ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုမှာ အရေးပါတဲ့ ဒေါ်လာတန်ဖိုး တည်ငြိမ်အောင် ဘာတွေ လိုအပ်နေသလဲ လတ်တလော ငွေကြေးဈေးကွက်ထဲမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဒေါ်လာတန်ဖိုး ကျဆင်းနေတဲ့ ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး လက်တွေ့ဘဝ အတွေ့အကြုံအမျိုးမျိုးကိုအခြေခံပြီး ရှုထောင့်စုံက ဝေဖန်ပြောကြားနေကြတဲ့အသံတွေကို ကြားနေရပါတယ်။ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ဆောင်နေကြတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ လည်း အထူးသဖြင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ဒေါ်လာတန်ဖိုး ကျဆင်းပြီး ကျပ်ငွေတန်ဖိုးမြင့်လာတဲ့အတွက် ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေ ရှိနေတဲ့အကြောင်း ဆွေးနွေးတင်ပြတာတွေလည်း ရှိနေခဲ့ပါ တယ်။ တရားမဝင် ဝင်ရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေ ရှိနေသလား တကယ်တော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်ပလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုဥပဒေနဲ့အညီ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှ ဆောင်ရွက်နိုင်ပါတယ်။ ဒီအတွက် မြန်မာ့ရင်းနှီး မြှုပ်နံှမှုကော်မရှင် (MIC)ဆိုတာ စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားပြီး လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ (MIC) ကတစ်ဆင့် တရားဝင် ဝင်ရောက်ရင်းနှီး မြှုပ်နံှတဲ့ ပုံသဏ္ဌာန်မျိုး မဟုတ်ဘဲ၊ စက်မှုကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း အချို့နဲ့ အိမ်ခြံမြေဈေးကွက်မှာ မြန်မာ့လုပ်ငန်းရှင်ရဲ့ အမည် ကိုခံပြီး ပြည်ပက တရားမဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေရှိနေတယ်လို့ ကြားသိနေရပါတယ်။ ဒီရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေကတစ်ဆင့် တရားမဝင်တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကနေ ဒေါ်လာငွေ ပြည်တွင်းကို ဝင်ရောက်လာပြီး၊ ပြည်တွင်းငွေကြေးဈေးကွက်မှာ ဒေါ်လာရောင်းလိုအားကို မြင့် မားစေခဲ့တယ်လို့ သုံးသပ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံပိုင်အဆောက်အအုံလေလံငွေတွေသွင်းရလို့ ကျပ်ငွေရှားသလား? နိုင်ငံပိုင်အဆောက်အအုံတွေကို အစိုးရရဲ့အစီအစဉ်နဲ့ လေလံ တင်ရောင်းချခဲ့ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းတွေက ဝင်ရောက်လေ လံဆွဲပြီး ဝယ်ခဲ့ကြလို့ ကျပ်သိန်းပေါင်းသိန်းချီပြီး နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဘဏ္ဍာ ငွေထဲရောက်သွားလို့ ဈေးကွက်ထဲမှာ ကျပ်ငွေရှားပြီး ဒေါ်လာတန်ဖိုး တက်ရတယ်လို့ ပြောဆိုနေကြတဲ့ အသံတွေကိုလည်း ကြားရပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ သက်ဆိုင်ရာဌာနကို မေးကြည့်တော့ ဒီအဆောက်အအုံလေလံငွေတွေကလည်း နိုင်ငံတော်ထဲကို ၅ ပုံ ၁ ပုံပဲဝင်နေသေးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါဆိုရင် ဈေးကွက်မှာ ဒီကိစ္စ ကြောင့် ကျပ်ငွေရှားနေတာဖြစ်နိုင်ရဲ့လား စဉ်းစားစရာပါ။ တကယ်တော့ လူ့သဘောသဘာဝအရ ဒေါ်လာတန်ဖိုးမာတုန်းက ဒေါ်လာကို လက်ဝယ်မှာထားဖို့ စဉ်းစားခဲ့သလို၊ အခု ကျပ် ငွေမာတော့လည်း ကျပ်ငွေကိုပဲ စုဆောင်းဖို့ လုပ်ဆောင်ကြမှာပါ။ ဒါမှ ငွေတန်ဖိုး အပြောင်း အလဲကြောင့် မိမိစီးပွားရေးကို ထိခိုက်မှုအနည်းဆုံးဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မှာပါ။ ဒီအချိန်မှာ အချို့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေက အစိုးရက Unification of Exchange Rate လုပ်မယ်ဆိုရင် ဒေါ်လာဈေးကို ချမှာပဲဆိုပြီး ကိုယ့်အတွေးနဲ့ ကိုယ်စိုးရိမ်မှုတွေဖြစ်ပြီးတော့ လက်ထဲမှာ ရှိတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို တန်ဖိုးကျတော့မှာပဲဆိုတဲ့ အတွေးနဲ့ ရတဲ့ဈေး တွေနဲ့ ထုတ်ရောင်းခဲ့ကြတဲ့အတွက်လည်း အထူးသဖြင့် ပဲမျိုးစုံလို ပို့ကုန်ပစ္စည်းအချို့မှာ ဈေးနှုန်းတွေကျဆင်းခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါက အနာဂတ်ဈေးကွက်အပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုကနေ ဖြစ်ရတာပါ။ အချို့ကတော့ တစ်ဒေါ်လာကို ၈ဝဝ နဲ့ ၈၅ဝ ကြားမှာရှိသင့်ပြီး၊ ဒီထက်ပိုပြီး တန်ဖိုးကျမသွားဖို့ ဆန္ဒရှိနေကြတယ်လို့လည်း ဈေးကွက်ထဲက ကြားနေရပါတယ်။ ဒီတော့ လတ်တလောဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့ ဒေါ်လာတန်ဖိုးကျဆင်း မှုကိုအကြောင်းပြုလို့ လက်ထဲမှာ ဒေါ်လာငွေတွေရှိနေတဲ့ သူတွေက နေ့စဉ်ပေါက်ဈေးနဲ့တွက်ပြီး (ကိုယ့်ဒေါ်လာကို မရောင်းရသေးပေမဲ့) ဆုံးရှုံးနေပြီလို့ ခံစားရသူတွေရှိသလို၊ ဆက်ကျမှာစိုးလို့ ရတဲ့ဈေးနဲ့ ရောင်းလိုက်တဲ့အတွက် ဆုံးရှုံးတဲ့သူတွေလည်း ရှိမှာပါ။ လက်ဝယ် ကုန်ပစ္စည်းလှောင်ထားတဲ့ သူတွေကတော့ အထူးသဖြင့် ပြည်ပပို့ကုန် ပစ္စည်းတွေမှာ ဒေါ်လာတန်ဖိုးကျတဲ့အတွက် ပြည်တွင်းဈေးပါကျလို့၊ လက်ထဲမှာ ပိုက်ထားတဲ့ပစ္စည်းရဲ့ နေ့စဉ်တန်ဖိုးကိုတွက်ပြီး ဆုံးရှုံးနေ ပြီလို့ ခံစားနေရတာတွေရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။ အများစုကတော့ ဒေါ်လာ တန်ဖိုး ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ဈေးမှာ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ ရှိနေစေချင် သလို ဒေါ်လာတန်ဖိုး အပြောင်းအလဲတွေ မကြာခဏ ဖြစ်နေတဲ့ အတွက် ဆုံးရှုံးမှုတွေကိုဆက်ပြီး မဖြစ်စေချင်ကြတဲ့ ဆန္ဒရှိနေကြ တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်အရလား၊ ဈေးကစားသူကြောင့်လား ဒေါ်လာတစ်ယူနစ်တန်ဖိုး အပြောင်းအလဲကိုကြည့်ရင် ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ ပေါက်ဈေးအရ ရွက်စိမ်း ၇၅ဝ ကျပ်၊FEC ၆၇ဝ ကျပ်နဲ့ Earning ဒေါ်လာ ၇၆ဝ ကျပ်နဲ့ အနိမ့်ဆုံးရှိနေခဲ့ရာကနေ ဇွန်လ ၁၄ ရက်မှာ ရွက်စိမ်း ၇၆၅ ကျပ်၊FEC ၆၈ဝ ကျပ်နဲ့ Earning ၇၈ဝ ကျပ်ထိ တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်လာဈေး တစ် နေ့တာလှုပ်ရှားမှုကိုကြည့်ရင် ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းဈေး အဖွင့်မှာ ရွက်စိမ်းက ၈၂ဝ ကျပ်၊ FEC ၇၅ဝ ကျပ်နဲ့ Earning က ၈၂၅ ကျပ်ထိ ဈေးတက်ခဲ့ပြီး ညနေပိုင်းဈေးကွက်မှာတော့ ရွက် စိမ်းက ၈ဝ၅ ကျပ်နဲ့ FEC ၇၄ဝ ကျပ်နဲ့ Earning ၈၁ဝ-၈၁၂ လောက်ပဲ ကျန်ပါတော့တယ်။ ဒါကဘာကိုပြသလဲဆိုရင် ဒေါ်လာ ဈေးကွက်ထဲမှာ အကိုျးအမြတ်အတွက် ဈေးကစားသူတွေရှိနေတယ် ဆိုတဲ့သဘောပါပဲ။ ဒီလူတွေက မြန်မာစကားပုံအရ မီးလောင်ရာ လေပင့်တဲ့လူတွေလို့ ပြောလို့ရသလို အဆင်းကို ဘီးတပ်သူတွေလို့ လည်း ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ကျပ်ငွေတွေ ရှားနေပြီလို့ ပြောတဲ့လူတွေရှိ နေပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်၍ ဘဏ်တွေနဲ့နီးစပ်တဲ့ ငွေကြေးကျွမ်းကျင်သူမိတ်ဆွေကိုမေးကြည့်တော့ ''တကယ်တော့ ကျပ်လှည့်ပတ် ငွေက အစိုးရလက်ထဲမှာထက် လူထုလက်ထဲမှာက ပိုများပါတယ်။ ဈေးကွက်ထဲမှာ ဘာလုပ်သင့်သလဲလို့ စောင့်ကြည့်ပြီး ကျပ်ငွေကို လက်ထဲမှာကိုင်ထားကြသလို ဘဏ်တွေထဲမှာ အပ်ထားတဲ့လူတွေ လည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း အများကြီးပါ'' လို့ဆိုပါတယ်။ ဒါတွေကို ခြုံငုံသုံးသပ်ရရင် ဒေါ်လာတန်ဖိုး အတက်အကျ အပြောင်းအလဲတွေရဲ့ အဓိကအကြောင်းတရားဟာ မြန်မာ့စီးပွား ရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေကလည်း အဓိကအကြောင်း တရားတစ်ခုအဖြစ် သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။ သွင်းကုန်တွေ ထိန်းချုပ်ထားလို့ ဒေါ်လာတန်ဖိုးကျသလား တချို့ကလည်း သွင်းကုန်တွေကိုထိန်းချုပ်ထားလို့ Earning ဒေါ်လာဈေးကျရတာပါလို့ ပြောဆိုနေတာရှိပါတယ်။ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး သက်ဆိုင်ရာဌာနကို ဆက်သွယ်စုံစမ်းတဲ့အခါ အခုလို အဖြေရပါတယ်။ ''၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်ထဲမှာ ဧပြီလကနေ ဇွန်လဒုတိယ ပတ်အထိ သုံးလတာ ကုန်သွယ်မှုကိုကြည့်ရင် ပို့ကုန်ကဒေါ်လာ ၈၅၅ သန်းနီးပါးရှိပြီး၊ သွင်းကုန်က ၁၄၉ဝ နီးပါးရှိတာမို့ သွင်းကုန် တန်ဖိုးက ပို့ကုန်တန်ဖိုးထက် ဒေါ်လာ ၆၃၅ သန်း ပိုနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဘဏ္ဍာနှစ်နဲ့ ဒီနှစ်ဘဏ္ဍာနှစ် နှစ်ခုကို ယှဉ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် လည်း ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဧပြီကနေ ဇွန်လဒုတိယပတ်ထိ စုစုပေါင်း သွင်းကုန်တန်ဖိုးက ဒေါ်လာ ၁၂၃ဝ သန်းပဲရှိခဲ့ပေမယ့် ဒီနှစ်ကာလတူ မှာတော့ ဒေါ်လာသန်း ၁၆၉ဝ နီးပါးရှိခဲ့ပါတယ်။ မနှစ်ကထက်သန်း ၄၆ဝ ပိုတဲ့သဘောပါ''လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကစာရင်းဝင်တဲ့ ကုန်သွယ်မှု မှာ သွင်းကုန်ကများနေပြီ။ သိတဲ့အတိုင်း နယ်စပ်က တရားမဝင် ဝင်နေတဲ့တန်ဖိုးတွေကို ထည့်တွက်ရင် သွင်းကုန်ထိန်းချုပ်ထားလို့ ဒေါ်လာတန်ဖိုး ကျတယ်ဆိုတာကလည်း စဉ်းစားစရာဖြစ်လာပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ငွေကြေးတိုင်း တန်ဖိုး အတက်အကျအပြောင်းအလဲရှိ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဓိကကျတဲ့ ငွေကြေးတိုင်း ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ အဲဒီငွေကြေးကို ထုတ်ဝေတဲ့နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေပေါ်မှာမူတည်ပြီး တန်ဖိုးအပြောင်းအလဲ တွေရှိတတ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အဓိကငွေကြေး နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ ယူရိုနဲ့ ယန်း ငွေတွေရဲ့ ဒေါ်လာနဲ့လဲလှယ်ရာမှာ ၂ဝ၁၁ ခုနှစ်အတွင်း တန်ဖိုး ပြောင်းလဲမှုကို အောက်မှာ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်စဉ် လအမည် ပျမ်းမျှပေါက်ဈေး ယူရို ဂျပန်ယန်း၁။ ဇန်နဝါရီ ဝ .၇၄၈၉၂ ၈၂ .၄၈၇၅ဝ၂။ ဖေဖော်ဝါရီ ဝ .၇၃၂၆၈ ၈၂ .၅၈၇၇၇၃။ မတ် ဝ .၇၁၄၁၃ ၈၁ .၆၁၁၅ဝ၄။ ဧပြီ ဝ .၆၉၂၆၄ ၈၃ .၂၇၁၁၁၅။ မေ ဝ .၆၉၇၃၃ ၈၁ .ဝ၈၁၇၆၆။ ဇွန် (၁၅ ရက်ထိ) ဝ .၆၉၁၃၃ ၈ဝ .၄၅၁၄၄ အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ဇယားကိုကြည့်ရင် ဒေါ်လာတန်ဖိုးနဲ့ လဲလှယ်ရာမှာ ယူရိုနဲ့ ဂျပန်ယန်း နှစ်မိုျးစလုံး တန်ဖိုးတွေတက်နေတာ တွေ့ရမှာဖြစ်သလို အတက်အကျအပြောင်းအလဲလည်း တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီသဘောထားကိုသိရင် မြန်မာ့လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့ မိမိလက်ထဲမှာ ကုန်ပစ္စည်း တစ်ခုကို ၃-၄ လလှောင်ပြီးမှ ပြည်ပတင်ပို့ရောင်းချဖို့ စိတ်ကူးသင့် မသင့် စဉ်းစားဖို့လိုပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပေါက်ဈေးနဲ့ဝယ်ပြီး လျင်လျင်မြန်မြန်နဲ့ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ဖို့နဲ့၊ ငွေလှည့်ပတ်တဲ့အကြိမ် Turn Over များများရအောင်လုပ်နိုင်တဲ့ ဈေးကွက်မျိုးကိုဖော်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းနယ်မြေတွေမှာ Bonded warehouse တွေတည်ဆောက်ပြီး၊ သက်ဆိုင်ရာ Buyer တွေနဲ့ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေအတိုင်း သဘောတူညီမှုတွေရယူ ကာ ပစ္စည်းအပ်၊ ငွေထုတ်ယူတဲ့စနစ်ကို ကျင့်သုံးသင့်ပြီလို့ အကြံပြု လိုပါတယ်။ တရားဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှဖို့နဲ့ ကုန်သွယ်ဖို့လိုအပ် ပြည်ပက လုပ်ငန်းရှင်တွေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ဥပဒေနှင့်အညီ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှဖို့အမြဲ ဖိတ်ခေါ်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှု ဥပဒေ၊ မြန်မာ့အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဥပဒေ၊ ထားဝယ်အထူးစီးပွားရေး ဇုန်ဥပဒေတွေ ထုတ်ပြန်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေကို ဖိတ်ခေါ်နေတာ အားလုံးအသိပါပဲ။ မြန်မာတိုင်းရင်းသားတွေက အမည်ခံပြီး တရားမဝင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ ငွေတွေသယ်ယူလာပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နံှ ဆောင်ရွက်နေမဲ့အစား ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမဲ့ငွေတွေကို ဘဏ်တွေကတစ်ဆင့် တရားဝင် ဝင်ရောက်ကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှကြဖို့လိုပါပြီ။ ဒီလိုပဲ ကုန်သွယ်မှုပိုင်း မှာလည်း တရားဝင်လမ်းကြောင်းပေါ်က ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်သူ တွေရှိသလို ခုအချိန်ထိ တရားမဝင်လမ်းကြောင်းနဲ့ ရောင်းဝယ်နေသူတွေရှိနေပါတယ်။ တရားမဝင် ကုန်သွယ်မှုကြောင့် တရားဝင် ကုန်သွယ်မှုတွေအနေနဲ့ ဈေးကွက်မှာယှဉ်ပြိုင်မှုတွေကျဆင်းရသလို တရားမဝင်စီးဆင်းနေတဲ့ ငွေကြေးလမ်းကြောင်းတစ်ခုလည်း ပေါ်ပေါက်နေပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်များပြောတဲ့ ''အဝေး''လို့ခေါ်တဲ့ ဟွန်ဒီ လမ်းကြောင်းပါ။ ငွေကြေးဈေးကွက်တည်ငြိမ်ရေးကို ဦးတည်ကြိုးပမ်း ရာမှာ တရားမဝင်လမ်းကြောင်းနဲ့ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းနဲ့ ငွေကြေးစီးဆင်းနေမှုတွေကို တရားဝင်လမ်းကြောင်းပေါ်ကို ရောက်လာအောင်ဆောင်ရွက်ဖို့ တစ်နည်းအားဖြင့် မျှတတဲ့ ကုန်သွယ်မှု ပတ်ဝန်းကျင် (Fair Trade Environment) ဖြစ်အောင် ထိန်းကျောင်းသွားဖို့လိုပြီလို့ ထောက်ပြချင်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ ဥပမာ တစ်ခုအနေနဲ့ စီးပွားရေးမှာ အဓိကကျတဲ့ စက်သုံးဆီ တင်သွင်းတဲ့ နယ်ပယ်တစ်ခုထဲကိုပဲ လေ့လာမယ်ဆိုရင် တရားဝင်တင်သွင်းမှုကို ဆောင်ရွက်နေသူတွေရှိသလို၊ တရားမဝင် တင်သွင်းမှုတွေ ရှိနေတယ် ဆိုတာတွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ မဖြစ်သင့်တော့ဖူးလို့ ထင်မြင် ယူဆပါတယ်။ တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုနဲ့အတူ တရားမဝင်ငွေကြေး စီးဆင်းမှုတွေ ရှိနေမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အထက်က အချက်အားလုံးကို ခြုံပြီးသုံးသပ်ကြည့်ရင် ပြင်ပ မှာ ဒေါ်လာဈေးကျအောင် အစိုးရက လုပ်နေသလို ပြောဆိုနေကြပေမဲ့ အရင်းစစ်တော့ မည်သူမပြု မိမိမှုပါပဲ။ ပဲသမား၊ ဆန်သမား၊ ရေထွက်သမား၊ သစ် သမား၊ ပို့ကုန် သမားတွေ ထိခိုက်နေရတာ မှန်ပါတယ်။ ဒေါ်လာဈေးကျလို့ပေါ့။ ဒေါ်လာဈေးကျရတာဟာ တရားမဝင်ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှု အသုံး စရိတ် လိုအပ်ငွေအတွက် တရားမဝင် ဒေါ်လာသွင်းယူ ဖလှယ်သုံး ရတာတွေ၊ ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန် ဈေးနှုန်းကွာခြားမှုအရ နိုင်ငံခြားမှာ မိမိတို့ပိုင် ဒေါ်လာငွေတွေကို မိမိတို့ ပြည်တွင်းသုံးစွဲလည်ပတ်ဖို့ တရားမဝင် ပြန်သွင်းရတာတွေ၊ တရားမဝင် မှောင်ခိုသွင်းပစ္စည်း တန်ဖိုးကို ယခင်က မှောင်ခိုသစ်၊ ကျောက်မျက်၊ ကွဲျနွား ပို့ပြီး ဖလှယ် ရာက ခက်ခဲလာတဲ့အတွက် မြန်မာကျပ် ငွေတွေ ရွှေလီမှာ ဆာလာ အိတ်နဲ့ပုံနေရတာတွေ၊ တရားမဝင် စက်သုံးဆီတင်သွင်းမှုအပါအဝင် တရားမဝင် လုပ်ငန်းတွေအတွက် တရားမဝင်ငွေကြေးဖလှယ်ရတာ တွေ၊ ဒါတွေအားလုံးဟာ စီးပွားရေးနယ်ပယ်သားတွေ သာ အသိဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်သည်ထိခိုက်ရင် စက်မှုလုပ်ငန်းသမား ဒေါ်လာသွင်း လုပ်မှု အချို့ကြောင့်ဖြစ်သလို စက်မှုလုပ်ငန်းသမား တွက်ခြေမကိုက် ရင်လည်း အပြန်အလှန် သဘောဆောင်နေသလို၊ မှန်မှန်ကန်ကန် လုပ်သူတို့ ဈေးကွက်မယှဉ်နိုင်တာ အခွန်မဆောင်ပဲ မှောင်ခိုသွင်းသူ ကြောင့်ဖြစ်ရတာ အားလုံးအသိပါပဲ။ ကုန်သည်နဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်း ရှင်ကြားမှာ ကုန်သည်၊ စက်မှုအသင်းဟာ ဒိုင်လူကြီးဖြစ်သလို (Shadow Investment) တရားမဝင်အမည်ခံ ရင်းနှီးမြှုပ်နံှတာတွေ ရဲ့ ငွေလိုအပ်ချက်နဲ့ စီးဝင်မှုကို ကုန်သည်နဲ့စက်မှုလုပ်ငန်းရှင်အားလုံး အသိဆုံးပါပဲ။ အစိုးရက ဒေါ်လာတရားဝင်ပို့လာရင် Account Transfer နဲ့ ဖလှယ်သုံးခွင့်ပေးပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ INGO အပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေဟာ တရားဝင်ဘဏ်မှာ နိုင်ငံခြားငွေပေးပို့ဆောင် ရွက်ကြရင် ဈေးကွက်မှာ Dollar Supply များတဲ့ပြဿနာ ဒေါ်လာဈေးကျတဲ့ပြဿနာအထိုက်အလျောက်လျော့ပြီး ကုန်သည်တို့ ခံသာမှာပါ။ ကုန်သည်တို့ ခံသာအောင် လုပ်ငန်းရှင်တို့ကပဲ မိမိတို့လုပ် ရပ်တွေကို ပြုပြင်ကြရမှာပါ။ အချုပ်အားဖြင့် မြန်မာ့စီးပွားရေးလောကကြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီးကမ္ဘာနဲ့ ရင်ဘောင်တန်းချင်ရင် ွGood Govermance/ Clean Government ဆိုပြီး အစိုးရဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများသာ ကောင်းလို့မရသလို၊ ဥပဒေလုပ်ထုံးလုပ်နည်းပြင်ရုံနဲ့လည်း စီးပွားရေးဝန်းကျင် (Business Environment) ကြီး ကောင်းမလာသရွေ့ ကောင်းလာဖို့ အလားအလာဝေးနေအုံးမှာပါ။ စီးပွားရေးဝန်းကျင် (Business Environment) ကြီးတစ်ခု လုံးကောင်းလာဖို့ စီးပွားရေးလောကသားတွေဟာ ခေတ်သစ်၊ စနစ်သစ်မှာ လူသစ်၊ စိတ်သစ်နဲ့ ညီညီညွတ်ညွတ် မျှမျှတတနဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွား ရှေးရှုလုပ်ဆောင်ကြရန် လိုအပ်ပါကြောင်း အစိုးရ ရော ပုဂ္ဂလိကပါ ပူးပေါင်းလက်တွဲကြိုးပမ်းကြရမှာဖြစ်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။" အစိုးရက ဒေါ်လာတရားဝင်ပို့လာရင် Account Transfer နဲ့ ဖလှယ်သုံးခွင့်ပေးပြီးဖြစ်ပါတယ်။ INGO အပါအဝင် ရင်းနှီးမြှုပ်နံှမှုတွေဟာ တရားဝင်ဘဏ်မှာ နိုင်ငံခြားငွေပေးပို့ဆောင်ရွက်ကြရင် ဈေးကွက်မှာDollar Supply များတဲ့ ပြဿနာ ဒေါ်လာဈေးကျတဲ့ ပြဿနာ အထိုက်အလျောက်လျော့ပြီး ကုန်သည်တို့ခံသာမှာပါ . ."
Background