Background
ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျေးလက်ပြည်သူတွေအတွက် အသေးစားကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ရင်း လူမှု စီးပွားဘ၀ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေဖို့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ဆက်စပ်ရာ၀ န်ကြီး ဌာန များနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီး နိုင်ငံတော်ရဲ့ စီးပွားရေးဦးတည်ချက်
ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ခေတ်မီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်ကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လာစေ ရန်ရည်ရွယ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင်မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့သည်လည်းအရေးကြီးသည့်ဒေသ ကြီးတစ်ခုအနေဖြင့်ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့ ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးနင့်ဆင်းရဲမှုလျှော့ချရေးအတွက်နိုင်င်ငံတော်မှ
သတ္တလောကမှာရှိတဲ့သက်ရှိသတ္တဝါများအနက်လူဆိုတဲ့သတ္တဝါအမျိုးအစားဟာအသိဉာဏ်ပညာအရှိဆုံး အုပ်စု ဖြစ် ကြပါတယ်။ ဒီအသိဉာဏ်တွေကို အစွမ်းကုန်အမြဲတမ်း အသုံးချနေပြီး သူတို့လူပင်ပန်း စိတ်ပင်ပန်းဖြစ် ရင် လည်း နည်းမျိုးစုံနဲ့ အပန်းဖြေတတ်ကြပါတယ်။ အဲဒီလို
သတိပေး တပ်လှန့်သံများ
ကမ္ဘာပေါ်တွင် နေထိုင်ပြီးကမ္ဘာမြေထုအခြေခံ၍ ဖြစ်ပေါ်နေသော သဘာ၀၀န်းကျင်ကို မှီခိုနေရသည့်လူသား များ အနေဖြင့်ပုံမှန်မဟုတ်သောရာသီဥတုအပြောင်းအလဲများကြောင့်သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၊အခက်အခဲများရင်ဆိုင်နေ ရသည်မှာ ထူးခြားဆန်းကျယ်သောအခြေအနေများ မဟုတ်ပေ။သို့သော်လူတို့၏ပယောဂ ကြောင့်ဖြစ်ပေါ် လာသော စီးပွားရေး မပြေလည်မှု အကျပ်အတည်းများနှင့် ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှု
ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအချင်းချင်း စီးပွားရေးပေါင်းစည်းမှုကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုမှ စတင်ခဲ့ပြီး၊ အကျယ်ပြန့် ဆုံးနှင့် အများဆုံးဖြစ်သည့်အတွက်လည်း တရားမျှတသောကုန်သွယ်မှုဖြစ်ပေါ်စေရေး၊ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေး အဖွဲ့ (WTO) မှ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများချမှတ်ကာ နိုင်ငံတိုင်း လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နေပေ သည်။သို့သော် လက်တွေ့ ဘဝတွင် နိုင်ငံများ၏သဘာဝတည်ရှိမှုအနေအထားများအရ ကုန်းနှင့်ပင်လယ်ထိစပ်နေသည့်
၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်မှ ၂၁ ရက်အတွင်းမှာ ဌာနဆိုင်ရာကိစ္စ တစ်ခုနဲ့ ယောနယ်တစ်ခွင် ပြဲပြဲစင် အောင် ခရီး သွားဖြစ်ပါတယ်။ တောင် ယောနယ်၊ ဆာ၊ ကျောက်ထု၊အလယ် ယောထီးလင်း၊ မြောက်ယောဂန့်ဂေါ မြို့တို့မှ တစ် ဆင့် ဒေသအခေါ် အောက် ပြည်၊ ပိုင်ကန်ရွာ၊ မွေ့လယ်ရွာ၊ နှမ်းခါး ရွာတွေအထိ ဆန့်ခဲ့ပါတယ်။ ပုံတောင် တောင်ကိုေ ကျာ်၊ပုံညာတောင်ပေါ်ဖြတ် သွားတဲ့ခရီးလမ်း၊ဒီရက်ပိုင်းကာလလေး တစ်ခုမှာ ဒီခရီးလမ်း ဆက်တိုက်သွားဖို့ ဆိုတာ ဟိုတုံး က စိတ်မပြောနဲ့ စလယ် တောင် စဉ်းစားမရခဲ့တာပါ။ တစ်ခေတ် တစ်ခါစနစ်တစ်ခုမှာတုံးက မိမိတို့ဌာန ရဲ့ဝယ်ယူရေးေ တွ ရှိတုံးက သွားခဲ့လာခဲ့ ရတာဟာ ခြေလျင်တစ်လှည့်၊ ကုန်း ကြောင်း တစ်ဖုံ။
ဘီအိုင်တီ ယခုလဇူလိုင် ၂၈ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ ဆန်းမစ်ပါစ့်ဗျူးဟိုတယ်၌ နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံအကြား ချုပ်ဆိုကြသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စာချုပ် များနှင့် မြန်မာ နိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကော်မရှင်၏ အခန်း ကဏ္ဍနှင့်သက်ဆိုင်သောအလုပ်ရုံ ဆွေး နွေးပွဲ တစ်ခုပြု လုပ် မည် ဟုသိရှိရချိန် တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစာချုပ်များနှင့် အရင်း အနှီးမဲ့နေသောဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ ဆက် စပ် ပတ်သက်မှု အခြေ အနေများကို ပိုမို စိတ်ဝင်စားမှု ရှိလာခဲ့သည်။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အိမ်ရှင်နိုင်ငံနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုပြု လုပ် မည့်နိုင်ငံကြားချုပ်ဆိုမည့် ထိုစာချုပ်ကိုအင်္ဂလိပ်ဘာသာ အားဖြင့် Bilateral Investment Treaty ဟုခေါ်ပြီး အတို ကောက်အားဖြငBIT ဟုလည်းလူသိ များသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစာချုပ်ဖြစ်ပြီး ရ င်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုပြုလုပ်မည့် နိုင်ငံနှင့် ရင်း နှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုလုပ်ခြင်းကို လက်ခံမည့် နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံအကြား လိုက်နာရမည့် စည်းမျဉ်းတည်ဆောက်လျက်နှစ်ဘက် သဘောတူမှုရယူခြင်းဖြစ်သည်။
မေးခွန်းများနှင့်အဖြေများ
သဘာဝသယံဇာတဆိုသည့်အရာမှာ ရှေးယခင်ကာလ များကလူတို့ အထူးဂရုမပြုမိသော ၊လျစ်လျူရှုခဲ့သောအရာ များ ဖြစ်ခဲ့သည်။သိပ္ပံ၊စက်မှုနှင့်အိုင်တီနည်းပညာများ အရှိန်အဟုန် ဖြင့် ကြောက်ခမန်းလိလိတိုးတက်လာသော ယခုအချိန် အခါတွင်မူ သဘာဝသယံဇာတသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး မှုအတွက် အဓိကကျသောအခြေခံ အင်အားစုများ အဖြစ်အသွင်ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ဖွံ့ဖြိုးပြီးများအတွက်သာမကဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက်ပါစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်
ကျင့်သုံးရခြင်းအကြောင်းရင်း အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအတော်များများသည် ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ယှဉ်ပြိုင်မှုဥပဒေ (Competition law) ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ကြသည်။ ယှဉ်ပြိုင်မှုဥပဒေကို လက်ဝါးကြီးအုပ် လုပ်ငန်းများအား တိုက်ဖျက်သည့်ဥပဒေ (Anti-monopoly or Anti-trust law) ဟူ၍လည်း ခေါ်ဆိုသည်။ အာဆီယံ နိုင်ငံတိုင်းသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုဥပဒေပေါ်လစီ (Competition policy and law) ကို စတင်ကျင့်သုံးရမည် ဖြစ်သည်။
စနေ၊ တနင်္ဂနွေရုံးပိတ်ရက်မှာ သူငယ်ချင်းတစ်ဦး ဖိတ် ခေါ်ထားလို့ ပခုက္ကူနဲ့ ၁၇ မိုင်အကွာ ရေစကြိုမြို့နယ် ထဲမှာ ရှိတဲ့ ပခန်း ကြီးကျေးရွာ (ယခင်ပခန်းကြီးမြို့ဟောင်း) ဘက်ကို ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။သူငယ်ချင်းနဲ့တွေ့တော့ ငယ်စဉ် ကျောင် နေတုန်း က တွေ့ကြုံခဲ့ ရတာတွေကို စားမြုံ့ပြန်ရင်းထန်းတောကို ရောက်သွားကြပါတယ်။ အညာထန်းတောဆိုတာက ယာခရိုး၊ စည်း ခရိုးမှာ ရှေးလူကြီးသူမတွေ တန်းစီပြီး စိုက်ထားခဲ့ ကြတာပါ