Background
မအူပင်မြို့နယ်တွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မိုးစပါးရာသီ စိုက် ဧက ၁၄၁၂၉၃ စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ပဲခူးစုကျေးရွာ၊ လက်ပံချောင်း ကျေးရွာ၊ တရော်ဒေါင့်ကျေးရွာ၊ ကမာချိန်ကျေးရွာများတွင် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသော ရက်(၉၀)မိုးဆင်းသုခ စပါးများကို ဇူလိုင်လ ဒုတိယပတ်တွင် စတင်ရိတ်သိမ်းလျက်ရှိရာ သြဂုတ် လ ၁၂ ရက်ထိ မိုးစပါးဧက ၁၅၀၀-၂၀၀၀ ခန့် ရိတ်သိမ်းပြီး ကြောင်း တောင်သူဦးမြင့်ဝေ၊ ဦးဝတုတ်၊ ဦးမျိုး၊ ဦးမြင့်စိုးတို့ထံမှ သိရသည်။ စပါးအထွက်နှုန်းမှာ တစ်ဧ ကလျှင် အစို ၅၅-၆၀ တင်း နှင့် ၆၀-၆၅ တင်း ဝန်းကျင်ရှိပြီး တောင်သူရောင်းဈေးမှာပေါင် ၁၀၀ ၊ တင်း ၁၀၀ ကိုကျပ် ၄၆၀၀၀၀ ဈေးနှုန်းဖြစ်ပြီး မြို့ပေါ် အရောက် သယ်ယူစရိတ်ပါ ကျပ် ၄၈၀၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှ
လူ့အဖြစ်ကို လွန်စွာရခဲလှပေသည်။ လူ့ပြည်က အပ်တစ်စင်းနှင့် နတ်ပြည်က အပ်တစ်စင်း ထိပ်တိုက်ဆုံဖို့ရာ လွယ်ချင်လွယ်လိမ့်မည်။ ပင်လယ်ထဲမှ လိပ်ကန်းတစ်ကောင်သည် နှစ်တစ်ထောင် ကြာမှ ရေပေါ်သို့ တစ်ခါ တက်၍ အသက်ရှူချိန် တွင် ရေပေါ်၌ ပေါလောမျောနေသော ထမ်းပိုးရှိ အပေါက်၌ စွတ်မိခြင်းသည် လွယ်ကောင်း လွယ် လိမ့်မည်။ လူ့အဖြစ်ကိုရရန်မူ လွန်စွာ ခဲယဉ်းပေ သည်ဟုဆိုကြသည်။ လူ့အဖြစ်ကို လွန်စွာ ရခဲ ကြောင်း ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ ယနေ့သည် ခေတ်မီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့် အမျှလုံခြုံ စိတ်ချရမှု မရှိသော အစားအသောက်များ၊ အသုံးအဆောင် များ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများကြောင့် ရခဲလှသော လူ့ဘဝကို များစွာ အန္တရာယ်ပေးလျက် ရှိနေပါ သည်။ စာ
အာဆီယံဒေသတွင်းရှိ မဲခေါင်ဒေသ (Greater Mekong Sub-Region,GMS)ကြီးတွင် ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ မြန်မာ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ဗီယက်နမ်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံရှိ ယူနန်ဒေသနှင့် ဂေါင်ဇီဇူယန်း ဒေသတို့ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထား ပါသည်။ ဤဒေသကြီးသည် လက်ရှိကမ္ဘာပေါ်တွင် အလျင်မြန်ဆုံး တိုးတက်နေသည့် ဒေသတစ်ခုအဖြစ်လည်းကောင်း၊ သယံဇာတအပေါများဆုံး ဒေသအဖြစ်လည်းကောင်း တစ်ကမ္ဘာလုံးက အသိအမှတ်ပြုအာရုံစိုက်ခံရသည့် ဒေသတစ်ခု ဖြစ်လာပါသည်။ ယင်းသို့လျင်မြန်စွာတိုး တက်လာသည့် မဲခေါင်ဒေသကြီးတွင် စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးကဏ္ဍများ လျင်မြန်စွာ တိုးတက်စေရေးနှင့် ဒေသကြီးအတွင်း ပညာရေးကဏ္ဍတိုးတက်စေရေးအတွက် ဝိုင်းဝန်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်လ
ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်းများသည် အတက်အကျ အနည်း ငယ်ဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရှိရ သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ်အတွင်းကလည်း ငွေလဲနှုန်း များသည် အတက် အကျအနည်းငယ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်အေးခဲ့သည်။ သို့သော် ယခုတစ်ပတ် ဈေးစ ဖွင့်ရက်ဖြစ်သည့် သြဂုတ် ၇ ရက်တွင် အနိမ့်ဈေးဖြင့် ဈေးဖွင့်ခဲ့သော်လည်း သြဂုတ် ၈ ရက်တွင် နှစ်ကျပ်ခန့်မြင့်တက်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းရက်များတွင်မူ ဈေးပြန် လည်ကျဆင်းခဲ့ကာ ယခင်တစ်ပတ်ကဈေးအတိုင်း ရှိခဲ့သည်။
ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးမြင့်တက်လာမှုကြောင့် ပြည်တွင်း ရွှေဈေးများ စံချိန်တင် မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရှိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် တစ်ပတ်အတွင်းက ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများ ငြိမ်သက်ခဲ့သဖြင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးများလည်း ငြိမ်သက်ခဲ့သည်။ သို့သော်ယခုတစ်ပတ်တွင်မူ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးသည် အမြင့်ဆုံးဈေးအဖြစ် တစ်အောင်စလျှင် ၁၂၈၅ အမေရိကန် ဒေါ်လာအထိ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ "ဒီတစ်ပတ်ရွှေဈေး ကတော့ စံချိန်တင်လောက်တယ်။ သြင်္ကန်မတိုင်ခင်နဲ့ သြင်္ကန်အပြီးတုန်းက ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ဈေးလောက်ကို ရောက်လာတယ်။ ဒီထက်ထပ်တက်မယ်ဆိုရင်ဈေးက စံချိန်တင်အမြင့်ဆုံးဈေးကို ရောက်သွားနိုင်တယ်။ အခုဈေးက နှစ် ဆန်းတစ်ရက်နေ့
ဇူလိုင် ၃၀ ရက်မှ သြဂုတ်လ ၅ ရက်အထိ သီတင်းပတ်အတွင်း နနွင်း ၂၈၃ ဒသမ ၉၉၅ တန်ကို ပင်လယ်ရေ ကြောင်း ကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ်။ ဒီတစ်ပတ် အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၉၀၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ ၈၄ တန်၊ သီရိ လင်္ကာနိုင်ငံသို့တန်ချိန်၂၀နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံ သို့၈၉ ဒသမ ၉၉၅ တန်တင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်က နနွင်းတစ်တန်သာ တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာ ကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ နနွင်းတန်ချိန် ၂၈၀ကျော် တင်ပို့မှုပိုခဲ့တယ်လို့ သိရပါ တယ်။ နနွင်းတင်ပို့မှုမှ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၉၉၇၅၆ ဝင်ငွေရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်နှစ်က နနွင်းတစ်တန်ကိုပျမ်းမျှအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၅၀- ၇၇၀ ဝန်းကျင်ရ
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဈေးကွက်တွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လျက်ရှိနေသဖြင့် အရောင်းအဝယ်များ သိသိသာသာအေးနေကြောင်း သိရပါတယ်။ အရောင်းအဝယ်အေးနေတာကြောင့် ပြည်ပွဲရုံများတွင် ယခုတစ်ပတ် လက်ကားဈေးတစ်ပိဿာလျှင် ပျမ်းမျှကျပ် ၁၀၀ ခန့် ဈေးကျသွားခဲ့ပါတယ်။ လက်ကားဈေး အနည်းငယ်ကျပေမယ့် လက်လီဝယ်ရောင်းသမားများမှ ယခင်ဈေးအမြင့်နှင့် ဝယ်ယူထားသည့် ပစ္စည်းလက်ကျန်များရှိနေသည့်အတွက် လက်လီဈေးမှာ ကျဆင်းမှုမရှိဘဲ ယခင်တစ်ပတ်ကအတိုင်း ဈေးအမြင့်ဖြင့် လက်လီဈေးများတွင် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ ဝင်ရောက်မှုအနေဖြင့်လည်း အရောင်းအဝယ်မကောင်းသည့်အတွက် ပုံမှန်ထက်အဝင်နည်းေ နတာ တွေ့ရပါတယ်။ အရောင်းအဝယ် သိသာစွာ အေးနေသည့်အတွက် ဈ
သြဂုတ်လဒုတိယပတ်တွင် မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်မှာ ပြည်ပဝယ်လိုအားနည်းသွားပေမယ့် ပြည်တွင်း သုံးဝယ်လိုအားမြင့်နေဆဲမို့ ဈေးဆက်လက်မာခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် ကုလားပဲဖြူလုံးကြီး တ စ်တင်းလျှင် ကျပ် ၄၂၅၀၀၊ ထိုင်ဝမ်တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၄၀၀၀၀၊ ၉၂၉ တစ် တင်းလျှင်ကျပ်၄၀၅၀၀အထိ ဈေးအသီးအသီးမာနေပြီးဒေသတွင်းနှင့် မန်းဝယ်လက်အဆွဲရှိတာကြောင့် တစ်ရက်အိတ် ၈၀၀မှ၇၀၀ကြား အရောင်းအ ဝယ်ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ ငုံနီတစ်တင်းလျှင် အမြင့်ဆုံးဈေး ၁၇၇၀၀ကျပ်ဝန်းကျင်ရှိပြီး ကျဈေးဖြင့် ဈေးအေးနေကာ တစ်ရက်အိတ် ၈၀၀-၁၀၀၀-၂၀၀၀ ဖြင့် ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲအရောင်း အဝယ်မငြိမ်ဖြစ်နေတယ် လို့ ကုန်သည်ရပ်ကွက်ကဆိုပါတယ်
ပြည်ဈေးကွက်တွင် မိုးမြေပဲသစ်များ ထွက်ပေါ်နေပြီ ဖြစ်သော်လည်း တစ်နေ့လျှင် အိတ် ၂၀၀ ခန့်သာ ဝင်ရောက်မှုရှိသဖြင့် အဝင်နည်းသေးတာ တွေ့ရပါတယ်။ ရွှေတောင်၊ ပေါင်းတည်၊ ဇီးကုန်းနဲ့ ပေါက်ခေါင်းဘက်မှ ဝင်ေ ရာက်မှုရှိပေမယ့် အနည်း ငယ်သာ ဝင်ရောက်နေလို့ ဈေးမငြိမ်ဘဲ အတက်အကျရှိနေပါတယ်။ ဝယ်လိုအားရှိရင်ရှိသလို ဈေးမြင့်ပြီး ဝယ်လိုအားနည်းရင် နည်းသလို ဈေးကျလာတာတွေ့ရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် မြေပဲဆန်ဈေးမှာ ဆီဆန်(အဖြူ) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၁၀၀ ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ကထက် ကျပ်၁၀၀ ဈေးပိုလာပြီး ဆီဆန်(အနီ) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၀၀၀ နဲ့ ယခင်တစ်ပတ်ကအတိုင်း ဈေးငြိမ်နေပါတယ်။ လုံးဆန်(အဖြူ) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၄၅၀ ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ကထက် ကျပ်
ယခုတစ်ပတ် ရန်ကုန်ဆန်ဈေးကွက်မှာ ဆန်ချောအရောင်းအဝယ်အေးနေပြီး ဆန်ကြမ်းသာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေကြောင်းသိရပါတယ်။ ဆန်ချောဖြစ်တဲ့ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းဆန်ထိပ်စတစ်အိတ် ကျပ် ၃၅၀၀၀၊ လတ်စတစ် အိ တ်ကျပ် ၃၃၀၀၀၊ ပုသိမ်၊ မြောင်းမြပေါ်ဆန်းဆန်တစ်အိတ် ကျပ်၃၆၅၀၀၊ လတ်စတစ်အိတ် ကျပ် ၃၄၀၀၀၊ နယ်စုံကျိုက်လတ် ပေါ်ဆန်းဆန် ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၃၂၀၀၀၊ လတ်စတစ်အိတ် ကျပ် ၃၁၀၀၀၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်တစ် အိတ်ကျပ် ၄၈၀၀၀မှ ၄၉၀၀၀နဲ့ ဈေးငြိမ်နေပြီး အရောင်းအဝယ်လည်း ငြိမ်နေကြောင်းသိရပါတယ်။ ဆန်ကြမ်းဧည့်မထနဲ့ အိတ်စပို့၂၅ မှတ်တစ်အိတ်ကို ကျပ်၃၀၀ ခန့်ဈေးတက်ပါတယ်။ ဧည့်မထဆန်ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၂၀၆၀၀ နဲ့ လတ်စတစ်အိတ် ကျပ် ၁၈၃၀၀၊အိတ်စပို့ ၂၅ မှတ် တစ်အိ