Background
ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက မြင့်တက်ခဲ့သည့် ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်း များသည် ယခုတစ်ပတ်တွင်မူ ငြိမ်သက်လျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှစုံစမ်း သိရှိရသည်။ ဈေးငြိမ်သက်နေမှုကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း အေ ရာင်းအဝယ်များ သွက်လက်လာခဲ့ကြောင်း အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေသူတစ်ဦးကပြောသည်။ "ဈေးအတက်အကျနည်းတဲ့အတွက် အရောင်းအဝယ်က တော်တော်လေးကို သွက်ပါတယ်။ အရောင်းအဝယ်သွက် လာပေမယ့် ဈေး ကတက်မသွားဘူး။ အရင် တုန်းကဆိုရင် အရောင်းအဝယ်သွက်လာပြီဆိုတာနဲ့ ဈေးကတက်သွားတတ်တာ။ အခုတော့ ဈေးကတစ်ပတ်လုံးမှာ တစ်ကျပ် နှစ်ကျပ်လောက်ပဲ တက်တဲ့အတွက် ဈေးငြိမ်တယ်လို့ပြောရမှာပါ"ဟု ဈေး ကွက်အတွင်းဝယ်ရောင်း လုပ်နေသူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇူလိုင် ၁၇ ရက်မှ ၂၃ ရက် သီတင်းပတ်အတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ ကန်ဒေါ်လာ ၅၅၉၀၃၂၈တန်ဖိုးရှိ ဒီဇယ် ၁၁၅ ဒသမ ၉၃၅တန်နဲ့ကန်ဒေါ်လာ ၁၃၂၈၁၀၇ တန်ဖိုးရှိ ဓာတ်ဆီ ၂၁ ဒသမ ၃၀၇တန်ကို တင် သွင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ် ပတ်မှာ အဆင့်မြင့်ဒီဇယ်၊ ၉၂ နဲ့ ၉၅ တို့ တင်သွင်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင် သီတင်းပတ် ဓာတ်ဆီအဝင်မှာ တန်ချိန် ၃၁၀ ကျော်ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ် တင် သွင်းမှုနဲ့ယှဉ်ရင် တန်ချိန် ၂၉၀ ေ ကျာ်တင်သွင်းမှုလျော့ခဲ့သလို ယခင်တစ်ပတ် ဒီဇယ်အဝင်မှာ တန်ချိန်၂၁၀ ကျော်ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်တင်သွင်းမှုနဲ့ယှဉ်ရင် တန်ချိန်၁၀၀ ကျော် တင်သွင်းမှုလျော့ခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ ဒီဇယ် ရော ဓာတ်ဆီပါ တင်သွင်းမှုလျော့ခဲ့တယ်လို့
ပြည်ကြက်သွန်နီ ဈေးကွက်သို့ ကျောက်ပန်းတောင်း၊ ရေနံချောင်း၊ ဆိပ်ဖြူ၊ တောင်တွင်း၊ ပခုက္ကူ စသည့် နယ်စုံမှ ယခင်တစ်ပတ်အတိုင်း ကြက် သွန်နီ ပုံမှန်ဝင်ရောက်နေပြီး ဇူလိုင် ဒုတိယပတ်မှစ၍ အဝင်ဆက်တိုက် များပြားနေတဲ့အတွက် ကြက်သွန်နီများ ပေါများနေမှုကြောင့် လက်လီရောင်းချ သူများမှ အပြိုင်အဆိုင် ဈေးလျော့ပြီး ရောင်းချလျက်ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ နယ်စုံမှ ကြက်သွန်နီများ ဝင်ရောက် လာတဲ့အတွက် အရည်အသွေးပေါ် မူတည်၍ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ် ရောင်းချ လျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။
ပြည်မန်ကျည်းမှည့် ပွဲရုံများတွင် (လက်ကျန် ဒါးလှီးမန်ကျည်းမှည့်) ဈေး အနည်းငယ် ကျလာတာ တွေ့ရပါ တယ်။ အရောင်းအဝယ်အေးပြီး လက်ကျန်များနေတာကြောင့် မန်ကျည်းမှည့် အသစ်များမပေါ်ခင် မန်ကျည်းမှည့် အဟောင်း အရောင်းအဝယ် သိပ်မတွင်ဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ဂွေးသီး၊ မန်ကျည်း သီးစိမ်း၊ ကင်ပွန်းချဉ်ရွက်၊ မျှစ်ချဉ်၊ ချဉ်ပေါင်ရွက် စတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက် (အချဉ်ဓာတ်ပါ) များ ဈေးကွက်အတွင်း ပေါများပြီး ဈေးနှုန်းများ ချိုသာတဲ့ အတွက် မန်ကျည်းမှည့် ရောင်းအားကျ ဆင်းနေပါတယ်။ နယ်တင်ပို့မှုမှာလည်း မရှိကြောင်း သိရပါတယ်။
ဇူလိုင် ၁၇ ရက်မှ ၂၃ရက် သီတင်း ပတ်အတွင်း မန်ကျည်း ၆၃ ဒသမ ၅ တန်ကို စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေ ကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ်။သီတင်းသုံးပတ် တင်ပို့မှုပျောက် ခဲ့တဲ့ မန်ကျည်းက ဒီတစ်ပတ်မြှ ပန်လည် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကာလတူ ဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၅ ဇူလိုင် ၁၇ ရက်မှ ၂၃ ရက် အတွင်းမှာလည်း မန်ကျည်းတင်ပို့မှုမှာ ၉၉တန်ကျော် ရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ် မန်ကျည်းတင်ပို့မှုမှ ကန် ဒေါ်လာ ၂၆၈၈၇ ဝင်ငွေရရှိခဲ့တယ်။
ဇူလိုင် ၁၇ ရက်မှ ၂၃ ရက်သီတင်းပတ်အတွင်း နနွင်း၁၁၈ တန်ကို စင်ကာပူ နိုင်ငံသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ် နနွင်းတန်ချိန် ၁၈၀ ကျော် တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပ တ် တင်ပို့မှုနဲ့ယှဉ်ရင် ၆၂ တန်ခန့် တင်ပို့မှုလျော့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကာလတူ ကာလဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁၇ ရက်မှ ၂၃ ရက် နနွင်းတင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၂၄၀ ကျော်ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီနှစ်မှာ နနွင်းတင်ပို့မှု လျော့နည်းခဲ့တယ် လို့ သိရပါ တယ်။ ဒီတစ်ပတ် နနွင်းတင်ပို့ မှုမှ ကန်ဒေါ်လာ ၉၁၄၅၀ ဝင်ငွေရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။
သီတာဝင်း
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ချင်းဈေးကွက်သို့ အောင်ပန်း၊ တောင်ကြီးဘက်မှ ချင်း (ဥမ)များ လှိုင်လှိုင်ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ ယခင်က ချင်း(ဥမ) တစ်ပိဿာကို ၆၀၀ ကျပ်မှ ၁၂၀၀ ကျပ်အထိရှိပြီး ယခုတစ်ပတ်မှာတော့ ချင်းအထွက်လှိုင်ပြီး ေ ဈးကျ လာတဲ့အတွက် ပြည်ဈေးကွက်မှာလည်း တစ်ပိဿာကို ၄၀၀ ကျပ်မှ ၈၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးကျလာပါတယ်။ ပစ္စည်းအရည်အသွေးကောင်းနေတဲ့အတွက် နယ်ဝယ်လက် များ အဝယ်လိုက်နေပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ပိဿာ ၃၀ ဝင် အိတ် ၃၀၀ခန့် အဝင် ရှိပြီး လက်လီ၊ လက်ကား ရောင်းဝယ်သူများနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တို့ကို တင်ပို့မှုအပါအဝင် ပိဿာချိန် ၅၀၀ခန့် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရ ပါတယ်။
မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ စစ်တွေနဲ့မောင်တောကုန်သွယ်ရေးစခန်း များမှ ဇူလိုင်တတိယပတ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆၈၄၈၅ တန်ဖိုးရှိ ချင်းစို ၄၅၃ တန်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ စခန်းအလိုက် တင်ပို့ခဲ့တာကတော့ စစ်တွေ မှရှစ်တန်နဲ့ မောင်တောမှ ၄၄၅ တန်ဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်က မောင်တောမှ ချင်းအပို့ မရှိဘဲ စစ်တွေမှ ၂၃ တန်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဇွန်လအတွင်း စစ်တွေမှ ချင်းစို ၅၁ တန် အထိတင်ပို့ခဲ့ပြီး မောင်တောမှ ဇွန်လတွင် ချင်းတင်ပို့ မှုမရှိခဲ့ပါ။
မော်မော်အောင်
အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ ချင်း(ဥမ) တွေ အဝင်လှိုင်လာပါတယ်။ ချင်းတက် တွေက လက်ကျန်နည်းနေပေမယ့် နယ်အစုံက ဝင်နေတဲ့ ချင်း(ဥမ)တွေကြောင့်သာ ဈေးကွက်မှာ လှိုင်နေတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ လက်ကြီး သမားတွေဖြစ်တဲ့ တပ်ကုန်း၊ စစ်တွေ၊ ပြည်၊ မုံရွာ စတဲ့မြို့တွေကလည်း အဝယ်ရှိနေသလို ဈေးပတ် သမားတွေကလည်း အဝယ်ရှိနေတာကြောင့် တစ်ပတ်အတွင်း ချင်းပိဿာချိန် ပေါင်း နှစ်သိန်းခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့လ ည်း သိရပါတယ်။ ဟိုပုံးဈေး ကွက်ကိုဝင်တဲ့ ချင်း(ဥမ)ကတော့ ဒေသတွင်းစားသုံးဖို့အတွက်သာ ဝယ်ယူနေပါ တယ်။ မိုးကလည်းကောင်းနေလို့ အရောင်းအဝယ်ကလည်း အေးနေတယ်လို့ သိရ ပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ် (တောင် ပိုင်း)ကထွက်တဲ့ ချင်းတွေကတော့ အောင်ပန်းဈေ
မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပသို့ ပို့ကုန်တင်ပို့ရာတွင် လယ်ယာထွက်ကုန်အပြင် ရေထွက်ကုန်များလည်း အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါတယ်။ ပြည်ပသို့တင်ပို့ခဲ့တဲ့ ရေထွက်ပစ္စည်းများကို စစ်ဆေးကာ စားသုံးရန်သင့်လျော်ပြီး ကျန်းမာရေးနှင့် ညီ ညွတ်သော အစားအစာဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုထောက်ခံချက်ရရှိမှသာ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနက ဇူလိုင် ၂၆ ရက်စွဲပါ ညွှန်ကြား ချက်အမှတ် (၃/၂၀၁၆) နဲ့ ထုတ်ပြန် ထားပါ တယ်။ "တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ အီးယူ (ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများ) က ကျန်းမာရေးထောက်ခံချက် တောင်းတော့ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးကို လာလျှောက်ရင် စစ်ဆေးပြီးထုတ်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ တချို့နိုင်ငံတွေက မတောင်းတော့ ဒီ