ပဲစင်းငုံရာသီဝင်လာပြီ တာထွက်လည်းကောင်းနေပြီ ပန်းဝင်ကောင်းဖို့ သတိပြုစေလို ပဲစင်းငုံရာသီစလို့လာပါပြီ။ ဈေးကွက်တွေထဲ ဖြေးဖြေးချင်းဝင်လာနေပြီ၊ မကြာခင်အဝင်လှိုင်လာတော့မှာပါ။ မနှစ်က ရာသီချိန်ကိုပြန်ကြည့်ရင် ဘုရင့်နောင် ဈေးကွက်မှာ ဈေးစဖွင့်တဲ့ ၂ဝဝ၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ဝ ရက်မှာ ပဲစင်းငုံတစ်တန် ၈၅ဝဝဝဝ ကျပ် ဈေးနဲ့ တာထွက်ကောင်းခဲ့ရာမှ ၂ဝ၁ဝ ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်မှာ တစ်တန် ၄၃ဝဝဝဝ ကျပ် ဈေးကို အဖျားရှုးကာ ဈေးနှုန်းအကျဘက်ဆင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီနှစ် ဈေးစဖွင့်တဲ့ ၂ဝ၁ဝ ဒီဇင်ဘာ ၃ဝ ရက်မှာတော့ ပဲစင်းငုံသစ်တစ်တန် ၅၃ဝဝဝဝ ကျပ်ဈေးနဲ့ တာစထွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနှစ်ဆန်း ဇန်နဝါရီလမှာတော့ ပဲစင်းငုံက ပြေးလမ်းပေါ်စ ရောက်လာတဲ့ မြင်းလိုအရှိန်မြင့်စ ဈေးတက်စပြုလာတာ သတိထားမိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပဲစင်းငုံဈေးကွက် မနှစ်က အဖြစ်အပျက်နဲ့ လက်ရှိ အလားအလာတို့ကို နှိုင်းယှဉ်ဖို့အတွက် မြန်မာပဲစင်းငုံဈေးကွက်နဲ့ အဓိက ဆက်စပ်နေတဲ့ ထုတ်လုပ်မှုရဲ့ ၉ဝ ရာခိုင်နှုန်းကျော် တင်ပို့နေတဲ့ အိန္ဒိယ ဈေးကွက် အနေအထားကို အရင်ဆုံးလေ့လာကြည့် ရမှာဖြစ်ပါတယ်။အိန္ဒိယဆောင်းပဲ စိုက်ဧက မနှစ်ကထက်ပို အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ၂ဝဝ၉ ခုနှစ်က ပဲဈေးတွေ ထောင်တက်ခဲ့လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁ဝ မိုးရာသီမှာ တောင်သူတွေ စိုက်ဧကတိုးခဲျ့ခဲ့သလို ရာသီဥတုကလည်း အခြေအနေ မဆိုးခဲ့တာကြောင့် မိုးပဲမျိုးစုံတန်ချိန် ၆ သန်းအထိ ထွက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ခန့်မှန်း ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဆောင်းရာသီမှာလည်း စိုက်ဧကတွေ တိုးတက်စေဖို့ အစိုးရ က အနိမ့်ဆုံး ထောက်ပံ့ဈေးတွေ တိုးမြှင့်ပြီး ပဲပိုမိုစိုက်ဖို့ အားပေးခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ၂ဝ၁၁ ဇန်နဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့ ရရှိတဲ့စာရင်းအရ ပဲမျိုးစုံ စိုက် ဟက်တာ ၁၄၅ သိန်းရှိခဲ့တဲ့အတွက် မနှစ်က ကာလတူစိုက်ဟက်တာ ၁၃၆ ဒသမ ၉၃ သိန်းထက်လည်း ၆ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုစိုက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ မိုးပဲအထွက်ပိုလို့ ဈေးကွက်တွေမှာ ဈေးနှုန်းကျဆင်းခဲ့ နိုဝင်ဘာလကုန် ဒီဇင်ဘာလဆန်းအထိ ရာသီဥတု မျက်နှာသာပေးခဲ့လို့ ဆောင်းပဲမျိုးစုံကို တန်ချိန် ၁ဝ ဒသမ ၈ သန်းထွက်မယ်လို့ အစိုးရက ခန့်မှန်းခဲ့ပြီး မိုးရောဆောင်းပါ တစ်နှစ်လုံးအနေနဲ့ ပဲမျိုးစုံတန်ချိန် ၁၆ ဒသမ ၈ သန်းအထိ မြင့်တက်မယ့် အလားအလာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ မိုးပဲအထွက် မနှစ်ကထက် ပိုခဲ့တာက ဈေးကွက်မှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ဈေးနှုန်းကို တိုက်ရိုက်သက်ရောက်စေခဲ့တာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ၃ လ၊ ၄ လအတွင်း ပဲမျိုးစုံဈေးနှုန်းဟာ ၂ဝ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိ ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ တစ်နှစ်လုံးရဲ့ ၆ဝ ရာခိုင်နှုန်း အထွက်ရှိတဲ့ ဆောင်းပဲ အထွက် ပိုခဲ့မယ်ဆိုရင် ပြည်တွင်းပဲဈေးနှုန်းက အကျဘက်ကို ဆက်ဆင်းသွားဖို့ပဲ ရှိတယ်လို့ အများက ခန့်မှန်းခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါက ထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်လာရင် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေပါ။ ရာသီဥတုဝင်ဖျက်လို့ ဆောင်းပဲအထွက်လျော့မယ် သတင်းတွေထွက် ဒါပေမဲ့ အိန္ဒိယမှာ ရာသီဥတုက အများထင်သလို တစ်သမတ်ထဲ ကောင်းမလာဘဲ ဒီဇင်ဘာလဆန်းမှာ မိုးဝင်ဖျက်ခဲ့ပါတယ်။ အချို့ပဲစိုက်တဲ့ ဒေသတွေမှာ ရွာသွန်းတဲ့မိုးက ဆောင်းသီးနံှ တွေ အတွက် အစိုဓါတ်ကောင်းမွန် စေခဲ့ပေမဲ့ အချို့ပဲစိုက် ဒေသ တွေမှာတော့ မိုးများတဲ့အတွက် စိုက်ပြီးသားသီးနံှတွေ ပျက်စီးခဲ့ရပါ တယ်။ ဒါကြောင့် တချို့တောင်သူတွေက နှစ်ခါပြန်စိုက်ရတာတွေ ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရိတ်သိမ်းကာနီးနေပြီဖြစ်တဲ့ ပဲစင်းငုံပင် တွေလည်း မိုးမိလို့ ပျက်စီးမှုရှိသလို မိုးနဲ့အတူ နောက်ဆက်တွဲ မှိုကျတဲ့ရောဂါပိုးကြောင့် ပဲအထွက်ထိခိုက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါ တယ်။ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံ စုစုပေါင်း ပဲထုတ်လုပ်မှုရဲ့ ၁ဝ ရာခိုင်နှုန်း ထုတ်လုပ်တဲ့ ကာနာတာကာမှာ ပဲစင်းငုံအထွက်ကျဆင်း မယ်လို့ သတင်းတွေအရ သိရပါတယ်။ အဲဒီပြည်နယ်မှာ မနှစ်က ပဲစင်းငုံဟက်တာ ၇၅ဝဝဝဝ စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ယခုနှစ်မှာ ဟက်တာ ၈၃၃ဝဝဝ ထိ ပိုမိုစိုက်ပျိုးခဲ့ပါတယ်။ ပြည်နယ်ရဲ့ ပဲစင်းငုံ အဓိကထွက်ရှိရာ ဂူဘာကာခရိုင် တစ်ခုထဲမှာပင် ဟက်တာ ၄၈ဝဝဝဝ စိုက်ပျိုးခဲ့သလို အခြားခရိုင်တွေဖြစ်တဲ့ ဘီဂျပါ၊ ဘာဂါတော့၊ တိုင်ဒါနဲ့ ရိုင်ချာတို့မှာလည်း စိုက်ဧရိယာတွေ တိုးခဲျ့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေး ဌာနက ယခု နှစ်မှာ ပဲမျိုးစုံတန်ချိန် ၁ ဒသမ ၄၇ သန်းကျော် ထွက်ရှိမယ်လို့လည်း ခန့်မှန်း ထားပါတယ်။ မနှစ်က အဲဒီပြည်နယ်က ပဲစင်းငုံတန်ချိန် ၂၈၂ဝဝဝ သာ ထွက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီခန့်မှန်း တွက်ချက်မှုဟာ ဒီဇင်ဘာ မိုးရွာသွန်းပြီးတဲ့နောက်မှာ ဆိုးဝါးစွာ ပြောင်းလဲလာခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အအေးလွန်ကဲလို့လည်း အချို့ဒေသတွေမှာ ပဲပင်များ ပျက်စီး ဂူဘာကာခရိုင်အတွင်းက Afzalpur ၊ Aland နဲ့ Jewargi စတဲ့ မြို့နယ်အုပ်စု ၃ ခုမှာကိုဘဲ မှိုရောဂါကြောင့် ပဲစင်းငုံ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် Sedam ၊ Chitapur နဲ့ Chinchal စတဲ့ မြို့နယ်အုပ်စုတွေမှာလည်း မိုးများလွန်းလို့ ပဲစင်းငုံ ၅ဝ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပျမ်းမျှ ထုတ်လုပ်မှုဟာ တစ်ဧကကို ၄ဝဝ ကီလို- ၆ဝဝ ကီလိုရှိရာမှ ၂ဝဝ- ၃ဝဝ ကီလိုခန့်ကို ကျဆင်းနိုင်တယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီနှစ်ဆောင်းရာသီက ဒေသတိုင်းမှာလို အအေးပိုခဲ့သလို အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဟာရပ်ရှတရာနဲ့ ကာနာတာကာတို့မှာလည်း အအေး လွန်ကဲလို့ ပဲစင်းငုံပင်တွေ ထိခိုက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ လတ်တလော အိန္ဒိယ ပဲစင်းငုံဈေး အရှိန်အဟုန်နဲ့မြင့်လာ လတ်တလောအိန္ဒိယနိုင်ငံ လက်ကားဈေးကွက်တွေမှာ ပဲစင်းငုံဈေးက အရှိန်အဟုန်နဲ့ကို မြင့်လာပါတယ်။ အဓိက အကြောင်း ရင်းတွေက မိုးမိတဲ့ဒေသနဲ့ အအေးပိုတဲ့ဒေသတွေက ပဲအထွက် ကျဆင်းတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေအရ လာမယ့်ကာလတွေမှာ ဈေးတက်နိုင်တယ်ဆိုပြီး ကုန်သည်တွေ ဝယ်လှောင်ကြတဲ့ အချက် လည်းပါသလို အစိုးရအေဂျင်စီတွေက အနိမ့်ဆုံး ထောက်ပံ့ဈေး တစ်တန် ရူပီး ၃ဝဝဝဝ အပြင် အပိုဆောင်းတစ်တန် ရူပီး ၅ဝဝဝ နဲ့ စုစုပေါင်း တစ်တန် ရူပီး ၃၅ဝဝဝ (ကန်ဒေါ်လာ ၇၆၉) ဈေးနဲ့ အချို့ဒေသတွေမှာ ဝယ်ယူတာကြောင့်လည်း ဈေးက မြင့်တက်လာ ရတာပါလို့ ဆိုပါတယ်။ အဓိကတော့ အေဂျင်စီတွေက သူတို့ဝယ်ယူ ဈေးထက် ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးကို ပိုမြှင့်စေလိုတာကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်ရှိကာလဟာ လက်ထပ်ပွဲနဲ့ ဘာသာရေး ပွဲတော်ကာလလည်းဖြစ်လို့ ပဲဝယ်လိုအားက လက်လီဆိုင်တွေမှာပါ တက်လာတဲ့အတွက် ဒီကာလက ပဲစင်းငုံဈေးမြင့်တက်ဖို့ အကြောင်း ဆုံလာတဲ့ ကာလဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ ဒါပေမဲ့လည်း တချို့ကုန် သည်တွေ ပြောတာတော့ သူတို့လက်ထဲမှာ ပဲစင်းငုံလက်ကျန်တွေက တော်တော်ရှိနေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဒေသ အချို့မှာလည်း ပဲစင်းငုံပင် မိုးမိပြီး အအေးဒဏ်ခံရတယ်လို့ ဆို လက်ရှိမိမိတို့ နိုင်ငံရဲ့ ဒေသအသီးသီးက ပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးအနေနဲ့ မုံရွာနယ်ဘက်မှာ ရာသီဥတုဖျက်ဆီးမှုမရှိလို့ မနှစ်ကထက် အထွက် ပိုမယ်လို့ ခန့်မှန်းပြီး ရွှေဘိုနယ်ဘက်မှာတော့ ပဲစင်းငုံပန်းပွင့်ချိန် မိုးမိပြီး အပွင့်တွေရိုက်ချသလိုဖြစ်လို့ အထွက်လျော့နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မကွေးတိုင်း ပခုက္ကူဘက်မှာတော့ လက်ရှိဈေးကွက် တွေကို လှိုင်လှိုင်ဝင်နေပြီဖြစ်ပြီး အထွက်နှုန်းဟာ မနှစ်ကထက်ပိုသလို အရည်အသွေးလည်း ကောင်းတယ်လို့ ကုန်သည်အများစုက ဆိုပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်းကို ကြည့်မယ် ဆိုရင်တော့ မြင်းခြံနယ် ဘက်မှာ ပဲစင်းငုံစိုက်တဲ့ အချိန်က ရာသီဥတုပူပြီး မိုးမရှိလို့ စိုက်ချိန် နှစ်ပတ်လောက် နောက်ကျခဲ့ပါတယ်။ အပွင့်ဝင်ချိန် နောက်ကျပြီး အဲဒီအချိန် မိုးရွာတဲ့အတွက် အသီးနည်းလို့ အပင်ထွားပေမဲ့ မျှော်မှန်း သလောက်အထွက်နိုင်ဘူးလို့ ဒေသခံတွေကဆိုပါတယ်။ မိတ္ထီလာ နယ်ဘက်မှာတော့ မလှိုင်ဘက်က အထွက်နှုန်း ကောင်းနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မန္တလေး တစ်တိုင်းလုံးခြုံပြီး သုံးသပ်မယ်ဆိုရင်တော့ အခြားတိုင်းတွေလောက်မထွက်ပေမဲ့ မနှစ်က အခြေအနေ လောက်မဆိုးဘဲ အသင့်အတင့်တော့ ထွက်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လတ်တလော ဈေးကွက် တွေကိုလည်း ဝင်လာနေပြီဖြစ်ပြီး အရည် အသွေးအရလည်း မဆိုးဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ရာသီဒဏ်ခံရပေမယ့် တစ်နိုင်ငံလုံးအနေနဲ့ အထွက်ပိုမယ်လို့ ကုန်သည်များ ခန့်မှန်း အအေးပိုင်းဒေသတွေဖြစ်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းနဲ့ ကယားမှာ ဒီနှစ်ရာသီဥတုက အအေးပိုတဲ့အတွက် ပဲစင်းငုံပင်တွေ နှင်းခါးရိုက်လို့ မြေနိမ့်ပိုင်းကျတဲ့ အပင်တော်တော်များများ ထိခိုက် ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်းလောက်မှ ထွက်လေ့ ရှိတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းအနေနဲ့ အထွက်နှုန်းအထိုက် အလျောက် လျော့ကျနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်မှာ လည်းအအေးပိုတဲ့အတွက် အထိုက်အလျောက် ထိခိုက်မှုရှိနိုင် တယ်လို့ ကုန်သည်တွေကခန့်မှန်းနေကြပါတယ်။ ရာသီဥတုပေါ် အခြေခံရတဲ့ သီးနံှတွေဖြစ်လို့ ရာသီမတူညီတဲ့ ဒေသအလိုက် သီးနံှအထွက်နှုန်းတွေကလည်း ကွဲပြားမှုရှိနေပါတယ်။ သီးနံှပျက်လို့ အထွက်လျော့တဲ့ဒေသနဲ့ အထွက်ပေါတဲ့ ဒေသအားလုံးခြုံငုံပြီး မိမိတို့ တစ်နိုင်ငံလုံး ပဲစင်းငုံအထွက်အနေနဲ့ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် မနှစ်ကထက် တော့ ပိုမယ်လို့ အချို့ကုန်သည်တွေက ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။အဝယ်ဆုံးတဲ့အတွက် ဇန်နဝါရီလဆန်းမှာ ပဲစင်းငုံဈေး ခုန်တက်ခဲ့ ပဲစင်းငုံအသစ် ထွက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကို လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုရင် ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်မှာ ပဲစင်းငုံတစ်တန်ကို ၅၂၅ဝဝဝ -၅၃ဝဝဝဝ ကျပ်ဈေးနဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ကုန်၊ ဇန်နဝါရီလဆန်းမှာ စတင်ရောင်းဝယ်ခဲ့ကြရာက ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်မှာ ၅၇ဝဝဝဝ-၅၇၅ဝဝဝ ကျပ်ထိ တစ်တန်ကို ၅ သောင်းကျပ် ဝန်းကျင် ခုန်တက်ခဲ့ပါတယ်။ တစ်ပတ်လောက် ဈေးငြိမ်နေခဲ့ရာက ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်၊ ၁၃ ရက်မှာ တစ်တန် ၅၉ဝဝဝဝ-၅၉၅ဝဝဝ ကျပ်ကိုမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၁၄ ရက်မှာတော့ တစ်တန် ၆၆၅ဝဝဝ- ၆၈၅ဝဝဝ ထိ ခုန်ပံျကျော်လွှားမြင့်တက်ခဲ့ရာက ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ဘုရင့်နောင်ကုန်စည်ဒိုင်မှာ ပဲစင်းငုံနီ RC တစ်တန်ကို ကျပ် ၇၈ဝဝဝဝ ထိဈေးတက်ခဲ့ပါတယ်။အဲဒီလိုဈေးတွေ မြင့်တက်လာ ရတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတွေက အိန္ဒိယမှာလည်း မျှော်မှန်းသလို ပဲအထွက်မတိုးဘဲ အထွက်ဆုတ်မဲ့ လက္ခာဏာကြောင့် အိန္ဒိယ ဝယ်လက်တွေ အဝယ်ရှိလာတာရယ် ပြည်တွင်းလှောင်လက်တွေ အဝယ် ဆုံလာကြတဲ့အတွက်ကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ပဲကုန်သည်တစ်ဦး က ဆိုပါတယ်။ မနှစ်က ရာသီချိန်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ အမြင့်ဆုံးနဲ့ အနိမ့်ဆုံးဈေးက တစ်ဆကျော်ကွာဟ မနှစ်က ပဲစင်းငုံဈေးကွက်ကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ဘုရင့်နောင် ကုန်စည်ဒိုင်မှာ ပဲစင်းငုံပေါ်စ ဇန်နဝါရီလမှာ တစ်တန် ၈ သိန်း အထက်နဲ့ တစ်လလုံးရဲ့ ပျမ်းမျှဈေး ၈၅၈ဝဝဝ ကျပ်ရှိခဲ့ပြီး ဖေဖော် ဝါရီမှာလည်း ၈ သိန်းအထက်မှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မတ်လမှာတော့ အိန္ဒိယမှာလည်း တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၉ဝဝ ကျော်ထိရှိခဲ့သလို ရန်ကုန်မှာလည်း တစ်တန် ၉ သိန်း အထက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီနဲ့ မေလတွေမှာ အိန္ဒိယမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝ ကျော်ခဲ့ပြီး ဘုရင့်နောင်ဈေးကွက်မှာလည်း တစ်တန် ၁ဝ သိန်းကျော်ခဲ့ပါတယ်။ ဇွန်လနောက်ပိုင်းမှာတော့ ပဲစင်းငုံဈေးက ၉ သိန်းကျော်ကနေ ကျဆင်းလာခဲ့ကာ ဇူလိုင်လမှာ ၇ သိန်းအထက်ထိ ရှိနေခဲ့ပေမဲ့ သြဂုတ်၊ စက်တင်ဘာလမှာတော့ ၆ သိန်းစွန်းစွန်းသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ၊ ဒီဇင်ဘာလတွေမှာတော့ တစ်တန်ကို ကန်ဒေါ်လာ ၅ သိန်းကျော်တဲ့အထိ ကျဆင်းခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ် အနေနဲ့ ဧပြီလပိတ်ရက်မှာ ၁၁ သိန်းနဲ့ အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ နောက်ဆုံးပတ်မှာ ၄၃ဝဝဝဝ ကျပ်နဲ့ အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဈေးတွေကို နှိုင်းယှဉ်ရာမှာ တစ်ဆကျော်ကွာဟ နေတာတွေ့ရပါ တယ်။ ပဲစင်းငုံလှောင်လက်တွေ မှန်းချက်နဲ့ နှမ်းထွက်မကိုက်တဲ့ ၂၀၁၀ အရောင်းအဝယ်အခြေအနေကတော့ ၂ဝဝ၉ ခုနှစ်မှာ တစ်တန် ၁၁ဝဝ ကျော်အထိ ရောက်ရှိခဲ့တဲ့ဈေးကို ကုန်သည်ကြီးများ မျှော်မှန်းပြီး ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ်လတွေမှာ ဝယ်ယူစုဆောင်းခဲ့တဲ့ အတွက် ဈေးနှုန်းရော အရောင်းအဝယ်ပါ အသင့်အတင့်ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ တောင်သူတွေကလည်း ဈေးအမြင့်မှန်းပြီး ရောင်းချမှုနည်းခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ တောင်သူနဲ့ နယ်ကုန်သည်တွေ ဈေးကိုင်ထားတဲ့အတွက် လှောင်လက်သမားတွေ ဈေးမြင့်ပေးဝယ်ယူ ခဲ့တဲ့ အရှိန်ကြောင့် ဧပြီ၊ မေလတွေမှာ ၂ဝ၁ဝ ရဲ့ ပဲစင်းငုံဈေး အမြင့်ဆုံး ၁ဝ သိန်းကျော်အထိ ရောက်ရှိသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပဲစင်းငုံ လှောင်လက်သမားတွေအတွက် ၂ဝ၁ဝ ဟာ မှန်းချက်နဲ့ နှမ်းထွက်မကိုက်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပါပဲ။ ပဲတီစိမ်းနဲ့ မတ်ပဲတွေ ဈေးကောင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ အိန္ဒိယမှာ ပဲစင်းငုံအထွက်ကောင်းခဲ့သလို အာဖရိကနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ မာလာဝီ၊ တန်ဇန်းနီးယားတို့ကလည်း ဈေးလျှော့ပြီး ရောင်းချခဲ့တာမို့ မြန်မာဘက်က အဝယ်နည်းခဲ့ပါတယ်။ အမှန်တော့ အိန္ဒိယအဝယ်လိုက်ချိန်မှာ မြန်မာဘက်က ကုန်သည် တွေ ဈေးကိုင်ပြီး အရောင်းထိန်းထားခဲ့တာကြောင့်လည်း ဈေးသက် သာတဲ့ဘက်က ဝယ်ခဲ့တဲ့သဘောပါ။ ပဲစင်းငုံအသစ်ထက် ဈေးသက်သာတဲ့ အဟောင်းကို အဝယ်ပိုတယ်လို့ဆို လတ်တလောပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ် သွက်နေတယ်ဆိုပေမဲ့ ပဲစင်းငုံအသစ် လက်ရှိ ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက် ၤFOB ဈေးကတစ်တန်ကိုကန်ဒေါ်လာ ၉၃ဝ-၉၅ဝ ဖြစ်နေတာကြောင့် ဝယ်လက်တွေက ဈေးသက်သာတဲ့ ပဲစင်းငုံအဟောင်းကို တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၈၇ဝ-၈၉ဝ USD နဲ့ ပိုဝယ်လာကြတယ်လို့ ကုန်သည် တစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။ ဒီဇန်နဝါရီလကုန် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းမှာ မိမိတို့ပြည်တွင်းရော အိန္ဒိယမှာပါ ပဲစင်းငုံအသစ်တွေ လှိုင်လှိုင်ဝင် လာတဲ့ ကာလဖြစ်ပါတယ်။ ဈေးနှုန်းသဘောအရ ပစ္စည်းအဝင်များ တဲ့ အချိန်ဟာ ဈေးကျတတ်စမြဲမို့ ဒီကာလကိုတော့ တောင်သူတွေ သတိထားသင့်တယ်လို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ မြန်မာမှာ အထွက်ပိုပြီး အိန္ဒိယမှာ အထွက်လျော့မယ်လို့ ခန့်မှန်းကြ ပဲစင်းငုံထွက်ရှိမှု အလားအလာအနေနဲ့ ဒီနှစ်အိန္ဒိယဟာ မိမိတို့နိုင်ငံလိုပဲ ဒေသအလိုက်ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ရာသီဥတုအရ သီးနံှ အထွက်နှုန်းကလည်း ဒေသအလိုက်ကွာခြားမှာဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ နိုင်ငံမှာ ပဲစင်းငုံဟာ အချို့ဒေသမှာ နှင်းခါးရိုက်လို့ အပင်တွေ ထိခိုက်ပေမဲ့ အဲဒီဒေသက ပဲစင်းငုံအများဆုံး စိုက်တဲ့ဒေသမဟုတ်လို့ တစ်နိုင်ငံလုံး ခြုံကြည့်ရင် မနှစ်ကထက် အထွက်ပိုမယ်လို့ ဒေသခံ တွေနဲ့ ကုန်သည်တော်တော်များများက ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ အိန္ဒိယ နိုင်ငံအနေနဲ့ ပဲစင်းငုံအများဆုံးစိုက်တဲ့ ကာနာတာကာမှာ မိုးရွာပြီး မဟာရပ်ရှတရာမှာ အအေးဒဏ်ကြောင့် သီးနံှပျက်စီးမှု ဖြစ်တဲ့အတွက် အခြားပြည်နယ်တွေမှာ ပဲအထွက်မျှော်မှန်းသလို ထွက်နိုင်ပေမဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအရတော့ မျှော်မှန်းထားတဲ့ ပမာဏအောက် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျော့ပြီး ထွက်မယ်လို့ ကုန်သည်တွေ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့အနိမ့်ဆုံးထောက်ပံ့ဝယ်ဈေးနဲ့ အာဖရိကပဲလက်ကျန် ဈေးနှုန်းအလားအလာအနေနဲ့ လက်ရှိအိန္ဒိယနိုင်ငံ အတ္တရာပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ်မှာ အစိုးရပိုင် အေဂျင်စီဖြစ်တဲ့NAFED ဟာ ပဲစင်းငုံတစ်တန်ကို MSP နဲ့ အပိုဆောင်းငွေအပါအဝင် တစ်တန်ကို ရူပီး ၃၅ဝဝဝ (ကန်ဒေါ်လာ ၇၆၉) နဲ့ တောင်သူတွေ ဆီက ဝယ်ယူနေလို့ ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးက ဒီဈေးအောက်တော့ မရောက်နိုင်ဘူးလို့ ဈေးကွက်က ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ လက်ရှိအနေ အထားအရ ဝင်ရောက်လာတဲ့ ပဲနဲ့ ဝယ်လိုအားမမျှတာကြောင့်လည်း ဈေးကောင်း ရနေတာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ချက်အနေနဲ့ အိန္ဒိယ ဝယ်လက်တွေ ဈေးအနိမ့်နဲ့ ဝယ်နေတဲ့ အာဖရိက၊ တန်ဇန်းနီးယား၊ မာလာဝီတို့ရဲ့ ပဲအသစ်ထွက်ချိန်က မြန်မာနဲ့ အိန္ဒိယထက် စောပြီး စက်တင်ဘာ၊ အောက်တိုဘာလတွေဖြစ်တော့ အခုအချိန်မှာ သူတို့လက်ထဲ လက်ကျန်က နည်းနေပြီဆိုတဲ့ သတင်းပါပဲ။ ပဲကုန်သည်များ သတိထားပြုရမယ့် အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ပဲစင်းငုံ မူဝါဒ ဒါပေမဲ့ သတိပြုရမယ့် အချက်တွေလည်းရှိပါသေးတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရအနေနဲ့ ပြည်တွင်းစားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်း မြင့်တက်မှု မဖြစ်အောင် ထိန်းချုပ်ခြင်းကို အဓိကအလေးထား ဆောင်ရွက် ခြင်းပါပဲ။ အထူးသဖြင့် ဆင်းရဲသားတွေ အားထားနေရတဲ့၊ တစ်နည်း အားဖြင့် အိန္ဒိယပြည်သူတွေရဲ့ အဓိကအစားအစာဖြစ်တဲ့ ပဲမျိုးစုံဈေး မတက်အောင်နဲ့ ဈေးကွက်မှာ ပြတ်လပ်မှုမရှိအောင် နည်းလမ်း မျိုးစုံသုံးပြီး ဆောင်ရွက်လေ့ရှိပါတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ ပဲတွေကို လျှော့ ဈေးနဲ့ ပြည်သူတွေကို ဖြန့်တာတစ်မျိုး၊ ကုန်သည်တွေ ပဲသိုလှောင်မှု ကို ကန့်သတ်တဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်ကတစ်နည်း၊ ပဲစင်းငုံအစား ဈေးသက်သာတဲ့ ပဲဝါလေးတွေ ပြောင်းလဲစားခိုင်းဖို့ တစ်ဖုံနဲ့ မူဝါဒ တွေ အမျိုးမျိုးချမှတ် ဆောင်ရွက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပဲမျိုးစုံ အထွက် တိုးအောင် ဆောင်ရွက်နေသလို ရာသီဥတုအရ ထင် သလောက် ထွက်မလာတဲ့ ပဲစင်းငုံဈေး ခေါင်မခိုက်အောင်လည်း ထိန်းခုျပ်မယ့် အနေအထားရှိတာကိုတော့ ကုန်သည်တွေ သတိရှိစေချင်ပါတယ်။ မနှစ်က သာဓကလည်းရှိနေပါတယ်။ ဈေးကောင်းရဦးမှာ ပဲ၊ ဈေးတက်လာဦးမှာပါဆိုပြီး အဝယ်ရှိချိန် မရောင်းဘဲ ဈေးကိုင် ထားလို့ ကုန်သည်ကြီးတချို့၊ လှောင်လက်အချို့ ပဲစင်းငုံတွေ လက်ဝယ်ပိုက်ပြီး ဒေါ်လာသန်းချီဆုံးရှုံးမှုတွေရှိတယ်လို့ သတင်း စကား ကြားရပါတယ်။ ကုန်ပစ္စည်းဆိုတာ မရောင်းသင့်တဲ့ အချိန်မှာ မရောင်းဖို့လိုသလို ရောင်းသင့်တဲ့အချိန်မှာ ရောင်းချဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ စီးပွားရေးအကိုျးအမြတ်ဆိုတာ ပုံသေတွက်ချက်လို့ ရတာမျိူးမဟုတ်တော့ မိမိလောဘတစ်ခုထဲ ရှေ့တန်းမတင်ဘဲ သတိပြုရမယ့်အချက်တွေကို သတိပြုပြီး ပဲလောက ရေရှည်ဖွံ့ဖြိူးရေး ကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်စားရောင်းဝယ်ကြဖို့တော့ အကြံပြုတိုက်တွန်း လိုက်ရပါတယ်။
Background