Background
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်မှ နိုဝင်ဘာ ၇ ရက်မှ ၁၃ ရက်ထိကာလအတွင်း ကန်ဒေါ်လာသုညဒသမ ၁၁၆ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲတီစိမ်းလုံး ပြည့် ၁၃၈ တန်ကျော်နဲ့ ကန်ဒေါ်လာသုညဒသမ ၁၅၉ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပဲတီစိမ်း လုံးခြမ်း ၁၄၂ တန်ကို တစ်ဖက်တရုတ်နိုင်ငံသို့ အပို့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ယခုအပတ်ပဲတီစိမ်း တင်ပို့မှု တန် ၂၈၀ ကျော်ရှိတဲ့အတွက် ယခင်အပတ်ထက် ၃၁ တန်ကျော် ပိုမို တင်ပို့နိုင်တာတွေ့ရပါ တယ်။ နှစ်ဖက်မြေပြင်ပေါက်ေ ဈးများကိုကြည့်တဲ့အခါ ယခင် အပတ်ကထက် ဈေးမြင့်လာတာ တွေ့ရပါတယ်-
နိုဝင်ဘာ တတိယပတ်အတွင်း ပြည်ပဲဈေးကွက်မှာ မတ်ပဲမျိုးအဝယ်လိုက်လာလို့ ဈေးမြင့်လာခဲ့သလို ပဲတီစိမ်း သီးနှံကလည်း ဝယ်လိုအားများနေတဲ့အတွက် ဈေးမြင့်လာခဲ့ တာကိုတွေ့ရပါတယ်။ မတ်ပဲသီးနှံမှာ ရန်ကုန် လိုင်းသမား များမှ တစ်တင်း ၁၄၈၀၀ ကျပ်နဲ့ နေ့စဉ် အိတ် ၁၀၀-၁၅၀ ခန့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်သလို မျိုးပဲဈေးကတော့ အရည် အသွေးလိုက် ဝယ်ယူတဲ့အတွက် တစ်တင်း ၁၆၅၀၀ ကျပ်ထိ ဈေးရခဲ့ပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် နိုဝင်ဘာလ ဒုတိယပတ်မှာ ပဲအများစု ဈေးအေး၊ အရောင်းအဝယ်အေးခဲ့ပြီး၊ နှမ်းဈေး ကတော့ အသင့်အတင့်မာနေကာ အရောင်းအဝယ်လည်း သွက်ခဲ့ တယ်လို့ သိရပါတယ်။
ပုံမှန်အနေနဲ့ အိန္ဒိယမှာ ၂ နှစ်ဆက်တိုက် ပဲအထွက်လျော့ ကျခြင်းဟာ အိန္ဒိယရဲ့ ပဲတင်သွင်းမှု ကို မြင့်တက်စေမှာဖြစ်ပေမဲ့ ယေဘုယျခန့်မှန်းချက်နဲ့ လွဲချော်ပြီး၊ ဒီနှစ်ရဲ့ ပဲလက်တွေ့ တင်သွင်း ဝင်ရောက်မှုက ဒီဘဏ္ဍာနှစ်ဆန်း ဧပြီလကစပြီး အတော်လေး လျော့ကျနေပါတယ်။ ဒီနှစ် ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအထိ ပထမ ၆ လအတွင်း ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုက တန်ချိန် ၁၂ သိန်းခန့် သာ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၁ ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း တင်သွင်း ခဲ့တဲ့ တန်ချိန် ၁၄ ဒသမ ၇ သိန်း၊ ၂၀၁၀ ကာလတူ တင်သွင်းမှု တန်ချိန် ၁၃ သိန်းတို့ထက် ဒီနှစ်တင်သွင်းမှု ပမာဏ ကျဆင်းခဲ့ပါ တယ်။
ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကိုအားပေးဖို့ ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းကောက်ခံရေး အိန္ဒိယနိုင်ငံ လယ်ယာ ထွက် ကုန် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ဈေးနှုန်းကော်မရှင် (CACP) မှ အကြံပြု ကြောင်းသိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မျှတတဲ့ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ တစ်ခုဖြစ်လာစေဖို့ ပဲတင်ပို့မှုတိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ပေးဖို့လည်း အကြံ ပြုကြောင်းသိရပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှု အပေါ် အခွန်ကောက်ခံခြင်းမရှိဘဲ ပဲအမျိုးအစားတော်တော်များများ ကို ပြည်ပတင်ပို့မှုကို ပိတ်ပင်ထားပါတယ်။
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်မှ ကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၀၂၂ သန်းတန်ဖိုးရှိ နနွင်းတက် ၁၃ တန်ကျော်ကို အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်မှ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်ထိ ကာလအတွင်းမှာ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်အပတ်တင်ပို့မှုနဲ့နှိုင်းယှဉ်လျှင် တန်ချိန်အနည်းငယ်ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခုအပတ်မှာ မြဝတီနယ်စပ်မှ နနွင်းတက်အပို့မရှိခဲ့ပါဘူး။ အောက်တိုဘာလအတွင်း နယ်စပ်မှနနွင်းတက် ၂၄၇ တန်ကျော် တန်ဖိုး သုည ဒသမ ၃၈၉ ဒေါ်လာသန်းဖိုး တင်ပို့ထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။မော်မော်အောင်၊ MIRT (DOBT)
ပြည်ပကို ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ အောက်တိုဘာနောက်ဆုံး ပတ်အတွင်း နနွင်း ၇၃ ဒသမ ၀၁ တန်ကို တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ တင်ပို့ခဲ့တဲ့နိုင်ငံနဲ့ တန်ချိန်ကမလေးရှားနိုင်ငံကို ၄၀ ဒသမ ၀၁ တန်နဲ့ အိန္ဒိယကို ၃၃ တန်ဖြစ်ပါ တယ်။ FOB ဈေးကတစ်တန်ကိုကန်ဒေါ်လာ ၅၁၀ ဒသမ ၅၄၀ ရရှိခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ယခင်သီတင်းပတ်မှာ တန်ချိန် တစ်ရာ့ ငါးဆယ်ကျော်တင်ပို့နိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒီတစ်ပတ်မှာ နနွင်းအပို့လျော့ခဲ့ပါတယ်။ လချုပ်အနေနဲ့ကြည့်မယ်ဆိုရင် အောက်တိုဘာလအတွင်း မလေးရှား၊ ပါကစ္စ တန်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွေကို နနွင်းတန်ချိန် ၃၀၄ ဒသမ ၆၂ တန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလအတွင်းမှာ နနွင်းတင်ပို့မှုက တန်ချိန် ငါးရာကျော် ရှိခဲ့တာကြောင့် အောက်တိုဘာလမှာ နနွင်းတင်ပို့မှု လျော့ခဲ့ပါတယ်။ MIRT (DOT)
အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်မှ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်ထိကာလအတွင်းမှာ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ စစ်တွေနယ်စ ပ်မှ ကန်ဒေါ်လာသုညဒသမ ၀၀၃ သန်း တန်ဖိုးရှိ မန်ကျည်းစေ့ တန် ၆၀ နဲ့ ကန်ဒေါ်လာသုညဒသမ ၀၀၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ မန်ကျည်းမှည့်(အစေ့ပါ)၁၀ တန်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။အောက်တိုဘာလအတွင်း နယ်စပ် မှ မန်ကျည်းစေ့နဲ့ မန်ကျည်းမှည့် (အစေ့ပါ)တင်ပို့နိုင်မှုတွေကတော့ မန်ကျည်းစေ့ ၁၈၅ တန်နဲ့ မန်ကျည်းမှည့် (အစေ့ပါ) တန် ၁၁၀ အသီးသီးဖြစ်ပါတယ်။MIRT(DOBT)
သီတင်းတစ်ပတ်ဖြစ်တဲ့ အောက်တိုဘာနောက်ဆုံးပတ်မှာတော့ မန်ကျည်း တန်ချိန် ၁၀၀ ကို ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုလမ်းမှ စင်ကာပူနိုင်ငံကို တင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ လချုပ်အနေနဲ့ကြည့်မယ် ဆိုရင် အောက်တိုဘာလအတွင်း ပါကစ္စတန်၊ မလေးရှားနဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံတွေကို မန်ကျည်းတင်ပို့မှုက ၁၃၃ တန်ရှိခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာလအတွင်း တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန်နှစ်ရာကျော် ရှိခဲ့တာကြောင့် အောက်တို ဘာလမှာ မန်ကျည်းတင်ပို့မှု လျော့ခဲ့ပါတယ်။ MIRT (DOT)
အောင်ပန်းဈေးကွက်မှာ ဒီတစ်ပတ်တော့ ချင်းအဝင်များလာပါတယ်။ ချင်း သစ်နဲ့ချင်း(ဥမ)တွေ အဝင်များနေပေမယ့်ေ ဈးကတော့တက်လာပါတယ်။ အောင်ပန်း ဒေသတစ်ဝိုက်က ချင်းသစ်တွေ ဈေးကွက်ကို ဝင်လာတာကြောင့် အဝင်များနေ တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ချင်း(ဥမ)က ပိုပြီးအဝင်များနေတယ်လို့လည်း ပွဲရုံတွေက သိရပါတယ်။ လှောင်လက်တွေနဲ့ တောင်သူတွေကလည်း လက်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ ဥမတွေကို ချင်းအသစ်တွေ သိပ်မလှိုင်ခင်မှာ အကုန်ထုတ်ရောင်းနေ ကြပါ တယ်။ ၅ ရက်တစ်ဈေးကို ပိဿာချိန် ငါးသောင်းခန့်အဝင်ရှိနေပါတယ်။ ချင်းသစ် တွေကလည်း ရင့်နေပြီဖြစ်တာကြောင့် ခြံရှင်တွေအတော်များများကလည်း ဖော် နေကြပါပြီ။ အဝင်များသလို အရောင်းကလည်း ပုံမှန်တော့ဖြစ်နေတယ်လို့ သိရပါ တယ်။ ချင်း(ဥမ)က တစ်ပိဿာ ၂၅၀ ကျပ်ဈေးရှိပြီး၊ ချင်း(သစ်)ကတော့ ၂၅၀ ကျပ်မှ ၂၈၀ ကျပ်ဈေးရှိပါတယ်။ ချင်းခြောက်ကတော့ အရောင်းအဝယ်ခပ်အေးအေးသာဖြစ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပွဲရုံတွေက တစ်ပိဿာကို ၁၁၀၀ ကျပ် - ၁၂၀၀ ကျပ်ဈေးနဲ့ လက်လီ သာ ဝယ်မှုရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဧဧခိုင် - တောင်ကြီး