စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကုန်သွယ်ရေးဦးစီး ဌာနမှ ကုန်သွယ်မှုတိုးတက်စေရန်ရည်ရွယ်၍ တစ်ဖက်နိုင်ငံတွင် ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်ရှိသောRef ined Sugar များအားRe-export စနစ်နှင့် တင်သွင်း တင်ပို့ရန် ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ စတင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။သို့ရာတွင် အချို့သော ကုမ္ပဏီများသည်Re-export  စနစ်နှင့်ဆောင်ရွက် ရမည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ သတ်မှတ်တင်သွင်းအရေအတွက်အတိုင်း ၂၀၁၇ စက်တင်ဘာလထိ အပြည့်အ၀ ပြန်လည်တင်ပို့ခြင်းမရှိကြောင်း စိစစ် ဖော်ထုတ် တွေ့ရှိရပါသည်။ အဆိုပါကုမ္ပဏီများအား ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားစာရင်းကိုက်ညှိရှင်းလင်းရန် အသိပေးအကြောင်း ကြားခဲ့ပြီး

           ကုမ္ပဏီများမှရှယ်ယာများ စတင်ရောင်းချသည့်အချိန်တွင် ရင်း နှီးမြှုပ်နှံသူများမှ အပြိုင်အဆိုင်ဝယ်ယူကြခြင်းကြောင့် ရှယ်ယာဈေး မှာ သိသိသာသာမြင့်တက်လာလေ့ရှိပါသည်။ အထူးသဖြင့် စတင်ရောင်းချသည့်နေ့ (သို့မဟုတ်) နာရီအနည်းငယ်အတွင်း တွင် ရှယ်ယာ ဈေးနှုန်းမှာမြင့်တက်လေ့ ရှိတတ်ပါသည်။ နယူးယောက်စတော့ ဈေးကွက်၏ သာဓကအရ ရှယ်ယာဈေးနှုန်းမှာ ကနဦးတွင် မြင့် တက်လာလေ့ရှိသော်လည်း  နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်လည်ကျဆင်းတတ် သောကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများသည် မူလေ ဈးနှုန်းထက် ချိုသာစွာ ဝယ်ယူနိုင်သည့်အခွင့်အရေးရှိပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ စတင်ထုတ်ေ၀ ထားသည့်ဈေးကိုပင် အချိန်အတန်ကြာသည့်တိုင် ပြန်လည်ေ ရာက ရှိခြင်းမရှိသည့်အတွက် ဈေးက

          ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှစတင်ကာ ဈေးနှုန်းကျဆင်းလာခဲ့သော ပြည်တွင်း ငွေလဲနှုန်းသည် ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းအထိဈေးဆက်ကျခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ကလည်း ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်းကို  အမေ ရိကန် တစ်ဒေါ်လာ ၁၃၄၀ ကျပ်မှ ၁၃၂၉ ကျပ်သို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ယခုတစ်ပတ်တွင် အမေရိကန် အစိုးရအနေဖြင့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအသုံးစရိတ် ကို ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ၅ ထရီလီယံသတ်မှတ်ခြင်း၊ လာမည့်နှစ် တွင် အမေရိကန်အစိုးရ ဘတ်ဂျက်လိုငွေပမာဏ ၁ထရီလီယံထိ  ရောက်ရှိ လာနိုင်ဟူသော ခန့်မှန်းချက်တို့ ကြောင့်  နိုင်ငံတကာဈေးကွက်အတွင်း ဒေါ်လာငွေတန်ဖိုး  ကျဆင်းခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင်လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာဝယ်လိုအား ကျ ဆင်းခဲ့ကာ ပ

      ပြည်ပဲဈေးကွက်အတွင်း ပဲတီစိမ်း၊ ပဲစင်းငုံ စသည်ဖြင့်ပဲသစ်များ ဝင်ရောက်နေသော်လည်း မတ်ပဲသီးနှံကတော့ ပဲသစ်ဝင်ရောက်ခြင်းမရှိသေးဘဲ ပဲဟောင်း လက်ကျန်များသာရှိခဲ့ပါတယ်။ ပဲလက်ကျန်များအား ရန်ကုန်ဝယ် လက်များမှ ဝယ်ယူခဲ့တဲ့အတွက်   နေ့စဉ်အိတ် ၁၀၀-၁၅၀ ကျော် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသလို ပဲဈေးမှာ တစ်တင်းလျှင်ကျပ် ၁၈၀၀၀ ဖြင့် ယခင် တစ်ပတ်ကထက် ဈေးအနည်းငယ်ပိုရလာပြီး လဆန်းရက်က ဈေးထက်တော့ ဈေးလျော့ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်ကုန်ပိုင်းက မတ်ပဲသီးနှံဈေးမှာ တစ်တင်း ကျပ်နှစ်သောင်းအထိ ရရှိခဲ့တဲ့အတွက်လည်း ယခုအချိန်မှာ ဈေးအေးနေဆဲဖြစ်လို့ ပဲသစ်ဝင်ရောက် လာချိန်တွင် ဈေးအခြေအနေဘယ်လိုရှိမလဲဆိုတာ စောင့်ြ ကည့်ရမှာဖြစ်ပါ တယ်။ယခင်နှစ်က ဇန်နဝ