Background
မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင် (ပွဲစား၊ ကုန်သည်၊ စက်ပိုင်များ မဟာကထိန်တော်အသင်း) ကို နေ့စဉ်(ဥပုသ်နေ့မှအပ) သီးနှံ အမျိုးအရေအတွက် ၅၀ မှ ၉၀ ကြား ပွဲစားကုန်သည်ဦးရေ ၁၀၀၀ ခန့် လာရောက်အရောင်း အဝယ်ပြုလုပ် လျက်ရှိရာ ယခု ၂၀၁၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ နောက်ဆုံးပတ်ဈေးနှုန်းနှင့် ယခင်လသြဂုတ်နောက်ဆုံးပတ်ဈေးနှုန်းများကို နှိုင်းယှဉ် ကြည့်ပါက- မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင်မှ ပြည်ပ(တရုတ်)သို့ တင်ပို့သည့်သီးနှံအများစုမှာ ယခင်လကာလ တူဈေးနှုန်းဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပါ က ဈေးအေးဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ပဲတီစိမ်းကြီးမှာ ယခင်လကာလတူမှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ် တဲ့ ဈေးနှုန်းတူနဲ့ ယခုတစ်ပတ်မှာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လို့ ပဲတီစိမ်းတစ်ပိဿာ ၁၃၈၇ ကျပ်(
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်တွင် အဓိက အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သော ပဲများထဲမှ မတ်ပဲနှင့်ပဲတီစိမ်း သီးနှံမှာ ဈေးတက်လာခဲ့ပြီး ပဲစင်းငုံ၊ ကုလားပဲ၊ ပဲကြီးသီးနှံနှင့် လက်လီအရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စားတော်ပဲ၊ ပဲပုပ်သီးနှံများမှာ ဈေးငြိမ်နေခဲ့တာကို တွေ့ရပါတယ်။ မတ်ပဲသီးနှံမှာ စက်တင်ဘာလဆန်းရက်မှာ ပဲဈေးနှုန်းများလျော့နည်းကျဆင်းခဲ့လို့ အရောင်းအဝယ်လည်းအေးခဲ့သလို ယခုလကုန်ပတ်မှာ တော့ ပဲဈေးနှုန်းပြန်လည်မြင့်တက် လာခဲ့တဲ့အတွက် တစ် တင်း ၄၅၅၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းဝယ်ခဲ့ကြတာကို တွေ့ရပါ တယ်။ ယခင်နှစ် စက်တင်ဘာလအတွင်းက မတ်ပဲသီးနှံဈေးမှာ တစ်တင်း ၃၆၅၀၀ ကျပ်မှစပြီး တရိပ်ရိပ် ဈေးမြင့်တက်လာခဲ့လို့ လကုန်ပတ်တွင် တ
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆန်ဈေး အနည်းငယ်ကျလာတာ တွေ့ရပါတယ်။ အဝင်နည်းသွားပေမယ့် အဝယ်ရှိနေသဖြင့် ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။ လုံးဆန်ကို အဝယ်မရှိပေမယ့် ဆီဆန်ကို မကွေး၊ မန္တလေး၊ မြင်းခြံနှင့် ရန်ကုန် ဘက်မှ အဝယ်ရှိနေသဖြင့် တစ်နေ့လျှင် မြေပဲဆန်အိတ် ၁၂၀၀ ခန့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။ ဈေးကျသဖြင့် ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်တာ တွေ့ရပါတယ်။ မြေပဲဆန်ဈေး မှာ ဆီဆန်တစ်ပိဿာလျှင် ၁၄၅၀၀ ကျပ်၊ လုံးဆန် တစ် ပိဿာလျှင် ကျပ် ၁၉၀၀ ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်ထက်စာလျှင် ဈေးကျလာတာ တွေ့ရပါ တယ်။ ဈေးကျလာသဖြင့် တောင်သူများ အနေဖြင့် အမြတ် နည်းသွားသလို ၊ အချို့ တောင်သူများ မှာ အထွက်လည်း နည်းသလို၊ ဈေးကလ
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့စက်တင်ဘာ တတိယပတ် ဆီထွက်သီးနှံဈေးကွက်မှာ မြေပဲဆန်မျိုးစုံနဲ့ နှမ်းမျိုးစုံပါ ကျဈေး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပေမယ့် နယ်ဝယ်လက်နဲ့ ဒေသတွင်း ဝယ်လိုအား မြ င့်လာလို့ အရောင်းအဝယ် အနည်းငယ်သွက်လာ တယ် လို့ ဈေးကွက်ကဆိုပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် မြေပဲဆန်ဈေးကွက်မှာ မြေပဲလုံးဆန်နီ(တစ်ပိဿာ ) ၂၀၇၅ ကျပ် အမြင့်ဆုံးေ ပါက်ခဲ့ပြီး ဆီဆန်အသန့်ကို ရန်ကုန်ဝယ်လက်များက အဝယ်လိုက်လာတဲ့အတွက် အိတ် ၂၀ဝ ခန့်အရောင်း အဝ ယ်ဖြစ်ခဲ့ပါ တယ်။ လုံးဆန်(ဖြူ) ကတော့ တစ်ပိဿာ ၂၀၂၅ ကျပ် အထိ ကျဆင်းသွားပြီး ဒေသတွင်း ဆားလှော်သမားတွေ ဝယ် လိုအားမြင့်လို့ တစ်ရက်ကို အိတ် ၃၀ဝ မှ ၄၀ဝ ခန့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် ခဲ့ပါတယ်။ မြေပဲဆီဆန်အနေနဲ့ တစ် ပိဿာ
မိုးတွင်းကာလဖြစ်တာကြောင့် အင်းတော်မြို့နယ်အတွင်းမှာ ငါးရှဉ့် ထောင်ဖမ်းသူတွေ များပြားလာပါတယ်။ အင်းတော်မြို့နယ်ဟာ သစ် တော၊ လျှိုမြောင်တွေ၊ လယ်ကန် သင်းတွေ၊ ရေမြောင်းတွေ ပေါများတာ ကြောင့် ငါးရှဉ့်ဖမ်းသူတွေ ပိုမိုများပြား လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်းတော်မြို့ပေါ်မှာ ငါးရှဉ့် အဝယ်ဒိုင်တစ်ခုရှိပြီး၊ အဆိုပါအဝယ် ဒိုင်က မန္တလေးမြို့ပေါ်မှာရှိတဲ့ ငါးရှဉ့် အဝယ်ဒိုင်ကို အင်းတော်မြို့မှ မှန်လုံ ကားများနဲ့ သွားရောက်တင်ပို့ရောင်း ချကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ယခုတစ်ပတ်တွင် ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးများ ဆက်လက်မြင့်တက်လာမှုကြောင့် ပြည် တွင်းရွှေဈေးများလည်း ဆက်လက်မြင့်တက်ခဲ့ကာကျပ်ရှစ်သိန်းရှစ်သောင်းကျော် သို့ရောက်ရှိ ခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရှိရ သည်။ ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက အတက်အကျ အနည်းငယ်သာရှိခဲ့သော် လည်း ယခုတစ်ပတ်တွင်မူဈေးမြင့် တက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။
စက်တင်ဘာ ဒုတိယပတ်အတွင်း တရုတ်နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အမေရိကန် ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၃၄၁ သန်း တန်ဖိုး ရှိ သီဟိုဠ်စေ့ တန် ၅၀ ကျော်ကို မူဆယ် ကုန်သွယ်ရေးဇုန် နဲ့ မြဝတီကုန်သွယ်ရေး ဇုန်များမှတစ်ဆင့် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က ၁၀ တန်ကျော်သာ တင်ပို့ခဲ့တာမို့ ယခုတစ်ပတ်မှာ တန် ၄၀ ကျော် ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၉၂ သန်း တန်ဖိုးရှိ သီဟိုဠ်စေ့ ၄၈ တန်နဲ့ မြဝတီ ကုန်သွ ယ်ရေးဇုန်မှ အမေရိကန် ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ဝ၄၉ သန်းတန်ဖိုး ရှိ သီဟိုဠ်စေ့ ခြောက်တန်ကျော် အသီး သီးတင်ပို့ခဲ့ တယ်လို့ ကုန်သွယ်ရေးဇုန်များမှ သတင်းရရှိပါတယ်။
ပြည်ခရိုင်အတွင်း ဘိုကိတ်ပဲသီးနှံကို ဆောင်းပဲသီးနှံအဖြစ် စိုက်ပျိုးပြီး စိုက်ဧက ငါးထောင်ကျော်သာ စိုက်ပျိုးခဲ့သည့်အတွက် ပဲထွက်ပေါ်ချိန်တွင် ပဲဈေးကွက်အတွင်း အေ ရာင်းအဝယ်အဖြစ်များကာ ယခုလို ကာလများမှာတော့ လက်ကျန် ပဲအနည်းငယ်သာရှိတဲ့အတွက် အရောင်း အဝယ်ပါးကာ လက်လီဝယ်ယူသူ အနည်းငယ်ကိုသာ ရောင်းချခဲ့ရ ပါတယ်။
မုံရွာကုန်စည်ဒိုင် စက်တင်ဘာလတတိယပတ် ပဲမျိုးစုံဈေးကွက်မှာ ဝယ်လက်ဆွဲအားရှိတဲ့ ကုလားပဲနဲ့ ပဲတီစိမ်းကြီးတို့ အမြင့်ဈေးမှာ ဆက်လက်မာနေပြီး၊ဒေသတွင်း ဝယ် လိုအား မငြိမ်တဲ့ငုံနီနဲ့မတ်ပဲတို့က ကျဈေးမှာ ဆက်လက် တန့်နေ တာတွေ့ရပါတယ်။ ကုလားပဲမျိုးစုံဈေးကွက်အနေနဲ့ ကုန်သည်တွေထံမှာ မနှစ်ကထွက်တဲ့ ပဲလက်ကျန် သိသိ သာသာ လျော့နည်းလာရာ မုံရွာကုန်စည်ဒိုင်မှာ ထိုင်ဝမ်ကုလားပဲဟာ လက်ကျန်မရှိတော့လို့ နေ့စဉ်ဈေးမဖွင့်နိုင်ဘဲ၊ လက်ကျန် အနည်းငယ်ရှိသူက တစ်တင်းကျပ် ၄၀ဝဝဝ နဲ့ ရံဖန်ရံခါ ဈေးတင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ V 2 တစ်တင်း ၄၀၈၀ဝ ကျပ်၊ ၉၂၉ တစ်တင်း ၃၉၅၀ဝ ကျပ်အသီးသီးအမြင့်ဆုံးဈေးပေါက်ခဲ့ပြီး ဒေသခံကြာဆန်စက်၊ ပဲခွဲစ
ပြည်ပဲဈေးကွက်အတွင်း လက်လီ၊ လက်ကား အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပဲများအနက် မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ကုလားပဲ၊ ပဲကြီးသီးနှံများသာ လက်ကားအဝယ် ရှိပေမယ့် ထောပ တ်ပဲ၊ ပဲနီပြား၊ စားတော်ပဲ၊ ပဲပုပ်၊ ဘိုကိတ် စသည့်ပဲများကတော့ ယခုလိုကာလများတွင် လက်လီသာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကာ နေ့စဉ်ရောင်းဝယ် မှုရှိပေမယ့် အိတ်အနည်း ငယ်သာ ေ ရာင်းချခဲ့ရပါတယ်။