မြန်မာ့ ရေထွက်ပစ္စည်းများတိုးချဲ့တင်ပို့ဖိုဆိုရင် ဈေးကွက်လိုက် အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်း သတ်မှတ်ချက်များကို တိကျစွာ လိုက်နာဖို့လို

မြန်မာနိုင်ငံသည် သဘာဝသယံ ဇာတပေါများကြွယ်ဝသော နိုင်ငံဖြစ်ပါ သည်။ မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင်ရေချို ဧရိယာစုစုပေါင်း ၅၃ ဒသမ ၃ ဧက သန်းအပြင် ရေငန်ကမ်းဦး ရေတိမ်ပိုင်း ၂၂၈၇၈၁ စတုရန်းမီတာ ပိုင်နက် ပင်လယ်ရေပြင် ဧရိယာ ၄၈၆၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာရှိကာ ရေချို၊ရေငန် ငါး/ပုစွန် သယံဇာတ ပေါများကြွယ်၀ ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေထွက်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍအနေဖြင့် ရေငန်ပိုင်း တွင် ကမ်းနီးကမ်းဝေးငါးဖမ်း လုပ်ငန်း၊ ရေချိုပိုင်းတွင် အင်း၊ ဘုံငါးဖမ်းလုပ်ငန်း၊ ငါး/ပုစွန်မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းများမှ ရေချို၊ရေငန်ငါး/ပုစွန်များကို ထုတ်လုပ် လျက်ရှိပြီး ရရှိလာသော ငါး/ပုစွန်များ ကိုရေခဲရိုက်၍ဖြစ်စေ၊အေးခဲ၍ဖြစ်စေ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့လျက်ရှိပါ သည်။မြန်မာနိုင်ငံမှ ရေထွက်ပစ္စည်းများ ကိုထိုင်း၊မလေးရှား၊စင်္ကာပူ၊ဗီယက်နမ် စသော အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၊ တရုတ်၊ကိုရီးယား၊ဟောင်ကောင်၊ဂျပန် စသော အရှေ့အာရှနိုင်ငံများ၊ ဥရောပ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံနှင့် ဘာရိန်း၊ ကာတာ၊ ကူဝိတ်၊အာ ရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု ၊ဆော်ဒီ အာရေးဗီးယားစသော အရှေ့အလယ် ပိုင်းဒေသနိုင်ငံများ စသည့် နိုင်ငံပေါင်း  ၂၇ နိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ်ပုံမှန် တင်ပို့လျက် ရှိပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၇၆ ခုနှစ်မ စတင်၍ အအေးခန်းစက်ရုံများတည် ဆောက်ကာငါး/ပုစွန်များအား အေးခဲ ၍ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ခဲ့ပြီး လက်ရှိ အခြေအနေတွင် ငါး/ပုစွန်ပြုပြင်စက်ရုံ ၁၂၀ ဖြင့် ငါး/ပုစွန်များကို အေးခဲပြု ပြင်ထုတ်လုပ်တင်ပို့လျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်းများ နိုင်ငံ တကာဈေးကွက်တွင် မျက်နှာပန်းလှ အဆင့်အတန်းမီ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေး အတွက် ဖမ်းဆီး/ မွေးမြူ ထုတ်လုပ် သည်မှ စားသုံးသည်အထိ လုပ်ငန်းစဉ် တစ်လျှောက်လုံးတွင်  စားသုံးသူတို့ ဘေးဥပဒ်မဖြစ်စေရေး လိုအပ်သည်ဖြစ် ရာ ငါး/ပုစွန်ပြုပြင် ထုတ်လုပ်မှု လုပ် ငန်းစဉ် တစ်လျှောက်လုံးသည် အစား အစာ ဥပဒ် ကင်းရေးဆိုင်ရာ စံချိန် စံညွှန်းများနှင့်ကိုက်ညီရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ရေထွက်ပစ္စည်း တင်သွင်း သောနိုင်ငံများမှာလည်း ဘေးဥပဒ်ကင်း သော အစားအစာ (Safety Food)   ဖြစ်ရေးအတွက် တောင်းဆိုမှု များပြား လာခြင်းကြောင့် စက်ရုံများ အနေဖြင့် လည်း နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်း လို အပ်ချက်များ ဖြစ်သော Good Manufacturing Practices (GMP), Sanitation Standard Operating Procedure (SSOP) ESif Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP) စနစ်အားအကောင်အထည် ဖော် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ငါးလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ရေထွက်ပစ္စည်းများ ဥရောပ သမဂ္ဂနိုင်ငံများ  (Europen Union) သို့ တိုးတက်တင်ပို့နိုင်ရေး အ တွက် ဥရောပသမဂ္ဂမှ လက်ရှိထုတ်ပြန် ထားသော Legislaion on Food Control of Fishery Products  အပြင် အခါအားလျော်စွာ ထုတ်ပြန် သော စည်းကမ်းချက် (Regulation)၊ ညွှန်ကြားချက် (Directive)၊ဆုံးဖြတ်ချက် (Decision)များနှင့် အညီ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားချက် အမှတ် (၃/၂၀၀၉)ကိုထုတ်ပြန်၍ ပြုပြင်ထုတ် လုပ်သူများအားလိုက်နာစေရန် ဆောင် ရွက်ခဲ့ပါသည်။     EU Commission သည်မြန်မာ နိုင်ငံရှိ ငါး/ပုစွန် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်တင် ပို့သောလုပ်ငန်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ငါး လုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၏ စစ်ဆေး ဆောင် ရွက်မှုလုပ်ငန်းများ၊ငါး/ပုစွန်ပြုပြင်စက်ရုံ များ၏ ဆောင်ရွက်ချက်များသည် EU Regulation  ပါ ပြဌာန်းချက်များနှင့် ကိုက်ညီမှု ရှိ/မရှိကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မှ ၂၂ ရက်နေ့အထိ လာရောက်စစ်ဆေးခဲ့ပြီး (၃၁-၁-၂၀၁၀)ရက်နေ့တွင် ငါး/ပုစွန် ပြုပြင်စက်ရုံ၈ ရုံနှင့် ၉-၁-၂၀၁၁ ရက်နေ့တွင် စက်ရုံ ငါးရုံ၊ စုစုပေါင်း စက်ရုံ ၁၃ ရုံအား ဥရောပသမဂ္ဂ အဖွဲ့ ဝင် ၂၇ နိုင်ငံသို့ ရေထွက်ပစ္စည်းများ တင်ပို့ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ငါးမှုန့် (Fish Meal)  စက်ရုံများမှ ထုတ်လုပ်သော ငါးမှုန့် (Fish Meal) များ တရုတ်နိုင်ငံ သို့ တိုးတက် တင်ပို့နိုင်ရေးအတွက် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ အရည် အသွေးပြည့်မီစေရန် တရုတ်နိုင်ငံမှ ထုတ်ပြန်ထားသော (Fish Meal) ထုတ်လုပ်  တင်ပို့သူများ  လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ရမည့် စည်းမျဉ်း ( Decree 118) နှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်စေ ခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ Fish Meal ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများသည် တရုတ် နိုင်ငံမှထုတ်ပြန်ထားသော စည်းကမ်း ချက်များနှင့်  ကိုက်ညီမှု ရှိ/ မရှိကို တရုတ်နိုင်ငံ  Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine (AQSIQ)  စစ်ဆေးရေး အဖွဲ့သည် (၂၅-၁၀-၂၀၁၁) မှ (၅-၁၁-၂၀၁၁) ရက်နေ့ အထိ ငါးမှုန့်စက်ရုံ ခြောက်ရုံအား လာ ရောက်စစ်ဆေးအကဲဖြတ်ပြီး တရုတ် နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ အလားတူပင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရေထွက်ပစ္စည်းပြုပြင်မွမ်းမံတင်ပို့လျက် ရှိသောစက်ရုံများသည်လည်း တရုတ် နိုင်ငံမှ ပြဌာန်းထားသော အရည်အ သွေးစံချိန်စံညွှန်းဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက် Decree 135  ကိုထုတ်ပြန်ပြီး၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှစ၍ အဆိုပါပြဌာန်း ချက်နှင့်အညီ ထုတ်လုပ်ခြင်း မရှိသော ရေထွက်ပစ္စည်းများ ကို နိုင်ငံအတွင်း သို့ တင်သွင်းခွင့်ပြုမည်မဟုတ်ကြောင်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ သံရုံးမှတဆင့် အကြောင်းကြားခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ မှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ်ရေထွက် ပစ္စည်းတင်ပို့မှုမှ နိုင်ငံခြားငွေရရှိမှုမှာ ပြည်ပသို့ရေထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့မှုမှ ရရှိ သောတန်ဖိုးငွေစုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက် ခန့်ရှိသည်ဖြစ်ရာ စက်ရုံများအနေဖြင့် ပြဌာန်းထားသော Decree 135 နှင့် အညီထုတ်လုပ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင် ပို့ခြင်းမပြုနိုင်ပါက နိုင်ငံတော်အတွက် ကုန်သွယ်မှု အခွင့်အလမ်းများ ဆုံးရှုံး နိုင်သည့်နည်းတူ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့်လည်း ဆုံးရှုံးမှုနစ်နာမှုများ ဖြစ် ပေါ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ရေထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့ သော စက်ရုံများအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ မှ ပြဌာန်းထားသော အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်းဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက်များကို လိုက်နာရန် လိုအပ်လာပြီဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ  National Agro Forestry Fisheries Quality Assurance Department (NAFIQAD)  မှလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ရေထွက်ပစ္စည်းစက်ရုံ (၁၅) ရုံ၏ ထုတ် လုပ်မှုအဆင့်၊ ထုပ်ပိုး သယ်ယူမှုနှင့် အရည်အသွေးဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုပေါ် မူတည်၍ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ ရေထွက် ပစ္စည်းတင်ပို့ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အာဆီယံ စီးပွားရေးအသိုက်အဝန်း (ASEAN  Economic Blueprint, AEC)  ထူထောင်ရေး ဦးစီးပေးဆောင်ရွက်ရန် သဘောတူညီထားသည့် လုပ်ငန်းများ အနက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအတွင်း ကုန် သွယ်မှုပြုလုပ်ရာတွင်  Food Safety  ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၌ တစ်ပြေးညီဖြစ်စေ ရန်နှင့် ငါး/ပုဇွန်ရေထွက်ပစ္စည်းများ နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းနှင့်အညီ ထုတ် လုပ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍စက်ရုံများတွင် GMP, HACCP  စနစ်များအကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြား ချက်အမှတ် (၄/၂၀၀၉) ကိုထုတ်ပြန် ခဲ့ပါသည်။ အာဆီယံနိုင်ငံများအတွင်း အစား အသောက်တင်ပို့ခြင်း၊ တင်သွင်းခြင်း လုပ်ငန်းများအတွက် စားသုံးသူများ အား အရည်အသွေးဆိုင်ရာ အာမခံ ချက်ပေးနိုင်ရန် ASEAN Common Principles for Food Control Systems, ASEAN Common Principles and Requirements for the Labeling of Prepackage Food, ASEAN Common Principles  and Requirements for Food Hygiene စနစ်ပါ ပြဌာန်းချက်များအား အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအတွင်း အကောင်အထည် ဖော်ပြီး စားသုံးသူတို့အတွက် ဘေး ဥပဒ်ကင်းသော အရည်အသွေး ပြည့်မီ သော ရေထွက်ပစ္စည်းများကိုသာ နှစ် နိုင်ငံ သဘောတူညီချက်လက်မှတ် ရေး ထိုး ပြီးမှသာ ရောင်းဝယ်ခွင့် ရရှိမည် ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံအဖွဲ့ ဝင်နိုင်ငံများအတွင်း  ASEAN Free Trade Area (AFTA)  ဖော်ဆောင်ရ မည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ရေထွက်ပစ္စည်းများအခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် များရရှိလာမည်ဖြစ်သဖြင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ များအချင်းချင်းပြိုင်ဆိုင်မှုများပြားလာ ပြီး ထုတ်ကုန်ပစ္စည်းနှင့်ပတ်သက်၍ လည်း အရည်အသွေးပိုင်ဆိုင်ရာကို ပိုမိုတာဝန်ယူလာရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် စားသုံးသူများ အနေဖြင့် လည်း ရွေးချယ်နိုင်မှုအခွင့်အလမ်းများ ပိုမို များပြားလာမည်ဖြစ်ခြင်းကြောင့် စက်ရုံများအနေဖြင့် EU  စံချိန်စံညွှန်း များနှင့် ကိုက်ညီစေရေး  ASEAN စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်လည်း လိုက်လျော ညီထွေဖြစ်ရေးအပြင် ကုန်ပစ္စည်းတင် သွင်းနိုင်ငံများမှ ထုတ်ပြန်ထားသော အရည်အသွေးဆိုင်ရာ ပြဌာန်းချက်များ ကိုလည်း မဖြစ်မနေလိုက်နာရန်လိုအပ် လာပြီဖြစ်သည်။ ယခုအခါတွင် ကျန်းမာရေးနှင့် ညီ ညွတ်ပြီးဘေးကင်းစိတ်ချရသော အ စားအစာများကို စားသုံးသူများမှ အ လေးပေးစားသုံးလာရာတွင် ငါးလုပ် ငန်းဦးစီးဌာနသည် တာဝန်ရှိသည့်ဌာန ဖြစ်သည့် အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ မှ ပြုပြင် ထုတ်လုပ်သော ငါး/ပုစွန်ရေထွက် ပစ္စည်းများ စံချိန်စံညွှန်းပြည့်မီပြီး ဘေး ဥပဒ် ကင်းရှင်းရေးအတွက် လိုအပ် သော နည်းပညာပံ့ပိုးခြင်း၊ လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် သင်တန်းပို့ချခြင်းများကို ကြိုးပမ်းဖြည့် ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ ငါး/ပုစွန်ပြုပြင်စက် ရုံများ လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့်လည်း အရည်အသွေးပြည့်ဝသော ရေထွက် ပစ္စည်းများပြည်ပသို့ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ပြီး နိုင်ငံခြားငွေ ပိုမိုတိုးတက်ရရှိစေရေး နိုင်ငံ တကာ စံချိန်စံညွန်းနှင့်အညီ ငါး/ ပုစွန်ရေထွက်ပစ္စည်းများ တိုးတက် ထုတ်လုပ်တင်ပို့နိုင်ရေး၊ မြန်မာ့ရေ ထွက်ပစ္စည်းများ နိုင်ငံတကာဈေးကွက် တွင်မျက်နှာပန်းလှစေရေးဟူသော ဦးတည်ချက်များနှင့်အညီ ငါးလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနနှင့်အတူ လက်တွဲကြိုး ပမ်း ဆောင်ရွက်ကြပါရန်ဖော်ပြအပ်ပါသည်။