Background
ယခုတစ်ပတ် ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်တွင် ပဲစင်းငုံနီတစ်တင်းလျှင်ကျပ် ၁၀ဝ၀ ခန့် ဈေးတက်နေသည်။ ယခင်တစ်ပတ်က၂၀၁၉ ခုနှစ်ထွက် ပဲစင်းငုံနီ(အသစ်) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၇၃၀ဝ ရှိခဲ့ပြီး ယခုတစ်ပတ်၏ ပဲစင်းငုံနီ (အသစ်) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၀ဝ၀ဝ ဖြင့် အိတ် ၁၀ဝ၊ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ထွက် ပဲစင်းငုံနီ(အဟောင်း) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၇၀ဝ၀ ဖြင့် အိတ် ၁၀ဝ ၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ထွက်ပဲစင်းငုံနီ (အဟောင်း) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၅၀ဝ၀ ဖြင့် အိတ် ၁၀ဝ ၊ နှမ်းဝါ (ယော)တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၄၆၅၀ဝ ဖြင့် အိတ် ၁၀ဝ ၊ ကုလားပဲဝါ(HL) တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၆၈၀ဝ ဖြင့် အိတ် ၅၀၊ ကုလားပဲဝါလုံးကြီး ၉၂၉ တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၂၆၀ဝ၀ ဖြင့် အိတ် ၁၀ဝ၊ ကုလားပဲဖြူ V2 တစ်တင်းလျှင် က
မြန်မာနိုင်ငံ၌ လာရောက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသည့် ကိုရီးယားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ အခြားနိုင်ငံသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားခြင်းမျိုး လုံးဝ မရှိကြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးသန့်စင်လွင်က ပြောသည်။ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်က ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများ ညွှန် ကြားမှုဦးစီးဌာန(DICA)၌ ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ တွင် ယင်းသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဒီလိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက လွယ်လွယ်ကူကူနဲ့ ဖြစ်လာတာမဟုတ်ပါဘူး။ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ပြီးတော့မှ စက်မှုဇုန် ဆိုတာ ဖော်ဆောင်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ မြန်မာနိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရလွယ်ကူမှု ညွှန်းကိန်း (Ease of Doing Business)တွင် အညွှန်းကိန်းသစ်နှစ်ခုကို ထပ်မံပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း Ease of Doing Business Ranking တိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်၊ စီးပွားရေးနှင့် ကူး သန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်ထူးက ပြောသည်။ ဆယ်ခုနဲ့စတာပေါ့လေ။ နောက်ထပ်နှစ်ခု ကတော့ အလုပ်သမားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ Labor Right တို့၊ Labor Practices တွေပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ဒါကတိုင်းတာရခက်တော့ ထည့်တော့ ထည့်ထားတယ် မတွက်သေးဘူး။ ဒီနှစ်မှာ ထပ်ပြီး သေသေချာချာ ထည့်တွက်မှာကတော့ Government Purchase ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရရဲ့တင်ဒါခေါ်တဲ့ကိစ္စရပ်တွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အညွှန်းကိန်းတစ်
ကျွန်တော်တို့အစိုးရဌာနများမှ ဝန်ထမ်းများတွင်မဖြစ်မနေဆောင်ရွက်ရသောအလုပ်တစ်ခုမှာ အစည်းအဝေးတက်ရခြင်း၊ အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းများ လိုက်ရခြင်း၊ အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းများကို တင်ပြရခြင်း၊ ထုတ်ပြန်ရခြင်းများ ပါဝင်ပါသည်။ အချို့အစည်း အဝေးများသည် အချိန်ကြာမြင့်ခြင်း၊ တက်ရောက်သူ များပြားပြီး ဆွေးနွေးသည့်အချက် များပြားခြင်းတို့ကြောင့် အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းလိုက်ရသည့် ဝန်ထမ်းများနှင့်အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းကို ပြန်လည်ပြုစုရသည့် ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် အချက်အလက်များကိုနားလည်ရန်၊ အစည်းအဝေးနှင့်ပတ်သက်သည့်ဘာသာရပ်ကိုကျွမ်းကျင်ရန်၊ အစည်းအဝေး တက်ရောက်သူများဆွေးနွေးသည့်အကြောင်းအရာများကို နားလည်ရန်လိုအပ်သည့်အပြင် အချိန်ကြန့်ကြာမှုမ
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်း ဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဒေါက်တာသန်းမြင့်သည် နိုဝင် ဘာ ၄ ရက်မှ ၆ ရက်အထိ တရုတ်ပြည် သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့ National Exhibition and Convention Center ၌ ကျင်းပသည့် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် တရုတ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သွင်းကုန် ကုန်စည်ပြပွဲနှင့် ဆက်စပ်ဆွေးနွေးပွဲများသို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးနှင့် အဖွဲ့ သည် နိုဝင်ဘာ ၄ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ရှန်ဟိုင်းမြို့သို့ရောက်ရှိပြီး တရုတ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်မှ တည်ခင်းဧည့်ခံ သည့် ကြိုဆိုညစာစားပွဲအခမ်းအနားသို့တက်ရောက်သည်။ ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီးသည် နိုင်ဝင်ဘာ ၅ ရက် နံနက် ပိုင်းတွင်ကျင်
ကိုရီးယားနိုင်ငံမှဟိုတယ်နှင့် စားသောက်ဆိုင်လုပ်ငန်းများအပါအဝင် ကျန်းမာရေးအထောက်အကူပြု စား သောက်ကုန် ဖြည့်စွက်စာများကိုဖြန့်ဖြူး ရောင်းချသော ကိုရီးယားကုမ္ပဏီများ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှဓနိဖူးများကို ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံက ထွက်ရှိသည့် ဓနိဖူးသည် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားများနိုင်ငံများတွင် ထွက်ရှိသည့်ဓနိဖူးများ ထက်သဘာဝဘေးဒဏ်ခံရမှု နည်းပါးသည့်အတွက် အရည်အသွေး ပိုမိုကောင်းမွန်သည်ကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိရသည်။ ဓနိဖူးတွင် ကင်ဆာရောဂါအား ကာကွယ်နိုင်သည့် ဒြပ်ပေါင်းများပါဝင်ကာ ကျန်းမာရေးကို လွန်စွာအထောက် အကူပြုသည့်အတွက် ကိုရီးယားသမ္မတ နိုင်ငံတွင် ဓနိဖူးပါဝင
ပြည်တွင်းငွေလဲဈေးကွက်သည် ယခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဈေးငြိမ်နေခဲ့ သလို အရောင်းအဝယ်နည်းပါးခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ် က ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်းကိုယခင်ရက်သတ္တပတ်က အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၁၅၃၃ကျပ်သတ်မှတ်ခဲ့ရာမှ ယခုရက်သတ္တပတ်တွင် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ၁၅၃၁ကျပ်သို့ ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းဈေးကွက်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာကို ရောင်းလိုအားများပြီး ဝယ်လိုအားနည်းခဲ့သောကြောင့် အရောင်းအဝယ်နည်းခဲ့ကြောင်း၊ ယခုရက်ပိုင်း အတွင်း ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလောက၌ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်စေရေးငွေလဲနှုန်းတည်ငြိမ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့မှသာ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ လုပ်င
ပြည်တွင်း၌ သနပ်ခါးအသုံးပြုမှု နည်းလာခြင်းနှင့်အတူ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် နည်းပါးလာခြင်းကြောင့် သနပ်ခါး စိုက် ပျိုးမှု ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သနပ်ခါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချသူများအသင်းမှ သိရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း စိုက်ပျိုးသော သနပ်ခါးများကို တန်ဖိုးမြင့်ထုတ်ကုန်အဖြစ် မထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းနှင့်အလှကုန်ပစ္စည်း များတွင် အသုံးပြုမှုနည်းပါးလာသောကြောင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက် နည်းပါးလာကာ စိုက်ပျိုးသူ တဖြည်းဖြည်း ရှားပါးလာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ယင်းအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးကျော်မိုးက အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်တွင် ပြောသည်။ “အခု သနပ်ခါးကို အဆင့်မြင့်ထုတ်ကုန်တွေဖြစ်တဲ့ အလှကုန်ပစ္စည်
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကုန်သွယ်ရေးဦးစီးဌာန သည် Trading Across Borders Indicator Ranking မြင့်မားတိုးတက်ရေးအတွက် မော်တော်ယာဉ်အပိုပစ္စည်း တင်သွင်းသူလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်း အခမ်းအနား ကို အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ရန်ကုန်မြို့ ရှိ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရုံးတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အခမ်းအနားသို့ Trading Across Borders Indicator အထောက်အကူပြုအဖွဲ့ ၏ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်၊ ကုန် သွယ်ရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးမင်းမင်း၊ အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေမှူး ဦးမိုးကျော်အေး၊ မြန်မာ့ဆိပ်ကမ်းအာဏာ ပိုင် လက်ထောက်အထွေထွေမန်နေ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေနှင့်ပတ် သက်၍ လေးမျိုးရေးဆွဲထားကာ အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်း ပြီးလည်းဖြစ်သည်။ မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေလေးမျိုးမှာ တီထွင်မှုမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေ၊ ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ၊ စက်မှုဒီဇိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေနှင့်စာပေအနု ပညာမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေတို့ဖြစ်သည်။ ယင်းမူပိုင်ခွင့် ဥပဒေများကို ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက တာဝန်ယူပြီး ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံး၊ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းများစသည် တို့၏ အကြံပြုချက်များရယူပြီး မူကြမ်းရေးဆွဲခဲ့ သည်။ စက်မှုဒီဇိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဥပဒေနှင့်ကုန်အမှတ် တံဆိပ်မူပိုင်ခွင့်ဥပဒေတို့ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်တွင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တေ