ဖိလစ်ပိုင် ဆန်စပါးလုပ်ငန်း မူဝါဒနှင့် ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍအပေါ် ရိုက်ခတ်မှု

ဖိလစ်ပိုင် NFA သည် ဆန်ဈေးကွက်တွင် ပြည်တွင်း၌ စပါးဝယ်ယူ သူအနေဖြင့်သာမက ပြည်ပမှ ဆန်တင်သွင်းသူအဖြစ်နှင့် အစိုးရကိုယ် စား စွက်ဖက်ပါဝင်ပါတယ်။ NFA ပါဝင်မှုအတိုင်း အတာဟာ ဖိလစ်ပိုင်ဆန်ဈေးကွက် အခြေအနေ အပေါ် များစွာမူတည်ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်က NFA ကဝယ်ယူတဲ့ စပါးဈေးဟာ တစ်ကီလိုလျှင် ၁၇ ပီဆိုဖြစ်ပြီး ကုန်သည်တွေကတော့ ၂၄ ပီဆို နဲ့ ဝယ်ပါတယ်။ NFA ရဲ့ စပါးဝယ်ဈေးနှုန်းဟာ ဈေးကွက်မှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဈေးနှုန်းထက် များနေ သည့်တိုင်  လယ်သမားများကNFAကို စပါး မရောင်းချင်ကြပါဘူး။   ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အရောင်းအဝယ်ကို ရော့ပတ္တမြား၊ ရော့နဂါးပဲ ဖြစ် ချင်တယ်။ စာရွက်စာတမ်းတွေနဲ့  မရှုပ်ချင်ဘူး။ ဒါကတော့ ထုံးစံပါပဲ။ (မှတ်ချက်။  ဘယ်နိုင်ငံက လယ်သမားဖြစ်ဖြစ် အစိုးရနဲ့ အရောင်းအဝယ် မလုပ်ချင်ကြဘူး။ စာရွက်စာတမ်းတွေ မဖြည့်ချင် ကြဘူး။  လက်မှတ်မထိုးချင်ကြဘူး။ အစိုးရက လည်း ပြည်သူပိုင်ငွေနဲ့ ဝယ်ရတာ၊ ရောင်းရတာဆို တော့ စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားတော့ အနည်းဆုံးထားရှိ ဆောင်ရွက်ရမှာပဲ။ ဒါက လယ် သမားနဲ့ အစိုးရကြား ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိတဲ့ ဝိရောဓိပဲ) ဖိလစ်ပိုင်မှာ ဆန်နှင့်ပတ်သက်ရင် NFA  မပါလို့ မရပါဘူး။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ နှစ်လယ်ပိုင်းလောက် ြၤဗ  ဟာ ၅၀ ကီလိုဆန်တစ်အိတ်ကို  ၁၂၀၀ ပီဆိုနဲ့ ရောင်းချခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် ပုဂ္ဂလိကပိုင်း မှာ အရည်အသွေးတူတဲ့ အမျိုးအစားကို ၁၃၅၀ ပီဆိုနဲ့ ရောင်းချနိုင်မှ အရင်းကျေ (break even) မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်က ဆန်လှောင်ခဲ့ကြ တဲ့ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်တွေ၊ ဆန်ကုန်သည်တွေ အရှုံး ပေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့အားလုံးဟာ တက်ရိပ်ပြ နေတဲ့ ဆန်ဈေးအခြေအနေကိုပဲကြည့်ပြီး ဆန်တွေ သိုလှောင်ခဲ့ကြပါတယ်။  ကမ္ဘာပေါ်မှာ စားနပ် ရိက္ခာ ပြဿနာပေါ်နေချိန်ဖြစ်တာမို့ NFA  အနေ ဖြင့် ပြည်ပမှာ ဆန်ဝယ်ရနိုင်လိမ့်မယ် မထင်ခဲ့မိ ကြဘူး။ ဆန်စက်ပိုင်ရှင်နဲ့ ဆန်ကုန်သည်တွေဟာ စပါးကို  အပြိုင်အဆိုင် ဈေးပေးဝယ်ယူခဲ့ကြပြီး ဈေးကို မြှင့်တင်ကြပါတယ်။ ပြည်ပက တင်သွင်း လာခဲ့တဲ့ NFAဆန်တွေ ဈေးကွက်ထဲရောက်တာ နဲ့ ဆန်ဈေးတွေ ပြုတ်ကျသွားတာပါပဲ။ အချို့ဆန် စက်ကြီးများအနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ တစ် သန်းလောက် အရှုံးပေါ်ခဲ့ပါတယ်။အစိုးရပါဝင်စွက်ဖက်မှုပေါ် သဘောထားဆန်စပါးလုပ်ငန်း၌ ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရမှ ပါဝင် စွက်ဖက်နေမှုကို ပုဂ္ဂလိကပိုင်းမှ မလိုလားကြပါ။ ပြန်လည်  သတ်မှတ်ပြင်ဆင်ဖို့  လိုအပ်တယ်လို့ သူတို့က  ယူဆကြပါတယ်။ ဆင်းရဲတဲ့ ဖိလစ်ပိုင် ပြည်သူအများစုကို ပစ်မှတ်ထားပြီး ပါဝင်ဆောင် ရွက်သင့်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ဈေးချထားတဲ့ NFA ဆန်တွေကို လက်လီသမားတွေ ရောင်းချ ခိုင်းတဲ့အခါ မကျေလည်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရိုး သားပြီး ပြည်သူအပေါ် စေတနာရှိတဲ့ လက်လီ ရောင်းတဲ့ဆိုင်တွေက  ပထမလာ  ပထမစနစ်နဲ့ ဆင်းရဲသားပြည်သူတွေကို ရောင်းချပေးခဲ့ပါတယ်။ အချို့  လက်လီဆိုင်တွေကတော့   အခြားပြင်ပက ဆန်တွေနဲ့ရောပြီး ဈေးကွက်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဆန်ဈေးအတိုင်း ရောင်းချပေးခဲ့ကြပါတယ်။ပုဂ္ဂလိကပိုင်းအနေနဲ့  ဆန်စက်လုပ်ငန်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလိုကြပေမဲ့ ရလာနိုင်မဲ့ အကျိုးအမြတ် က ဆွဲဆောင်မှု သိပ်မရှိလှပါ။ ဆန်စက်သုံး ပစ္စည်း ကိရိယာတွေကို ခေတ်မီတဲ့စက်တွေနဲ့ အစားထိုး ခြင်းဖြင့် ဆန် recovery   တိုးတက်လာရင် အကျိုး အမြတ် အနည်းငယ်  ရရှိလာနိုင်တယ် ဆိုတာ လောက်ပဲ မျှော်လင့်ချက်က ခပ်ပါးပါးလေး ရှိနေ ပါတယ်။ဆန်အရည်အသွေးဖိလစ်ပိုင်သည်အခြားအာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ဆန်အရည်အသွေးမှာ နိမ့်ကျနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဈေးကွက်ကလည်း အရည်အသွေး ထက် ဈေးနှုန်းက ဦးဆောင်ပါတယ်။ စပါးဝယ်ယူ ရေးကအစ ဆန်စားသုံးတဲ့အထိ Supply Chain မှာ ဈေးနှုန်းကပဲရှေ့ကဦးဆောင်နေပါတယ်။ တိတိ ကျကျ ပြောရရင် အစိုဓာတ်ဟာ အတော်များပါ တယ်။  လယ်သမားတွေကလည်း စပါးခြောက် အောင်လုပ်ပြီး ရောင်းဖို့ စိတ်မဝင်စားကြဘူး။ စပါး ကို ခြောက်အောင်လုပ်ပြီး ရောင်းလည်း ဈေးက ဒီဈေးပဲဆိုတော့  ဘယ်သူမှ  စိတ်မဝင်စားတာ အဆန်းမဟုတ်ပါ။ လက်ကားကော လက်လီဈေး ကွက်မှာ ဈေးနှုန်းကိုပဲ ကြည့်ကြပါတယ်။ ဈေးနှုန်းနဲ့ အရည်အသွေး (Quality)ကို ကန့်သတ်ထားခြင်း မရှိပါ။မောင်တိုင်ပင်