Background
ပြည်ထောပတ်ပဲ ဈေးအနည်းငယ်လှုပ်ရှားလာ ယခုတစ်ပတ်ပြည်ဈေးကွက်မှာ ထောပတ်ပဲဈေးနှုန်း အနည်းငယ်မြင့် လာခဲ့ပါတယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က တစ် တင်းကို လက်လီဈေး မှာ ၂၆ဝဝဝ ကျပ်၊ လက်ကားဈေးနှုန်းမှာ ၂၅၅ဝဝ ကျပ်ဖြင့်သာ ရောင်းဝယ်ခဲ့ကြပြီး၊ ယခု စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် လက်လီ တစ်တင်းကို ၂၆၅ဝဝ ကျပ်နဲ့ လက် ကားတစ်တင်းကို ၂၆ဝဝဝ ကျပ် အ ရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတာကြောင့် ယခင် အပတ်နဲ့ယှဉ်ရင် တစ်တင်းကို ၅ဝဝ ကျပ်ဈေးမြင့်လာခဲ့ပါတယ်။ ရန်ကုန် ဝယ်လက်များ အဝယ်ရှိလာလို့ ဈေးမြင့် ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဝယ်လိုအားရှိ သလောက် မရောင်းချနိုင်ဘဲ လက်ကျန် နည်းလာ တဲ့အတွက် လက်လီသမားများဖြင့်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး၊ တစ်ရက်ကို အိတ် ၁၅ အိတ်ခန့်သာ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။ ခင်ဆွေဝင်း
တစ်ခါတစ်ရံ မူဆယ်ကပို့ သြဂုတ်လ ၂၅ ရက်မှ ၃၁ ရက်ထိ ကာလအတွင်း မူဆယ် ၁ဝ၅ မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှတစ်ဆင့် တစ် ဘက် နိုင်ငံသို့ ထောပတ်ပဲ ၃၅ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် ကန်ဒေါ်လာ ဝ ဒသမ ဝ၂၆ သန်းဖိုး တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သြဂုတ်လ တစ်လလုံး ၃၅ တန်သာ တင်ပို့ နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဇူလိုင်လမှာ တန် ၇ဝ၊ ဧပြီလမှ ဇူလိုင်လထိ တန်ချိန် ၄ဝ၆၉ တန် နယ်စပ်မှ တင်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါ တယ်။ MIRT (DOBT)
ဈေးအနိမ့်အမြင့်နဲ့ အရောင်းအဝယ်အသင့်အတင့်ဖြစ်တဲ့ ပဲစင်းငုံ မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ သြဂုတ်လ ပဲစင်းငုံနီဈေးကွက်မှာ ဒေသတွင်းလုပ်ငန်း သုံးသမားအခိုျ့ အနည်းငယ် ဝယ်ယူမှုနဲ့ ဒေသခံ ကုန်သည် တွေ ဈေးပေါ်မူတည်ပြီး အဝယ်အရောင်းလုပ်နေမှုနဲ့ ရန်ကုန်အိတ်စပို့သမားအခိုျ့ သင်္ဘောတင်အမီ လိုအပ်မဲ့ပဲဖြည့်ဆည်းဖို့ ဝယ်ယူမှုအနည်းငယ်ရှိခဲ့တာကြောင့် တစ်ရက်အိတ် ၃ဝဝ ခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်သြဂုတ်လ ပဲစင်းငုံနီဈေးကွက်အနေနဲ့ တစ်တင်း အနိမ့်ဆုံး ၂ဝဝဝဝ ကျပ်မှ အမြင့်ဆုံး ၂၂၇ဝဝ ကျပ်ထိသာ ဈေးအတက်အကျဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလဆန်းမှာတော့ တစ်တင်း ၂ဝ၈ဝဝ ကျပ်နဲ့ အရောင်း အဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်နယ်မြေမှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး သြဂုတ်လအတွင်း မုံရွာမှ တစ်ဆင့်တင်ပို့မှုအနေနဲ့ မန္တလေးကို တင်း ၇ဝဝဝ ခန့်နဲ့ ရန်ကုန်ကို တင်း ၇ဝဝဝ ခန့် ရှိခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ထွန်းလှိုင်
ဆက်လက်ဈေးအေးနေတဲ့ ပြည်ပဲစင်းငုံ ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဈေးကွက်မှာလည်း ပဲစင်းငုံပိဿာ ၂ဝ တစ်တင်းလျှင် ၂၁ဝဝဝ ကျပ်နဲ့ ဆက်လက် ဈေးငြိမ်နေလျက်ရှိပါတယ်။ ယခုသြဂုတ်တစ်လလုံး အခြားတိုင်းမှဝင်ရောက်မှုမရှိသလို အခြားတိုင်းသို့ တင်ပို့နိုင်ခြင်းလည်း မရှိခဲ့ ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်အတွင်း ပဲစင်းငုံ အရောင်းအဝယ်အေးနေခြင်း ကြောင့် ဈေးငြိမ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရပါတယ်။ ယခုနှစ်မှာတော့ ပဲစင်းငုံစိုက်ဧက ၁၆၄ဝဝ ကျော် စိုက်ပိုျးနိုင်ခဲ့ပြီး၊ စီမံကိန်းလျာထားပြည့်မီအောင် စိုက်ပိုျးနိုင်ကြောင်း သိရပါတယ်၊ ဆုမွန်ဆွေ
တင်ပို့မှုအနည်းငယ်တက်လာတဲ့ ပဲစင်းငုံ ပင်လယ်ရေကြောင်းကနေ ပဲစင်းငုံတင်ပို့မှုဟာ နည်းနည်းနဲ့ မှန်မှန်တင်ပို့မှု ရှိနေခဲ့ရာ ယခုတစ်ပတ် (သြဂုတ်လ ၂၆ ရက်မှ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်)အတွင်း မှာတော့ တန်ချိန် ၃၃ဝဝ ခန့်ကို အနည်းငယ်တိုးတက် တင်ပို့လာတာ တွေ့ရပါ တယ်။ အိန္ဒိယဝယ်လက်များက ပဲစင်းငုံကို ဝယ်လိုကြပေမဲ့ ဈေးမြင့် ပေးဝယ်ယူမှု မရှိလို့ ဈေးအနည်းငယ်လျော့ကျလာကြောင်း သိရပါတယ်။ ရန်ကုန် FOB ဈေးများ နှိုင်းယှဉ် ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်- ဒေါ်လာ/တန် ပဲစင်းငုံနီ ပဲစင်းငုံနီ၊ အဖြူ၂-၉-၁ဝ ၇၄ဝ-၇၅၀ ၆၄ဝ-၆၅ဝ၂၆-၈-၁ဝ ၇၈ဝ-၇၉ဝ ၆၈ဝ-၆၉ဝ MIRT(MAPT)
အနိမ့်ဈေးနဲ့ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေတဲ့ မုံရွာပဲစင်းငုံဈေးကွက် ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ခုနှစ်ထွက် ပဲစင်းငုံဈေးဟာ ရာသီအပိတ်မှာ တစ်တင်း ၃၈ဝဝဝ ကျပ်အထိ ဈေးကောင်းခဲ့တဲ့ အတွက် ၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ ထွက်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ပဲစင်းငုံများကို ကုန်သည်အများစု ဝယ်ယူသိုလှောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ထွက်ပေါ်ကာလ တစ်လျှောက်လုံး လှောင်လက်၊ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးဝယ်လက်ပါအပြိုင်ဆွဲခဲ့လို့ ပဲစင်းငုံ ဈေးဟာ ၂၅ဝဝဝ ကျပ်မှ ၂၇ဝဝဝ ကျပ်ထိ ဈေးမြင့်ခဲ့ပါတယ်။ အိန္ဒိယဝယ်လက်ဆွဲချိန်မှာ ပဲစင်းငုံဈေးဟာ အများမျှော်လင့်သလို ဈေးကမြင့်တက်မှုမရှိဘဲ တဖြည်းဖြည်း လှောင်လက်ဈေးထက် ကျဆင်းခဲ့ပြီး သြဂုတ် လ နောက်ဆုံးပတ်မှာ တစ်တင်း ၂ဝဝဝဝ ကျပ်ထိ ဈေးကျဆင်းခဲ့ တာကို တွေ့ရပါ တယ်။ ယခုအခါ လှောင်လက်ကုန်သည်များက အခြားသီးနံှများကို ပြောင်းလဲ ပြီး အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ဖို့ ပဲစင်းငုံကို လက်ရှိပေါက်နေတဲ့ အနိမ့်ဈေးတစ်တင်း ၂ဝဝဝဝ ကျပ်နဲ့ ထုတ်ရောင်းလာကြတဲ့အတွက် နေ့စဉ်အိတ် ၅ဝဝ ခန့် အရောင်း အဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း သိရပါတယ်။ အောင်မင်း
ဈေးပြန်မာလာတဲ့ ပြည်မတ်ပဲပြည်ဈေးကွက်မှာ မတ်ပဲဈေး ယခင်တစ်ပတ်ကထက် ၂ဝဝ ကျပ် မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ပိဿာ ၂ဝ ဝင် တစ်တင်းကို ၂၇၂ဝဝ ကျပ် ်ဖြစ်လာပါတယ်။ ရန်ကုန်ဝယ်လက်ကလည်း အနည်းငယ်ရှိပြီး မြို့တွင်း အရောင်းအဝယ်ကလည်း အသင့်အတင့်ဖြစ်တာကြောင့် တစ်နေ့ကို တစ်တင်းခွဲအိတ် ၃ဝဝ မှ ၄ဝဝ အထိအရောင်းအဝယ် ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ပြည်မြို့ရဲ့ အနီးရှိမြို့နယ်များ မှ ရန်ကုန်ကို မတ်ပဲတင်ပို့မှုကတော့ သြဂုတ်လမှာ ပဲအိတ် ၅၇၆၉၅ အိတ်တင်ပို့ပြီး စက်တင်ဘာလ ပထမပတ်မှာ တစ်နေ့ကို အိတ် ၂၈ဝဝ တင်ပို့တယ်လို့ သိရပါ တယ်။ မိမိအေး
မတ်ပဲတင်ပို့မှု မြင့်တက်လာ ယခုတစ်ပတ် သြဂုတ်လ ၂၆ ရက်မှ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်အတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းက မတ်ပဲတန်ချိန် ၁၅၅ဝဝ ခန့်ထိ တင်ပို့မှုမြင့်တက် လာခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ဝ ရက်ခန့်က အိန္ဒိယဝယ်လက်များ တောက်လျှောက် အဝယ်ရှိနေတာကြောင့် ယခုလအတွင်းမှာ တင်ပို့မှုတွေ ဆက်ရှိအုံးမယ်လို့ ကုန်သည်များက ဆိုပါတယ်။ အိန္ဒိယမတ်ပဲအသစ်က ပုံမှန်အားဖြင့် သြဂုတ်လ ကုန်မှာ ထွက်ရှိတာဖြစ်ပေမဲ့ ယခုရက်ပိုင်း မိုးများနေတာကြောင့် ဈေးကွက် အတွင်းကို ပဲဝင်ရောက်မှု တစ်ပတ်ခန့်နောက်ကျနေခြင်းဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ရန်ကုန် FOB ဈေးများ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ ဒေါ်လာ/တန် မတ်ပဲ(FAQ) (SQ)၂-၉-၁ဝ ၉၅ဝ-၉၆ဝ ၁ဝ၈ဝ-၁ဝ၉ဝ၂၆-၈-၁ဝ ၉ဝဝ-၉၁ဝ ၁ဝဝဝ-၁ဝ၁ဝ MIRT(MAPT)
AFTA ရင်ဆိုင်နိုင်ရေး ဖိလစ်ပိုင်သကြားဈေးကွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်လျက်ရှိ ဖိလစ်ပိုင်လယ်ယာစိုက်ပိုျးရေးဌာန အကြီးအကဲProceso Alcala နဲ့ Negros Occidental ကုမ္ပဏီဥက္ကဌ Alfredo Maranon Jr. တို့က သကြားလုပ်ငန်း (ဈေးကွက်) မှာ ပါဝင်သူအားလုံးဟာ လက်တွဲ လုပ်ဆောင်ကြဖို့လိုကြောင်း ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်မှာ အကောက်ခွန်မရှိဘဲ ပြည်တွင်းဈေးကွက်ထဲကို သကြားတွေ ဝင်ရောက်လာချိန်မှာ ရင်ဆိုင်ရမယ့် သကြားဈေးကွက်အတွက် စိန်ခေါ်မှုကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ စီမံကိန်းချဆောင် ရွက်ရမှာဖြစ်ကြောင်း ဆက်လက်ပြောကြားပါတယ်။ အာဆီယံလွတ်လပ်တဲ့ကုန်သွယ်မှုဒေသ (ASEAN Free Trade Area-AFTA) သဘောတူညီ ချက်အရ ၂ဝ၁၅ ခုနှစ်မှာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဟာ ဈေးနှုန်းသက်သာတဲ့ သကြားတွေ ဝင်ရောက်လာတာကို ရင်ဆိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဝင်ရောက်လာတဲ့သကြား အများစုဟာ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရတွေက ထောက်ပံ့ ကြေးများစွာပေးပြီး တင်ပို့စေတဲ့သကြားတွေဖြစ်ပါ လိမ့်မယ်။လက်ရှိအချိန်မှာတော့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံဟာ တင်သွင်းလာတဲ့ ဝင်ရောက်လာတဲ့သကြားအပေါ် အကောက်ခွန် ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံလျက်ရှိပါ တယ်။ ''ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အရေးကြီးတဲ့အချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့ဒီပြဿနာကို ရှောင်ရှားနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး''လို့ Maranon က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ Negros Occidental ကုမ္ပဏီဟာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံကထုတ်လုပ်တဲ့ သကြားစုစုပေါင်းရဲ့ ၆ဝ ရာခိုင် နှုန်းကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပါ တယ်။''ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သကြားဈေးကွက်ကို ဦးဆောင်သူတွေဟာ ကြိုတင် ပြင်ဆင်ထားသင့်ပါပြီ။ ဒီပြဿနာကို ကျော်လွှားနိုင်မယ်လို့ အများကြီးမျှော်လင့်ပါတယ်'' လို့ Maranon က ပြောကြားပါတယ်။ သကြားလုပ်ငန်းခေတ်မီဖို့၊ သကြားဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိဖို့၊ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်လျှော့ချဖို့တို့ အတွက် အရင်းအနှီးနဲ့ နည်းပညာပိုင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမှသာ ဒေသတွင်း ထုတ်လုပ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ သကြားနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှာဖြစ် ပါတယ်။ ''ကျွန်တော်တို့မှာ သွင်းအားစုတွေ (resources) ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို အတူလက်တွဲ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းကြပါစို့'' လို့လည်း Maranon က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ''နိုးနိုးကြားကြားနဲ့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး အတူတကွ ဆောင်ရွက်ကြပါစို့''လို့ Alcala က ထောက်ခံ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ ဆက်လက်ပြီး သကြားထုတ်လုပ်မှုစရိတ်လျော့နည်းရေးကို Alcala က အလေး ထားပြောကြားပါတယ်။ သမ္မတအကွီနို (Aquino) အစိုးရဟာ လူမှုရေးကိစ္စတွေကိုလည်း ဖြေရှင်းသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် လယ်ယာအထွက်နှုန်းတွေတိုးဖို့ လယ်သမားငယ် တွေကို ကူညီသွားမှာ ဖြစ် ကြောင်း သူက ဆက်လက်ပြောကြားပါတယ်။ လယ်သမားငယ်တွေအတွက် နည်းပညာရရှိရေး၊ လယ်ယာ လုပ်ငန်းသုံး စက်ပစ္စည်းကိရိယာများနဲ့ ဆည်မြောင်းတာတမံများ စသည်ဖြင့် ပံ့ပိုးကူညီသွားမှာဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။ သိန်းမြင့်ဝေ၊Source:Phnom Penh Post.com
ကကတစ်သားပေါက် ၃ သန်းခန့် သဘာဝရေပြင်သို့ မိုျးစိုက်ထည့်ရန်စီစဉ်မြန်မာနိုင်ငံရှိ သဘာဝရေပြင်များအနက် ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ သဘာဝရေပြင်များသို့ ကကတစ် သားပေါက် ၃ သန်းခန့် မိုျးစိုက်ထည့်ရန်စီစဉ်နေပြီဖြစ်ပါသည်။ '' ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ လူတွေရဲ့စည်းကမ်း ပျက်မှုတွေကြောင့် ငါး၊ ပုစွန်တွေ လျော့နည်းလာပြီး သဘာဝက ငါးထုတ်လုပ်မှုတွေ လျော့ကျလာတဲ့အတွက် ငါးသားပေါက် တွေကို သဘာဝရေပြင်တွေထဲမှာ မိုျးစိုက်ထည့်ဖို့စီစဉ်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီလိုလုပ်ကိုင်ဖို့အတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့သဘာဝရေပြင်မှာ ငါးသားပေါက် ၁ ဒဿမ ၄ သန်းနဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးမှာ ၁ သန်း မိုျးစိုက်ထည့်မှာပါ။ ကကတစ်သားပေါက်ကို ရွေးပြီးထည့်တာက အချိန်တန်လို့ရေလုပ်သားတွေ ပြန်လည်ဖမ်းဆီးတဲ့အခါရရှိတဲ့ငါးတွေဟာ တန်ဖိုးမြင့်ငါးတွေဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေ ကောင်းအောင်ပါ''ဟု ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနက တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပြသည်။ အဆိုပါကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ''အခုဆိုရင် ပင်လယ်ပြင်ကနေ ဖမ်းဆီးထုတ်လုပ်မှုတွေ ဆုတ်ယုတ်လာတာကို ရေလုပ်သား တွေက လက်ခံ လာကြပါပြီ။ သဘာဝရေပြင်ထဲကို ငါးမိုျးစိုက်ထည့်တာနဲ့ပတ်သက်ရင် ဂျပန်ကိုအတုယူဖို့ ကောင်းပါတယ်။ ကမ်းနီးငါးဖမ်း လုပ်သားသမားတွေက ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်က ကျေးရွာတွေမှာ နေရာ ၅၇ ခု တည်ဆောက်ပြီး သဘာဝရေပြင်တွေ ထဲကို ငါးမိုျးစိပ် ရာချီပြီးလွှတ်ပေးကြပါတယ်။ ပြီးရင် လွှတ်လိုက်တဲ့ငါးတွေရဲ့ အဖတ်တင်မှုကို ပြန်လေ့လာ ကြတယ်။ ငါးအရွယ်နည်း နည်းကြီးအောင်မွေးပြီးမှ လွှတ်ရင် ၆ဝ ရာခိုင်နှုန်း အဖတ်တင်ကျန်တယ်လို့သိရပါတယ်''ဟု ြၤၤ မှ ဦးဟန်ထွန်းက ပြောပြသည်။ အဆိုပါကိစ္စကို ပင်လယ်ကမ်းဝေး ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းရှင်အသင်းနှင့် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနတို့က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည် ။ ခင်မိုျးသွယ်