Background
အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိပဲစင်းငုံစိုက်ပျိုးတဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာ မိုးပုံမှန်ရရှိမှုကြောင့် ယခုနှစ် ပဲစင်းငုံအထွက်နှုန်းဟာ ယခင်နှစ်ကထက် ကောင်းမွန်လိမ့်မယ်လိ့ု ကာနာတာကာ ပြည်နယ်ရှိ Bangalore မြို့စားနပ်ရိက္ခာသီးနှံနဲ့ ပဲမျိုးစုံ လက်ကားရောင်းဝယ်ရေး အသင်း ဥက္ကဋ္ဌ Ramesh Chandra Lahoti က ပြောကြားတယ်။
ဒီဇင်ဘာလဆန်းမှစပြီး၊ ပြည်ပဲဈေးကွက်အတွင်းမှာ ပဲကြီးဈေးနှုန်းများ ဈေးမြင့်လာခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ပဲကြီးသီးနှံမှာ ဈေးကွက်အတွင်း ပဲလက်ကျန် နည်းလာသလို ပဲအဝင်လည်းမရှိဘဲ ဒေသတွင်းခွဲစက်သမားများ ပုံမှန်အဝယ်ရှိတာ ကြောင့် တစ်ရက်အိတ် ၂၀၀ ကျော်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် အတွင်း ပဲကြီး(ရွှေကျွန်း)မှာ ယခင်အပတ်ကအတိုင်း ဈေးအမြင့်နဲ့ ဈေးငြိမ်နေသော် လည်း ပဲကြီး(ကမ်းနား)ကတော့ ယခုတစ်ပတ်မှာ ဈေးပိုရတဲ့အတွက် တစ်တင်း ၃၁၅၀၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပဲကြီးရွှေကျွန်း ကတော့ တစ်တင်း ၃၂၀၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးငြိမ်လျက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ခင်ဆွေဝင်း-ပြည်
ပြည်ကုလားပဲဈေးမှာ ယခုတစ်ပတ်တွင် တစ်တင်း ၁၈၅၀၀ ကျပ်ဖြင့် ယခင် အပတ်အတိုင်း ဈေးငြိမ် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပဲခူးတိုင်းအနောက်ခြမ်း အတွင်းကုလားပဲစိုက်ဧကမှာ ၃၂၃၃၉ ဧကစိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်နှစ် ကုလားပဲပေါ်စမှာ တစ်တင်း ၁၅၀၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးဖွင့်ခဲ့တဲ့အတွက် ယခုနှစ်ပေါ်စမှာ ယခင်နှစ်ကထက် ဈေးပိုရနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။ ဒေသတွင်း ခွဲစက်သမား များအနေနဲ့ တစ်ခါတစ်ရံ သာ အရောင်းအဝယ်ရှိကြောင်းသိရပြီး၊ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်တဲ့ရက်များမှာ အိတ် ၁၀၀-၁၅၀ ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သလို မျိုးပဲအနေနဲ့က တော့ တစ်ရက်အိတ်အနည်းငယ်ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။လွင်လွင်ဆန်း-ပြည်
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်မှ ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်အတွင်းကန်ဒေါ်လာသုည ဒသမ ၁၈၀ သန်းဖိုးရှိ ပဲတီစိမ်းလုံးပြည့် ၂၁၃ တန် နီးပါးကိုတင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်ထက် ၁၁၅ တန် ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရ ပါတယ်။ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၇၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲတီစိမ်းလုံးခြမ်း ၆၇ တန်ခွဲကို လည်းတင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ဖက်မြေပြင်ပေါက်ဈေးများကိုနှိုင်းယှဉ်ကြည့်တဲ့ အခါ တစ်ဖက်နိုင်ငံဈေးက မပြောင်းလဲဘဲ မိမိဘက်ဈေးမှာ ယခင်အပတ်ထက်ဈေး မြင့်နေတာ တွေ့ရပါတယ် -
မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်) ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ၆၉၄၈၅၄ ၆၉၃၄၄၆ ၁၄၀၈ ၀ .၂ ၈၃၁ ၈၃၁ - -MIRT (DOBT)
ယခု ဒီဇင်ဘာ ဒုတိယပတ်အတွင်း ပြည်ဈေးကွက်မှာ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ကုလားပဲ၊ ပဲစင်းငုံသီးနှံများမှာ ဈေး အပြောင်း အလဲသိပ်မဖြစ်ဘဲ ပဲကြီး(ကမ်းနား)ကတော့ ဈေးဆက်မြင့် လာခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ မတ်ပဲစိုက်ရာသီ ဖြစ်သော်လည်း ပဲမျိုးဝယ်ယူမှုနည်းခဲ့ပြီး၊ မျိုးပဲတစ်တင်းကို ၁၅၀၀၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သလို လက်ကား ဈေးနှုန်းကတော့ တစ် တင်း ၁၃၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ရန်ကုန်ဝယ်လက် နေ့စဉ်အဝယ်ရှိခဲ့တဲ့ အတွက် တစ်ရက်အိတ် ၄၀၀ - ၅၀၀ ခန့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် ဒီဇင်ဘာဒုတိယပတ် ပဲဈေးကွက်မှာ လက်ကျန်နည်းလာတဲ့ပဲဟောင်းတွေ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့ သလို ပဲတီစိမ်း အကြီးအသေး ပဲသစ်တွေလည်း အရောင်း အဝယ်သွက်ခဲ့တယ်လို့ ဈေးကွက်ကဆိုပါတယ်။ ကုလားပဲ ဈေးကွက်အနေနဲ့ ကုန်သည်လက်ဝယ် ပဲလက်ကျန်လျော့ လာ ပေမဲ့ ဒေသတွင်း လုပ်ငန်းသုံးသမားတွေ ထိန်းဝယ်ခဲ့ကြလို့ ဒီရက်ပတ်မှာ ကျဈေးအသီးသီးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ V2 ကု လားပဲဟာ တစ်တင်း ၁၅၃၀၀ ကျပ်၊ ၁၅၅၀၀ ကျပ်ဈေးမှာ တန့်နေပြီး၊ တစ်ရက်အိတ် ၃၀၀ ခန့်သာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ထိုင်ဝမ်ကုလားပဲတစ်တင်း ၁၇၀၀၀ ကျပ်၊ ၁၈၃၀၀ ကျပ်ကြားဈေးအေးသလို 929 ကတော့ တစ် တင်း ၁၆၈၀၀ ကျပ်၊ ၁၇၀၀၀ ကျပ်ဈေးမှာ အသီးသီးအေး နေခဲ့ပြီး အရောင်းအဝယ်အနေနဲ့ ၂ မျိုးပေါင်း တစ်ရက်အိတ် ၅၀၀ ခန့် ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ကုန်သည် ရပ်ကွက်ကဆိုပါတယ်။
အိန္ဒိယရဲ့ ကုလားပဲစိုက်ပျိုးတဲ့ ရာဂျက်စသန်၊ မဒ္ဒရာ ပရာဒေ့ရှ်နဲ့ ဂူဂျာရတ်တို့မှာ ဆောင်းစိုက်ဧရိယာ တိုးနေပြီး၊ အထွက်ပိုမိုမယ့် မျှော်လင့်ချက်တွေအပြင် ပြည်ပကတင်သွင်း မှုလည်း မြင့်တက်နေတာကြောင့် ကုလားပဲဈေးဆက်ပြီး ကျ ဆင်းနေပါတယ်။ နယူးဒေလီလက်ငင်းဈေးကွက်မှာ ကုလားပဲ ဈေးက ရူပီး ၂၁၀ (ကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၈၅)ကျပြီး၊ တစ် တန်ကို ရူပီး ၄၁၇၉၀(ကန်ဒေါ်လာ ၇၆၆)ဈေးရှိနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်မှာ ပဲအထွက် လျော့ကျခဲ့တာကြောင့် ယခုနှစ် ကုလားပဲတင်သွင်းမှုက ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် ပိုမိုဖွယ်ရှိနေ ပါတယ်။
ယခုတစ်ပတ် ပြည်တွင်းပဲဈေးကွက်အတွင်း ပြည်ပ အဝယ် လိုက်လာလို့ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်းဈေး အနည်းငယ်ပြန်မာလာကြောင်း သိရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ ပါကစ္စတန် ဝယ်လက်များလည်း အဝယ်လိုက်လာခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နယ်စပ်မှ တစ် ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံကို တင်ပို့မှုသွက် နေတာကြောင့် ပဲအားလုံးထဲမှာ ပဲတီစိမ်းဈေးကပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီသတင်းပတ် နောက် ဆုံးရက်မှာတော့ ပဲစင်းငုံကိုလည်း အဝယ်တချို့ ရှိလာတယ်လို့ ကုန်သည်တစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။
အိန္ဒိယပဲထွက်ရာ ဂျယ်နာ၊ လတ္တာစတဲ့ ဈေးကွက်တွေ ကို ပဲစင်းငုံအသစ်များ စတင်ဝင်ရောက် နေပြီဖြစ်ပြီး ဒီဇင် ဘာလ နောက်ဆုံးပတ်မှာတော့ အပြည့်အ၀ ဝင်ရောက်လာ ဖွယ်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးနှုန်းအနေနဲ့ ဝယ်လိုအား နည်းနေပြီး ရောင်းချမှု အလုံအလောက်ရှိတာကြောင့် ပဲစင်း ငုံဈေးက အားပျော့နေပါတယ်။ အိန္ဒိယ အစိုးရ စာရင်းတွေ အရ ၁၁ နှစ်မြောက် စီမံကိန်းကာလအတွင်း နိုင်ငံရဲ့ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှပဲဝယ်လိုအားက တန်ချိန် ၁၈ ဒသမ ၃၁ သန်းခန့်ရှိပြီး၊ ပျမ်းမျှ ထုတ်လုပ်မှုက တန်ချိန် ၁၅ ဒသမ ၈၉ သန်းသာရှိလို့ လိုအပ်ချက် ကွာဟမှုက ၁၃ ဒသမ ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း နှစ်စဉ်ပဲတန်ချိန် ၂ ဒသမ ၄ သန်းခန့် တင်သွင်းနေရပါတယ်။
လက်ရှိရာသီအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကြံရိတ်သိမ်းမှု တိုး တက်လျက်ရှိပြီး၊ လက်ရှိအချိန်ထိ သကြားတန်ချိန် တစ်သိန်း ဝန်းကျင်ထုတ်လုပ်ထားပြီး ဖြစ်တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ငင်းဈေးကွက်မှာတော့ စားသုံးသူတွေ အနေနဲ့ ရောင်းချ မှု များပြီး၊ ဈေးလျော့ကျတဲ့အချိန်ကို စောင့်နေတဲ့အတွက် အရောင်းအဝယ် အေးနေတယ်လို့ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်မှာ ကုန် သည်များကဆိုပါတယ်။ ဘရာဇီးပြီးရင် သကြားတင်ပို့မှုမှာ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအများဆုံးဖြစ်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ ဟာ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်အထိ ကြံတန်ချိန် ၁ ဒသမ ၉၄ သန်းဝန်းကျင်ကြိတ် ခွဲပြီးဖြစ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁-၁၂ ရာသီ ကာလတူကြိတ်ခွဲမှု တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၆၃ သန်းထက် ပိုမိုကြိတ်ခွဲပြီးသွားပြီ လို့ လည်း ကုန်သည်များက ဆိုပါတယ်။