ဗီယက်နမ် ဆန်စပါး လုပ်ငန်းနှင့် ပုဂ္ဂလိက အခန်းကဏ္ဍ

Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} အခြေခံအဆောက်အအုံ ဗီယက်နမ်၌ တန်ချိန် ( ၁၅၀၀၀ မှ ၃၅၀၀၀ ရှိ ) သင်္ဘောများကို ခြောက်သွေ့ရာသီတွင် ဝင် ထွက်သွားလာ သင်္ဘောတင်နိုင်ပါတယ်။ ဟိုချီမင်း မြို့တော်နှင့် ကန်သို(Can Tho)မှာရှိတဲ့ ဆိပ်ကမ်း များကနေ ဆန်များသင်္ဘောတင်ပေးနေတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆိပ်ကမ်းနှစ်ခုလုံးမှာ သိုလှောင်ရုံ အခက်အခဲများ ရှိကြပါတယ်။ သင်္ဘောတင်ပေးနိုင် တဲ့နှုန်း (Loading rate) ကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ မတိမ်းမယိမ်း ရှိနေပါတယ်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ မဲခေါင်မြစ်ဝှမ်းဒေသ၌ ဆန် စပါးများကို ရေကြောင်းဖြင့် အဓိက သယ်ယူနိုင် တာကြောင့် အခြားနိုင်ငံများနှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် အား သာချက် ရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်း ရေယာဉ်များ မလုံလောက်မှု ပြဿနာရှိနေပြီး သူတို့ရဲ့ အဆင့် အတန်းဟာလည်း တော်တော်နိမ့်ကျပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဗီယက်နမ်အစိုးရဟာ စက်ပိုင် များကို လယ်သမားများထံမှ စပါးကို တိုက်ရိုက် ဝယ်ယူဖို့ အားပေးတဲ့ ပေါ်လစီတွေ ချပေးခဲ့ပါ တယ်။ လယ်ယာအဆင့်မှာ တစ်စုံတစ်ခုသော အဆင့်အထိ စပါးဈေးတည်ငြိမ်စေလိုတဲ့ သဘော လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ အစိုးရက စက်ပိုင်များကို အတိုးမယူတဲ့ ချေးငွေအချို့ချပေးခဲ့ပါတယ်။ စက် ပိုင်တွေဟာ ဒီပေါ်လစီကြောင့် သူတို့ရဲ့ စက်တွေ မှာ စပါးလှောင်ဖို့အတွက် သိုလှောင်ရုံ အခက် အခဲတွေ ရှိနေတတ်ပါတယ်။ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု ဗီယက်နမ်ရှိ ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်များက အစိုးရပိုင် ဆန်စပါးလုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်းများဟာ ချေးငွေ  ရယူဖို့အတွက် လွယ်ကူတယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။ လုပ်ငန်းရှင်များကတော့ သူတို့ဝယ်ယူထား တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကိုပဲ အပေါင်ထားပြီး ဘဏ်တွေ က ငွေချေးကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကုန်သည် အများ စုကတော့ ဘဏ်ကချေးတဲ့ငွေထက် သူတို့ပိုင်ငွေနဲ့ ပဲ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံချင်ကြပါ တယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆို တော့ ပြန်ရလာနိုင်တဲ့ငွေက ဘဏ်ကို အတိုးပေး ရမဲ့ငွေထက် နည်းနေကြလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဗီယက်နမ် လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းကြီးများနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ကြရတော့ ငွေအရင်း အနှီးပိုင်းမှာ တစ်ပန်းရှုံးနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိက exporters များအနေနဲ့ export quota တစ်စုံ တစ်ခုရပေမဲ့ ဆန် export ဆိုရင် အစိုးရ အဖွဲ့ အစည်းကိုပဲ ဦးစားပေးတာများပါတယ်။ ဆန်စက် တွေမှာ ခေတ်မီကောင်းမွန်တဲ့ စက်ကိရိယာတွေ အစားထိုးဖို့ဆိုတာ  ချေးငွေရရှိဖို့  အခက်အခဲ ကြောင့် ထင်သလောက် မလုပ်နိုင်ကြပါဘူး။ စက် ကြီးတွေလောက်ပဲ အတိုးမဲ့ချေးငွေနဲ့ လယ်သမား ဆီမှ စပါး တိုက်ရိုက်ဝယ်နိုင်ဖို့ လုပ်ကြရပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိကအခန်းကဏ္ဍကို ယုံမှားသံသယရှိခြင်း ဆန်စပါးလုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်  နိုင်ငံများရှိ အစိုးရများက  ဆန်ကို အမြတ်ကြီးစားလို၍ သိုလှောင်သည်ဟု ယူဆပြီး သည်းမခံကြပါ။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အတွင်း ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံ (National Bureau of Investigation NBI) သည် စက်ပိုင်၊ ဆန်  လက်လီလက်ကား ရောင်းချသူများ၏ စက်ရုံ များ၊ ဆိုင်များကို လျှပ် တစ်ပြက် ဝင်ရောက်ပြီး သိုလှောင်ထာသည့် ဆန် များတွေ့ရှိပါက စားသုံးသူဈေးနှုန်း အက်ဥပဒေ အရ အရေးယူခဲ့ပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်ကြောင့် Supply Chain တစ်လျှောက်မှာ ကုန်ပစ္စည်းစီးဆင်းမှု၊ ငွေကြေးစီးဆင်းမှုများ ရပ်ဆိုင်းသွားခဲ့တာ ကို လေ့လာ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင်လည်း အလားတူဖြစ် ရပ်မျိုး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး ကုမ္ပဏီကြီးများပိုင် သို လှောင်ရုံများရှိ ကုန်ပစ္စည်းများကို သိမ်းယူခဲ့ပါ တယ်။ အစိုးရက  ဈေးကစားရန်အတွက်  သို လှောင်သည်ဟု စွပ်စွဲပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ သို့သော် ဗီယက်နမ်မှာ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ် ရပ်များ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အစိုးရက ဆန်ကုန်သည် လုပ်ငန်းရှင်ကြီးများ၏ စပါး၊ ဆန်ကို သူတို့လုပ် နိုင်ကိုင်နိုင်သည့် အင်အားထက်ပို၍ ဝယ်ယူသို လှောင်ကြရန် အားပေးခဲ့ပါတယ်။ ယင်းသို့ လုပ်နိုင် ရန်အတွက် အတိုးမယူသော ချေးငွေကိုပင် ထုတ် ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဤနေရာ၌ အရောင်းအဝယ်လုပ်ငန်း ဟူ သည့် ကုန်ပစ္စည်းကို ဝယ်ယူစုဆောင်းရသည်မှာ ဓမ္မတာပင် ဖြစ်ပါ တယ်။ အရောင်းအဝယ်အတွက် သွေးရိုးသားရိုး ဝယ်ယူစုဆောင်း သိုလှောင်ခြင်းနှင့် ဈေးကစားရန်အတွက်  စုဆောင်းသိုလှောင်ခြင်း နှစ်ပိုင်းရှိရာ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု တိကျမှုရှိသော စည်း တစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်။ ဈေးကွက်များအနေဖြင့် အကြီးမားဆုံးသော ပြဿနာမှာ စားသုံးသူပြည်သူ အများစုက သူတို့ဝယ်ယူနေကြ  အရေအတွက် ထက် များစွာပိုမိုသော အရေအတွက်ကို အလု အယက် ဝယ်ယူစုဆောင်းခြင်းပင် ဖြစ်ပါတယ်။ ဤအချက်ဟာလည်း ကောလာဟလ သတင်းတွေ အပေါ် အခြေခံတာများပြီး ဖြစ်လာပြီဆိုတာနှင့် တော်တော်နှင့် ငြိမ်သက်အောင်ထိန်းဖို့ ပြဿနာ တွေရှိကြောင်း အာဆီယံနိုင်ငံတွင်းရှိ အစိုးရများက ပြဿနာများ မဖြစ်စေရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုလို နိုင်ငံ မျိုးမှာတောင် ၂၀၀၉ ခုနှစ်က Wal-Mart စူပါ မားကတ်မှာ ဆန်ဝယ်ယူတဲ့ စားသုံးသူတွေကို လိုသလောက် ဝယ်ယူခွင့်မပြုဘဲ အကန့်အသတ် ဖြင့်သာ ဝယ်ယူခွင့်ပြုခဲ့ရပါတယ်။ (စာရေးသူမှတ်ချက်။   ဤနေရာ၌ မြန်မာ နိုင်ငံ အစိုးရအဆက်ဆက် ဆန်နှင့်ပတ်သက်တဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်များဟာ အကဲပိုတယ်လို့ပြော၍ မရပါ။ အစိုးရအနေဖြင့် အချိန်အခါပေါ် မူတည် ၍  လုပ်သင့် လုပ်ထိုက်တာကို လုပ်ဆောင်ရပါ တယ်။ အမှန်တကယ် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုနဲ့ ပတ် သက်လာရင် အစိုးရတိုင်းဟာ  စိတ်ပူပန်ကြပြီး အစီအမံများ တစ်နည်းတစ်ဖုံ လုပ်ထားရစမြဲပါ။) ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၈)ရက်နေ့က ဗီယက်နမ် VFA က ပြည်ပတင်ပို့ရာမှာ မှီငြမ်းပြု လုပ်ရတဲ့ ဈေးနှုန်း (MEP)တွေကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါ တယ်။ ဆန်ကွဲ ၅%ပါဝင်တဲ့ ဆန်ဖြူတစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇၀၊ ၁၅%က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄၆၀၊ ၂၅%က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄၅၀ အသီးသီးရှိပါတယ်။ တကယ်လို့ ၂၅% ဆန် ဖြူကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၄၀အောက်မှာ တင်ပို့ ရောင်းချဖို့ စာချုပ်ချုပ်ထားခဲ့ရင် ဘယ်လိုရှိပါသလဲ၊ ဗီယက်နမ်ဆန် ပြည်ပတင်ပို့သူများက ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးဟာ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းနေတယ်၊ တစ်ကီလိုမှာ ဗီယက်နမ်ဒေါင် ၇၅၀၀ လောက်ပဲ ရှိတာကြောင့် ၅%ဆန်ကွဲပါဝင်တဲ့ ဆန်ဖြူ ၅% ဟာ တစ်တန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄၀၆-၄၁၀ လောက်ပဲ ရှိပါတော့တယ်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ လက စတက်ခဲ့တဲ့ စပါးဈေး ဟာလည်း ယခု အချိန်မှာကျဆင်းနေပြီး  စပါး တစ်ကီလိုဟာ ဗီယက်နမ် ဒေါင် ၅၀၀၀ လောက်ပဲ ရှိပါတော့ တယ်။ ဒါကြောင့် Exporters တွေဟာ ဒီအချိန်မှာ Export အတွက် ဆန်ကိုစုဆောင်းဖို့ အကောင်း ဆုံး အချိန်ပါ။ သို့သော်လည်း ဝယ်လိုအားက ခပ် ပါးပါးပဲရှိနေတာကြောင့် ဗီယက်နမ် Exporters တွေ လက်တွန့်နေကြပါတယ်။ (စာရေးသူမှတ်ချက်။    ဆန်စပါးလုပ်ငန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်တင်ပို့တဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပေမဲ့ ပြဿနာမျိုးစုံရှိနေရာမှာ အစိုးရတိုင်းက လိုက်လျောညီထွေရှိတဲ့ မူဝါဒများ ချမှတ်ဆောင် ရွက်ကြရပါတယ်။ ဒီလိုပဲ ဆန်တင်သွင်းတဲ့ နိုင်ငံ တွေမှာလည်း ပြဿနာဆိုတာ ရှိကြမှာပါ။ ဒါကို ထိန်းကျောင်းဖို့ အဖွဲ့အစည်း (Institution)တွေ လိုအပ်ပါတယ်။) မောင်တိုင်ပင်