Background
ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှ ၈ ရက်နေ့ထိကာလအတွင်းမှာ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၂၉ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပြောင်း တန်ချိန် ၈၂၂ တန်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ ၈၂၂ တန်အနက် စင်ကာပူနိုင်ငံ သို့ ၇၂ တန်တင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပြီး ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ တန် ၇၅၀ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ယခင် အပတ်က ၅၇၆ တန်သာ တင်ပု့ိခဲ့တဲ့အတွက် ယခုအပတ်မှာ ၂၄၆ တန် ပိုမိုတင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခုအပတ်ပြောင်း FOBပေါက်ဈေးမှာ တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၂၇၀-၂၈၀ ဖြစ်ပါတယ်။MIRT (DOBT)
ခရစ္စမတ်ရာသီအတွင်းဝယ်လိုအားမြင့်တက်တာကြောင့် ပြည် တွင်း ရောင်းချမှုတိုးမြှင့်ဖို့ တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယ ကြက်သွန်နီများ ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက်မှုစတင်လာပြီလို့သိရပါတယ်။ ဟင်းသီးဟင်း ရွက်တင်သွင်း သူများနဲ့ တင်ပို့သူများအသင်း(VIEUA) မှလွန်ခဲ့တဲ့ ၂ လကျော်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ကြက်သွန်နီပြတ်လပ်မှုကို ယခုတင်သွင်းခြင်း က အကူအညီ ဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီဇင်ဘာလဟာ ပုံမှန် အားဖြင့် ပိတ်ရက်များ ကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအတွင်း ကြက်သွန်နီ စားသုံးမှု မြင့်တက်လေ့ရှိပါတယ်။
ယင်းလအတွင်း ဖိလစ်ပိုင်ပြည်သူများဟာ ကြက်သွန်နီပျမ်းမျှ တန်ချိန် ၇၀၀၀-၈၀၀၀ ခန့်စားသုံးပါတယ်။ တင်သွင်းမှုက ရက် ၂၀ လောက်သာကောင်းမယ်။ စားသုံးသူတွေက အစောပိုင်းရိတ်သိမ်း တဲ့ ကြက်သွန်ဝင် လာမယ့်အချိန်ထိ စောင့်ပြီး ဝယ်ယူတာကြောင့်လို့ VIEUA ဥက္ကဌ Leah Cruz မှပြောကြားပါ တယ်။တင်သွင်းမှုကို အပင်ထုတ်လုပ်မှုဗျူရိုက (ဏြူ) အောက်တိုဘာလမှာ အတည်ပြုခဲ့ တာဖြစ်ပါတယ်။BPL မှကြက်သွန်ပြတ်လပ်တဲ့တန်ချိန်၁၂၄၀၀ ခန့် ရဲ့ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဖြစ်တဲ့တရုတ်နဲ့ အိန္ဒိယကြက်သွန်နီ တန်ချိန် ၈၅၀၀ တင်သွင်းဖို့ ခွင့်ပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ကြက်သွန်ပြတ်လပ်မှု ကျန်တဲ့ပမာဏကိုတော့ ပြည်တွင်းထွက် ရှားလော့ကြက်သွန်နီနဲ့ ဖြည့်ဆည်းရ လိမ့်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ပြည်ပက တင်သွင်းလာတဲ့ ကြက်သွန်ဝင်ရောက်လာတဲ့အတွက် ဈေးက တစ်ကီ လိုပီဆို ၁၃၀ (ကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ၁၇ )မှ ပီဆို ၅၀-၆၀ (ကန်ဒေါ် လာ၁ဒသမ ၂၂- ၁ ဒသမ ၄၆) ကိုကျဆင်း ခဲ့ပါတယ်။ ကြက်သွန်နီ အဖြူကတစ်ကီလို ပီဆို ၃၅-၄၅(ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၈၅ - ၁ ဒသမ ၀၉)ရှိပြီး၊ရှားလော့ကြက်သွန်ကပီဆို ၃၀-၅၀(ကန် ဒေါ်လာ သုညဒသမ ၇၃ - ၁ဒသမ ၂၂) ဈေးရှိတယ်လို့ freshpalza သတင်း အရသိရပါတယ်။ ယမင်းခင်
ပြည်ပဝယ်လိုအား အလားအလာအရ အိန္ဒိယနနွင်း ကြိုပွိုင့်ဈေးက အများဆုံးခွင့်ပြုနိုင်တဲ့ကန့်သတ်ချက်ရဲ့ ၄ ရာ ခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်လာခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက် ငင်းဈေးမှာတော့ ဆက်ပြီး ကျဆင်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ နနွင်းဈေးက နေ့စဉ်ဆိုသလို အကျဘက်ဆင်းနေလို့ တောင် သူတွေရော ကုန်သည်များပါ နားမလည်နိုင် ဖြစ်ကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ နနွင်းပြည်ပတင်ပို့သူတွေက အော်ဒါအချို့လက်ခံ ရရှိထားပြီး၊ ၎င်းင်းတို့အော်ဒါတွေ ဖြည့်ဆည်းဖို့ လက်ကျန် အကန့်အသတ် ဝယ်ယူနေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လှောင်လက်တွေကတော့ သိုလှောင်ဖို့အတွက် စတင်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။
ကုန်သည်တွေပြောကြားတာကတော့ ယခုလကုန်ထိ ပြည်တွင်းမှာယူမှုတွေရရှိလိမ့်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ နောက်ထပ် အမှာတွေကတော့ မတ်လမှသာရရှိမှာ ဖြစ်လို့ ၎င်းတို့အနေနဲ့ လက်ကျန်အကန့်အသတ်သာ ဝယ်ယူနေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ရောင်းချမှုနည်းပြီး၊ ပြည်တွင်းနဲ့ပြည်ပ ဝယ်လိုအား တိုးတက် လာဖွယ်ရှိခြင်းဟာ နနွင်းကြိုပွိုင့် ဈေး ထပ်မံ မြင့်တက်လာ နိုင်တယ်လို့ Religare Commodities မှဆိုပါတယ်။ ဒါ့အပြင်နနွင်း စိုက်ပျိုးတဲ့ပြည်နယ်တွေမှာအထူးသဖြင့် ကာနာ တာကာပြည်နယ်ရဲ့ ရာသီအပေါ် စိုးရိမ်မှု တွေရှိခြင်းကလည်း ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ဖို့ အကူအညီ ဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ ကုန်သည် များက ဆိုပါတယ်။ နနွင်းအသစ်ထွက်ရှိမှုက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထွက်ရှိတဲ့ အိတ် ၈၀-၉၀ သိန်းထက်လျော့ပြီး၊ အိတ် ၅၀-၆၀ သိန်း ဝန်းကျင်သာရှိ ပေမဲ့ သိုလှောင်လက်ကျန်တွေ ရရှိနိုင်မှုများတာကြောင့် လာ မယ့်နှစ်မှာ ရောင်းချမှု များလိမ့်မယ်လို့ လည်း တချို့ကခန့်မှန်း ကြပါတယ်။တောင်သူတွေက နနွင်းသစ်ဝင်ရောက်လာ တော့ မှာ ဖြစ်လို့ ၎င်း တို့လက်ကျန်နနွင်း ဟောင်းအများစုကို ရောင်း ထုတ်လိုကြတယ်လို့သိရပါတယ်။ လာမယ့်လမှာ နနွင်းသစ် ဝင်ရောက် လာတော့မှာဖြစ်လို့ ဈေးနှုန်းထပ်မံကျဆင်း နိုင်တယ်လို့ ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းကြ ပါတယ်။ အီရော့ နနွင်း ဈေးကွက်အသင်းဝင်းမှာ နနွင်းလက် ချောင်းတစ်တန် ရူပီး ၃၈၉၀၀-၅၄၈၉၀ (ကန်ဒေါ်လာ ၇၁၆-၁၀၁၀) ရှိပြီး၊ နနွင်းဥဈေးက ရူပီး ၃၇၉၉၀-၅၀၉၉၀ (ကန် ဒေါ်လာ ၆၉၉-၉၃၉) ရှိကြောင်း business line သတင်း အရ သိရပါတယ်။ ယမင်းခင်
ဒီတစ်လမှာ ရှမ်းနနွင်းက အနည်းငယ်တော့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီဘက်နှစ်တွေမှာတော့ ပြည်ပတင်ပို့မှုမရှိဘဲ၊ ပြည်တွင်းသုံးအတွက် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်ရယ်၊ ခြင်ဆေးခွေပြုလုပ်ဖို့ရယ်၊ ပရဆေးဖော်ဖို့ရယ်အတွက်သာ ဝယ်ယူမှုရှိတာ ကြောင့် အနည်းအကျဉ်းလောက်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေ ပါတယ်။ လက်ကျန်နနွင်းတွေကလည်း အတော်များများ ကျန်နေ သေးတာကြောင့် ဒီနှစ်နနွင်းကိုလည်း ဖော်ချင်မှ ဖော်တော့မယ်လို့လည်း နနွင်းစိုက်တောင်သူတွေထံက သိရပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်မှ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၄၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၂၈ တန်ခန့်နဲ့ မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ရှိ မြဝတီစခန်းမှ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၁၀၅ သန်းဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၅၉ တန်ကျော်ကို ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်တာကာလအတွင်းတင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ယခင်အပတ်က မြဝတီစခန်းမှသာ ၅ တန်သာတင်ပို့ခဲ့တာမို့ ယခုအပတ်မှာ နနွင်းတက် ၈၅ တန်နီးပါး ပိုမိုခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ MIRT (DOBT)
ဒီဇင်ဘာပထမပတ်ဖြစ်တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်မှ ၈ ရက်နေ့တာကာလအတွင်း နနွင်း ၆၄ ဒသမ ၅ တန်ကို ပင်လယ် ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မန်ကျည်းတင်ပို့မှုက မလေးရှားနိုင်ငံကို ၁၅ တန်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ၄၉ ဒသမ ၅ တန်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ် နနွင်းတင်ပို့မှုက တန်ချိန်တစ်ရာ့ နှစ်ဆယ်ကျော်ရှိခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ နနွင်းတင်ပို့မှုက တန်ချိန်ခြောက်ဆယ်ကျော် လျော့နည်းပြီး တင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ FOB ဈေးက တစ်တန်ကို ပျမ်းမျှ ကန်ဒေါ်လာ ခြောက်ရာကျော်ရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ MIRT (DOT)
ကြက်သွန်နီဆိုတာ မြန်မာစားဖိုဆောင်သာမက ကမ္ဘာ့စားဖို ဆောင်ထိ ခြေဆန့်တတ်တဲ့ သီးနှံမျိုး။ အရောင်ကလဲ ရဲတယ်၊ ရသာ ကလဲ ကဲတယ်။ လျှာကိုသာမက ကျန်းမာရေးအတွက် အပြည့်အ၀ အထောက်အပံ့ပေးတဲ့ သီးနှံမျိုး။ မွှန်တယ်၊ စပ်တယ်၊ ကြည်တယ်၊ သန့်တယ်။ ရသာနဲ့သွေးသား ကွဲပြားတဲ့အကျိုးကိုပြုတတ်တယ်။ ရံဖန် ရံခါ ဈေးသက်သာတယ်၊ ရံဖန်ရံခါဈေးကြီးတယ်။ စိုက်သူရှုံးရင် သုံးသူ ပြုံးတယ်။ စိုက်သူပြုံးရင် သုံးသူမဲ့တယ်။
သုံးသူမဲ့အောင် စိုက်သူက ဖန်တီးခြင်းမဟုတ်သလို၊ စိုက်သူမဲ့ အောင်လည်းသုံးသူက ဖန်တီးခြင်းမဟုတ်ဘူးဖူးလို့ သုံးသပ်မိတယ်။ မတောက်တစ်ခေါက်အတွေးနဲ့ ဆွေးနွေးရရင်အဓိကဖန်တီးရှင် က ဈေးကွက်။ စိုက်ပျိုးမှုအထွက်နဲ့ စားသုံးမှုအသုံး၊ တစ်ရာသီစာချိန်ခွင်နဲ့ ဆုံးဖြတ်တဲ့အခါ စားသုံးအားက သာပြီး ပစ္စည်းနည်းရင် ဈေးတက် မယ်။ ပစ္စည်းလက်ကျန်ကသာပြီး စားသုံးမှုကလျော့ရင် ဈေးကျမယ်။ ပြောကြတယ် စိုက်သူကလူနည်းစု၊ စားသုံးသူကလူများစု၊ ဘယ် သူ့မျက်နှာကြည့်မလဲတဲ့။ ကြားဖူးတဲ့သတင်းတစ်ခုရှိတယ်။ လာမယ့် အနာဂတ်မှာ လကမ္ဘာကို သွားချင်ရင် လူတစ်ဦးကို ဒေါ်လာသန်း ၁၀၀ ခန့်နဲ့ ပို့ဆောင်ပေးမယ်တဲ့။ ထုတ်လုပ်သူ အမြတ်ရရှိရေးပေါ့။ ဒေါ်လာသန်း ၁၀၀ ကို ကျုပ်တို့အိပ်မက်တောင် မမက်သင့်ပေမယ့်၊ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်ကျသင့်တဲ့ပေါက်ဈေးကိုများတယ်လို့များ ကျုပ်တို့ ဝေဖန်ရဲသလား။ သမာသမတ်ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရဟာ မြန်မာ့ဈေးကွက်ရဲ့အသက် ပါ။ အကောင်းမြင်ဝါဒဟာ ဗုဒ္ဓရဲ့အသက်ပါ။ ကိုယ်ချင်းစာတရားဟာ သတ္တဝါတို့ရဲ့ အသက်ပါလို့ ထင်မြင်မိပါတယ်။ တောင်သူတွေရဲ့ ကိုယ်စား၊ ပြောရဲတာကတော့ တောင်သူဟာ ဈေးကွက်ကို ဘယ် တော့မှ ချုပ်ကိုင်ခြင်းမရှိဘူး ဆိုတာပါပဲ။ သဘာဝနဲ့ဈေးကွက်က ဆုံးဖြတ်တဲ့နှုန်းကိုသာ ရယူနိုင်ခွင့် ရှိသူလို့ထင်မြင်ရပါတယ်။ ဒီရာသီဒီအချိန်မှာ အရင်နှစ်တွေက စိုက်ပျိုးမှုအရှုံးကြောင့် ကျ ဆင်းသွားတဲ့ စိုက်ဧကနဲ့ အထွက်အရ အလိုပြနေပြီ။ ဝယ်လိုအား လည်း ကောင်းနေတယ်။ ဈေးကွက်မှာ တက်ဈေးဖြစ်နေတယ်။ မုံရွာ နယ်ရဲ့ ကြက်သွန်နီ ခရေစီလို့ပြောရမယ့် မြေနဲက ကြက်သွန် တောင် သူ တွေပြီးခဲ့တဲ့မိုးရာသီအဆုံးမှာ စိုက်ခဲ့ကြတဲ့ မိုးကြက်သွန်တွေ ပေါ် ပြီ၊ အသစ်ပေါက်ဈေးက တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ် - ၁၂၀၀ ကျပ် စိုက်ပျိုးစရိတ်က တစ်ဧက ၈ သိန်းခန့် အထွက်က တစ်ဧက ၂၅၀၀ ကနေ ၃၅၀၀ ပိဿာ ပျမ်းမျှတစ်ဧကကျပ်သိန်း ၃၀ ဝင်မယ်။ အကျိုး အမြတ်က ကျပ်သိန်း ၂၀ ကျော်ပစ္စုပ္ပန်ကြက်သွန်ဈေးကွက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခံစားရတဲ့ အခြေအနေက အရင့်အရင်ကြက်သွန် တောင်သူ တွေရဲ့ အရှုံးရာသီကိုတော့ စာမဖွဲ့တော့ပါ။ တောင်သူတွေ က အတိတ်ကို အတိတ်မှာ ထားခဲ့ကြတယ်။ " စွန့်လွတ်သူသာ အောင်မြင်ရာ"ဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်လို "နာ တစ်ခါသာတစ်လှည့်" မငြီးစတမ်းစားသုံး သူတွေထံ အရောက်ကမ်းဖို့ မမျှော်မှန်းနိုင်တဲ့ ဈေးကွက်ကို လျစ်လျူရှု ကုန်ကျမှုကို အရင်းတည်၊ ရာသီကိုအံတု ပေးဆပ်မှု အဖုံဖုံနဲ့ မုံရွာနယ် မြေနဲအပါအဝင် မြန်မာ ပြည် ယာအစုစုက ကြက်သွန်နီ တောင်သူတို့ရဲ့ အောင်ပွဲကို စိတ်ရဲရဲ ပေးဝေခံစားရင် ဂုဏ်ပြုစားသုံးကြပါ ခင်ဗျာ.....လို့။ထွန်းလှိုင် - မုံရွာ
မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ စစ်တွေစခန်းမှ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်ထိကာလအတွင်းမှာ တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၀၁ သန်း ကျော်တန်ဖိုးရှိ မန်ကျည်းစေ့ ၂၄ တန်ကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မန်ကျည်းစေ့ကို ဆောက် လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ဘိလပ်မြေနဲ့ရောပြီး အသုံးပြုတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်အပတ်ကတင်ပို့မှုမရှိခဲ့ဘဲ ယခုအပတ်မှပြန်လည်တင်ပို့လာတာဖြစ်ပါတယ်။MIRT (DOBT)
ချင်းအသစ်က အခုချိန်မှာ အဝင်လှိုင်နေပါတယ်။ တစ်ရက်ကို ပိဿာချိန် သောင်းချီအဝင်ရှိနေပါတယ်။ အဝင်ရှိသလောက်လည်း ပြန်ရောင်းနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဥမတွေကတော့ ကုန်သလောက်ဖြစ်နေပါပြီ။ ချင်းထိုးသမားတွေနဲ့ နေကြာစေ့ဖိုတွေကလည်း ချင်းတက်ကို ပိုပြီးဝယ်ယူလာကြတယ်လို့လည်း သိရ ပါတယ်။ ဟိုပုံးချင်းက အဝင်မရှိသေးတာကြောင့် အောင်ပန်းချင်းကိုသာ ဝယ် လက်တွေကအဓိကထားပြီး ဝယ်ယူနေကြ တယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။ ပင်းတယ၊ ဟဲဟိုး၊ တီကျစ်၊ ကလောစတဲ့ ဒေသတစ်ဝိုက်ကပါဝင်လာတာကြောင့် အောင်ပန်း ဈေးကွက်မှာ ချင်းကိုပြည်တွင်းသုံး၊ ဒေသသုံးအတွက် လက်လီ၊ လက်ကားရောင်း ဝယ်ဖောက်ကားတဲ့ ဈေးကွက်ကြီးဖြစ်ပါတယ်။
ပြည်ဈေးကွက် ချင်းဈေးမှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ဈေးငြိမ်နေပြီး၊ ယခင်အပတ် ကအတိုင်းတစ်ပိဿာ ကိုအနိမ့်ဆုံး ၄၅၀ ကျပ်မှအမြင့်ဆုံး ၆၀၀ ကျပ်ထိရှိပြီး၊ ပုံမှန် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိနေပါတယ်။ ယခုအချိန်ဟာ အောင်ပန်း ချင်းများ အရင့်ဆုံးအချိန် ဖြစ်ပြီး၊ သိုလှောင်အထားခံတဲ့အတွက် ပြည်ဈေးကွက်ရှိ ချင်းရောင်းဝယ် သူများ အနေနဲ့ ပိုမို မှာယူခြင်းများကြောင့် အဝင်လည်းများလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ယခင် က တစ်ပတ်ကို ပိဿာ ၃၀ ဝင်အိတ် ၂၀၀ ခန့် အထိသာဝင်ပြီး၊ ယခုတစ်ပတ် အိတ် ၃၀၀ ထိ အဝင်ရှိလာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပြည်ဈေးကွက်ကို မိတ္ထီလာချင်း များ ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းမှာ ဝင်ရောက်မယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ဝင်းဝင်းခိုင် - ပြည်