အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် သကြားအများဆုံး စား သုံးသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်နှင့်အညီ ပြည်ပမှ သကြား အများဆုံးဝယ်ယူတင်သွင်းသည့် နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ပါ သည်။ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများတွင်လည်း အင် ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဗီယက်နမ် နိုင်ငံတို့သည် သကြားစားသုံးမှု(အသုံးပြုမှု) များ ပြားသည်နှင့်အမျှ ပြည်ပမှသကြား အများအပြား ဝယ်ယူတင်သွင်းရသည့် နိုင်ငံများ ဖြစ်ပါသည်။ယင်းနိုင်ငံများသည်သကြားကို ပြည်တွင်း လုံလောက်အောင် မထုတ်လုပ်နိုင်ကြပါ။လူဦးရေ တိုးတက်သည်နှင့်အမျှ လည်းကောင်း၊ စားသောက် ကုန်လုပ်ငန်းများ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလာသည်နှင့်အမျှ လည်းကောင်း၊ ယင်းနိုင်ငံများသည် နှစ်စဉ်ပြည်ပမှ သကြားတန်ချိန် မြောက်မြားစွာ တိုးတက်ဝယ်ယူ တင်သွင်းရလျက်ရှိရာ သကြားကို အလွန်အရေး ကြီး ကုန်ပစ္စည်း/အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်း (Highly Sensitive Product/ Sensitive Product) အ ဖြစ် သတ်မှတ်ကြပါသည်။အာဆီယံ-အိန္ဒိယ FTAတွင် သကြားပါဝင်မှုအခြေအနေအာဆီယံ-အိန္ဒိယ FTA တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အလိုက် သကြားပါဝင်မှု အခြေအနေကို အောက် တွင် ဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ဘရူနိုင်းနိုင်ငံဘရူနိုင်းနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၄ သိန်း ဝန်း ကျင်ရှိပြီး သကြားကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၀ သန်းခန့် ဝယ်ယူတင်သွင်းပါသည်။သကြားကို FTA တွင် ထည့်ထားပါသည်။သကြား ၏ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုညရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သဖြင့် FTA စာချုပ်အသက်ဝင်သည့် အချိန်မှ စ၍ အကောက်ခွန်မရှိ လွတ်လပ်စွာ တင်သွင်း ခွင့်ပြုထားပါသည်။ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၁၅သန်း ဝန်းကျင်ရှိပြီး သကြားကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၄ သန်းခန့် ဝယ်ယူတင်သွင်းပါသည်။သကြားကို FTA တွင် ထည့်သွင်းထားပြီး ယင်း၏ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၇ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ပါ သည်။ အဆိုပါ အကောက်ခွန်နှုန်း ၇ ရာခိုင်နှုန်း ကို စည်းမျဉ်းအတိုင်း လျှော့ချသွားမည်ဖြစ်ရာ ၃၁-၁၂-၂၀၁၈ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ ချမည်ဖြစ်ပါသည်။အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် လူဦးရေ သန်း ၂၃၀ ခန့်ရှိပြီး သကြားကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀၀ ကျော်အထိ ဝယ်ယူတင် သွင်းရသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ သကြားကို FTA တွင် ထည့်မထားဘဲ ဖယ်ထုတ်ထားပါသည်။လာအိုနိုင်ငံလာအိုနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၆ သန်းခန့်ရှိပြီး သကြားကိုတစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းခန့်ဝယ် ယူတင်သွင်းပါသည်။ သကြားကို FTA တွင် ထည့်သွင်းထားပြီး ယင်း၏ အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ပါသည်။အဆိုပါ အကောက်ခွန်နှုန်း ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကို စည်းမျဉ်းအတိုင်း လျှော့ချမည်ဖြစ်ရာ ၃၁-၁၂-၂၀၁၈ နေ့တွင် သုညရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချမည် ဖြစ်ပါသည်။မလေးရှားနိုင်ငံမလေးရှားနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၂၈ သန်းဝန်း ကျင်ရှိပြီး သကြားကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ ကျော် ဝယ်ယူတင်သွင်းပါ သည်။ သကြားကို FTA တွင် ထည့်သွင်းထား ပြီး ယင်း၏ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ သုည ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပါသည်။ FTA စာချုပ် အသက်ဝင် သည့်အချိန်မှစ၍ သကြားကို အကောက်ခွန်မရှိ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဝယ်ယူတင်သွင်းခွင့်ပြုထားပါ သည်။မြန်မာနိုင်ငံမြန်မာနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၅၉သန်းဝန်းကျင် ရှိပြီး တစ်နှစ်လျှင် သကြားအနည်းငယ်သာ ဝယ်ယူ တင်သွင်းပါသည်။ သကြား၏ အခြေခံအကောက် ခွန်နှုန်းမှာ ၀ ဒသမ ၅၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိပါသည်။ သကြားကို FTA တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ်ထုတ်ထား ပါသည်။ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် လူဦးရေ သန်း ၉၀ ကျော်ရှိပြီး သကြားကို တစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၈၀ ခန့် ဝယ်ယူတင်သွင်းပါသည်။သကြား၏ အခြေခံအကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး FTA တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ်ထုတ် ထားပါသည်။စင်ကာပူနိုင်ငံစင်ကာပူနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၅ သန်းခန့် ရှိပြီး သကြားကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၀၀ ကျော် ဝယ်ယူတင်သွင်းပြီး သန်း ၁၀၀ကျော် ပြန် လည်တင်ပို့ရောင်းချသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ ကုန် ပစ္စည်းများအပေါ် အကောက်ခွန် စည်းကြပ်ခြင်း မရှိသည့် နိုင်ငံလည်းဖြစ်ပါသည်။ထိုင်းနိုင်ငံထိုင်းနိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၆၆ သန်းကျော် ရှိပြီး သကြားသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အဓိကပို့ကုန် တစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်နှစ်လျှင် သကြားကို ပြည်ပသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၆၀၀ကျော် တင်ပို့ပါသည်။ သကြားအတွက် အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်ပါသည်။သို့ရာတွင် သကြားကို FTA တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ် ထုတ်ထားပါသည်။ဗီယက်နမ်နိုင်ငံဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် လူဦးရေ ၈၆ သန်း ကျော်ရှိပြီး သကြားကိုတစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀ ကျော် ဝယ်ယူတင်သွင်းပါ သည်။ သကြားကို FTA တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ် ထုတ်ထားပါသည်။အိန္ဒိယနိုင်ငံအိန္ဒိယနိုင်ငံသည် လူဦးရေ သန်း ၁၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး သကြားကိုအများဆုံး ဝယ်ယူတင်သွင်း သည့် နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ သကြား၏ အခြေခံ အကောက်ခွန်နှုန်းမှာ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး FTA တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ်ထုတ်ထားပါသည်။သုံးသပ်ချက်အာဆီယံဒေသအတွင်း သကြားရောင်းဝယ် မှုသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၂၀၀၀ ကျော်ရှိပါသည်။ အာဆီယံဒေသသို့ ပြင်ပ နိုင်ငံများမှ သကြားများ ဝင်ရောက်လာသကဲ့သို့ ဒေသမှ သကြားများလည်းဒေသအပြင်သို့ တင်ပို့ လျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရပါသည်။သို့ရာတွင် အာဆီယံဒေသ၏ သကြားလို အပ်ချက်ကို အများဆုံးဖြည့်ဆည်းပေးသော နိုင်ငံ မှာ ထိုင်းနိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ AFTA အစီအစဉ်အရ သကြားသည် အရေးကြီး ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်သော် လည်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအများစုသည် သကြားလိုအပ်ချက်ကို ထိုင်းနိုင်ငံမှသာ ဝယ်ယူ ဖြည့်ဆည်းကြပါသည်။ထို့ကြောင့် အာဆီယံ-အိန္ဒိယ FTA တွင် သကြားကိုမထည့်ဘဲ ဖယ်ထုတ်ထားသော်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သကြားပို့ကုန်သည် ထိခိုက်နစ်နာမှု မရှိကြောင်းတွေ့ ရပါသည်။ ထို့ပြင် နှစ်နိုင်ငံ၏ ရှည်လျားသော ဆက်ဆံရေးအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ကြီးမားသော သကြားဈေးကွက်ကို ကမ္ဘာ့ကုန် သွယ်ရေးအဖွဲ့(WTO)၏ ဘောင်အတွင်းမှ လွယ် ကူ ချောမွေ့စွာဝင်ရောက်နိုင်သဖြင့် အိန္ဒိယ၏ လိုအင်ဆန္ဒနှင့်အညီ ထိုင်းနိုင်ငံက သကြားကို ယခု ၤွှဗ တွင် မထည့်ဘဲ ဖယ်ထုတ်ထားခြင်းဖြစ် ကြောင်း သုံးသပ်ရရှိပါသည်။ အကျိုးထိခိုက်မှု မရှိသဖြင့် ဆွေးနွေးဖက်နိုင်ငံအတွက် အမြင် ကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းသည် မှတ် သားသင့်သော စေ့စပ်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်းဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာ(Negotiating Strategy) တစ်ရပ် ဖြစ်ပါသည်။သကြားသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ မဟာဗျူဟာ ကုန်စည် (Strategic Commodity )ဖြစ်ပါသည်။ထို့ကြောင့် သကြားကို FTA တွင် မထည့်သွင်းခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်တွင်းဈေးကွက်ကို ထိန်းထိန်း သိမ်းသိမ်း ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သဖြင့် ယခုလို လွတ်လပ်ခွင့် ရှိသော FTA တွင် မထည့်သွင်း ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သုံးသပ်ရရှိပါသည်။မောင်မောင်ရီ (ဘောဂဗေဒ)
Background