Background
နယ်စပ်မှ နနွင်းတက် တင်ပို့မှု ပုံမှန် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်မှ ၁၉ ရက်ထိ ကာလအတွင်း မူဆယ်နဲ့ စစ်တွေနယ်စပ်များမှ ကန်ဒေါ်လာ ဝ ဒသမ ၂ဝ၃ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၁ဝ၂ တန်ခန့် တင်ပို့မှုရှိခဲ့ပါတယ်။ မူဆယ်နယ်စပ်မှ နနွင်းတက် ၈၁ တန်ကျော်၊ နနွင်းခေါင်း ၂၁ တန်နဲ့ စစ်တွေနယ်စပ်မှ ၁ တန်တင်ပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ MIRT (DOBT)
မလေးရှားနိုင်ငံကို နနွင်း ၇၅ တန်တင်ပို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ ဇူလိုင်လ ၁ဝ ရက်မှ ၁၆ ရက်တာ ကာလအတွင်း နနွင်းတန်ချိန် ၇၅ တန်ကို တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ တင်ပို့ခဲ့တဲ့နိုင်ငံက မလေးရှားနိုင်ငံပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ် နနွင်း ၄၄ တန်ကျော်သာတင်ပို့ နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်တန်ချိန် သုံးဆယ်ကျော်လောက် ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တစ်တန်ကို အက်ဖ်အိုဘီဈေး ကန်ဒေါ်လာ ၁၈၈ဝ ဝန်းကျင်နဲ့ တင်ပို့ခဲ့လို့ စုစုပေါင်း ပို့ကုန်ဝင်ငွေကန်ဒေါ်လာ တစ်သိန်းလေးသောင်းကျော်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ MIRT (DOT)
ကြူကုတ် ကြက်သွန်ဖြူဈေးချိုလို့ အရောင်းသွက် ဒီတစ်ပတ် ပြည်ကြက်သွန်ဖြူဈေးကွက်တွင် ကြူကုတ်ကြက်သွန်ဖြူဈေးမှာ တစ်ပိဿာကို ယခင် ၁၄ဝဝ ကျပ်- ၁၆ဝဝ ကျပ်မှ ယခု ၁၂၅ဝ ကျပ်- ၁၃ဝဝ ကျပ်ထိ ဈေးကျသွားခဲ့ပါတယ်။ (ရှမ်းမွှာ) မြန်မာကြက်သွန်ဖြူမှာတော့ ယခင်အပတ် အတိုင်း တစ်ပိဿာကို ၁၆ဝဝ ကျပ်- ၁၈ဝဝ ကျပ်နဲ့ ဈေးငြိမ်နေပြီး အရောင်း မသွက်ဘဲဈေးခိုျတဲ့ ကြူကုတ် ကြက်သွန်ဖြူ အရောင်းအဝယ်သွက် ကြောင်းလည်း သိရပါတယ်။ စီးဆင်းမှုအနေနဲ့ ကြူကုတ်ကြက်သွန်ဖြူ ယခုတစ်ပတ် ၁၆ ပိဿာဝင်အိတ် ၇ဝဝ ခန့် အဝင်ရှိပြီး လက်ကျန်မရှိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပါတယ်။ (ရှမ်းမွှာ) ကြက်သွန်ဖြူမှာတော့ ယခုတစ်ပတ် ပိဿာ ၃ဝ ဝင်အိတ် ၃ဝဝ ခန့် အဝင်ရှိပြီး အိတ် ၁၈ဝ ခန့်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝင်းလဲ့ဝါ
ကျောက်ပန်းတောင်းမန်ကျည်း ဈေးငြိမ် ဇူလိုင် ဒုတိယပတ်အတွင်း မန်ကျည်းအသားဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်နေတာတွေ့ရ ပါတယ်။ ကျောက်ပန်းတောင်း မန်ကျည်းများ ရန်ကုန်ဘုရင့်နောင်ပွဲရုံသို့ တစ်ပတ် အတွင်း ကုန်ချိန် ပိဿာ ၃ဝဝဝဝ ဝန်းကျင်ခန့်တင်ပို့နေကြောင်း သိရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း မန်ကျည်းအလုံးတစ်ပိဿာ ၁၄ဝဝ ကျပ်၊ မန်ကျည်း အသားတစ်ပိဿာ ၂၇ဝဝ ကျပ်နှုန်းဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ဈေးနှုန်းအတိုင်း ဈေးတည် ငြိမ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။ မန်ကျည်းဒါးစဉ်းတစ်ပိဿာ ၁၈ဝဝ ကျပ်ဖြစ်၍ ယခင် တစ်ပတ်ထက် ၁ဝဝ ကျပ်ဈေးမြင့်လာကြောင်း တွေ့ရပြီး မန်ကျည်းအစေ့ တစ်တင်း ယခုတစ်ပတ် ဈေး ၂၅ဝဝ ကျပ်ဖြစ်လို့ ယခင်တစ်ပတ်ထက် ၅ဝ ရာခိုင်နှုန်းလျော့ နည်းပြီး အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်သာရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ခင်မြင့်မြင့်သန်း
ဝယ်လက်ရှိလို့ အောင်ပန်းချင်းဈေးကွက်သွက် ဒီတစ်ပတ်အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ ရှမ်းချင်း (စို) ဈေးတွေအနည်းငယ်တက် လာပါတယ်။ စစ်တွေဝယ်လက်တွေ ဝယ်ယူနေတာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်ကထက် တစ်ပိဿာကို ၅ဝ ကျပ်-၆ဝ ကျပ်ခန့်ဈေးတက်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ကလော မြို့နယ်နဲ့ နန်းတိုင်းနယ်တွေက ပုံမှန်အဝင်ရှိနေပြီး ပင်လောင်းဖက်ကတော့ အဝင် နည်းသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အပတ်ကစပြီး တန်ပိုနှုန်းတွေ သတ်မှတ် တာကြောင့် တင်ခတွေလည်း ဈေးပြန်တက် လာပြီး ချင်းတစ်ပိဿာ တင်ခ ၂ဝ ကျပ်ခန့် တက်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ အရောင်းအဝယ် အေးနေပြီး လက်ကျန်တွေလည်း ကျန်နေသေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ချင်း (ဥမ) တွေကတော့ ဒီထက်ဈေး ထပ်မတက်လာရင် နောက်တစ်ရာသီအထိ လက်ကျန် ရှိနိုင်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ ချင်း(စို)တစ်ပိဿာ ၃၃ဝ ကျပ်-၃၅ဝ ကျပ် ဈေးရှိပြီး ချင်းခြောက်ကတော့ တစ်ပိဿာ ၁၇ဝဝ - ၁၈ဝဝ ကျပ်ဈေးရှိတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ ဧဧခိုင်
ချင်း (ဥမ) များအရောင်းသွက် ပြည်ဈေးကွက် ပြည်မြို့ ချင်းဈေးကွက်အတွင်း တစ်ရက်ကို ချင်း(တက်) နဲ့ ချင်း (ဥမ) များ ပိဿာချိန် ၈၅ဝ ခန့်နဲ့ ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပြီး ယခုတစ်ပတ်တွင် အောင်ပန်း၊တောင်ကြီးဘက်မှ ချင်း(ဥမ)များသာ ပိဿာ ၃ဝဝင်အိတ်၃ဝဝ ခန့်အဝင် ရှိ ၍ ချင်းအတက်များ အဝင်မရှိတော့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝယ်လက်များအနေနဲ့ လက်ကျန်ချင်းတက်များကို အဝယ်နည်းနေပြီး ချင်း (ဥမ) များကို အဝယ်များနေ တယ်လို့လည်း ချင်းပွဲရုံတွေက တစ်ဆင့် သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်အတွင်း ယခု တစ်ပတ်ချင်းဈေးမှာ တစ်ပိဿာကို ချင်း (ဥမ) ၅၅ဝ ကျပ်-၆၅ဝ ကျပ်၊ ချင်းတက် (ဂျွန်)၁၁ဝဝ ကျပ်၊ (ရှယ်)၁၂ဝဝ ကျပ်တို့နဲ့ ဈေးငြိမ်နေလျက် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသ ကြီးနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်သို့ ပိဿာချိန် ၂၅ဝဝ ခန့်ကို ဈေးကွက်မှ တစ်ဆင့် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝင်းလဲ့ဝါ
ပြည်ဘိုကိတ်ပဲ အရောင်းအဝယ်အေးနေ ဇူလိုင် တတိယပတ်တွင် ဘိုကိတ်ဈေးမှာ ပိဿာ ၂ဝ တစ်တင်းကို ကျပ် ၁၁ဝဝဝ ဈေးရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်ပတ်များက တိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ လက်လီသမားများ အဝယ် ပါးနေတဲ့အတွက် အရောင်းအဝယ် မဖြစ်သလောက်ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဘိုကိတ်ပဲမှာ အခြားတိုင်းသို့ တင်ပို့မှုမရှိသလို တိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မြို့နယ်များမှလည်း အခြားတိုင်းဒေသ ကြီးသို့ တင်ပို့မှုမရှိဘဲ ဒေသတွင်းသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဆုမွန်မွန်ဆွေ
ရန်ကုန်ဝယ်လက် အဝယ်ရှိလို့ အရောင်းသွက်တဲ့ ပြည်ပဲကြီး ပြည်ဈေးကွက်သို့ ဒေသတွင်း မြို့နယ်များမှ ပဲကြီး အဝင်မရှိတော့ဘဲ အောင်လံ၊ ပြလို့ဖက်မှ ယခုရက်ပိုင်းတွင် အိတ် ၆ဝဝ ကျော် အဝင်ရှိခဲ့ပါတယ်။ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုအနေဖြင့် ပဲကြီးရွှေကျွန်းမှာ အိတ် ၂ဝဝ ခန့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ပြီး ပဲကြီး(ကမ်းနား)ကတော့ အိတ် ၇ဝဝ အထိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒေသတွင်းပဲကြော်ဖို လုပ်ငန်းသမားများ အဝယ်ရှိသလို ရန်ကုန်ဝယ် လက်များလည်း အဝယ်ရှိခဲ့တာကြောင့် ယခင်တစ်ပတ်ထက် အရောင်းအဝယ် သွက် နေခဲ့ပါတယ်။ ပဲကြီးဈေးနှုန်းကတော့ ပဲကြီးရွေကျွန်း တစ်တင်း ၁၇၅ဝဝ ကျပ်နဲ့ ယခင်တစ်ပတ်ထက် ၁ဝဝဝ ကျပ်ဈေးမြင့်ခဲ့ပြီး ပဲကြီးကမ်းနားမှာ တစ်တင်း ၁၅၅ဝဝ ကျပ်ဖြင့် ယခင်အပတ်အတိုင်း ဈေးငြိမ်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း သိရပါတယ်။ ခင်ဆွေဝင်း
မူဆယ်နယ်စပ်မှ ပဲယင်းတင်ပို့မှုပို မြန်မာ တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် (၁ဝ၅) မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်မှ ၁၉ ရက်ထိ ကာလအတွင်း ကန်ဒေါ်လာ ဝ ဒသမ ၂၁၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲယင်း ၃၆၈ တန် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်ကထက် ၂ဝ၉ တန်ကျော် ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မိမိဘက်နဲ့ တစ်ဘက်နိုင်ငံမြေပြင်ဈေးများ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြ ပေးလိုက်ရပါတယ် မိမိဘက်(ကျပ်/တန်) တစ်ဘက်နိုင်ငံ(ဒေါ်လာ/တန်)ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု % ယခု ယခင် ပြောင်းလဲမှု %၃ဝ၆၁၆ဝ ၃၃၁၂၁၃ ၂၅ဝ၅၃ ၈ ၄၉၅ ၅၅၇ ၆၂ ၁၃MIRT (DOBT)
ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံအထွက်ကျဆင်းမယ်ခန့်မှန်း၊ ဈေးနှုန်းဆက်လက်ခိုင်မာဖွယ်ရှိ ကမ္ဘာ့ပဲအဓိက ထုတ်လုပ်၊ တင်ပို့တဲ့ နိုင်ငံများမှာ စိုက်ဧက ကျဆင်းခြင်း၊ သီးနံှအထွက် လျော့ကျဖွယ် ရှိခြင်းတို့ ကြောင့် ၂ဝ၁၁ အတွင်း ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုကလည်း ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကျဆင်းဖွယ်ရှိပြီး ရောင်းချမှုနည်းနိုင်တယ်လို့ ကနေဒါအထူးသီးနံှများအသင်းညီလာခံမှာ ကျွမ်းကျင်ပညာ ရှင်များက ဆိုပါတယ်။ ၂ဝ၁ဝ ရဲ့ ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှုဟာ တန်ချိန်သန်း ၆ဝခန့်မှန်းထားပြီး လက်ရှိနှစ်မှာတော့ ကနေဒါ နဲ့ အမေရိကန်တို့လို တင်ပို့မှုကြီးမားတဲ့ နှစ်နိုင်ငံလိုပဲ ကမ္ဘာမှာ ပဲအများဆုံးထုတ်လုပ်တဲ့ အိန္ဒိယတို့မှာ စိုက်ဧရိယာ လျော့ ကျတာကြောင့် တန်ချိန် ၅၇ သန်းနီးပါးကို ကျဆင်းနိုင်တယ် လို့ ဆိုပါတယ်။ စားသုံးသူဈေးကွက် ဝယ်လိုအားက တည်ငြိမ်ဖွယ်ရှိတာ ကြောင့် ရောင်းလိုအားနည်းမယ်ဆိုရင် ဈေးနှုန်း ခိုင်မာလာဖို့ ပဲ ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ၂ဝ၁၁ အတွက် ကမ္ဘာပဲလုံး ထုတ်လုပ်မှုဟာ ယခင်နှစ်က တန် ၁ဝ ဒသမ ၁ သန်းရှိခဲ့ရာမှ တန်ချိန် ၈ ဒသမ ၇ သန်းကိုကျဆင်းနိုင်တယ် လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ပဲရာဇာ (ပဲနီလေး) ထုတ်လုပ်မှု ဟာ ယခင်နှစ်က တန်ချိန် ၄ ဒသမ ၂ သန်းရှိရာမှ တန်ချိန် ၃ ဒသမ ၉ သန်းကို ကျဆင်းနိုင်ပြီး အလားတူကုလားပဲလုံးက လည်း ယခင်နှစ်က တန်ချိန် ၉ ဒသမ ၂ သန်းရှိရာမှ တန်ချိန် ၈ ဒသမ ၆ သန်းကို ကျဆင်းမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံ အလားအလာအပေါ် ပညာရှင်များရဲ့ ဆွေးနွေးချက်အရ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ကုလားပဲဈေး ကြီးမြင့်ခြင်း ကြောင်း ပဲဝါလေးတင်သွင်းမှုကိုမြှင့်တင်လာလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ပဲဝါလေးဟာကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အတွင်း ဈေးးအသက်သာ ဆုံးပဲအဖြစ် ရှိနေတာကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ် အတွင်း ပဲဝါလေး တင်သွင်းမှုတန်ချိန် ၁ ဒသမ ၅ သန်းအထိ ရှိခဲ့လို့ ကမ္ဘာမှာ ပဲဝါလေးအများဆုံး တင်သွင်းသူဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အလားတူ အိန္ဒိယပဲနီလေးဈေးက အမြင့်မှာဘဲ ရှိ နေတာကြောင့် ကနေဒါ ပဲနီလေးတင်ပို့မှု တိုးတက်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယဈေးကွက်ရဲ့ ဈေးနှုန်းကို ဦးစားပေးမှုကြောင့် အဲဒီပဲ များကို အစားထိုးရောင်းဝယ်လာကြတာ ထင်ရှားနေပါတယ်။ကမ္ဘာမှာပဲလုံးနဲ့ ပဲရာဇာ (ပဲနီလေး၊ ပဲဝါလေး) အများဆုံး တင်ပို့နေတဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံဟာ ၂ဝ၁ဝ ခုနှစ်ကထဲက ရာသီ ဥတုနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ပဲမျိုးစုံဟာ ငွေပိုရပြီး စိုက်ပျိုးဖို့ အဆင်ပြေတဲ့ အခြားသီးနံှများ ပြောင်းလဲစိုက်ပျိုးမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ထောက်ပြပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၂ဝ၁၂ မှာ ပဲမျိုးစုံစိုက်ဧရိယာ တိုးခဲျ့ဖို့ လိုအပ်လာပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ ၂ဝ၁၁ အတွက် ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်အလားအလာအနေနဲ့ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်နဲ့ အိန္ဒိယအပါအဝင် အဓိက ပဲထုတ် လုပ်ရာ ဒေသများက ရောင်းချမှုထိခိုက်နိုင်ပေမဲ့ ဝယ်လိုအား ကတော့ခိုင်မာနေဆဲလို့ဆိုပါတယ်။ ယေဘုယျအနေနဲ့ တောင် အာရှနဲ့ အိန္ဒိယတို့မှာ စားသုံးမှု ဝယ်လိုအားကြီးမားနေတာ ကြောင့် အဲဒီနိုင်ငံများဟာ ကနေဒါ အထူးသီးနံှဆွေးနွေးပွဲကို အထူးအလေးထားစောင့်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် အနေနဲ့ အိန္ဒိယ မိုးပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းဖွယ်ရှိခြင်း က ဈေးနှုန်းအမြင့်ဘက်ကို ဦးတည်စေပါတယ်။ ဇူလိုင်လ အစော ပိုင်းအိန္ဒိယပဲစိုက်ပျိုးမှု နောက်ကျလျက်ရှိပြီး စိုက်ဧရိယာ တိုးတက်မှု ရှိမရှိနဲ့ သီးနံှထုတ်လုပ်မှု ခန့်မှန်းချက်တော့ ထွက် မလာသေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ယမင်းရွှေစင်၊ Source: businessline