အာဆီယံ - သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် FTA အောက်မှ သားငါးဈေးကွက်

အာဆီယံ-သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်  (AANZ-FTA) AANZ-FTA တည်ထောင်ခြင်းသ ဘောတူစာချုပ်ကို၂၇.၂.၂၀၀၉ နေ့ တွင်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ လက်မှတ်ရေး ထိုးခဲ့ပြီး ၁.၁.၂၀၁၀ နေ့မှစတင်အ ကောင်အထည်ဖေါ်ခဲ့ပါသည်။ထို့ ကြောင့် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ကုန်သွယ်ရေးညွှန်ကြား မှုဦးစီးဌာနကFTAဆိုင်ရာပင်ရင်း ဒေသထောက်ခံချက် (CO Form - AANZ) ကို၁-၁-၂၀၁၀နေ့မှစ၍လုပ်ထုံး လုပ်နည်းနှင့်အညီ ထုတ်ပေးနေပြီဖြစ်၍ ကုန်သွယ်ရေး ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနနှင့် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ဦးစီးဌာနတို့တွင် လျှောက်ထားရယူနိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ကြေ ညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ ပါသည်။ AANZ-FTA သည်ကုန်စည် ကုန်သွယ်ရေး ဝန်ဆောင်မှု ကုန်သွယ်ရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုတို့ ပါဝင်သော ပြီး ပြည့်စုံ သည့် ဘက်စုံစီးပွားရေးပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်မှု ဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ဖြစ် ပါသည်။အာဆီယံအတွက်အလားအလာကောင်း သောဈေးကွက် သြစတြေးလျနိုင်ငံနှင့် နယူးဇီလန် နိုင်ငံတို့သည် လူဦးရေနည်းသော်လည်း <ကယ်ဝချမ်းသာ သည့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသည်နှင့်အညီ စားသုံးမှုမြင့်မား သောနိုင်ငံများဖြစ်ကြပါသည်။ထို့ ကြောင့် အာဆီယံအတွက် ဈေးကွက် ကောင်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။အာဆီယံနှင့် သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်ရေးတိုးတက်မှုအခြေအနေ၊ အာဆီယံနှင့် သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် နိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်မှုအခြေအ နေကိုလေ့လာသည့်အခါ ဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်လာ ကြောင်း တွေ့ရပါသည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ် တွင်အာဆီယံနှင့် သြစတြေးလျ၊နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်မှု၌၊ သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် နိုင်ငံတို့က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၉၈ သန်းအသာစီး ရခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင် ၁၀ နှစ်ကြာသည့်အခါ ၂၀၀၅ ခုနှစ်၌ အာဆီယံ၊အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆၆၇၃ သန်းအသာစီးရခဲ့ရာ၊၂၀၀၅ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းအရှိန်အဟုန်ဖြင့်တိုးတက်ခဲ့ ကြောင်းတွေ့ရပါ သည်။၁၉၉၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အတွင်း အာဆီယံမှသြစ တြေးလျ၊နယူးဇီလန်နိုင်ငံများသို့ ပို့ကုန် တင်ပို့မှုသည်၊ပျမ်းမျှနှစ်စဉ် ၄၁.၃% တိုးတက်ခဲ့ပြီး သြစတြေးလျ၊နယူးဇီလန် နိုင်ငံများမှ အာဆီယံကဝယ်ယူ တင် သွင်းမှုသည် ပျမ်းမျှနှစ်စဉ် ၁၂.၆ % တိုးတက်ခဲ့ပါသည်။သို့ဖြစ်၍ AANZ-FTA စတင်အကောင်အထည်ဖေါ်သည့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းတွင်အာဆီယံ၏ ပို့ကုန်သည် FTA မတိုင်မီအချိန် ကာလထက်ပိုမိုတိုးတက်လာရန်သာ ရှိ ကြောင်းသုံးသပ်ရ ရှိပါသည်။သားငါးဈေးကွက် H.S Chapter 1 to 3 သည်သားငါး ဆိုင်ရာကုန်ပစ္စည်းများဖြစ်ပါသည်။ Chapter-1 သည် တိရိစ္ဆာန်အရှင်များ ဖြစ်ပါသည်။မြင်း၊မြည်း၊နွား၊သိုး၊ဆိတ် ကြက်၊ဘဲ၊ငန်း၊ကြက်ဆင်၊ဝေလငါး၊ လင်းပိုင်၊ငှက်စသည့်တိရိစ္ဆာန်အရှင် များအပေါ်သြစတြေးလျနှင့်နယူးဇီလန် နိုင်ငံတို့က စည်းကြပ်သောအခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာသုည(ဝ%)ဖြစ် ပါသည်။ Chapter 2  မှာ၊ Chapter 1အောက်ရှိတိရစ္ဆာန်များ၏လတ်ဆတ် သောအသားများနှင့် ရေခဲရိုက်ထားသော ရေခဲဖြင့်အတုံးအခဲပြုလုပ်ထားသော အသားများဖြစ်ပါသည်။ယင်းအသား များအပေါ်သြစတြေးလျနိုင်ငံ၏အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုည(ဝ%)ဖြစ် ပါသည်။ နယူးဇီလန်နိုင်ငံက ယင်း အသားများအပေါ်စည်းကြပ်သည့် အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ အများ အားဖြင့် သုည(ဝ%)ဖြစ်သော်လည်း အကောက်ခွန်လိုင်း (၁၂)လိုင်းပေါ်တွင် ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အကောက် ခွန် လိုင်း (၁၆)လိုင်းပေါ်တွင် ၅ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ထားပါသည်။  သို့ ရာတွင် AANZ-FTA စတင်အကောင် အထည်ဖော်သည့် နေ့မှစ၍ အဆိုပါ အကောက်ခွန် လိုင်း (၂၈) လိုင်းပေါ် တွင် သတ်မှတ်ထားသော အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်း အားလုံးတို့သည် သုည(ဝ%)ရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချပေးမည်ဖြစ်ပါသည်။ Chapter 3 မှာ ငါးနှင့်ရေထွက် ကုန်များဖြစ်ပါသည်။ သြစတြေး လျနိုင်ငံသည် Chapter 3 အောက်ရှိ အကောက်ခွန်လိုင်းအားလုံး အပေါ် အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်း သုည(ဝ%)သတ်မှတ် ထားပါသည်။ နယူးဇီလန်နိုင်ငံကလည်း Chapter  3 အောက်ရှိ အကောက်ခွန် (၆) လိုင်းမှ လွဲ၍ ကျန်အကောက်ခွန် လိုင်းအားလုံးအပေါ် အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်း သုည(ဝ%) သတ်မှတ်ထား ပါသည်။ အဆိုပါ အကောက်ခွန်လိုင်း (၆)လိုင်းအနက် (၅) လိုင်း၏ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး ကျန်တစ် လိုင်း၏ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅ ရာခိုင် နှုန်းဖြစ်ပါသည်။ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်း ၆ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိသော အကောက် ခွန် လိုင်းများမှာ-(၁) HS.0306.21.02-Rock lobster and other sea crawfish: whole, cooked(၂) HS.0306.22.02-Lobster: whole, cooked(၃) HS.0306.23.02-Shrimps and prowns :whole, cooked(၄) HS.0303.24.02-Crabs: whole, cooked(၅) S.0306.29.02-Other including flours, meals and pellets of crustacears, fit for human consumption: whole, cookedအခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်း ၅ ရာခိုင် နှုန်း ရှိသော အကောက်ခွန်လိုင်းမှာ-(၆) HS.0307.99.19- Other including flours, meals and pellets of aquatie invertebrates other than crustacears, fit for human consumption: Other(၆)လိုင်းကိုလည်း AANZ-FTA စတင် အကောင်အထည်ဖေါ်သည့်နေ့မှ စ၍ အကောက်ခွန်နှုန်း ဖယ်ရှားပေးမည် ဖြစ်ပါသည်။သုံးသပ်ချက် သြစတြေးလျနှင့်နယူးဇီ လန်နိုင်ငံတို့သည်မွေးမြူရေးကဏ္ဍ၌  အလွန်ဖွံ့ဖြိုးပြီးအရည်းအသွေးမြင့် တိရိစ္ဆာန်နှင့်အသားများထုတ်လုပ်တင် ပို့ရောင်းချသည့်နိုင်ငံများဖြစ်ပါသည်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံမှ အာဆီယံသို့တင်ပို့ရောင်းချသောထိပ် ဆုံးပို့ကုန်(၁၀)မျိုးတွင် တိရစ္ဆာန်အ ရှင်များတင်ပို့ရောင်းချခြင်းနှင့်အသား များတင်ပို့ရောင်းချခြင်းတို့သည် အမှတ်စဉ်(၉)နှင့်(၁၀)နေရာများ၌ရှိ ကြောင်းတွေ့ရပါသည်။ ထို့ကြောင့်အာဆီယံသည်  H.S Chapter 1 and 2  အောက်ရှိကုန် ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်တင်ပို့ ရောင်းချရာ ၌ သြစတြေးလျနှင့်နယူးဇီလန်နိုင်ငံ တို့အားယှဉ်ပြိုင်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။သို့ ဖြစ်၍ အာဆီယံ၏ မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရန် မျိုးနည်းပညာများရယူ၍ သြစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။ သို့ရာတွင်  Chapter 3 အောက်ရှိငါးနှင့်ရေထွက်ကုန်များ ထုတ်လုပ်တင်ပို့ရောင်းချရာတွင် အာဆီ ယံသည်သြစတြေးလျ၊နယူူးဇီလန်နိုင်ငံ တို့နှင့်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့်အနေအထား ရှိပါသည်။သြစတြေးလျနှင့်နယူးဇီ လန်နိုင်ငံတို့သည်အပူပိုင်းဒေသထွက် ငါးပုဇွန်၊ ကဏန်း စသည်တို့ကို အာဆီယံ ဒေသမှဝယ်ယူခြင်းတင်သွင်းလျက်ရှိ ပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလားအလာ ကောင်းသောရေထွက်ကုန်ဈေးကွက် မြန်မာနိုင်ငံမှ သြစတြေးလျ နယူးဇီလန်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့သောပို့ကုန်စာရင်းတွင် ရေထွက်ကုန်များသည်ထိပ်ဆုံး အပိုင်း၌ရှိနေပါသည်။ ထို့ကြောင့်အကောက်ခွန် အတားအဆီးမရှိသောသြစတြေးလျ နှင့်နယူးဇီလန်ဈေးကွက်သို့ မြန်မာ နိုင်ငံ၏ငါးပုဇွန်၊ဂဏန်း၊ငါးရှဉ့်စသည့် ရေထွက်ကုန်များကို အရည်အသွေး မြင့်မြင့် ပိုမို တိုးတက်ဝင်ရောက်ရန်ကြိုး ပမ်းသင့်ပါသည်။အရည်အသွေးမြင့် မြင့်ဟုဆိုရာ၌ Sanitary and Phytosanitary Measures များနှင့် ညီညွတ်ရန်ဖြစ်ပါသည်။မောင်မောင်ရီ (ဘောဂဗေဒ)