Background
ပဲတီစိမ်းဈေးအေးလာ ယခုသီတင်းပတ်အစပိုင်းမှာ အိန္ဒိယလက်ငင်းဈေးကွက်များမှာ ပဲဝယ်ယူမှုတွေရှိလာလို့ ဈေးခိုင်မာလာခဲ့ပါတယ်။ပဲအဓိကစိုက်ပိုျးတဲ့ ဒေသတွေမှာ မိုးရွာသွန်းတာကြောင့်လည်း ပဲရိတ်သိမ်းမှု နှောင့်နှေး ခြင်းက ဈေးကွက်ပေါက်ဈေးခိုင်မာစေဖို့ အထောက်အပံ့ဖြစ်စေခဲ့ပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ သီတင်းပတ်နှောင်းပိုင်းမှာတော့ အခိုျ့ဈေးကွက်တွေ မှာ ဈေးကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိရာသီ ပဲထွက်ရှိမှုမြင့်တက်မယ့် မျှော်လင့်ချက်များအပြင် ဈေးကွက်တွေကို ဝင်ရောက်လာတဲ့ ပဲများ မှာလည်း အစိုဓာတ်များနေတာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တရုတ်နိုင်ငံက ပဲအသစ်တွေဝင်ရောက်လာခြင်းကရောင်းအားကို ပိုများစေပါတယ်။ကာလတိုအတွင်းဈေးလျော့ကျနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ် ကြပါတယ်။ ဈေးကွက်အသီးသီးမှာ တစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ပဲတီစိမ်းဈေးတွေကို ဇယား(၃)နဲ့ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်-
ကုလားပဲဈေးမာရာမှ ပြန်အေး အိန္ဒိယပြည်တွင်း လက်ငင်းဈေးကွက်များမှာ ဈေးအနိမ့်နဲ့ ဝယ် လိုအား ကောင်းတာကြောင့် သီတင်းပတ်အလယ်ပိုင်းမှာ ကုလားပဲ ဈေးခိုင်မာလာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဈေးကွက်များမှာ လက် ကျန် များနေခြင်းနဲ့ အဝယ်ပြန်အေးသွားတာကြောင့် သီတင်းပတ် နှောင်းပိုင်းမှာ ဈေးပြန်အေးသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သြစတြေးလျမှာ ယခုရာသီ ကုလားပဲတန်ချိန် ၆ သိန်း-၆ ဒသမ ၅သိန်းခန့်ထိ ယမန် နှစ်ထက် ပိုမိုထွက်ရှိမယ့် ခန့်မှန်းချက်များက ရောင်းအားကို ပိုမိုစေဖို့ ရှိနေပါတယ်။ ကာလတိုအတွင်းမှာ ဈေးနှုန်းလျော့ကျ ဖွယ်ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါ တယ်။ ဈေးကွက်တွေမှာ တစ်ပတ်အတွင်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ကုလားပဲဖြူ လုံးကြီး ဈေးတွေကို ဇယား(၂)နဲ့ဖော်ပြထားပါတယ်-
အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ပဲမိုျးစုံစိုက်ပိုျးမှုဟာ ယမန်နှစ်ကထက် မြင့်တက် ပေမဲ့ ထုတ်လုပ်မှုကတော့ စားသုံးမှု ကြီးထွားနေခြင်းနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် လျော့ကျမြဲ လျော့ကျနေဦးမယ်လို့ ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းကြပါ တယ်။ ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက် မြင့်တက်နေတာကြောင့် ပြည်ပနိုင်ငံ က ပဲတင်သွင်းမှုဟာ ယမန်နှစ်က တန်ချိန် ၃၄ သိန်း ရှိခဲ့ရာမှ ယခုနှစ်မှာ တန်ချိန် ၄ဝ ထိ ရောက်ရှိဖွယ်ရှိတယ်လို့ ခန့်မှန်းကြပါတယ်။ မတ်ပဲဈေး ပြန်လည်မြင့်တက်လာ အိန္ဒိယပြည်တွင်းဈေးကွက်တွေမှာ မတ်ပဲခွဲခြမ်းကို အဝယ်ပြန် သွက်လာတာကြောင့်ယခုတစ်ပတ်မှာမတ်ပဲဈေးပြန်လည်မြင့် တက်လာ ခဲ့ပါတယ်။ အင်ဒရာပရာဒေ့ရှ်ကမတ်ပဲအသစ်တွေဝင်ရောက်နေပြီဖြစ် ပေမဲ့ မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် ပဲတွေမှာ အရည်အသွေး ကျဆင်းမှုရှိနေ တယ်လို့ သိရပါတယ်။ လာမယ့်သီတင်းပတ်များမှာ မဟာရပ်ရှတ ရာက ပဲအသစ်တွေလည်းစတင်ဝင်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုလို ပြည်တွင်းပဲ အသစ်တွေ ထွက်ပေါ်လာပြီဖြစ်လို့ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် ကျဆင်းဖွယ်ရှိတယ်လို့ ခန်မှန်းကြပါတယ်။ ဈေးကွက်အသီးသီးမှာ တစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာမတ်ပဲ FAQ ဈေးနှုန်းတွေကို ဇယား(၁)နဲ့ ဖော်ပြထားပါတယ်-
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ စီးပွားရေးကုန်သည်အခိုျ့မှ မြန်မာ့ ကျောက်စိမ်းပန်းပုရုပ်တုများကို အထူးအလေးထား၍ ဝယ်ယူရန်ကမ်းလှမ်းမှု များရှိလာကြောင်း စီအမ်စိန်ဆိုင်ပိုင်ရှင် ဦးရွှေ ကြည်က ပြောကြားသည်။ ''ဗီယက်နမ်က တခိုျ့ရင်းနှီးတဲ့ စီးပွားရေးမိတ်ဆွေတွေ က ကမ်းလှမ်းလာတယ်။ သူတို့က မြန်မာ့ကျောက်စိမ်း ပန်းပု တွေကို လိုချင်ကြတယ်။ နမူနာတွေတော့ ပေးထားတယ်။ ဒါကြောင့် ကျောက်စိမ်းပန်းပုထုရောင်းတဲ့သူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက် ပေးထားတယ်။ ကျောက်စိမ်းပန်းပုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆင်းတု တော်တွေကို အမှာများတယ်။ ကျောက်စိမ်း ဆင်းတုတော် တွေကို သူတို့က တော်တော်အလေးပေးထားတယ်။ နောက် ပြီး ကျားရုပ်၊ နဂါးရုပ်တုတွေကိုလည်း မှာထားတယ်၊ တခြား ကျောက်တွေနဲ့က ပန်းပွင့်ပုံ၊ ပန်းပင်ပုံ၊ သစ်ပင်ပုံတွေကို နမူနာ ပေးထားတာရှိတယ်၊ အရင်ကဆို ဒီကအရိုင်းတွေပဲ သွားတာ များတယ်။ ကုန်ချောအဖြစ် ပို့ချင်တယ်။ အခုဆိုရင် ကျောက် စိမ်းပန်းပုက ဈေးကွက်တစ်ခုအနေနဲ့ ရှိလာမယ်''ဟု ဦးရွှေ ကြည်က ပြောသည်။ အဆိုပါကျောက်စိမ်းပန်းပုမှာ ကျောက်စိမ်းအကာသား များကို ထုဆစ်ရသောကြောင့် အမှိုက်ထဲကရွှေဟု ခေါ်ဆို၍ ရနိုင်ကြောင်း၊ ကျောက်စိမ်းပန်းပုများကို ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့နိုင်ပါက နိုင်ငံခြားဝင်ငွေများလည်း ရရှိလာစေနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကျောက်မျက်များဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော ပန်းပု များကိုလည်း ဗီယမ်နမ်နိုင်ငံသို့ တိုးခဲျ့တင်ပို့နိုင်မည်ဖြစ် ကြောင်း ယင်းက ထပ်မံပြောကြားသည်။ မင်းသန့်
အိန္ဒိယဘက်မှ စိန်များကို ပြည် တွင်းဈေးကွက်က ဝယ်ယူအသုံးပြုလျက် ရှိရာ အိန္ဒိယစိန်ဈေး တက်ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းစိန်ဈေး ကွက်မှာ ၅ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးဈေးတက်လျက်ရှိပြီး ကျင်ဖြူစိန် များအဝင်နည်း၍ ပစ္စည်းပြတ်သလောက် ရှိနေကြောင်းသိရပါတယ်။ကျင်ဖြူစိန်ကို မြန်မာနိုင်ငံမှ အသုံးများပြီး အိန္ဒိယဘက်မှ ပစ္စည်းဝင်ရောက် မှုနည်းလာခြင်းကြောင့် ပစ္စည်းရှားလာကြောင်းနဲ့ အိန္ဒိယစိန်သွေးတဲ့လုပ်အား ခဈေးနှုန်းများအပြောင်းအလဲဖြစ်ပေါ် လာခြင်းကြောင့် လက်ဝင်တဲ့ စိန်အပွင့် သေးများ ပို၍ဈေးမြင့် လျက်ရှိကြောင်း မန္တလေးမြို့စိန်ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရပါတယ်။ ''ကျင်ဖြူက အသစ်ရယ်လို့ မဝင် ဘူး၊ ဈေးကွက်ထဲမှာရှိသလောက်ဘဲ အ ရောင်းအဝယ်လုပ်နေရတယ်။ ကျင်ဖြူ အမိုျးအစားအများ ကြီးထဲကမှ ကျင်ဖြူ မဲပြီးဖြူတာ၊ မဲပြီးစိမ်းတာ၊ ညိုပြီးဝါတာ၊ ကာလာများတာကို ကြိုက်ကြတယ်။အစိမ်းဘက်ပါတာကို အန်တီတို့ကြိုက် ကြတယ်။ ကာလာမှာ သူ့အမှတ်အသား နဲ့ အခေါ်အဝေါ်လေးတွေရှိတယ်။ J နဲ့G ဈေးမြင့်တာတွေ သိပ်မဝင်ဘူး။ ပစ္စည်းကောင်းရှားတဲ့အတွက် စိတ်တိုင်း ကျပစ္စည်းလိုချင်တာ မရနိုင်တာပေါ့'' လို့ မန္တလေးရှိစိန်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ စိန်ဈေးနှုန်းမှာ စိန်ကောင်းစိန်သန့် တဲ့အပေါ်မူတည်ပြီး ဈေးနှုန်းကွဲပြားပါ တယ်။ ယခုလတွင် တောင်ပြုံးပွဲရာသီ ကြောင့် မန္တလေးမြို့သို့ နယ်စုံမှလာ ရောက်သူများမှ စိန်သေးသေးဖြင့် ပြု လုပ်ထားတဲ့အထည်များကို ဝယ်ယူလျက် ရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ၁ဝ လုံးစီး ၂ဝ လုံးစီး ၄ဝ လုံးစီး အကျင် ၁၈ဝဝဝဝ မှ ၂ဝဝဝဝဝ ၁၅ဝဝဝဝ မှ ၁၈ဝဝဝဝ ၁၂ဝဝဝဝ မှ ၁၄ဝဝဝဝ အသန့်နီးပါး ၃၇ဝဝဝဝ မှ ၃၈ဝဝဝဝ ၂၈ဝဝဝဝ မှ ၃၂ဝဝဝဝ ၂၈ဝဝဝဝ မှ ၃၄ဝဝဝဝ ကောင်းတဲ့စိန် စိန်အသန့် ၆၂ဝဝဝဝ ၄၈ဝဝဝဝ ၄၅ဝဝဝဝ ဇူးဇူး
ကုန်စည်တွေရဲ့ သမိုင်းအစဉ်အလာအရ တောင်သူတွေအတွက် နှစ် နှစ်၊ ကုန်သည်တွေအတွက် သုံးနှစ်၊ အကျိုးအမြတ်ရရှိတဲ့ အပေါ်အခြေခံပြီး၊ ကနေဒါတောင်သူများ ပဲအမျိုးအစား ရွေးချယ်စိုက်ကြပါတယ်။ ယခုနှစ် ကနေဒါနိုင်ငံအနောက်ခြမ်းမှာ ပဲနီ လေးကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးလာကြခြင်းက အဲဒီအချက်ကို ပိုမိုပေါ်လွင်စေပါတယ်။
ပြည်ပက တင်သွင်းတဲ့ ဈေးနှုန်း ထက် တစ်ကီလိုကို ရူပီး ၁ဝ (ကန်ဒေါ် လာ ဝ ဒသမ ၂၁၅) လျှော့ချပြီး ဆင်းရဲသားများကို ရောင်းချ ပေးတဲ့ သက်သာချောင်ချိရေး အစီအစဉ်ဖြစ်တဲ့ လျှော့ဈေးနဲ့ရောင်းချတဲ့ကာလကို လာမယ့်ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ အစိုးရက သက်တမ်း တိုးဖွယ်ရှိတယ်လို့ စားသုံးသူရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနမှ ထိပ်တန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားပါတယ်။
ယခု သီတင်းပတ်တွေမှာ နိုင်ငံတကာ ကုလာပဲဖြူလုံးကြီးဈေးကွက်ဟာ အရောင်းအဝယ်အားပျော့နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ယခုနှစ် အိန္ဒိယပဲရိတ်သိမ်းချိန်မှာ မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် နှောင့်နှေးမှုဖြစ်နိုင်ပေမယ့် ကာဘူလီကုလားပဲရဲ့ ထွက်ရှိမှုကိုတော့ ထိခိုက်နိုင်ဖွယ်မရှိဘူးလို့ ဆို ပါတယ်။