Background
စိုက်ပျိုးစရိတ် အရင်းအနှီးကြီးသလို မျိုး၊ မြေနဲ့သွင်းအားစု ဖြည့်ဆည်းရာမှာ ခက်ခဲနက်နဲလွန်းပြီး ဈေးကွက်မှာ ပေါက်ဈေး အနိမ့်အမြင့်၊ အတက်အကျကြမ်းတဲ့အတွက် ယာသမား တိုင်း မစိုက်ရဲတဲ့သီးနှံကတော့ ကြက်သွန်နီ ဖြစ်ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရာမှာ မျိုးစေ့ပျိုးရာကနေ တူးဖော်ချိန်အထိ အချိန်တိုင်းနေ့ တိုင်း အရိပ်တကြည့်ကြည့်နဲ့ ကြည့်နေရသလို ရေလိုရင်ရေ၊ ဆေးလိုရင်ဆေး၊ မြေဆီလိုရင်မြေဆီ၊ ရာသီဥတုကိုကြည့်ပြီး အချိန်အဆ အတိုင်းအဆ မှန်မှန်ဖြည့်ဆည်းဖို့ အလိုအပ်ဆုံး သီးနှံပါ။ ဒီလို မှော်ဆန်တဲ့ ကြက်သွန်နီက မုံရွာနယ်မှာ အစဉ်မပြတ်အားခဲစိုက်ကြတဲ့ မြေနဲ၊ မအူ၊မင်းရွာ၊ အောင်သာ၊ အက်တော၊ ကျွဲရဲနဲ့ပလ’င်ကုန်းနယ်က တောင်သူတွေဟာ လာမဲ့ ဆောင်းရာသီမှာ စောစောစိုက်နိုင်ဖို့ ယခုအခါ ပျိုးထောင်နေ ကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ မြေနဲနဲ့မအူရွာကတောင်သူတွေကတော့ ဈေးကွက်မှာ လျော့လာတဲ့ ကြက်သွန် လက်ကျန်ကို ဖြည့်စွက်ဖို့ ကြက်သွန်နီတွေ ဧက ၁၀၀ ကျော်ထိပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာ လထဲက စိုက်ခဲ့ကြတယ်လို့ တောင်သူတွေကဆိုပါတယ်။ မုံရွာဈေးကွက်မှာတော့ ယနေ့ပွဲရုံသိမ်းဈေး အနိမ့်ဆုံး တစ်ပိဿာ ၅၀၀ ကျပ်မှ အမြင့်ဆုံး ၇၀၀ ကျပ်ထိ ပေါက်ခဲ့ပြီး၊ လက်လီဈေးကတော့ တစ်ပိဿာ အမြင့်ဆုံး ၉၀၀ ကျပ်၊ ၁၀၀၀ ကျပ်ပေါက်နေပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် အတွင်း မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းနေလို့ မန်းတင်ပို့မှုမှာ ပိဿာ ၂၀၀၀၀ ခန့်သာရှိသလို လက်လီအဝယ်လည်း ပါးတယ်လို့ ပွဲရုံတန်းက ကြားသိရပါတယ်။ တောင်သူကြီးတချို့နဲ့ ပွဲစားကုန်သည်တွေဆီမှာ လက်ကျန်ကြက်သွန်နီ ခပ်များများရှိသေးပေမဲ့ အညှောက် ထွက်စပြုလို့ အမြန်ထုတ်ရောင်းလိုကြတဲ့အတွက် ယခုလို ဈေးအေးခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ပွဲစားတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ ထွန်းလှိုင်
ရှမ်းနနွင်းကတော့ ခပ်အေးအေးသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့လက တစ်လလုံးလိုလို အရောင်းအဝယ် မဖြစ်ခဲ့တဲ့ နနွင်းက ဒီလဆန်းမှာတော့ ပြည်တွင်းသုံးအတွက် ဈေးပတ်သမားတွေ ဝယ်လာလို့ အရောင်းအဝယ်နည်းနည်း ဖြစ်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်မှာတော့ အမှုန့်ကြိတ်ဖို့နဲ့ ပရဆေးအတွက် အရည်အသွေးကောင်းတဲ့ နနွင်းကို ရွေးဝယ်ယူပြီး၊ ခြင်ဆေးခွေ အတွက်တော့ နနွင်းညံ့တွေ ဝယ်ယူနေကြပါတယ်။ ပြည်တွင်းသုံးဝယ်လက်တွေကတော့ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မုံရွာ၊ တောင်ငူ၊ ပြည်စတဲ့မြို့တွေက အဓိကဝယ်ယူနေတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ် နနွင်းဈေးကတော့ နနွင်း (ကောင်း)ကတစ်ပိဿာ ၁၀၀၀ကျပ်မှ ၁၂၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပြီး၊ နနွင်းညံ့ကတော့ တစ်ပိဿာ ၇၅၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ဒီလဆန်း မှာတင် နနွင်းပိဿာချိန် ၂ ဒသမ ၉ သောင်းပိဿာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ဧဧခိုင်
မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ကန်ဒေါ်လာ ၀ ဒသမ ၀၈၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၅၂ တန်ကျော် အပို့ရှိခဲ့ပြီး၊ ယခင်အပတ်တင်ပို့မှုထက် ၅၈ တန်လျော့နည်းခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း နယ်စပ်မှ နနွင်းတက် ၃၅၇ တန်တင်ပို့နိုင်ပြီး ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလကုန်အထိ ၂၆၃၂ တန်တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ MIRT(DOBT)
ဒီသီတင်းပတ်ဖြစ်တဲ့ စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့တာ ကာလအတွင်း နနွင်း ၁၆ ဒသမ ၅ တန်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ် အပို့ပျောက်ခဲ့တဲ့ နနွင်းက ဒီတစ်ပတ်မှ ပြန်လည်တင်ပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်တန်ကို အက်ဖ်အိုဘီဈေး ကန်ဒေါ်လာ ၁၅၅၀ ဝန်းကျင်နဲ့ တင်ပို့ခဲ့လို့ စုစုပေါင်းပို့ကုန်ဝင်ငွေ ကန်ဒေါ်လာ ၂၅၅၇၅ ရရှိခဲ့ပါတယ်။စက်တင်ဘာလအတွင်း နနွင်းကို မလေးရှား၊ စင်ကာပူ၊ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံနဲ့ အိန္ဒိယစတဲ့နိုင်ငံတွေကို နနွင်းတင်ပို့ခဲ့တာ စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၇၉ ဒသမ ၅ တန်ရှိခဲ့ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ သြဂုတ်လရဲ့ နနွင်းတင်ပို့မှုမှာ စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၁၂၈ ဒသမ ၅၇ တန်ရှိခဲ့တာကြောင့် စက်တင်ဘာလမှ နနွင်းအပို့လျော့ခဲ့တယ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ MIRT(DOBT)
ရှမ်းချင်းတက်တွေကတော့ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ အဝင်များနေပေမဲ့၊ ဟိုပုံး ဈေးကွက်မှာတော့ လက်ကျန်နည်းနေပြီဖြစ်တဲ့ ချင်း (ဥမ) တွေသာ လက်လီဈေးနဲ့ ရောင်းနေတယ်လို့သိရပါတယ်။ လက်လီဈေးက တစ်ပိဿာ ၄၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာကို ၂၁၅၀ ကျပ်၊ ၂၂၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပေမဲ့ ရောင်းမယ့်သူကနည်းပါတယ်။ လှောင်လက်အချို့က ဈေးကြီးမိပြီး ဝယ်ထားရတာ ရယ်၊ လက်ကျန်လည်းနည်းနေပြီ ဖြစ်တာကြောင့် တစ်ပိဿာ ၂၅၀၀ ကျပ်ရမှ ရောင်းနိုင်မယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာတော့ ချင်း (စို) သစ်တွေက တော့ ပုံမှန်အဝင်ရှိနေပါတယ်။ သီတင်းကျွတ်နားနီးလာတာကြောင့် အလှူပွဲတွေမှာ ဧည့်ခံဖို့အတွက် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ ပြည်စတဲ့မြို့ကြီးတွေက အဝယ်များနေပါတယ်။ အဝယ်များလာလို့ ဈေးလည်းအနည်းငယ် တက်လာပြီး တစ်ပိဿာ ၃၀၀ ကျပ်ဈေး ရှိပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) တွေကတော့ အဝင်လည်းမရှိသလောက်ဖြစ်နေ တာကြောင့် သူလည်းဈေးတက်လာပါတယ်။ လတ်စက တစ်ပိဿာ ၄၀၀ ကျပ်ရှိပြီး၊ ထိပ်စက၅၀၀ ကျပ်ဈေး ရှိပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၁၅၀၀ ကျပ်မှ ၂၀၀၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ဒီတစ်လမှာတော့ ချင်း (စို)က ဝင်သလောက်ပြန်ရောင်း ထွက် နေတယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။ ဧဧခိုင်
ပြည်ချင်းဈေးကွက်သို့ ယခုတစ်ပတ်မှာတော့ အောင်ပန်း၊ တောင်ကြီးဘက်မှ ချင်းတက်(အသစ်)များ အနည်းငယ်စတင်ဝင်ရောက်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အဝင်ရှိပေမဲ့ ချင်းသစ်မှာ အစိုဓာတ်များပြီး အရင့်လိုသေးလို့ အပုပ်မြန်တဲ့အတွက် လက်ကား လှောင်လက်သမားများမှ ဝယ်အားနည်းနေပြီး၊ ပွဲရုံများမှာ ဝင်ရောက်မှုနှုန်း ထက်ဝက်ခန့်သာ အရောင်းအဝယ်ရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) အဟောင်း များအနေနဲ့ ချင်းတက် (အသစ်) နဲ့ယှဉ်လျှင် ရောင်းအားကောင်းနေပြီး ပစ္စည်းပြတ် ခါနီးလို့ ဈေးလည်းကောင်းလာပါတယ်။ ယခင်အပတ်ထက် တစ်ပိဿာကို ပျမ်းမျှ ၁၀၀ ကျပ်ခန့် ဈေးမြင့်သွားပြီး၊ ယခုချင်း (ဥမ) ရှယ်တစ်ပိဿာ ၉၀၀ ကျပ်၊ ဂျွန် ၆၅၀-၇၀၀ ကျပ်၊ ချင်းတက် (အသစ်) ၆၀၀ ကျပ်ဈေးတို့ဖြင့် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) အဝင်မှာလည်း ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ပိဿာ ၃၀ ဝင်အိတ် ၂၅၀ ခန့်နဲ့ ပုံမှန်အဝင်ရှိလျက်၊ ပွဲရုံများတွင် လက်လီလက်ကားရောင်းဝယ်သူများ၊ ချင်းဓားလှီးသမားများနှင့် ပိဿာချိန် ၄၂၀၀ ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ပြီး၊ ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်သို့ ပိဿာချိန်ပျမ်းမျှ ၁၈၀၀ ခန့်ကို ယခု တစ်ပတ်အတွင်း ဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် စီးဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝင်းလဲ့ဝါ
ပြည်ဈေးကွက်မှာ ထောပတ်ပဲလက်ကျန်များ နည်းလာခဲ့ပေမဲ့ လက်လီသမားနဲ့ လက်ကားသမားများပါ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ပဲဈေးနှုန်းမှာတော့ တစ်တင်း ၁၇၃၀၀ ကျပ်ဖြင့် ဈေးငြိမ်နေခဲ့ပြီး၊ ယခုတစ်ပတ်မှာ ရန်ကုန်ဝယ်လက်များ မှ မှာယူမှုရှိလာတဲ့အတွက် တစ်ရက်အိတ် ၃၀ မှ ၅၀ အထိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ သလို ဒေသတွင်းပုံမှန်ဝယ်ယူမှုရှိတဲ့ လက်လီသမားများကြောင့် တစ်ရက် ၁၅ အိတ် ခန့် ရောင်းဝယ်မှုရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယခုအောက်တိုဘာ လဆန်းတွင် ထောပတ်ပဲသီးနှံမှာ လက်လီသမားရော၊ လက်ကားသမားများပါ ဝယ်ယူမှုကြောင့် စုစုပေါင်း အိတ် ၆၀ ကျော် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ခင်ဆွေဝင်း
ပင်လယ်ရေကြောင်း ထောပတ်ပဲနဲ့ မြေထောက်ပဲတင်ပို့မှုမှာ ယခုတစ်ပတ်မှာလည်း ပမာဏများနေသေးတာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ကျန်နည်းနေပြီဖြစ်ပေမဲ့ စက်တင်ဘာနောက်ဆုံး သီတင်းပတ်မှာ ထောပတ်ပဲ တန် ၂၀၀ နဲ့ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၄၁၀ ကျော်ထိ တင်ပို့မှုရှိခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ တစ်လ လုံးအတွင်း တင်ပို့မှုအနေနဲ့ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၆၆၃၊ မြေထောက်ပဲတန်ချိန် ၁၇၀၀ ကျော်ရှိပြီး သြဂုတ်လအတွင်းမှာ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၇၀၀ ခန့်၊ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၈၀၀ ခန့် ရှိခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ရန်ကုန် FOB ဈေးကွက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုအနေနဲ့ အောက်တိုဘာလ ပထမပတ်အတွင်း ထောပတ်ပဲ တန်ချိန် ၁၄၀၊ မြေထောက်ပဲ တန်ချိန် ၄၃၀ ကျော် စာချုပ်ချုပ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ စက်တင်ဘာလ တစ်လလုံး FOB အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုမှာ ထောပတ်ပဲတန်ချိန် ၂၉၀ သာရှိခဲ့ပြီး မြေထောက်ပဲတန်ချိန် ၂၇၀၀ ခန့်ရှိခဲ့ပါတယ်။ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့ FOB ဈေးအနေနဲ့ ထောပတ်ပဲ FAQ တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၇၃၀-၇၅၀ ရှိပြီး မြေထောက်ပဲ FAQ တစ်တန် ကန်ဒေါ်လာ ၇၄၀-၇၆၀ အသီးသီးရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ MIRT_MAPT
စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်မှ အောက်တိုဘာလ ၄ ရက်ထိကာလအတွင်း ကန်ဒေါ်လာ ၀ ဒသမ ၁၁၅ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲယင်း ၂၂၃ တန်ကျော် အပို့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်ကတော့ နယ်စပ်မှ ပဲယင်းအပို့ မရှိခဲ့ပေမဲ့ စက်တင်ဘာလ အတွင်းမှာ ပဲယင်း ၁၀၂၆ တန် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအထိ ကာလအတွင်းမှာတော့ နယ်စပ်မှ ပဲယင်း (ချင်းပဲ) ၈၂၈၆ တန်ကျော် တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ မိမိဘက်မြေပြင်ဈေး အနည်းငယ်မြင့်သော်လည်း တစ်ဘက်နိုင်ငံဈေးမှာ ယခင်အပတ်ထက် ၁၅ ဒေါ်လာခန့် လျော့ကျလျက်ရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်) ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု %ပဲယင်း ၃၅၈၀၀၀ ၃၅၀၇၅၇ ၇၂၄၃ ၂ ၄၈၆ ၅၀၁ ၁၅ ၃MIRT(MAPT)
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် အောက်တိုဘာပထမပတ် ကုလားပဲဈေးကွက်မှာ V2 ဈေး အနည်းငယ် ကျခဲ့ပေမယ့် ကျန်ကုလားပဲတွေ ဈေးမာနေခဲ့ပါတယ်။ Export အတွက် မန္တလေးနဲ့ ရန်ကုန်ဝယ်လက်တွေ ဝယ်အားလျော့သွားခဲ့ လို့ အခုလိုဈေးကျ သွားခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ကုန်သည်တွေကဆိုပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ V2 တစ်တင်း ၂၃၅၀၀ ကျပ်၊ တိုင်ပေတစ်တင်း ၁၉၇၀၀ ကျပ်၊ ကုလားပဲရိုးရိုးတစ်တင်း ၁၈၅၀၀ ကျပ်နဲ့ 929 တစ်တင်း ၁၉၅၀၀ ကျပ် အသီးသီး ပေါက်ဈေးဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး၊ ဈေးကွက် မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ကုန်သည်အချင်းချင်း အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြလို့ မုံရွာကုန်စည် ဒိုင်မှာ တစ်ရက် အိတ် ၁၅၀၀ ဝန်းကျင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်နယ်မြေကနေ ကုလားပဲစီးဆင်းသွားမှု အနေနဲ့ မန္တလေးကို တင်း ၃၀၀၀ ကျော်နဲ့ ရန်ကုန်ကို တင်း ၂၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ထွန်းလှိုင်