Background
ဗေဒါပင်သည် အရွက်စိမ်းစိမ်းထူထူ၊ ရိုးတံပွပွ ရှိပြီး ခရမ်းရောင်ဖျော့ဖျော့မှ ရင့်ရင့်အထိ အရောင်ရှိ သည့် ပန်းကလေးများပွင့်သည်။ ဗေဒါပင်သည် ရေထဲ တွင် ပေါက်ရောက်ကာ ရေကို သန့်စင်ပေးသည်။ ရေပေါ်တွင် ပေါ်နိုင်ပြီး အရိုးတံမှ လေအိတ်ကလေး များကဲ့သို့ ထူထူဝိုင်းဝိုင်း အရွက်ကလေးများရှိပြီး အရောင်မှာ အစိမ်းရောင်ဖြစ်သည်။ အာရှနိုင်ငံအများ စုတွင် ပေါက်ရောက်လေ့ရှိပြီး အများအားဖြင့် အလေ့ ကျပေါက်ရောက်သည်။
ဗေဒါပေါက်ရောက်ရာဒေသ
မြန်မာ့စီးပွားရေးသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ရေရှည်တည်တံ့သော စီးပွားရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခုသို့ ဦးတည်နေကာ ခေတ်နှင့်အညီ လိုက်လျောညီထွေမှုရှိသည့် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းများကိုလည်း နိုင်ငံတော်က ဖော်ဆောင်လျက်ရှိနေသည်။
ထို့ပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အိမ်ထောင်စုများအား ပံ့ပိုး ပေးနိုင်ရန်အတွက် လှုံ့ဆော်မှုအစီအမံအမျိုးမျိုးကို အကောင်အထည် ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အလားတူ စီးပွားရေး လုပ်ဆောင် ရာတွင် န- ဃသာနမခနနှင့် ဒီဂျစ်တယ်အသွင် ကူးပြောင်းရေးကြိုးပမ်း မှုများကိုလည်း အရှိန်အဟုန်မြှင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ WTO) တွင် စားအုန်းဆီ အခြေခံသော ဇီဝလောင်စာဆီနှင့် ပတ်သက်သည့် ဥရောပသမဂ္ဂ အစုအဖွဲ့၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအပေါ် မလေးရှား မှ တိုင် ကြားချက်မှာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ ၎င်းအငြင်းပွားမှုမှာ ဥရောပသမဂ္ဂက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍများတွင် အသုံး ပြုရမည့် အနည်းဆုံး ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ လောင်စာပမာဏဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို ထုတ်ပြန်လိုက်သည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
မူပိုင်ခွင့်ဦးစီးဌာနသည် အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းပြီးသော မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေများဖြစ်သည့် ကုန်အမှတ်တံဆိပ် မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ၊ စက်မှု ဒီဇိုင်း မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ၊ စာပေနှင့်အနုပညာမူပိုင် ခွင့်ဥပဒေ၊ တီထွင်မှု မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေတို့ကို အဆင့်လိုက် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး မူပိုင်ခွင့်မှတ်ပုံ တင်ခြင်းလုပ်ငန်း များတွင် ဒီဂျစ်တယ် စနစ်များကို အသုံးပြု၍ မြန်ဆန်ထိရောက်စွာ ဝန်ဆောင်မှုပေးလျက်ရှိသည်။
အိမ်ထောင်စုတစ်ခုအတွက် မီးဖိုချောင်စရိတ်က အဓိကဟု ပြောရမည် ထင်ပါသည်။ အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေးအတွက် စားဝတ် နေရေးလိုအပ်သည်။ စားဝတ်နေရေးတွင် စားရေးက ထိပ်ဆုံး လိုအပ် ချက်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ပင် ဝင်ငွေရှာကြသည့်အခါ စားစရိတ် ဖန်တီးရခြင်းက ပင်မဖြစ်လာသည်။ မီးဖိုချောင်စားရိတ်ခေါ် စားစရိတ်ကိုကြည့်လျှင် အခြေခံစားသောက်ကုန် ကိုးမျိုးအတွက် မဖြစ်မနေ ကုန်ကျကြသည်။ ဆန်၊ စားဆီ၊ ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ အာလူး၊ အသား နှင့် ငါးများ၊ ကြက်ဥ၊ ဘဲဥများ၊ ပဲမျိုးစုံ အစို၊ အခြောက်များနှင့် သစ်သီးဝလံ၊ ဟင်းသီး ဟင်းရွက်များဖြစ်ကြ သည်။ ဤကိုးမျိုးတွင် စားဆီသည် အရေးကြီးမှု အဆင့်အနေဖြင့် နံပါတ်(၂)တွင်ရ
ဆီထွက်သီးနှံများကို စိုက်ပျိုးအောင်မြင်ဖြစ်ထွန်း သည့် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ဆီထွက်သီးနှံကို အဓိကထား ၍ စိုက်ပျိုးသည်။ အခြား တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်များတွင် လည်း စိုက်ပျိုးကြောင်း သိရှိရသည်။
သနပ်ခါးကို မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မိုးနည်းရပ်ဝန်း ဒေသများဖြစ်ကြသော စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးနှင့် မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်လျက်ရှိရာ ယခင်နှစ်ကထက်ယခုကာလ၌ သနပ်ခါး ဈေးကွက်ဈေးကောင်းရရှိနေကြောင်း သိရှိရသည်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မုံရွာခရိုင်အတွင်းရှိ သနပ်ခါး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိရာ ဒေသများအနက် ]]သနပ်ခါးမြို့တော်}} ဟု တင်စားခေါ်ကြသော အရာတော်မြို့၌ သနပ်ခါး စိုက်ဧက အနေဖြင့် ဧက ၁၀ဝ၀ဝ၀ ခန့် စိုက်ပျိုးထားကြောင်း၊ တစ်နိုင် တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးရာမှ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိ ကြောင်း သိရသည်။
လူတို့၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် နေ့စဉ် ဆောင်ရွက်ရမှုများ တွင်လည်းကောင်း၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ကိုယ်တိုင်လုပ်ကိုင်ရာ တွင်လည်းကောင်း၊ ဝယ်ယူစားသုံးခြင်း၊ သုံးစွဲခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် လည်းကောင်း၊ ကုန်ပစ္စည်း သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုတို့ကို မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်နေကြရသည်သာဖြစ်သည်။ ထိုသို့ နေ့စဉ်ဆောင်ရွက်နေ သောကိစ္စများတွင် ဝန်ဆောင်မှုရောင်းဝယ်ခြင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်း များသည်လည်းပါဝင်မှုမနည်းလှသည်ကိုတွေ့နိုင်သည်။ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများသည် နေ့စဉ် မဖြစ်မနေ ထိတွေ့အသုံးပြုနေရသဖြင့် မိမိတို့ဝယ်ယူအသုံးပြုနေရသည့် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍအကြောင်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရှိနားလည်ရန် လိုအပ်လာသည်။
အသေးစား၊ အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ MSMEs သည် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများ အတွက် မရှိမဖြစ် အရေးပါသောလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အာဆီယံတွင်MSMEsလုပ်ငန်းပေါင်း သန်း ၇၀ ရှိပြီး အာဆီယံအဖွဲ့ ဝင်နိုင်ငံ စုစုပေါင်း၏၉၇ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၉၉ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်း ကြားရှိသည်။ ဒေတာရရှိမှုများအရ အသေးစား စီးပွားရေးလုပ်ငန်း များသည် MSMEs လုပ်ငန်းများ၏ အကြီးမားဆုံးဈေးကွက်ပင် ဖြစ် သည်။ ဒေသအလိုက် ြှနြ များသည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း များဖန်တီးခြင်းအတွက် ၈၅ရာခိုင်နှုန်း GDP တွင် ၄၄ ဒသမ ၈ ရာခိုင် နှုန်းနှင့် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ပို့ကုန်များတွင် ၁၈ ရာခ
လူတို့ တစ်နေ့တာ အသက်ရှင်နေထိုင် လှုပ်ရှားသွားလာရန် အတွက် နေ့စဉ်မပါမဖြစ် စားသောက်ရသည့် အစားအစာများသည် သန့်ရှင်းမှုရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ ]သန့်ရှင်းကျန်းမာ ဘေးကင်းကွာ} ဟုဆိုသည့်အတိုင်း သန့်ရှင်းသည့်အစားအစာကို စားသုံးမှသာလျှင် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက် အကူဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။ အစားအစာများ ဘေးရှင်းရေး၊ သန့်ရှင်း ရေးအတွက် မှိုဖြစ်ပွားမှုမရှိစေရန်မှာ အရေးကြီးသည့် အချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ မှိုသည် လိုအပ်သောလေနှင့် အစို ဓာတ်တို့ရရှိပါက အစား အစာများတွင် ရှင်သန်ပေါက်ပွားနိုင်သည်။ မှိုများ အလွယ်တကူ ရှင်သန်ပေါက်ပွားနိုင်သော အစားအစာများမှာ ပေါင်မုန့်၊ ထောပတ်၊ အခွံမာသစ်သီးမ