ဖရီးထရိတ် အမြန်လမ်း နှင့် မက္ကရိုစီးပွားရေး အခြေခံမှု

ဖရီးထရိတ် အမြန်လမ်း နှင့် မက္ကရိုစီးပွားရေး အခြေခံမှုဖရီးထရိတ် ဧရိယာ                    အခုတလော ဖရီးထရိတ်အကြောင်း ပြောသံဆွေးနွေးသံများ ကြားရ၏။ အာဆီယံဖရီးထရိတ်ဧရိယာ (AFTA) ကို အပြည့်အဝ အကောင်အထည်ဖော်ရတော့မည်။ (၄၈)လသာ လိုတော့၏။ ၁ဝ နိုင်ငံပါဝင်သော အာဆီယံမှသည် အာဆီယံ+၃။ထိုမှသာ အာဆီယံ +၆ စသည်ဖြင့် ချီတက်လျက်ရှိသည်။ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ်တွင် အကောင် အထည်ဖော်မည့် အာဆီယံစီးပွားရေး အသိုက်အဝန်း (AEC) အတွက် AFTA ဖြင့် ချီတက်နေသည်။                  ဖရီးထရိတ်၏ သဘောသည် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိသောWin-win situation  ဖြစ်၏။ ဖရီးထရိတ် ဧရိယာ ထူထောင်ခြင်း၏အကိုျးတရားအဖြစ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် အာဆီယံ ၏ အရေးပါမှုပိုမို ထင်ရှားလာခြင်းကို တွေ့ရ၏။ သို့သော်လည်း အားလုံးသဘောတူထားသော ကတိကဝတ်များအတိုင်း လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ဖို့လို၏။ ထိုသို့အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်သော် လည်း အချို့နိုင်ငံများတွင် လိုအပ်ချက်များရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ ဥပမာမြန်မာနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ ကုန်သွယ်သော ကုန်ပစ္စည်းအမျိုးအမယ် ပေါင်း သောင်းဂဏန်းကျော်ရှိသည်။ သို့ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန် သွယ်သော အချို့နိုင်ငံများ၏ တင်ပို့တင်သွင်းသော ပစ္စည်းအမျိုး အမည်မှာ ၄ဝဝ-၅ဝဝ ဝန်းကျင်သာရှိနေသေးသည်။ ဖရီးထရိတ်ဆို သော်လည်း ထိန်းချုပ်မှုများ များပြားနေဆဲပင်။ဖရီးဟိုက်ဝေးလမ်းမကြီး                  မြန်မာနိုင်ငံတွင် စာရေးသူတစ်သက် မတွေ့မြင်ခဲ့ဖူးသော ကောင်းမွန်ကျယ်ဝန်းသည့် အမြန်လမ်းမကြီး မကြာမီက ပေါ်ထွန်း လာခဲ့၏။ အသွားလမ်းနှင့် အပြန်လမ်း သို့မဟုတ် အတက်လမ်းနှင့် အဆင်းလမ်း ခွဲခြားထား၏။ ကျယ်ဝန်း၏။ ရှည်လျား၏။ လမ်းပန်း ဆက်သွယ်မှု လုံခြုံချောမွေ့၏။ သို့သော်အချို့နေရာများတွင် အကွေ့ အကောက်များရှိ၏။                    ဖော်ပြပါ အားသာချက်များကြောင့် နေပြည်တော်-ရန်ကုန် ခရီးလမ်းသည် ကျုံ့သွား၏။ ခရီးသွားလာချိန်သည် ထက်ဝက်ခန့် လျော့ကျသွား၏။ ရန်ကုန်တွင် မနက်စာစား၍ နေပြည်တော်တွင် နေ့လယ်စာ စား၏။ နေပြည်တော်တွင် နေ့လယ်စာစား၍ ရန်ကုန် တွင် ညစာစားဖြစ်၏။ အဆင်ပြေ၏။ အလုပ်တွင်ကျယ်၏။ ခရီး တွင်၏။                      ကားကောင်းကောင်းဖြင့် တစ်နာရီကီလိုမီတာ ၁၂ဝ ကျော် မောင်းလျှင် ရန်ကုန်-နေပြည်တော် ၄ နာရီခန့်ဖြင့် ရောက်၏။ ခရီးပေါက်၏။ အမြန်လမ်း ထက်ဝက်လောက်ရှိ ၁၁၅ မိုင်တွင် ခေတ်မီစားသောက်ဆိုင်ကြီးများရှိ၏။ ယာဉ်ရပ်နားရန် နေရာများ လည်း ကျယ်ဝန်း၏။ ညဘက်ဆိုလျှင် မီးရောင်များ ထိန်ထိန်ညီး လျက်ရှိ၏။  အမြန်လမ်းမကြီးသည် ကျယ်ဝန်းကောင်းမွန်သလောက် လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရှိလှ၏။ ဖရီးဟိုက်ဝေး (Free highway) အဖြစ် တင်စားလို၏။ ခရီးလမ်းတစ်လျှောက် Toll ဂိတ်နှစ်ခုရှိ၏။                      ယာဉ်ထိန်းသူများကို မတွေ့မြင်ရ။ မကြာမီက သတင်းများကြားရ၏။ နေပြည်တော်-ရန်ကုန် အမြန်လမ်းတွင် ကားမှောက်၏။ မိသားစု ဘယ်နှစ်ယောက်ပါသွား၏။ နောက်တစ်မျိုးကြားရပြန်၏။ အဲဒီ မိသားစုနဲ့ မရှေးမနှောင်းမှာပဲ ရပ်ထားတဲ့ကားကို ဝင်တိုက်တာ ဖြစ်၏။ တစ်မျိုးသော သတင်း ပေါ်လာပြန်၏။ ''ကားမောင်း ရင်း အိပ်ငိုက်သွားတာ လမ်းလယ်မှာရှိတဲ့ အလယ်ကျွန်းကို ဝင်တိုက်တာတဲ့။ တော်သေးတယ်။ ဘေးဘက်ဆွဲသွားရင် ဒုက္ခ'' တဲ့။  ဦးအိမ်ချစ်ဆိုသူက တော့ ''ကျွန်တော်ကတော့ နေပြည်တော်ကထွက် ရန်ကုန် အိမ် အရောက် ၄ နာရီထက် မပိုစေရဘူး။ လမ်းမှာမနားဘူး။ ရန်ကုန်ရောက်တာ နောက်ကျ မှာစိုးလို့။ လမ်းမှာ ဖြုန်းလိုက်ရ မယ့် နာရီဝက်လောက်ကို နှမြောတယ်'' ဟူ၍ ဖြစ်၏။ မက္ကရိုစီးပွားရေးအခြေခံမူ                 မက္ကရိုစီးပွားရေး ဘာသာရပ်တွင် အခြေခံသဘောတရား ၁ဝ ရပ်ရှိ၏။ People face tradeoffs  ဟူသော အခြေခံမူ တစ်ရပ်ပါဝင် ၏။ ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ခုခုကိုလိုချင်ရင် တစ်ခုခုတော့ ပေးဆပ်ရမှာ ပဲဟူ၏။ စွမ်းဆောင်ရည် (Efficiency) တိုးလျှင် မျှတမှု (Equity) လျော့နည်း၏။                ဖရီးထရိတ်ကိုကြည့်လျှင်လည်း ထိုသို့တွေ့မြင်နိုင်၏။ ဖရီး ထရိတ်ကို ကျင့်သုံးသည့်အတွက် လူအင်အား၊ ငွေအင်အား အား ကောင်းသောကုမ္ပဏီ (လုပ်ငန်း)ကြီးများ လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည် တိုးတက်နိုင်၏။ တစ်ဖက်တွင် အများစုဖြစ်သော လူအင်အား၊ ငွေ အင်အားနည်းပြီး နုနယ်သေးသည့်လုပ်ငန်းများ ပျောက်ကွယ်သွားနိုင် သည်။ ဖရီးထရိတ် အလွတ်တန်းပြိုင်ပွဲကဲ့သို့ ဖြစ်မည်။ ထို့ကြောင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ချိန်လို၏။ သို့ရာတွင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သည့် အဆင့် မှာပဲ ရပ်တည်နေ၍တော့မဖြစ်။ အမြန်လမ်းကိုကြည့်လျှင်လည်း ထိုသို့တွေ့မြင်နိုင်၏။ ဖရီး ဟိုက်ဝေးဖြစ်သောကြောင့် အချိန်သက်သာခရီးတွင်၍ စွမ်း ဆောင်ရည်ရှိ၏။ တစ်ဖက်တွင် ယာဉ်မတော်တဆမှုများ ပြင်း ထန်၏။ ထို့ကြောင့် မည်သည့်ယာဉ်မဆို ၁၁၅ မိုင်တွင် ခေတ္တ ရပ်နားရမည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် သို့မဟုတ် ဌာနဆိုင်ရာ အရာရှိကိုယ်တိုင် ယာဉ်မမောင်းရ၊ တစ်နာရီကီလို ၁ဝဝ ထက် ပိုမောင်းပါက ဥလနမ ျစနနိ ဖမ်းမည်။ အရက်မူး၍ ယာဉ်မောင်း လျှင် အရေးယူမည်။ မိုင် ၂ဝ အကွာတိုင်းတွင် ယာဉ်ထိန်းသူများ ထားရှိမည် သို့မဟုတ် CCTV ကင်မရာများ တပ်ဆင်ထားမည် စသည်ဖြင့် တစ်ခုခုတော့ ဝင်စွက်ဖို့လိုပြီဟု ယူဆမိ၏။                     မက္ကရိုစီးပွားရေးဘာသာရပ်တွင်လည်း ထိုသို့ရှိ၏။ ယာဉ် မတော်တဆဖြစ်ပါက ဒဏ်ရာပြင်းပြင်းထန်ထန် မရရှိစေရန် ယာဉ် မောင်းလျှင် ထိုင်ခုံခါးပတ်ပတ်ရမည်ဟူ၍ သတ်မှတ်လိုက်၏။ ထိုသို့ သတ်မှတ်လိုက်သည့်အတွက် ယာဉ်မတော်တဆဖြစ်မှု တိုးလာ၏။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ခါးပတ်အားကိုးဖြင့် မဆင်မခြင်ပိုမောင်း လာသောကြောင့်ဖြစ်၏။                        ဖရီးထရိတ်တွင်Win-win  ကောင်းကျိုးများချည်းသာ ဖြစ် ပေါ်လာမည်မထင်ပါ။ ကိုယ်ခံအားကောင်းဖို့တော့ လိုမည်ထင်ပါသည်။ ကတိကဝတ်များကို လိုက်နာကြရမည်။ ဖရီးထရိတ်အမြန် လမ်းတွင် ခါးပတ်အားကိုးဖြင့် မဆင်မခြင်မောင်းသူတွေပါလာမည်။ မရပ်နားဘဲ အတင်းမောင်းနှင်သူများကို တွေ့ရှိရမည်။ စွမ်းဆောင် ရည်လည်း တိုးစေချင်ပါသည်။ မျှတမှုလည်း မယုတ်လျော့စေချင်ပါ။ အစိုးရက ဈေးကွက်စွမ်းဆောင်ရည်ကို တိုးတက်စေနိုင်သည်ဟူ၍ လည်း မက္ကရိုစီးပွားရေးအခြေခံမူတွင် ဆိုထားပါ၏။