Background
ယခု ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် ခြောက်လတာကာလအတွင်းနယ်စပ်ဂိတ် ငါးခုမှတရုတ်ထံကုန်သွယ်မှု အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀ဝ ကျော်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ကုန်သွယ်ရေးဦးစီး ဌာနမှ သိရ သည်။ဧပြီ ၁ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက်အထိ ခြောက်လတာ ကာလအတွင်းအဆိုပါ နယ်စပ်ဂိတ်များမှ ကုန်သွယ်မှုမှာ စုစု ပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂၂၆ သန်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ထား ခြင်းဖြစ်သည်။အဆိုပါ ကာလ အတွင်းမူဆယ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်နှင့် လွယ်ဂျယ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများ၏ကုန်သွယ်မှုမှာအမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၀၁ ဒသမ ၃၁ သန်းရှိကြောင်း သိရသည်။အလားတူ ချင်းရွှေဟော်နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်း ကုန် သွယ် မှုမှာ အမေရိကန်ဒ
၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၈ ရက်မှ ၁၄ ရက်ထိ ကာလအတွင်းချင်းရွှေဟော် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ပို့ကုန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၆၇၉ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉၄၂သန်းရှိပြီး ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိ ကန် ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၆၂၁သန်းဖြစ်ပြီး ကာလတူဆောင်ရွက်မှုနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၆၄၉သန်း၊ သွင်းကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၂၉၄ သန်း ပိုမိုခဲ့သောကြောင့် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ အနေဖြင့် တန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၉၄၃ သန်း ပိုမိုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ကာလတူနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် ဆန်၊ လက်ဖက် ခြောက်၊ ဝဥ(ခြောက်)၊ ဆန်ကွဲ၊ ရော်ဘာSMR 20၊ ရော
ရွှေကူ၊ မဘိန်း၊ မန်စီ၊ မိုး မောက်၊ ဗန်းမော် မြစ်ကြီးနား၊ ဆင်ဘို၊ တာလော့ကြီး ဒေသများမှ ထွက်ရှိသော ကြိမ်များကို ဗန်းမော် မြို့ရှိ တစ်ပိုင်တစ်နိုင် ကြိမ်လုပ်ငန်း ရှင်များက ဗန်းမော်မြို့အရောက် ကြိမ် တစ်ချောင်းလျှင် ၄၀ဝ ကျပ် ခန့်ဖြင့်ဝယ်ယူကြပြီးအချောသပ်ခြင်း၊ နေလှန်းခြင်းများဆောင်ရွက် အကြမ်းထည်အတိုင်း တရုတ် နိုင်ငံသို့တင်ပို့ကြကြောင်းသိရသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသို့"တောင်"ကြိမ် တစ်မျိုးတည်းသာ တင်ပို့ပြီး ကျန်ကြိမ်အမျိုးအစားများအား ရန်ကုန်၊ မန္တလေးမြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချ ကြသည်။ အရည်အသွေးအပေါ် မူတည်၍ "တောင်"ကြိမ် တစ်တန် လျှင် ဈေးနှုန်း ၄၅၀ဝ ယွမ်မှ ၆၀ဝ၀ ယွမ်အထိ ရရှိကြောင်းသိရှိရသည်။ ၂၀၂၂-၂၀
၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအတွင်း မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၀ ဒသမ ၆၄၆ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄၉ ဒသမ ၃၆၇ သန်းရှိပြီး ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၁၀ ဒသမ ဝ၁၃ သန်း ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ယခင်ဘဏ္ဍာနှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃ ဒသမ ၁၀ဝ သန်း လျော့နည်းခဲ့ပြီး သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ဝ၀၃ သန်း ပိုမိုခဲ့သောကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏအနေဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ဝ၉၇ သန်း ပိုမိုခဲ့သည်။
ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမှ ပိုလျှံသည့် ကြက်သွန်နီများကို မူဆယ်၊ ချင်းရွှေဟော် နယ်စပ်များမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခဲ့ရာမှ ကိုဗစ်(၁၉) ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်မှုတွင်Close loop management စနစ်အရ အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ကုန် သွယ်မှုဆောင်ရွက်နေရသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ကြက်သွန်နီတင်ပို့မှု နည်းခဲ့ပြီး မြဝတီ၊ ထီးခီး၊ မောတောင် နယ်စပ်များမှတစ်ဆင့် ကြက် သွန်နီများကို ထိုင်းနိုင်ငံဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိသည်။
မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်ရှိ ကော့သောင်း ကုန် သွယ်ရေးစခန်းမှ ယခုဘဏ္ဍာနှစ် သြဂုတ်လတွင် ပို့ကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၉ ဒသမ ၃၉၅ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ဒသမ ၈၇၉ သန်း ဆောင်ရွက်နိုင်၍ ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၁ ဒသမ ၂၇၄ သန်း ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ယမန်နှစ်ကာလတူ သြဂုတ်လနှင့်နှိုင်းယှဉ် ချက်အရ ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာသုည ဒသမ ၃၄၅ သန်း၊ သွင်းကုန်ပိုင်းတွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၇၅၁ သန်း ပိုမိုသဖြင့် ကုန် သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ဝ၉၆ သန်းပိုမိုကြောင်း သိရသည်။ကာလတူထက် ပို့ကုန်ပိုင်းပိုမိုရခြင်းမှာအဓိက ပို့ကုန်ပစ္စည်းဖြစ်သော ငါးမျိုးစုံ၊ ပ
သြဂုတ်လအတွင်း မြဝတီကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၀ ဒသမ ၂၂၁ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂၀ ဒသမ ၈၄၈ သန်း ရှိပြီး ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇၁ ဒသမ ဝ၆၉ သန်း ဆောင် ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။ ကာလတူဆောင်ရွက်မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁ ဒသမ ၅၉၆ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၅ ဒသမ ၅၆၂ သန်း လျော့နည်းခဲ့သောကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏ အနေဖြင့် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၇ ဒသမ ၁၅၈ သန်း လျော့နည်းခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ကာလတူထက် ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် လျော့နည်းခဲ့သည့် ကုန်ပစ္စည်း အမယ် များမှာ ပြောင်း၊ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ မြေပဲဆန်၊ နှမ်းဖြူ၊ နှမ်းနက်၊ နှမ်း (ညို)၊
သြဂုတ်လအတွင်း ပို့ကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၃၇၄ သန်း၊ သွင်းကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၈၈၄ သန်းရှိပြီး ကုန် သွယ်မှုပမာဏ ၁၇ ဒသမ ၂၅၈ သန်းဖြစ်၍ ကာလတူ ဆောင်ရွက်မှု နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန်ပိုင် းတွင် တန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၅၆၆ သန်းပိုမိုခဲ့ပြီး သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၉၆၅ သန်း လျော့နည်းခဲ့သောကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏအနေဖြင့် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၃၉၉ သန်း လျော့နည်းခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ကာလတူထက် ပို့ကုန်ပိုင်းတွင် ပိုမိုခဲ့ခြင်းမှာ အဓိကပို့ကုန် ဖြစ်သည့် Rubber R.S.S (3) ၊ ဆန်ကွဲ၊ ကွမ်းသီး၊ ဆန်၊ နှံစားပြောင်း၊ ကွမ်းသီးခွံ၊ လက်ဖက်ခြောက်တို့ တင်ပို့မှု ပိုမ
သြဂုတ်လ တတိယပတ်အတွင်း မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင်သို့ ပဲအသစ်များ ဝင်ရောက်မှုမရှိဘဲ လက်ကျန်လှောင်လက်ပဲ များသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပြီး တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယ နထစသမအ ဝယ်လက်ရှိ၍ ဈေးမြင့်တက်လာကြောင်း မန္တလေးကုန် စည်ဒိုင်မှ သိရသည်။ မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင်သို့ ကျောက်ပန်း တောင်း၊ တပ်ကုန်း၊ ရမည်းသင်း၊ မကွေးနှင့် အောင်လံဘက်မှ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး မြေပဲဆန်အသစ်များ နယ်စုံမှ ထွက် ပေါ်နေ၍ မြေပဲဆန်ဈေးများ ကျဆင်းလာကြောင်း အရည် အသွေးနှင့် အမျိုးအစားပေါ်မူတည်၍ ယခင်တစ်ပတ်ထက် မြေပဲဆန်တစ်ပိဿာ ကျပ် ၃၀ဝ မှ ကျပ် ၁၂၀ဝ အထိ လျော့ ကျလာသည်။
ယခု ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်မှ ဇူလိုင်ကုန်အထိ လေးလအတွင်း မြန်မာ နိုင်ငံမှ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ပျားရည် မက်ထရစ်တန်ချိန် ၇၀ဝ နီးပါး တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း မွေးမြူ ရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန၊ ပျားမွေးမြူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနခွဲမှ သိရသည်။လက်ရှိ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ပျားရည်တင်ပို့ခဲ့သည့်နိုင်ငံများတွင် တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်၊ အမေရိကန်၊ စင်ကာပူအစရှိသော နိုင်ငံများပါဝင်ပြီး တင်ပို့ခဲ့သည့်ပျားရည်အမျိုးအစား လေးမျိုး အနက် ဆီး(ဇီး)ပျားရည်ကို အများဆုံးတင်ပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ပန်းနှမ်းပျားရည်၊ ပန်းစုံပျားရည်၊ နေကြာပျားရည်တို့ကိုလည်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။