Background
မြန်မာနိုင်ငံ ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် အီဂျစ်နိုင်ငံသို့ အစားအသောက် ပို့ကုန်များတင်ပို့ရာတွင် လိုအပ်သည့် နည်းပညာဆိုင်ရာ စံသတ် မှတ်ချက်များကို သိရှိနိုင်စေရန် မြန်မာနိုင်ငံရှိ အီဂျစ်သံရုံးမှပေးပို့သည့် အချက်အ လက်များကို ကောက်နုတ်တင်ပြလိုက်ပါသည်။
ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ဗီယက်နမ် အသေး စားနှင့်အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်း (အက်စ်အမ်အီး) များကိုပေါင်းစည်းနိုင်အောင်ဆောင်ရွက်ပေးမည့် ဒစ်ဂျစ် တယ်ဖြေရှင်းမှုများ (Digital Solutions) အကြောင်းကို ဇွန် ၁၅ ရက်က ဟိုချီမင်းစီးတီးတွင် ကျင်းပသော ကွန် ဖရင့်တွင် စီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် ကျွမ်းကျင်သူ တို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ဗီယက်နမ် နယူးစ်သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။ ထိုအလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲကို အမေရိကန်- အာဆီယံ စီးပွားရေး ကောင်စီနှင့် ဗီယက်နမ် ကုန်သည်ကြီးများနှင့် စက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းတို့ ပူးပေါင်း၍ကျင်းပပေး ခြင်းဖြစ်သည်။
ပြည်တွင်း ဘဏ္ဍာရေး ဈေးကွက်ကို တင်းကျပ်စွာ ကြီးကြပ်ရန်နှင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဗဟိုဘဏ်က နောက်ဆုံးအတိုးနှုန်း မြှင့်တင်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်မှန်သမျှကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဇွန်၁၅ ရက်တွင် တောင်ကိုရီးယား အစိုးရကပြောကြောင်း ယွန်းဟပ်သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။ "အမေရိကန် အတိုးနှုန်းမြှင့်တင်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ဂယက်ရိုက်ခတ် မှုဒဏ်ကို လျော့ပါး သက်သာစေဖို့ ကျွန်တော်တို့ အပြည့်အ၀ ပြင်ဆင်ထားမှာဖြစ် ပါတယ်။ အစိုးရက ဈေးကွက်များကို ဆက်လက် ကြီးကြပ်ထိန်းသိမ်းပြီး ဈေးကွက် တည်ငြိမ်ရေး အစီအမံတွေကို အချိန်ကိုက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်"ဟု ဆိုးလ်မြို့တွင်
ပြီးခဲ့သည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက ကျဆင်းခဲ့သည့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးများသည် ယခုတစ်ပတ်တွင် ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့ကာ ကျပ် ၉၁၂၀၀၀ သို့ ရောက် ရှိခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့်တစ်ပတ်က ကျပ် ၉၁၄၀၀၀ ဖြင့် အမြင့်ဆုံးေ ဈးနှုန်းအဖြစ် ရပ်တည်ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး မြင့်တက်မလာသော်လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်းများ မြင့်တက်လာသဖြင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေးများ မြင့်တက်လာရခြင်းဖြစ်သည်ဟုဆိုသည်။ "ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးက မြင့်တ က်မလာပေမယ့် အမေရိကန်ဒေါ်လာရဲ့ ရည်ညွှန်း ငွေလဲနှုန်းက မြင့်တက်လာတယ်။ အဲဒါကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေဈေး မြင့်တက်လာရတာပါ။ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးက တက်လိုက်ကျလိုက်ဖြစ်နေတော့ ပြည်တွင်းရွှေဈေးကလည်း လိုက်ပြီး အတက်အကျဖြစ်နေတာပါ"ဟ
ရန်ကုန် စတော့အိတ်ချိန်းတွင် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိသည့် အစုရှယ်ယာ များ၏ ရှယ်ယာများကို အနိမ့်ဈေးဖြင့် သာ ရောင်းဝယ်လျက်ရှိကြောင်းရန်ကုန် စတော့အိတ်ချိန်း၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။ ထို့ပြင် အဆို ပါ အိတ်ချိန်းတွင် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိသည့်အစုရှယ်ယာ ကုမ္ပဏီများအနက်မှ MCB နှင့် MTSH တို့သည် ၎င်းင်းတို့၏ အမြတ် ဝေစုများကို ပေးအပ်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိ သဖြင့် အစုရှယ်ယာရောင်းဝယ်သူူများ အနေဖြင့် သတိပြု၍ ရောင်း ဝယ်ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း အစုရှယ်ယာဈေးကွက် အတွင်း အချင်းချင်း သတိပေးလျက်ရှိ သည်ဟု ဈေးကွက်အတွင်းမှသိရသည်။ "ဒီတစ်ပတ်ထဲမှာ အစုရှယ်ယာ အရောင်းအဝယ်က တော်တော်လေးကို နည်းတယ်။ ဈေးကလည်း ကျနေတော့ အဝယ်ရှိတာတောင်
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဈေးကွက်ရဲ့ နှမ်းနီဈေးမှာ ယခင်တစ်ပတ် အတိုင်း ဈေးငြိမ်နေပြီး၊ နှမ်းနက်ဈေးပြန်တက်၍ စမုံနက်နှမ်းဈေးမှာ ယခင်တစ်ပတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ဈေးကျသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ပြည်မြို့အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ယခုတစ်ပတ်၌ မိုးများဆက်တိုက်ရွာသွန်းနေသဖြင့် ပြည်မြို့ရှိပွဲရုံများ၌ အရောင်းအဝယ်မဖြစ်သလောက် ရှိနေပါတယ်။ဆီစက်သမားများကလည်း လှောင်နှမ်းများကိုသာထုတ်ပြီး ဆီကြိတ်နေသဖြင့် ရံဖန်ရံခါသာ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက် ရှိပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ် နှမ်းဈေးမှာ နှမ်းနီတစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၀၀၀၀ ဖြင့် ယခင်တစ်ပတ်အတိုင်း ဈေးငြိမ် နေတာတွေ့ရပြီး နှမ်းနက်တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၃၈၃၀၀ ဖြင့်ယခင်တစ်ပတ်ထက် ဈေးမြင့်လာကာ စမုံနက်နှ မ်း တစ်တင်း လျ
ဇွန် ၃ ရက်မှ ၉ ရက်အထိ သီတင်းပတ်အတွင်း ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉ ဒသမ ၄၆၇သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်နဲ့ကောက်ညှင်းဆန် ၃၀၄၂၃ တန် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ်(၁၀၅) မိုင်ကုန်သွယ် ရေးဇုန်မှ ငစိန်ဆန် ၃၀၇၇ တန်၊ ဧည့်မထဆန် ၁၄၄၁၁ တန်နဲ့ ကောက်ညှင်းဆန် ၃၉၆ တန်ကျော်၊ ချင်းရွှေဟော်ကုန် သွယ်ရေးစခန်းမှ ငစိန်ဆန ၆၈တန်နဲ့ ဧည့်မထဆန် ၃၉၄ တန်၊ လွယ်ဂျယ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ငစိန်ဆန် ၁၂၀၂၇တန် ကျော်တင်ပို့ခဲ့ပြီး မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ မောင်တောကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထဆန် တန် ၅၀ တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က ၃၆၂၇၁ တန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ယခုတစ်ပတ်မှာ ၅၈၄၈ တန်လျော့နည်းတင်ပို့ခဲ့ပ
ထုတ်လုပ်မှုကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ထားခြင်းဖြင့် ရေနံတင်ပို့သောနိုင်ငံ များအဖွဲ့(အိုပက်) က ဈေးကွက်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ဆက်လက်ကြိုးပမ်းလျက် ရှိသော်လည်း ရေနံစိမ်းရောင်းလိုအား ဆက်လက်မြင့်တက်နေသည်ကို တွေ့ရသည့်အတွက် ဇွန် ၉ ရက်တွင် ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းများ ဆက်လက်ကျဆင်းလျက် ရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။ ဘရင့်ရေနံစိမ်း ကြိုရောင်းဈေးနှုန်းများမှာ ဇွန် ၉ ရက်ဂရင်းနစ်စံတော် ချိန် နံနက် ၃၉ မိနစ်က တစ်စည်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇ ဒသမ ၆၇ နှုန်းသို့ရောက်ရှိခဲ့ရာ ယမန်နေ့ဈေးပိတ်ချိန်က ဈေးနှုန်းအောက် သုည ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ အိုပက်အဖွဲ့က ခေါင်းဆောင်ပြီး ရေနံထုတ်လုပ်မှုကို ၂၀၁၈ ခုနှစ် ပထ
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ခြံမွေးတိရစ္ဆာန် လုပ်ငန်းမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လျက်ရှိနေ သော်လည်း ပြည်ပသို့ တင်ပို့မှုကို ကောင်းစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိ သေးကြောင်း ဗီယက်နမ်နယူးစ်သတင်း တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဗီယက်နမ်နို င်ငံမှ ထွက်ရှိသော ခြံမွေးတိရစ္ဆာန် ထွက်ကုန်အများစုမှာ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်များတွင်သာ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးဌာန ညွှန် ကြားရေးမှူး ဖမ်ဗန်ဒေါင်းကပြောသည်။ ဒေါင်း၏ အဆိုအရ သားသတ်ရုံ များ၊ တိရစ္ဆာန် မွေးမြူရေးခြံများ၏ အရည်အသွေး နိမ့်ကျမှုနှင့် ရောဂါ အန္တရာယ်များကြောင့် ပြည်ပသို့ ခြံ မွေးတိရစ္ဆာန် ထွက်ကုန်တင
ဆန်အဓိကတင်သွင်းသော နိုင်ငံများ၏ ဝယ်လိုအား မြင့်တက်လာမှုကြောင့် ထိုင်းဆန် ဈေးနှုန်းသည် လေးနှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးနှုန်းသို့ ရောက်ရှိပြီး ဗီယက်နမ်ဆန်ဈေးမှာလည်း နှစ်နှစ်အတွင်း အမြင့်ဆုံးနှုန်းသို့ရောက်ရှိ ခဲ့ကြောင်း ဇွန် ၈ ရက် တွင် ကုန်သည်များက ပြောကြားခဲ့သည်ကို ရိုက်တာသတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။ ထိုင်းငါးမှတ်ဆန်၏ အခြေခံစံထားဈေး နှုန်းမှာ ဗန်ကောက်အက်ဖ်အိုဘီဈေးနှုန်းအရ တစ်တန်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၄၀ မှ ၄၅၇ အကြားရှိခဲ့ရာ ယခင်ရက်သတ္တပတ်က ရှိခဲ့သော ဈေးနှုန်းဖြစ်သည့် တစ်တန်ကို အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၄၃၀ မှ မြင့်တက် လာခြင်းဖြစ်သည်။