Background
ဗီယက်နမ် ပြည်တွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများမှာ အတားအဆီးများနှင့်ရင်ဆိုင် တွေ့ကြုံနေရကြောင်းနှင့်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေး နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းဝန်းကျင်ကို တိုး တက်အောင် အစိုးရကဆောင်ရွက်ပေးလိမ့်မည်ဟုမျှော်လင့်ကြောင်း ဗီယက်နမ် နယူးစ်သတင်းတွင် ဖော် ပြသည်။ အောက်တိုဘာ ၁၃ရက်ကို "စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရက်"အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ဗီယက်နမ်အွန်လိုင်းမဂ္ဂဇင်း Biz Live က အခမ်းအနားတစ်ခုကို အောက်တိုဘာလ ၁၁ရက်တွင် ကျင်းပပေးခဲ့သည်။ အခမ်းအနားတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်ရာ ၌ ကြုံတွေ့နေရသော အတားအဆီးများကို ဖယ်ရှားရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ ဖတ်သလန်ပြည်နယ်တွင် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော ဆန်အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်သည့် ဆန်းယွတ် (Sung Yod) ဆန်ကို ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) က ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာ ထူးခြားချက် (Geographical Indication) အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ကို မကြာသေးမီက ထုတ်ပေးခဲ့ကြောင်းနှင့် ဤသို့ အသိအမှတ်ပြုခံရခြင်းမှာ ကြီးမားသော အသိအမှတ်ပြုခံရခြင်း ဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်တွင် အလားအလာကောင်းများ ပိုမိုတွေ့ရှိနိုင်ကြောင်း နေးရှင်း သတင်း စာတွင် ဖော်ပြသည်။ ဤ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်သည် နိုဝင်ဘာ ၁ရက်မှ စတင်အကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။
သီတင်းကျွတ်ကာလအတွင်း ရန်ကုန်မြို့ ကား ဈေးကွက် အခြေအနေမှာ ယခင်ရက်သတ္တပတ်များ နှင့်စာလျှင် အရောင်းအဝယ်ပြန်ရှိလာပြီး ကားအရောင်း စင်တာများတွင်လည်း အမေးရှိလာကြောင်း သိရှိရသည်။ သီတင်း ကျွတ် ကျောင်းပိတ်ရက်ကာလနှင့် တိုက်ဆိုင်နေသဖြင့် ကားပွဲစားတန်းများနှင့် အခြားနေရာများတွင် လူ အဝင်၊ထွက် ကျဲပါးပုံရှိနေသော်လည်း အချင်းချင်း ကြိုက်ရောင်း၊ ကြိုက်ဝယ် လက်သိပ်ထိုးအရောင်းများဖြင့် အရောင်းအဝယ် များ ရှိနေကြောင်း၊ ကျောင်းပိတ်ရက်များရှိသဖြင့် နယ်ဝယ်လက်များဆင်းလာကာ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဝယ်စီးသမားများလည်း ပြန်ရှိလာသဖြင့် ယခုတလော အရောင်းအဝယ်မဆိုးလှကြောင်း ဝါရင့်ယာဉ်ဝယ်ရောင်း ကိုမြင့်ကျော် က ပြောသည်။ ယခုလလဆန်းပ
အမျိုးသားပို့ကုန်မဟာဗျူဟာရှိ၊ ကယား ပြည်နယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်မှုကော်မတီ၏ စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်က စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ရုံး အမှတ် (၃)၊ နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ရာ အစည်းအဝေးသို့ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ဟိုတယ်နှင့်ခရီးသွားလာရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ အသေး စား စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းဦးစီးဌာန၊ ကယားပြည်နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးသွားလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံခရီးသွားလုပ်ငန်း ဈေးကွက်မြှင့်တင်ရေးအသင်းတို့မှ ကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်များ၊ နိုင်
ယခုတစ်ပတ်တွင် YSX ၌ ရောင်းဝယ်လျက်ရှိသည့် စတော့ရှယ်ယာအသီးသီး၏ ဈေးနှုန်းများ အနည်းငယ်စီ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း YSX ၏သတင်းထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။ ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် ဖြစ်မှု မှာ FMI ၏ အစုရှယ်ယာများသာလျှင် ဈေးကွက်အတွင်း ပမာဏအများဆုံး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး ကျန်အစုရှယ်ယာများမှာ အနည်းငယ်သာ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိ ကြောင်း သိရသည်။ ယခုရက်ပိုင်းတွင် ငွေလဲနှုန်း များ မြင့်တက်လျက်ရှိသဖြင့် ရှယ်ယာဈေး နှုန်းများ မြင့် တက်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆို သည်။
ယခင်တစ်ပတ်က ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်း ကျဆင်းလာမှုကြောင့် ပြည်တွင်းရွှေ ဈေးနှုန်းများ ဆက်တိုက်ကျဆင်းခဲ့ရာ တစ်ပတ်အတွင်း ကျပ်သုံးသောင်းကျော်ကျဆင်းခဲ့သည်။ ယခုတစ်ပတ်အစပိုင်းတွင် ပြည်တွင်းငွေလဲနှုန်းများ ကျဆင်းခဲ့မှုကြောင့် ပြည် တွင်းရွှေဈေးသည် ရက်သတ္တတစ်ပတ်အစပိုင်းတွင် ကျပ် ၈၄၈၅၀ဝ သို့ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ရက်သတ္တတစ်ပတ်ကုန်ဆုံးသည့်ရက်တွင်မူ ကျပ် ၈၅၈၀ဝ၀ သို့ ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ အခုရက်ပိုင်း မှာပြည်တွင်းရွှေဈေးက ပြန်မြင့်တက်လာတယ်။ ဟိုအရင်တုန်းကဆိုရင် ပြည်တွင်းရွှေဈေးကျလာရင် ငွေလဲနှုန်းက မြင့်လာတယ်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေး မြင့်တက်လာရင် ငွေလဲနှုန်းကကျလာတယ်။ ပြည်တွင်းရွှေဈေးနဲ့ ငွေလဲနှုန်း က ပြောင်းပြန်
သီတင်းကျွတ်ပွဲတော်ကာလဖြစ်တာကြောင့် ယခုတစ်ပတ်မှာ ကြက်သွန်နီ သီးနှံအနေနဲ့ အရောင်းအဝယ်သွက်လာကာ ဈေးမြင့်လျက်ရှိနေပါတယ်။ အခါရက် ဖြစ်တာရယ် ယိုးဒယား၊ တရုတ်ဘက်အထွက်များတာရယ်ေ ကြာင့် ဈေးမြင့်သွားတယ်လို့သိရပါတယ်။ ပွဲရုံလုပ်ငန်းရှင်များက ကထိန်ရာသီ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် နေ့အထိ ဆက်လက်အရောင်းအဝယ်ကောင်းပြီး ဈေးနှုန်းလည်း ကောင်းလာမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြောင်းသိရပါတယ်။ ယခု တစ်ပတ်အတွင်း ပြည်ပွဲရုံများ၌ ကြက်သွန်နီပိဿာချိန်ပေါင်း ခုနစ် သောင်းခန့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း သိရပါတယ်။ ဝင်ရောက်မှုအနေနဲ့ လည်း မှာယူတင်သွင်းမှုများနေကြောင်း၊ တစ်ရက်လျှင် အိတ် ၂၀ဝ ဆံ့ကားစီးရေ သုံး စီးခန့် ဝင်ရောက်မှုရှိကြောင်း သိရ
၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်စ ဧပြီ ၁ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်အထိ ပို့ကုန်တင်ပို့နိုင်မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၉၃၅ ဒသမ ဝ၀၉ သန်းဖြစ်ပြီး ယမန်နှစ်ကာလတူက တင်ပို့နိုင်မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၆၅၉ ဒသမ ၈၁၂ သန်းဖြစ်တဲ့အတွက် ကာလတူ ထက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၇၅ ဒသမ ၁၉၇ သန်းဖိုး ပိုမိုတင်ပို့နိုင်ခဲ့ပါ တယ်။ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်တဲ့ပစ္စည်း များမှာ လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်း၊ တိရစ္ဆာန် ထွက်ပစ္စည်း၊ ရေထွက်ပစ္စည်း၊ သစ်တောထွက် ပစ္စည်းနဲ့ အခြားပစ္စည်းများ ဖြစ်ပါတယ်။ လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းတန်ဖိုးပိုမိုရခြင်းမှာ ပဲအမျိုး မျိုးနှင့်နှမ်း တင်ပို့မှု တန်ဖိုးပိုမိုခဲ့ပြီး ပဲအမျိုးမျိုး တွင် မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ကုလားပဲ၊ ပဲယင်း၊ ပဲကြီး၊ ပဲကတ္တ
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ပြည်ပဲမျိုးစုံ ဈေးကွက်မှာ အောက်တိုဘာလ ဒုတိယပတ်မှစ၍ ပဲအချို့ဈေးပြန် လျော့နည်း သွားခဲ့ပြီး ကုလားပဲသီးနှံတစ်မျိုးသာ ယခင်တစ်ပတ်ထက် ဈေးအနည်းငယ် ပိုလာပါတယ်။ လဆန်းရက်က ဈေး အတိုင်း ကျန်ပဲများ ဈေးငြိမ်အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။ မတ်ပဲသီးနှံနဲ့ ပဲစင်းငုံသီးနှံမှာ လဆန်းရက်ကထက် ဈေးလျော့နည်းလာလို့ မတ်ပဲတစ်တင်း ကျပ် ၄၅၅၀ဝ၊ ပဲစင်းငုံတစ်တင်း ကျပ် ၃၃၅၀ဝ တို့ နဲ့ ေ ရာင်းချခဲ့ရာ မတ်ပဲသီးနှံအား ရန်ကုန်ဝယ်လက်အဝယ်ရှိလို့ နေ့စဉ်အိတ် ၂၀ဝ ကျော် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ပဲစင်းငုံသီးနှံကတော့ ရက်ခြားသာ အိတ်၁၀ဝနှင့်၂၀ဝကြား အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မတ်ပဲသီးနှံမှာ ပန်းေ တာင်း၊ ပေါင်
၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက် မှ ၇ ရက်အတွင်း ပို့ကုန်တင်ပို့နိုင်မှု အခြေအနေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၆၁ ဒသမ ၆၆၇ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၉၄ ဒသမ ၅၂၅ သန်းရရှိတဲ့ အတွက် ကုန် သွယ်မှုပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၅၆ ဒသမ ၁၉၂ သန်းဖြစ်ပါတယ်။ ကုန်သွယ်မှုပိုငွေမှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆၇ ဒသမ ၁၄၂ သန်းဖြစ်ပြီး ထိုသို့ပိုမိုရခြင်းမှာ ချုပ်ပြီးအထည်နဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်ပို့မှု ပိုမိုခဲ့ခြင်းကြော င့်ဖြစ်ပါတယ်။ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ပင်လယ် ရေကြောင်းကုန် သွယ်မှုမှ ပို့ကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂၃ ဒသမ ၇၆၉ သန်း၊ သွင်းကုန်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၄ ဒသမ ၅၅၂သန်း ရရှိတဲ့ အတွက် ကုန်သွယ်မှုလိုငွေမှာ အမေရိ ကန် ဒေါ်လာ ၁၁၀ ဒသမ၇၈၃သန်းဖ