Background
ကရင်ပြည်နယ်၊ ဘားအံမြို့ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ပြည်နယ် ဦးစီးမှူးရုံးတွင် နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်က မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့်စက်မှု လက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး ဦးအောင် ကြ ည်စိုး၊ မြန်မာနိုင်ငံ သစ်သီးဝလံ၊ ပန်းမန်နှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်တင်ပို့ ရောင်းချသူများအသင်း အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်သူနှင့် ကရင် ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှု လက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းဥက္ကဋ္ဌ နှင့် အမှုဆောင်များသည် ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း သစ်သီးဝလံနှင့် ပန်းမန် ကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။ တွေ့ဆုံပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်င
တောင်ကြီးမြို့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ လုံးဆိုင်ရာပဲပုပ်ကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ပတ် သက်သူများ၏ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲကို နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်က ကမ္ဘောဇကုန် သွယ်မှုဗဟိုဌာန၊ အစည်းအဝေးခန်းမ တွင်ကျင်းပခဲ့ပါသည်။ အလုပ်ရုံေ ဆွး နွေးပွဲကို မြန်မာကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင် ရေးအဖွဲ့ကမ္ဘောဇ ကုန်သွယ်မှု ဗဟိုဌာန USAIDနဲ့ WIN Rock တို့က ဦးဆောင် ကျင်းပခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲသို့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန မြန်မာကုန် သွယ်မှုမြှင့်တင်ရေးအဖွဲ့၊ စားသုံးသူရေး ရာ ဦးစီးဌာနတို့အပြင် မိတ်ဖက်ဌာန အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် ကျေးလက် ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်၊ အသေးစား စက်မှုလက်မှု၊ သမဝါယမဦးစီးဌာန၊ ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်မ
ဒေဝေါကြီးကို ကြောက်လန့်ခြင်း
နိုဝင်ဘာလနောက်ဆုံးပတ်ရဲ့ မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်ဈေး ကွက်တွင် ပဲဈေးကွက်မှာ ဝယ်လိုအားကောင်းတဲ့ ဒေသသုံးပဲ များဖြစ်ကြတဲ့ ပဲကြီး၊ ပဲပုပ်စေ့၊ ပဲနီလုံးကြားများ ဈေးတက်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒေသတွင်း လက်လီအသုံး များသည့် ပဲနီလုံး ကြားမှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၄၇၅၀၀ အမြင့်ဆုံးဈေးပေါက်ခဲ့ပြီး တစ်ရက်အိတ် ၁၅၀ခန့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပဲပုပ်စေ့မှာလည်း တစ်တင်းလျှင်ကျပ် ၄၃၇၀၀ထိဈေးရရှိခဲ့ပြီး တစ်ရက်အိတ် ၁၅၀ခန့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ကုန်သည်ရပ်ကွက်မှသိရှိရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၄၀၀၀ ၊ 929 တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၀၀၀၀နှင့်ထိုင်ဝမ် တစ် တင်းလျှင် ကျပ် ၃၀၅၀၀ ဖြင့် ဈ
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဟင်းသီးဟင်းရွက် ကုန်စိမ်းဒိုင်များတွင် ခရမ်းချဉ်သီးသေတ္တာများ လှိုင်လှိုင်ဝင်ရောက်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ကြက်သွန်နီဈေးမြင့်တက်နေချိန်တွင် ပြည်ဈေးကြီးဒိုင်များ၌ ခရမ်းချဉ်သီးဈေးကောင်းရလျ က်ရှိနေပါ တယ်။ ယခုတစ်ပတ်တွင် ပြည်ဒေသတွင်းမှ ခရမ်းချဉ်သီးများ ရော နယ်မှခရမ်းချဉ်သီးများပါဝင်ရောက်လာတာကြောင့် ဈေးနှုန်းကျဆင်းလာတာဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က ခရမ်းချဉ်သီးတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၈၀၀- ၂၀၀၀ ထိရှိခဲ့ကာ ယခုတစ်ပတ်မှာတော့ ခရမ်းချဉ်သီးတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၈၀၀ သာရှိကြောင်းသိရှိရပါတယ်။ ဒေသတွင်း လက်လီဈေးကွက်များတွင်တော့ တစ်ပိဿာ ကျပ် ၁၂၀၀ နဲ့ရောင်းချလျက်ရှိပါတယ်။ ဒေသ တွင်းသီးက တော့ ရွှေတောင်၊ ကျီးသဲ
နိုဝင်ဘာလကုန်ပတ် ပြည်ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်သို့ ပဲသစ်အချို့ဝင်ရောက် လျက်ရှိရာ တစ်ရက်လျှင်အိတ် ၇၀ ကျော် ၁၀၀ နီးပါးအထိ ဘိုကိတ်ပဲသစ် အဝင်များလာခဲ့ပါတယ်။ ပန်းတောင်းနှင့်ပြည်အနီးတစ်ဝိုက်မှ ဝင်ရောက်ခြင်း ဖြစ်ပြီး လက်လီဝယ်ယူမှုပိုများနေခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ ပဲဈေးမှာတစ်တင်း ကျပ် ၃၈၅၀၀ ဖြင့် ဈေးပိုရလာသလို အရောင်းအဝယ်လည်း ပိုများလာခဲ့တယ် လို့သိရပါတယ်။ယခင်နှစ်ကပဲသစ်ပေါ်ချိန်အဖွင့်ဈေးမှာတစ်တင်းကျပ် ၂၄၅၀၀ ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့အတွက် ယခုနှစ်မှာတော့ ပဲသစ်ပေါ်စအချိန်ထဲ က ဈေးကောင်းရလာနေပြီဖြစ်လို့ ပြည်ပဝယ်လက်ပဲများထက်ပင်ဈေးပိုရလျက် ရှိကြောင်းသိရှိရပါတယ်။
ပြည်ပဲဈေးကွက်အတွင်း အခြားပဲများပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေသော်လည်း ပဲစင်းငုံသီးနှံကတော့ အရောင်း အဝယ်အေးနေခဲ့ကာ ပဲလက်ကျန်များရှိပေမယ့် ဈေးနှုန်းများကျဆင်းလျက်ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ထုတ်ရောင်းချမှု မရှိတဲ့အတွက် တစ်ခါတစ်ရံမှသာ အိတ် ၁၀၀ မှ ၂၀၀ အထိ ရောင်းချခဲ့ကြရတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ တချို့လှောင်လက်များကလည်း ပဲလှောင်ချိန်ကဝယ်ဈေးမှာ တစ်တင်းကျပ်နှစ်သောင်းကျော်ပေးခဲ့ရသော်လည်း ယခုအချိန်မှာ ပဲေ ဈးမှာကျပ်တစ်သောင်း နှင့်နှစ်သောင်းအောက်လျော့နည်းကျဆင်းနေတဲ့အတွက် လှောင်လက်သမားများအနေဖြင့် အရှုံးပေါ်နေသလို ပဲထွက်ပေါ်လာချိန်မှာ ပဲဈေးနှုန်းကျပ်တစ်သောင်းအထက်ရရှိလျှင်တော့ ပဲစိုက်တောင်သူများ အတွက် အရှုံးမပေါ်နိုင်ဘူ
ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်က မြင့်တက်ခဲ့သည့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးများသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် အနည်းငယ် ပြန်လည်ကျဆင်းလာခဲ့ကြောင်း ပြည် တွင်းရွှေဈေး ကွက်အတွင်းမှ သိရသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများမြင့်တက်လာေ သာ်လည်း ပြည်တွင်း ငွေလဲနှုန်းများ ငြိမ်သက်နေသဖြင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးများသည် အနည်းငယ်ပြန်လည် ကျဆင်းလာခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ် အတွင်းက ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး ကွက်တွင် အရောင်းအဝယ် အများအပြားဖြစ်ခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများမြင့်တက်ခဲ့ကာ ယခုတစ်ပတ်အထိ မြင့်တက်နေဆဲပင်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။" ဒီတစ်ပတ်မှာ ပြည်တွင်းရွှေဈေးက နည်းနည်းပြန်ကျလာတယ်။ ကမ္ဘာ့ရွှေ ဈေးက အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃၀၀ နားကို ကပ်
နိုဝင်ဘာတတိယပတ် ပြည်ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်မှာ ဆောင်းပဲသီးနှံအချို့ မျိုးပဲ များဆက်လက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ ဆောင်းပဲသီးနှံဖြစ်သော မတ်ပဲ သီးနှံအစား အချို့ဒေသများတွင် ကုလားပဲသီးနှံအစားထိုး စိုက်ပျိုးလာတဲ့အတွက် မျိုးပဲသီးနံှအား ပန်းတောင်းနှင့်ရန်ကုန်-ပြည်ရထားလမ်းတစ်လျှောက် မြို့နယ်အချို့ မှလာရောက်ဝယ်ယူကြကာ အိတ် ၄၀ ကျော် ၅၀ ထိ ဝယ်ယူကြတယ်လို့ သိရပါ တယ်။ မျိုးပဲဈေးမှာတစ်တင်းကျပ် ၄၅၀၀၀ဖြစ်ပြီး ပဲခွဲစက်များမှ ဝယ်ယူသည့် ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်းကျပ် ၃၉၀၀၀ရှိကာ ယခင်တစ်ပတ်ကဈေးနှုန်းထက် လျော့ နည်းသွားခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။
ခင်ဆွေဝင်း
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်ဈေးကွက် နိုဝင်ဘာလ ဒုတိယပတ်ပဲ ဈေးကွက်မှာ ပဲမျိုးစုံဆက်လက်ဈေးအေးနေပေမယ့် မြေပဲလုံး ဆန်ကတော့ ဆက်လက်ဈေးမာနေတာ တွေ့ရပါတယ်။ မြေပဲ အရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ ဈေး အနည်းငယ် ကွာခြားပြီး တောင်နယ်လို့ခေါ်တဲ့ မြင်းမူဘက်ကလာတဲ့မြေပဲကတော့အရည်အသွေး ကောင်း မွန်ပြီး အခြားဒေသထွက်မြေပဲတွေ ထက်ဈေးပိုရခဲ့ကာ တစ်ပိဿာကျပ် ၃၀၀ နီးပါးထိ ကွာခြားမှု ရှိတယ်လို့ ကုန်သည်ရပ်ကွက်မှသိရှိရပါတယ်။ယခုတစ်ပတ်မှာ မြေပဲလုံးဆန်နီတစ်ပိဿာလျှင် အဟောင်းကျပ် ၂၂၀၀နှင့် အသစ်ကျပ် ၂၃၀၀၊ လုံးဆန်ဖြူ ကတော့ တစ်ပိဿာအဟောင်း ကျပ် ၂၂၅၀ နှင့် အသစ် ကျပ် ၂၅၅၀အထိ ဈေးမာလာခဲ့ပြီး ဒေသတွင်းလုပ်ငန်းသုံးဝယ် လက်နှင့် မန်းဝယ်လက်ရှ