်ချိမည့်သူ underwriter တို့အကြား သဘောတူနား လည်မှုများပါဝင်သည့် စာတမ်းဖြစ်သည်။ ယင်းတွင် ယာယီသတ် မှတ်ချက်များဖြစ်သည့် ပိုင်ဆိုင်မှုရာခိုင်နှုန်း၊ လိုအပ်သည့် ရင်းနှီး ငွေ အနည်ဆုံးနှင့်အများဆုံး၊ underwriter  အတွက်အကြံပြုချက်၊ ကုမ္ပဏီအတွက် အကြံပြုချက်၊ underwriter  အတွက် အခကြေးငွေ စသည်တို့ ပါဝင်သည်။ ဤစာတမ်းတွင် အများပြည်သူသို့ ကမ်း လှမ်းရောင်းချမည့် စတော့တစ်ခု၏ဈေးနှုန်းအတွက် အနိမ့်ဆုံးနှင့်  အမြင့်ဆုံး ဘောင်သတ်မှတ်ချက်များပါဝင်သည်။ သို့သော် ဤ သတ်မှတ်ချက်သည် အပြောင်းအလဲ ရှိနိုင်သည်။ ရှယ်ယာများကမ်းလှမ်းရောင်းချခြင်းအတွက် အတည်ပြုချက်ရရှိရန် လပေါင်း များစွာ စောင့်ဆိုင်းရသဖြင့် စတော့တစ်စောင် မည်မျှဈေးဖြစ်မည် ကိုအတိအကျ ခန့်မှန်းရန်မဖြစ်နိုင်ပါ။ အပြောင်းအလဲမြန်သည့် ရှယ်ယာဈေးကွက်ကြီးတွင် ဘာမဆို ဖြစ်သွားနိုင်သည်။
        Letter of Intent သည် သဘောတူညီချက်စာတမ်းတစ်ခု ထက် အနည်းငယ်ပိုပါသည်။ ၎င်းသည် ချုပ်‌နှောင်ထားသည့် စာချုပ်တစ်ခုမဟုတ်ပါ။ နောက်ဆုံးသဘောတူစာချုပ်ကို ရှယ်ယာ များ ကမ်းလှမ်းရောင်းချမည့်နေ့ နံနက်အထိ  ချုပ်ဆိုခြင်းမပြု သေးပါ။ ကုမ္ပဏီအနေနှင့် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်အခကြေးငွေများကို ပေးရန်တာဝန်ရှိသော်လည်း စာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီးချိန်မှသာ အကျိုး သက်ရောက်သည်။ ဖျက်သိမ်းမှုများ မရှိသလောက် ရှားသော် လည်းIPO အောင်မြင်ခြင်းမရှိပါက ကုန်ကျစရိတ်များ ဆုံးရှုံးနိုင် စေသည်။
       ရှယ်ယာများတာဝန်ခံဖြန့်ချိခြင်း အပြီးသတ်စာချုပ်သည် နောက်ဆုံးပိတ်  ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် စတော့ဈေးနှုန်းနှင့် ထုတ်ဝေ ရောင်းချလိုက်သည့် ရှယ်ယာအရေအတွက်မှလွဲ၍  letter of intent  နှင့် ထပ်တူကျသည်။ တာဝန်ခံဖြန့်ချိသူများအကြားတွင် သဘော တူညီချက်များ ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သည်။ ယင်းတို့တွင် တွဲဖက်  ဖြန့်ချိသူများ   co-underwriter များ၊ ဆင်ဒီကိတ်များအကြား မည်သူက မည်မျှဖြန့်ချိမည်၊ ဆောင်ရွက်ခမည်မျှယူမည် စသည့် တွက်ချက်မှုများ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။
ထုတ်ဝေမည့် ရှယ်ယာအတွက် ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ခြင်းသည် တာဝန်ခံဖြန့်ချိသူ underwriter တို့အတွက် ရှုပ်ထွေးသော အလုပ် တစ်ခုဖြစ်သည်။IPO  မပြုလုပ်မီunderwriter  အဖွဲ့အနေနှင့် ရှယ်ယာရောင်းချမည့် ကုမ္ပဏီနှင့် အမျိုးအစားတူညီသည့် အခြား ကုမ္ပဏီတစ်ခု၏ ဈေးနှုန်းများကို လေ့လာခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ရသည်။ အကယ်၍ကုမ္ပဏီတွင် ကိုယ်ပိုင်နည်းပညာ  သို့မဟုတ် ကြီးမားသည့်ဈေးကွက်ဝေစု ရှိထားလျှင်Facebook ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့  ၎င်း၏တန်ဖိုးပေါ်တွင်   အပိုကြေး စမနာငကာ တင်၍ ရောင်းနိုင်သည်။ နောက်ဆုံးတွင် ရှယ်ယာဈေး နှုန်းကို တိုင်းတာတွက်ချက်ခြင်းထက် လူတို့၏ခံစားချက်ကသာ  ပြဋ္ဌာန်းသွားမည်ဖြစ်သည်။ 
      စတော့ဈေးနှုန်း လွန်စွာမြင့်မားခြင်းသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ သူများအဖို့ အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ စင်စစ် စတော့များကမ်း လှမ်းရောင်းချချိန်တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို အားပေးသည့်အနေ ဖြင့် သတ်မှတ်ဈေးထက် အနည်းငယ်လျှော့ကာ ဈေးဖွင့်လေ့ရှိ သည်။ စတော့များ စတင်ကမ်းလှမ်းရောင်းချသည့် ပထမနေ့တွင် ဈေးနှုန်းသည် ခုန်တက်လေ့ရှိကာ ရှယ်ယာဈေးနှုန်း ၃၀ မှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခြင်းသည် အဆန်းမဟုတ်တော့ပါ။ 
တစ်ချိန်က ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံးနေ့တွင် ရှယ်ယာဈေးနှုန်း များ ခုန်တက်ခြင်းကို ရှက်စရာဟု ထင်ခဲ့ကြသည်။ အဘယ့်ကြောင့် ဆိုသော် ကုမ္ပဏီအနေနှင့် ဈေးအမြင့်နှင့် ငွေကြေးများစွာ စုဆောင်း နိုင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ သို့သော် ယခုအခါ  မြင့်မားသည် ဈေး မြင့်တက်မှုကို စံအလေ့အကျင့်အဖြစ် သတ်မှတ်လာကြသည်။
လက်တွေ့အားဖြင့်ဆိုရလျှင်  ှုဏဥ ပထမနေ့တွင် ရှယ်ယာ ဝယ်ယူခြင်းမှာ လွန်စွာအန္တရာယ်များသည်။ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ သည့်   ရောင်းဝယ်မှုများဖြစ်နိုင်သလို ဈေးနှုန်းအတက်အကျ လည်း မြန်ဆန်တတ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှု ျွအေငသညေူန ဆိုသည့်အချက်ပျောက်ဆုံးသွားကာ ရှယ်ယာများကို ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူများက ဈေးအပြိုင်ပေး ဝယ်ယူကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဤအချိန်တွင် တစ်ဦးချင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအနေနှင့် လက် ရှောင်နေသင့်ပြီး ကာလအတန်ကြာပြီး ငြိမ်သွားသည့် အချိန်မှ သာ ဝယ်ယူရင်းနှီးသင့်သည်။ 
မှတ်ပုံတင်ကြေညာချက် ပြုစုခြင်းနှင့် တင်ပြခြင်း Drafting and Filing the Registration Statement)
လုပ်ငန်းများစိစစ်အကဲဖြတ်မှု Due Diligence နှင့်Letter Of Intent အ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက်တွင် ကုမ္ပဏီ၊  ရှေ့နေနှင့် တာဝန်ခံဖြန့်ချိသူတို့သည် ငွေချေးသက်သေခံလက်မှတ်လုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မရှင် SEC သို့ တင်ပြမည့်Registration Statement  ကို ပြုစုကြသည်။ စံသတ်မှတ်ချက် ပုံစံတွင်ဖြည့်သွင်းရုံဖြစ် သော်လည်း အချေအတင်‌ ဆွေး‌နွေးမှုများ၊ ဆန်းစစ်မှုများ ပြုလုပ် ကြရသည်။ 
မှတ်ပုံတင်ကြေညာချက်တွင် အပိုင်းနှစ်ပိုင်း ပါဝင်သည်။ (၁) လုပ်ငန်းအလားအလာညွှန်းတမ်း Prospectus နှင့်(၂) အထောက် အကူပြုစာရွက်စာတမ်းများဖြစ်ပြီး ယင်းတွင် အသုံးစရိတ်အကျဉ်း ချုပ်၊ ဒါရိုက်တာများနှင့် အရာရှိများအတွက် အာမခံထားရှိမှု၊ တာဝန်ခံဖြန့်ချိမှုသဘောတူညီချက် စသည်တို့ပါဝင်သည်။ အရေး အကြီးဆုံး အထောက်အထားမှာ လုပ်ငန်းလမ်းညွှန်  စာတမ်း Prospectus ဖြစ်သည်။ 
ကုမ္ပဏီသည် မှတ်ပုံတင်ကြေညာချက်ကို SEC သို့ အီလက် ထရွန်နစ်စနစ်ဖြင့် ပေးပို့သည်။ အကယ်၍Registration Statement  တွင်ထင်မြင်ချက်များရှိပါက SEC သည် ကုမ္ပဏီထံသို့ပြန်လည် ပေးပို့ကာ လိုအပ်ချက်များကို ပြင်ဆင်စေသည်။ ဤသို့ အပြန် အလှန်ပေးပို့သည့် အဆင့်သည် ၃ လ သို့မဟုတ် ယင်းထက်ပို၍ ကြာမြင့်နိုင်သည်။  ထို့အတူ SEC ၏ ဝန်ပိမှုအပေါ်  မူတည်၍ ကြာမြင့်ချိန် ပြောင်းလဲနိုင်သည်။  IPO များပြားစွာ လုပ်သည့်အချိန် တွင် ကြာမြင့်မှုများဖြစ်လေ့ရှိသည်။ 
ကုမ္ပဏီအနေနှင့် အဆိုပါSEC သို့ Registration Statement တင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်လေ့ရှိ သည်။ သို့ရာတွင် အခြေခံအချက်အလက်အချို့ကိုသာ ရှင်းလင်း ပြခြင်းဖြစ်ပြီး ကညိနမတမငအနမ အဖွဲ့၏ အမည်၊ ကုမ္ပဏီ၏ အကြောင်း ချဉ်းရာ အကျဉ်းချုပ် စသည့်တို့သာ ပါဝင်ပါသည်။
Road Show 
နယ်လှည့်ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေးRoad Show  ၏ ရည်ရွယ် ချက်မှာကုမ္ပဏီ၏  IPO သွားမည့်ကိစ္စကို Brokerage Firm များ နှင့် အဖွဲ့အစည်းလိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ စိတ်ဝင်စားမှု ရရှိစေ ရန် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဤကာလမှာ သီတင်းနှစ်ပတ်ခန့် ကြာမြင့်တတ်သည်။ ကုမ္ပဏီ၏ အကြီးတန်းမန်နေဂျာများသည် ဘဏ္ဍာရေးလုပ်ငန်းများစုစည်းရာနေရာများသို့ သွားရောက်ကာ ှုဏဥ အကြောင်း တင်ပြခြင်း၊ စိတ်ဝင်စားသူများ၏ မေးခွန်းများကို ဖြေကြားခြင်း စသည်တို့ကိုဆောင်ရွက်ကြသည်။ နယ်လှည့် ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေးတွင် အများပြည်သူတို့အား  တက်ရောက် ခွင့်မပေးသေးပါ။ သို့သော်  Road Show  လုပ်ဆောင်ထားသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်များကို ကြည့်ရှုခွင့်ရှိသည်။
Securing Investor
ငွေချေးသက်သေခံလက်မှတ်လုပ်ငန်း     ကြီးကြပ်ရေး ကော်မရှင် SEC မှ အတည်ပြုချက်မရရှိမီ ပဏာမ အလားအလာ ညွှန်းတမ်းကို ဝယ်ယူရန် အလားအလာရှိသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ များသို့ ဖြန့်ဝေခြင်းမှာ ထူးဆန်းသည့်ကိစ္စမဟုတ်ပါ။ ဤအဆင့် တွင် ဖြန့်ဝေမည့်ပဏာမ အလားအလာညွှန်းတမ်းကိုRed Herring ခေါ်ဆိုသည်။ ဤသို့ခေါ်ဆိုရခြင်းမှာ စာအုပ်တွင် ဖော်ပြမည့် မသက်ဆိုင်ကြောင်း ရှင်းလင်းချက် Disclaimer ကို အနီရောင် စာလုံးများဖြင့် ပုံနှိပ်ထားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။  အောက်တွင် နနူနာကို ပြထားသည်။
ဤသည်မှာ ရှေ့နေတို့၏ ရှုပ်ထွေးစေရန်  သုံးနှုန်းသည့် စကားလုံးများဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ဤDisclaimer မှာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံသူများအတွက် အရေးကြီးသည့် မှတ်စုတစ်ခုဖြစ်ပြီး အလား အလာ ညွှန်းတမ်းတွင် ပါဝင်သည့် အချက်အလက်များသည် အတည်မဖြစ်သေးကြောင်းဖြင့် ကမ်းလှမ်းရောင်းချမှုများသည် အတည်မပြုရသေးကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ ဥပမာ- ကမ်းလှမ်းရောင်းချမည့်  ရှယ်ယာအရေအတွက်နှင့်  ဈေးနှုန်း အတည်ပြုရန် ကျန်ရှိနေသေးသည်ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။ 
ရှယ်ယာများကို တာဝန်ခံရောင်းချပေးမည့် ဆင်ဒီကိတ် အဖွဲ့ဝင်များအနေနှင့် ဤRed Herring  ကို အသုံးပြုကာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမည့်သူများကို ရှာဖွေကြရသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ စတော့ အရောင်းဝယ်ရေး ပွဲစားများအနေဖြင့် ရှယ်ယာများကမ်းလှမ်း ရောင်းချမှုIPO မတိုင်မီ ဤစာအုပ်ကိုပင်အသုံးပြုကာ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံသူတို့ ဆန်းစစ်နိုင်ရေးအတွက် အသုံးပြုကြသည်။ အကယ်၍ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့်သူက ဤလုပ်ငန်းကို စိတ်ဝင်စားလျှင် စိတ်ဝင် စားသည့် စာလွှာတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်သည်။ ဤစာလွှာသည် ဈေးနှုန်းများအတည်မဖြစ်မီ ရေးထိုးသည့် စာဖြစ်ပြီး ဝယ်ယူသူ သို့ ချည်နှောင်ခြင်းထားခြင်း မရှိပါ။ ရှယ်ယာများရောင်းချရန် အတည်ပြုသည့် နောက်ဆုံးနေ့ကျမှသာ  အသက်ဝင်မည်ဖြစ် သည်။ ဖောက်သည်များထံမှ ငွေကြိုတင်ကောက်ခံခြင်းကို ဥပဒေ အရ တားမြစ်ထားပါသည်။

Reference Investment Guide Book

 ထွန်းသက်ထွန်း