Background
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ အောင်ပန်းကုန်စည်ဒိုင်ဈေးကွက်မှာ ဇန်နဝါရီလ ဒုတိယပတ်အတွင်း ပဲစင်းငုံအဖြူလုံးကြီးတစ်ပိဿာ ၆၀၀ ကျပ်၊ ပဲစင်းငုံ အနီ တစ်ပိဿာ ၇၅၀ ကျပ်နဲ့ဈေးအေးသွား ခဲ့ပေမယ့် နေ့စဉ်ပဲစင်းငုံအိတ် ၈၀ မှ ၁၀၀ ဝန်းကျင်ပုံမှန်ဝင်ရောက်မှုရှိနေပါတယ်။ ဇန်နဝါရီ ပထမပတ်က ပဲစင်းငုံအဖြူလုံးကြီး တစ်ပိဿာ ၇၅၀ ကျပ်နဲ့ အနီတစ်ပိဿာကို ၈၀၀ ကျပ်ဈေးရှိခဲ့တာကြောင့် အဖြူ တစ်ပိဿာကို ၁၅၀ ကျပ်နဲ့ အနီတစ်ပိဿာကို ၅၀ ကျပ်အထိ ဈေးလျော့နည်း သွားခဲ့ပေမယ့်လည်း အရောင်းအဝယ်ကတော့ ပုံမှန်ဖြစ်နေပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်းမှာ ၂၀၁၂-၁၃ ခုနှစ်၊ ပဲစင်းငုံစိုက်ဧက ၆၀၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး၊ တန်ချိန် ၂၄၀၀၀ ခန့် ထွက်ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပေမယ့် ပဲစင်းငုံစိုက်တောင်သူအချို့နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများအရ အအေးလွန်ကဲခြင်းနဲ့ ပိုးမွှားအန္တရာယ် ကျရောက် ပျက်စီးခြင်းများကြောင့် ခန့်မှန်းထားတာထက် အထွက်နှုန်းလျော့ နည်းနိုင်ကြောင်း သိရပါတယ်။ မင်းအောင် - တောင်ကြီး
မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မတ်ပဲကို အမရပူရမြို့နယ်၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်၊ မတ္တရာမြို့နယ်၊ စဉ့်ကူးမြို့ နယ်၊ သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်၊ တကောင်းမြို့နယ်(ခွဲ)၊ မြင်းခြံမြို့နယ်၊ ငါန်းဇွန်မြို့နယ်၊ ရမည်သင်းမြို့ နယ်နဲ့ ပျော်ဘွယ် မြို့နယ်များမှာ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘဏ္ဍာနှစ်မှာ ဧက ၉၀၀၀ ကျော်စိုက်ပျိုးပြီး၊ တစ်ဧကပျမ်းမျှအ ထွက်နှုန်း ၁၁ ဒသမ ၈၆ တင်းထွက်ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ အဲဒီလိုထွက်ရှိတဲ့အတွက် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှာ ယခင်နှစ်က တန် ၃၅၀၀ ကျော်ထွက်ပြီး၊ အများဆုံး စိုက်ပျိုးတဲ့ ခရိုင်ကပြင်ဦးလွင်ခရိုင်ဖြစ်ပြီး၊ အများဆုံးစိုက်ပျိုးတဲ့ မြို့နယ်က စဉ့်ကူးမြို့နယ် ဖြစ်ပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် ဖေဖော်ဝါရီ ဒုတိယပတ် ပဲဈေးကွက်မှာ ပဲသစ်တွေ ဈေးကွက်ထဲဝင်လာခဲ့ပေမယ့် Export ဝယ်လက် မရှိခဲ့လို့ အငြိမ်ဈေးနဲ့သာ ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ် လို့သိရပါတယ်။ ကုလားပဲမျိုးစုံဈေး ကွက်အနေနဲ့ ယခုအပတ် ထဲမှာ ပဲသစ်တွေ တစ်ရက်အိတ် ၁၅၀၀ ခန့် ဝင်လာခဲ့ပေမယ့် ပဲဟောင်းဈေးနဲ့သာ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ယခု တစ်ပတ်အတွင်း V2 တစ်တင်း ၁၆၃၀၀ ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ် တစ်တင်း ၁၆၇၀၀ ကျပ်နဲ့ 929 တစ်တင်း ၁၅၈၀၀ ကျပ်ဈေး အသီးသီးအမြင့်ဆုံး ပေါက်ခဲ့ကာ Export ဝယ်လက် မရှိဘဲ ဒေသလုပ်ငန်းသုံးသမားနဲ့ လှောင်လက်ဝယ်ယူမှုသာရှိခဲ့တယ် လို့ ကုန်သည်ရပ်ကွက်က ဆိုပါတယ်။
ပဲလွန်းဖြူကို နိုင်ငံများစွာမှာ စား သုံးမှုရှိပြီး၊ ကြိုက်နှစ်သက်မှုလည်း ရှိပါ တယ်။ နှစ်စဉ် မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင် မှာ ပဲလွန်းဖြူတန်ချိန် ၁၅၀၀၀ ကျော် အရောင်းအဝယ်ရှိပါတယ်။ ဟုမ္မလင်း၊ မုံရွာ၊ကလေးဝ၊ ဗန်းမော်၊ ကသာ၊ ရွှေဘို စတဲ့ ဒေသများမှ ဝင်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှာ ပဲလွန်းဖြူ တစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ ကျပ်၊ (တစ်တန် ၆၁၂၃၉၀)ကျပ်မှ ၁၁၁၇ ကျပ်(တစ်တန် ၆၈၄၀၄၀)ကျပ်နဲ့ နေ့စဉ် (၆၀ ပိဿာ ဝင်အိတ်) ၃၀၀ အိတ်မှ ၅၀၀ အိတ် (တန် ၃၀ ခန့်မှ တန် ၅၀ ခန့်)အရောင်း အဝယ် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခုလ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ လယ်မှာ ပဲလွန်းဖြူတစ်ပိဿာ ၈၈၃ ကျပ် (တစ်တန် ၅၄၀၇၄၀)ကျပ်မှ ၉၃၃ ကျပ် (တစ်တန် ၅၇၁၃၆၀)ကျပ်ဖြင့် နေ့စဉ် (၆၀ ပိဿာဝင်အိတ်) ၃၀၀ အိတ်မှ ၄၀၀ အိတ်(တန် ၃၀ မှ တန် ၄၀ ခန့်) အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။
ဟိုပုံးမြို့နယ်တောင်ဖက် ကျေးရွာအချို့က နနွင်းအသစ် တွေလည်း စပြီးဖော်နေပြီဖြစ်တာကြောင့် ဈေးကွက် ကို နနွင်းသစ် အနည်းငယ်ဝင်လာနေပါပြီ။ နနွင်းကလည်း ချင်း လိုပါပဲ။ သိပ်ပြီး မဥနိုင်ဘူးလို့ဆိုပါတယ်။ အခြားသီးနှံတွေ ကလည်းအရောင်းအဝယ်မဖြစ်တာကြောင့် တောင်သူတွေက လည်း နနွင်းကိုသာပြန်စိုက်ကြ တာကြောင့် စိုက်သမားလည်း များတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးကလည်း နနွင်းအသစ် ၆၀၀ ကျပ်၊ အဟောင်းကလည်း ၆၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးနှုန်းကအတူတူ ဖြစ်နေတာကြောင့် အသစ်/အဟောင်းနှစ်မျိုးစလုံး အရောင်း ပါးနေတယ်လို့သိရပါတယ်။ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာတော့ နနွင်းက အရောင်း အဝယ်ဖြစ်နေပါတယ်။ဒါပေမဲ့ အောက်စ နနွင်းကသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပြီး၊ ထိပ်စနနွင်းတွေကတော့ အရောင်း အဝယ် သိပ်မဖြစ်ပါဘူး။ ဝယ်လက်တွေကတော့ ပင်လောင်း နနွင်းကိုသာ အဓိကထားပြီး ဝယ်ယူနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်မှာတော့ ပြည်ပတင်ပို့ဖို့အတွက် နနွင်း ၅ တန်နဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ် အောင်ပန်း ဈေး ကွက်မှာ နနွင်းဈေးတွေကတော့ ပင်လောင်း နနွင်းက တစ် ပိဿာ ၄၀၀ကျပ်၊ ၅၀၀ ကျပ်၊ ရိုးရိုး (တောင်ပို့လ) က ၅၀၀ ကျပ်၊ ၅၅၀ ကျပ်၊ ၆၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပြီး၊ ဆင်တောင် နနွင်းက တော့ ၁၀၀၀ ကျပ်၊ ၁၁၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ဧဧခိုင်-တောင်ကြီး
ပြည်ပကို ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ ဖေဖော်ဝါရီပထမသီတင်းပတ်အတွင်း မှာ နနွင်း ၁၆၅ ဒသမ ၄၅ တန်ကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို တန် ၅၀၊ မလေးရှားနိုင်ငံကို ၈၆ ဒသမ ၅ တန်၊ စင်ကာပူနိုင်ငံကို ၂၈ တန်နဲ့ ကိုရီးယားနိုင်ငံကို သုည ဒသမ ၉၅ တန်တင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ် မှာ မလေးရှားနိုင်ငံကို အများဆုံး တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ FOB ဈေးက တစ်တန်ကို ကန် ဒေါ်လာ ၃၈၅ ဝန်းကျင်သာရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကာလတူကာလဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၂ ဖေဖော်ဝါရီပထမသီတင်းပတ်အတွင်း နနွင်းတင်ပို့တန်ချိန်က ၁၅ တန်သာ ရှိခဲ့တာကြောင့် ယခုနှစ်မှာ နနွင်းတင်ပို့မှုပိုခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်နဲ့ ယှဉ်ရင် လည်း ဒီတစ်ပတ်မှာ ၄၉ တန် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ နနွင်းတင်ပို့မှု ကန်ဒေါ်လာ ခြောက်သောင်းကျော် ဝင်ငွေရရှိခဲ့ပါတယ်။ MIRT (DOT)
ပြည်ပကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်မှ ၉ ရက်နေ့တာကာလအတွင်း ပါကစ္စတန် နိုင်ငံကို တန်ချိန် ၃၅၀ ၊ မလေးရှားနိုင်ငံကို ၇၉ တန်၊ စင်ကာပူနိုင်ငံကို တန် ၁၀၀ တင်ပို့ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကို အများဆုံး တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်မှာ တန်ချိန် နှစ်ရာကျော်သာတင်ပို့နိုင်ခဲ့ တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ တန်ချိန် သုံးရာကျော်ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကာလတူ ကာလဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ပထမပတ်အတွင်းမှာ မန်ကျည်းတန်ချိန် ရှစ်ရာ ကျော်တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ယခုနှစ်မှာတန်ချိန် သုံးရာကျော်လျော့နည်းပြီး တင် ပို့ခဲ့ပါတယ်။ FOB ဈေးက တစ်တန်ကို ကန်ဒေါ်လာ ၃၉၅ ဒေါ်လာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ MIRT (DOT)
ရှမ်းချင်းက ဒီတစ်ပတ်လည်း ပြည်ပဝယ်လိုအားမရှိသေးပါဘူး။ ပြည်ပဝယ် လက်တွေက ထပ်ပြီးဝယ်ယူမှု မရှိတာကြောင့် ဈေးကလည်း ၂၀၀ ကျပ်နဲ့ ၃၀၀ ကျပ်မှာသာ ပတ်ချာလည်နေပါ တယ်။ ပြည်ပဝယ်လက် မရှိပေမဲ့ ပြည်တွင်းသုံးတွေ ကတော့ ပုံမှန်ဝယ်ယူနေတာကြောင့် အရောင်းအဝယ်ကတော့ ပုံမှန်ဖြစ်နေတယ်လို့ လည်းသိရ ပါတယ်။ ချင်း (စို)ကလည်း အတော်များများ ကျန်နေပါသေးတယ်။ ချင်း (စို) ဈေးကောင်းနေလို့ ချင်းခြောက်အဖြစ် မလုပ်တာကြောင့်လည်း ချင်းစိုတွေ က လက်ကျန်များနေတာလို့လည်း သိရပါတယ်။ အောင် ပန်းဈေးကွက်မှာ ချင်း (စို) ဈေးကအညံ့စဆိုရင် ၂၀၀ ကျပ်၊ ၂၂၀ ကျပ်၊၂၅၀ ကျပ်၊ချင်းကောင်းကတော့ တစ် ပိဿာ ၂၈၀ ကျပ်၊ ၃၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပြီး၊ ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၁၁၀၀ ကျပ်၊ ၁၂၀၀ ကျပ်ဈေးနဲ့ ဈေးငြိမ်နေပါတယ်။ ဟိုပုံးဈေးကွက်ကိုတော့ ချင်း (စို) က အဝင်များလာတယ်လို့သိရပါတယ်။ ၅ ရက်တစ်ဈေးကို ပိဿာချိန် ၄၀၀၀ ခန့် အဝင်ရှိနေပါတယ်။ ဒီနှစ်ဟိုပုံးချင်းက အထွက်နှုန်းအတော်လျော့သွားတယ်လို့သိရပါတယ်။ မိုးမရွာ တာရယ်၊ မြေ ငလျင် လှုပ်တာရယ်ကြောင့် ချင်းအခြေတွေ ပြတ်ထွက်ကုန်ပြီး ဥတွေလည်း မကြီးနိုင်တော့ တာကြောင့် အထွက်နည်းသွားတာလို့ ဒေသခံတွေထံကသိရပါတယ်။ ဟိုပုံးမှာ ဒီတစ်ပတ်ချင်းဈေးက ပယ်ချင်းဆိုရင် တစ်ပိဿာ ၁၆၀ ကျပ်၊ ချင်းကောင်းက ၂၂၀ ကျပ်၊ ၂၃၀ ကျပ်နဲ့ ချင်းခြောက်က ၁၁၀၀ ကျပ်ဈေးရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဧဧခိုင်-တောင်ကြီး
ပြည်ဈေးကွက်ကို အောင်ပန်းချင်းများ ယခုတစ်ပတ်မှာလည်း ပိဿာ ၃၀ ဝင်အိတ် ၂၀၀ ခန့်နဲ့ အဝင်ပုံမှန် ရှိနေပါတယ်။ ယခုအချိန်ဟာ တပို့တွဲလ၊ ထမင်းနဲ ပွဲတော်အချိန်ဖြစ်လို့ တစ်နေ့ကို ပိဿာချိန် ၅၀၀ ခန့် အရောင်းအဝယ်ပုံမှန် ရောင်း ဝယ်လျက်ရှိနေပါတယ်။ ဈေးနှုန်းမှာလည်း ယခင်အပတ်ဈေးအတိုင်း၊ တစ်ပိဿာကို ချင်း(ရှယ်) ၆၀၀ ကျပ်၊ (ဂျွန်) ၅၀၀ ကျပ်တို့ရှိနေပြီ၊ ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် တို့ကို စားသုံးမှုအဖြစ်တစ်နေ့ ပိဿာချိန် ၅၀၀ ခန့် တင်ပို့မှုရှိတယ်လို့လည်း သိရပါ တယ်။ ဝင်းဝင်းခိုင် - ပြည်
ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်မှ ၉ ရက်နေ့အတွင်းမှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကို ၅၆ ဒသမ ၃၂ တန်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ၂၅ ဒသမ ၅ တန်ကို ပင်လယ်ရေကြောင်းလမ်းမှ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်မှာ တန်ချိန် တစ်ရာကျော်တင်ပို့ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ တန်ချိန် ငါးဆယ်ကျော်အပို့လျော့ခဲ့ပါတယ်။ ကာလတူကာလဖြစ်တဲ့ ၂၀၁၂ ဖေဖော်ဝါရီ ပထမပတ် အတွင်းမှာ ချင်းတင်ပို့မှုပျောက်ခဲ့တာကြောင့် ဒီနှစ်မှာ တင်ပို့မှုပိုခဲ့တယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ ယခုတစ်ပတ်ချင်းတင်ပို့မှုမှ ရရှိခဲ့တဲ့ ဝင်ငွေက ကန်ဒေါ်လာ နှစ်သောင်းကျော်ရှိခဲ့ပါတယ်။ MIRT (DOT)