ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံး ပဲမျိုးစုံစားသုံးမှုနဲ့ ထုတ်လုပ်မှု တိုးမြှင့်ရမယ်လို့ ၂ဝ၁၁ ကမ္ဘာ့ပဲညီလာခံမှာ ပြော            ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်းလုံး ပဲထုတ်လုပ်မှုအနေနဲ့ တစ်နှစ်ကို တန်ချိန် သန်း ၆ဝ ခန့်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၆ဝ ကျော်မှဈေးကွက်များအတွက် ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံ ကုန်သွယ်မှု ကန်ဒေါ်လာ ၁ဝဝ ဘီလီယံခန့်ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတကာပဲမျိုးစုံ ကုန်သွယ်မှု နဲ့ ထုတ်လုပ်မှု မဟာမိတ် (IPTIC ) ရုံးချုပ်ဟာ ဒူဘိုင်းနိုင်ငံမှာရှိပြီး နိုင်ငံတကာပဲမျိုးစုံ အသင်းများရဲ့ ထိပ်တန်း အဖွဲ့အစည်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။ ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှု၊ စားသုံးမှုပမာဏ ကြီးထွားနေတာကြောင့် ဈေးကွက်အလေးထားလာမှုဟာ အာရှနိုင်ငံတွေဆီကို ဦးတည်ရွေ့လျားနေပါတယ်။                ဒါကြောင့်လည်း စပိန်နိုင်ငံ ဘာစီလိုနာမှာ ၂ဝ၁၁ ခုနှစ် မေလ အစောပိုင်းက နှစ်စဉ်ကျင်းပတဲ့ ပဲညီလာခံမှာ ဒူဘိုင်း အခြေစိုက် စိုက်ပျိုးရေးကုန်စည် နိုင်ငံစုံရောင်းချရေး (DMCC )ရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိ Mr Hakan Bahceci ကို CICILS- IPTIC ရဲ့ ဥက္ကဌအဖြစ် တာဝန်ယူ ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဥက္ကဌအဖြစ် လွဲှပြောင်းယူပြီးတဲ့နောက်Hakan က Business Line နဲ့ အင်တာဗျူးမှာ ပြောကြားတာက ပဲမျိုးစုံစားသုံးမှု တိုးတက်နေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်း ပဲထုတ်လုပ် မှု တိုးတက်အောင်လည်း ဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပဲမျိုးစုံဟာ ကမ္ဘာပေါ်က လူဦးရေ ၆ ဘီလီယံခန့်အတွက် အရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာပါဝင်ပြီး နောက်နှစ်များမှာ စားသုံးမှု လူဦးရေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ စားသုံးမှုနဲ့ ထုတ်လုပ်မှု ညီမျှဖို့ ကြိုးစားသွားရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ပဲမျိုးစုံ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် ရိုးရာနည်းများနဲ့သာမက မျိုးဗီဇပြုပြင်ထားတဲ့ ပဲမျိုးစုံ ထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့်လည်း ဆောင်ရွက် သွားရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။                ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုတိုးမြှင့်ဖို့ရာ အမေရိကန်မြောက်ပိုင်း ၊ သြစတြေးလျတို့မှာ ဈေးနှုန်းရရှိမှုနည်းလို့ ပဲစိုက်ပျိုးမှု လျော့ရင် ရုရှား၊ ယူကရိန်း၊ ကာဇက်စတန်နဲ့ အာဖရိကတို့မှာ ထိုက်သင့်တဲ့ဈေးရတဲ့ ပဲစိုက်ဖို့ အားပေးရမှာပါလို့ ဆိုပါတယ်။ တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်တွေထုတ်ပြီး ပဲပိုမိုစားသုံးဖို့လည်း ဆောင်ရွက်သွားရမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ယမင်းရွှေစင်၊Source: Businessline 

ယခုအပတ် ပဲတီစိမ်း တင်ပို့မှု ပိုမို                 မေလ ၄ ရက်မှ ၁ဝ ရက်ထိ ကာလအတွင်း မူဆယ်နယ်စပ်မှ ကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒဿမ ၁၁၄ သန်း တန်ဖိုးရှိ ပဲတီစိမ်း ၁၉၅၂ တန်ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်ကထက် တန်ချိန် ၅ဝဝ ကျော် ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနှစ် ဧပြီလ အတွင်းမှာ ပဲတီစိမ်းတန်ချိန် ၃၉ဝဝ ကျော်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ၂ဝ၁ဝ ပြည့်နှစ် ဧပြီလမှာ တန်ချိန် ၁၃ဝဝဝ နီးပါး တင်ပို့နိုင်ခဲ့တဲ့ အတွက် ယခုနှစ်မှာ နယ်စပ်မှ ပဲတီစိမ်း တင်ပို့နိုင်မှု သိသိသာသာ လျော့နည်းသွားတာတွေ့ရပါတယ်။ မိမိဘက် ပဲတီစိမ်း မြေပြင်ပေါက်ဈေးမှာ တစ်တန်ကို ၁၅၉၄၅ ကျပ် လျော့နည်းခဲ့သော်လည်း တစ်ဖက်နိုင်ငံဈေးများ ပြောင်းလဲမှု မရှိဘူး လို့ သိရပါတယ်။ မိမိဖက်နဲ့ တစ်ဖက်နိုင်ငံ မြေပြင်ပေါက်ဈေးများကို နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်-                                          မိမိဘက်(ကျပ်/တန်)                       တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်)                    ယခု                 ယခင်        ပြောင်းလဲမှု   %        ယခု       ယခင်   ပြောင်းလဲမှု       %ပဲတီစိမ်း       ၈၅၆၉၇၅          ၈၇၂၉၂ဝ       ၁၅၉၄၅      ၂        ၁၁ဝ၅       ၁၁ဝ၅         -             -MIRT (DOBT)

ပဲတီစိမ်း သင်္ဘောတင်ပုံမှန်ရှိ               ပင်လယ်ရေကြောင်းက ပဲတီစိမ်းတင်ပို့မှု ယခုတစ်ပတ်မှာလည်း ပုံမှန်ရှိနေပါတယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က တန်ချိန် ၅၅ဝဝ တင်ပို့မှုရှိသလို ယခုတစ်ပတ်မှာလည်း တန် ၅ဝဝဝ တင်ပို့နိုင်တာတွေ့ရပါတယ်။ တင်ပို့တဲ့ နိုင်ငံတွေကတော့ စင်ကာပူ၊ နယူးဇီလန်၊ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နဲ့ ယူအေအီးတို့ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ ၂ဝ၁၁-၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း မေလ ၆ ရက်နေ့ထိ တင်ပို့မှုအနေနဲ့ ပဲတီစိမ်း တန်ချိန် ၂၈ဝဝဝ ကျော်ရှိပြီး ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ် ကာလတူက တန်ချိန် ၂၉ဝဝဝ ကျော်ရှိလို့ တင်ပို့မှုအနည်းငယ် လျော့ကျခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ လာမယ့် သီတင်းပတ်တွေမှာလည်း ပုံမှန်တင်ပို့နိုင်မယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ MIRT - MAPT

ပဲလွန်းဖြူ၊ နီ သင်္ဘောတင် တန် ၂ဝဝဝ နီးပါးရှိ                  အပတ်စဉ် သင်္ဘောတင်ပို့မှု ရှိနေတဲ့ ပဲလွန်းဖြူ၊ နီဟာ ယခု သီတင်းပတ် (မေလ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်) အတွင်းမှာလည်း တန်ချိန် ၂ဝဝဝ နီးပါး အထိ တင်ပို့မှု တိုးတက်လာခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ တင်ပို့တဲ့ နိုင်ငံတွေက တော့ စင်ကာပူ၊ ကိုရီးယား၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ရုရှားတို့ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ် မေလ ၆ ရက် အထိ ပဲလွန်းဖြူ တင်ပို့မှုအနေနဲ့ တန်ချိန် ၅ဝဝဝ ကျော်ရှိပြီး ယခင် ၂ဝ၁ဝ-၁၁ ဘဏ္ဍာနှစ် ကာလတူမှာ တန်ချိန် ၄၅ဝဝ ကျော် တင်ပို့မှုရှိခဲ့လို့ ယခုနှစ်မှာ ပိုတင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ လာမယ့် သီတင်းပတ်တွေမှာလည်း တင်ပို့မှု ဆက်လက်အားကောင်းနေဦးမယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က ခန့်မှန်းကြပါတယ်။                                                MIRT - MAPT