ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲ ခြင်းဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ IPCC သိပ္ပံ ပညာရှင်တွေရဲ့ လေ့လာဆန်းစစ်မှုအရ မြန်မာ နိုင်ငံမှာ လာမယ့် အနှစ် ၃၀ အတွင်း အပူချိန် ၁ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ် တက်လာပြီး ပိုမိုပူနွေးလာနိုင် တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရာသီဥတုကိုလည်း အကျိုးသက် ရောက်မှုရှိလာခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ အထင် ရှားဆုံးတွေ့ရှိရတဲ့ သက်သေကြီးကတော့ နာဂစ် မုန်တိုင်း တိုက်ခတ်ခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ နာဂစ် မုန်တိုင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်မှုဟာ ပုံမှန်အတိုင်း ဖြစ် ပေါ်ခဲ့ပေမယ့် မထင်မှတ်ဘဲ တိုက်ခတ်မှုလမ်း ကြောင်း ပြောင်းလဲသွားခဲ့ခြင်းဟာ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှုရဲ့ အကျိုးဆက်ကြောင့်ပဲ ဖြစ်ပါ တယ်။လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကို ဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းတွေရဲ့ အခြေအနေကို ကြည့်ရင်လည်း ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲ မှုကို သိသိသာသာ တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ မာလာမုန်တိုင်း၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ အာဂစ် မုန်တိုင်း၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ် မှာ နာဂစ်မုန်တိုင်း၊ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ အယ်ဂျစ်မုန်တိုင်းနဲ့ မေလမှာ အိုင်လာ မုန်တိုင်းတွေ သုံးနှစ်ဆက်တိုက် ဝင်ရောက်ခဲ့ကာ ၂၀၀၉ ခုနှစ်အတွင်း တစ်နှစ်မျှ မဖြစ်ပေါ်ခဲ့ဖူးတဲ့ နှစ်ကြိမ်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရာသီ ဥတုဖြစ်စဉ်မှာ ပြောင်းလဲမှုကြီးတစ်ခု ဖြစ်နေပါ တယ်။ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ကို မုတ်သုံရာသီ အဝင်မှာ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိတဲ့ မုန်တိုင်းအများစုဟာ လေဖိအားနည်း ရပ်ဝန်းကနေ မုန်တိုင်းငယ်အဆင့် အထိသာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမယ့် ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဧပြီလမှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အယ်ဂျစ်မုန်တိုင်းဟာ အင်အား အသင့်အတင့်ရှိတဲ့ မုန်တိုင်းဖြစ်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၉ ခုနှစ် မေလမှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ အိုင်လာမုန်တိုင်းဟာ မုန်တိုင်းအဆင့် ၃ နဲ့ ၄ အထိ ပြင်းထန်ခဲ့တာကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲ လာတာကို သိသိသာသာတွေ့မြင်ရတဲ့ အခြား ဖြစ်စဉ်နှစ်ခုကတော့ လေဆင်နှာမောင်း ပိုမို တိုက်ခတ်လာမှုနဲ့ မိုးကြိုးပိုမိုပစ်လာမှုတို့ပဲ ဖြစ်ပါ တယ်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်မတိုင်မီ နှစ်တွေက မြန်မာ နိုင်ငံမှာ လေဆင်နှာမောင်း ဝင်ရောက်တိုက် ခတ်မှုတွေ မရှိခဲ့ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်က စတင်ပြီး လေဆင်နှာမောင်း ၁၆ ကြိမ်၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ ၁၁ ကြိမ်၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ ၈ ကြိမ်နဲ့ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ ၁၀ ကြိမ် ဝင်ရောက် တိုက်ခတ်ခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ မိုးကြိုးပစ်လို့ ထိမှန်သေဆုံး သူဦးရေဟာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၀၉ ခုနှစ် အထိ ၂၃၀ ကျော် ရှိခဲ့ပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံဟာ အကြမ်းအားဖြင့် မြောက် လတ္တီတွဒ် ၉.မှ ၂၈.အတွင်း တည်ရှိနေတဲ့ အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ကောင်းကင်ရှိ အိုဇုန်းလွှာ ဟာ ပညာရှင်တွေရဲ့ လေ့လာချက်အရ ပျက်စီးမှု မရှိဘဲ အကောင်းပကတိနီးပါး ရှိနေသေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အိုဇုန်းလွှာသာ ပျက်စီးခဲ့ရင် ခရမ်း လွန် ရောင်ခြည်များ ကျရောက်လာပြီး ပိုမိုပူနွေး လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ယခုအခါ မြန်မာ နိုင်ငံ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အမျိုးသားကော် မရှင်ဟာ ကုလသမဂ္ဂ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အစီအစဉ်ရဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အိုဇုန်း လွှာ ပျက်စီးစေတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းတွေသုံးစွဲမှု လျှော့ ချရေးလုပ်ငန်း အစီအစဉ်တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲပြီး ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲ လာခဲ့ရမှုရဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းကြီး တစ်ခုကတော့ သစ်တောတွေ ပြုန်းတီးလာမှုနဲ့ ဒီရေတောတွေ ခုတ်ယူမှုတွေကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း တချို့ပညာရှင်တွေက ထောက်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မြို့ပြတွေနဲ့ ကျေးလက်တောရွာ တွေမှာ အဓိကလောင်စာအဖြစ် ထင်းနဲ့မီးသွေး ကို အသုံးပြုနေကြပါတယ်။ အဲဒီလောင်စာ လို အပ်ချက်အရ သစ်တောနဲ့ ဒီရေတောတွေကို ခုတ်ယူသုံးစွဲခဲ့ကြပါတယ်။ ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံ ရဲ့ ဧရိယာ ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဟာ သစ်တော တွေနဲ့ ဖုံးလွှမ်းနေခဲ့ပေမယ့် ယခုအခါ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်ကို ရောက်ရှိနေတယ်လို့ သိရ ပါတယ်။၂၀၀၄ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ဆူမာ တြား မြေငလျင်ကြီးကြောင့် ကြီးမားတဲ့ ဆူနာမီ ရေလှိုင်းကြီးတွေ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး အာရှနဲ့ အာဖရိက တိုက်ရှိ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂ နိုင်ငံက မြို့ပေါင်းများစွာ ကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ ဆူနာမီဘေး ဒဏ်ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကျေးရွာပေါင်း ၂၉ ရွာ ထိခိုက်ခဲ့ပြီး အိမ်ခြေပေါင်း ၆၀၀ ကျော် ပျက်စီးခဲ့ရပါတယ်။ လူ ၆၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ကျပ် ၁၅၈၅ သန်းဖိုးခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမျိုးသားသဘာဝဘေး ကာကွယ် ရေး ဗဟိုကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး သဘာဝဘေး အန္တရာယ်တွေရဲ့ ဆိုးကျိုးကို နည်းပါးသည်ထက် နည်းပါးစေဖို့နဲ့ ကျရောက်လာရင်လည်း ဆောင် ရွက်ရမယ့် ကယ်ဆယ်စောင့်ရှောက်ရေး လုပ်ငန်း တွေကို လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက လည်း ဘက်စုံသဘာဝဘေး ကြိုတင်သတိပေးဌာန ကို ထူထောင်ထားရရှိပြီး မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ ရေကြီးခြင်း၊ မြေငလျင်နဲ့ ဆူနာမီ စတဲ့ သဘာ၀ ဘေးအန္တရာယ် အမျိုးမျိုးအတွက် ကြိုတင်ခန့်မှန်း ချက်နဲ့ သတိပေးချက်တွေကို ထုတ်ပြန်ပေးနေတာ တွေ့ရကြောင်းပါခင်ဗျား။Ref: IPCC Reportမောင်ပုဆိုးကြမ်း
Background