Background
ဓာတ်မြေသြဇာ
ကော်ဖီပေါ်စရာသီအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံက ဝယ်လက်များ ဒေသအရောက်ဝယ်ယူမှုများရှိလာခြင်းကြောင့် ယခင်နှစ်ထက် ကော်ဖီဈေးနှုန်းများ သုံးဆခန့် ပိုမိုရရှိနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံကော်ဖီအသင်းမှ သိရသည်။
လက်ရှိ ပြည်တွင်း၌ ကော်ဖီကို ယခု ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှစတင်ကာ လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လကုန်အထိ ဆွတ်ခူးလေ့ရှိပြီး ယခုနှစ် ကော်ဖီပေါ်ချိန်ရာသီအစမှာပင် ထိုင်းဝယ်လက်များက ပေါက်ဈေးပေးပြီး ဒေသအရောက် ဝယ်ယူနေကြခြင်းဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလအတွင်း နိုင်ငံခြား တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (FDI) ဝင်ရောက်မှုမှာ အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၁၀ ကျော် ရှိခဲ့ကြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နှင့်ကုမ္ပဏီများ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ သိရသည်။
သြဂုတ်နှင့်စက်တင်ဘာလများက စုစုပေါင်း အမေ ရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဒသမ ၆၃၅ သန်းသာ ဝင်ရောက်ခဲ့ သဖြင့် အောက်တိုဘာလ FDI ဝင်ရောက်မှုမှာ အဆိုပါလ များထက် ဆယ်ဆကျော် မြင့်တက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်မှ ၁၁ ရက်ထိကာလအတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၂၃၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ နို့ဆီ တန်ချိန် ၁၅၀ ကျော် စင်ကာပူနိုင်ငံမှ တင်သွင်းခဲ့သည်။ အနီးစပ်ဆုံး ကာလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက နို့ဆီတန်ချိန် ၃၅၀ကျော် လျော့နည်းတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ကန်ပိုက်တီကုန်သွယ်ရေးစခန်း၏ အဓိကပို့ကုန်ဖြစ်သော တစ်သျူးငှက် ပျော တင်ပို့မှုကို လေ့လာကြည့်ပါက နိုဝင်ဘာလ ပထမပတ်အတွင်း တန်ချိန် ၁၉၀ဝ၊ ယာဉ်စီးရေ ၇၆ စီး အမှန်တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး လွန်ခဲ့သော အောက်တိုဘာလ တင်ပို့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ငှက်ပျောတင်ပို့မှု ပိုမိုလာကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ငှက်ပျောစိုက်ပျိုးသော ကုမ္ပဏီများထံ မေးမြန်းစုံစမ်းမှုအရ နိုဝင်ဘာလမှစတင်၍ တစ်သျူးငှက်ပျောထွက်ရှိသည့် ကာလသို့ ရောက်ရှိလာ ပြီဖြစ်သောကြောင့် နောင်ကာလများတွင် တစ်သျူးငှက်ပျောတင်ပို့မှု ပိုမို များပြားလာနိုင်ကြောင်း သိရှိရသည်။
နိုဝင်ဘာ ၅ရက်မှ ၁၁ရက်ထိ ကာလအတွင်း ပင်လယ်ရေ ကြောင်း ကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၂၀၃ သန်း တန်ဖိုးရှိ ရော်ဘာတန်ချိန် ၉၀ဝ ကျော်ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ယခုတစ်ပတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၆၅၁ သန်းတန်ဖိုးရှိ ရော်ဘာတန်ချိန် ၄၉၆၀ ကျော် တင်ပို့ ခဲ့ သည်။ တင်ပို့မှုများမှာ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုမှ ရော်ဘာတန်ချိန် ၄၂၆၀ ကျော်နှင့် မြန်မာ-ထိုင်း နယ်စပ်ကုန် သွယ်မှုမှ ရော်ဘာတန်ချိန် ၇၀ဝ တင်ပို့ခဲ့သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်မှ ၃၁ ရက်ထိကာလ အတွင်း တာချီလိတ် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ပို့ကုန်အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁ဒသမ ၁၆၆ သန်း၊ သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈ ဒသမ ၇၂၆ သန်းရှိပြီး ကုန်သွယ်မှုပမာဏ ၉ ဒသမ ၈၉၂ သန်းဖြစ်၍ ကာလတူ ဆောင်ရွက်မှုနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပို့ကုန် ပိုင်းတွင် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၅၇၉ သန်း လျော့နည်းခဲ့သော်လည်း သွင်းကုန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၂ ဒသမ ၄၈၇ သန်း ပိုမိုခဲ့သောကြောင့် ကုန်သွယ်မှုပမာဏအနေ ဖြင့် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၉၀၈ သန်း ပိုမို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။
အောက်တိုဘာ ၁ရက်မှ ၃၁ ရက်ထိ တစ်လတာအတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၂ ဒသမ ၃၇၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ ပြောင်းတန်ချိန် ၁၇၄၉၇၀ ကျော် တင်ပို့ခဲ့ရာ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတန်ချိန် ၈၅၈၆၀ ကျော်၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၇၁၁၁၀ ကျော်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၁၃၅၀ဝကျော်၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၃၀ဝ၀၊ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၇၈၀၊ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် ၆၀ဝ ကျော်နှင့် ဟောင်ကောင်သို့ တန်ချိန် ၁၀ဝ နီးပါး တင်ပို့ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ ထွက်ရှိသည့် ရော်ဘာများအား တရုတ်နိုင်ငံသို့ နှစ်စဉ်တင်ပို့လျက်ရှိရာ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၄၉၆၀၃ ဒသမ ၉၅၅ တန်၊ တန်ဖိုး ၆၄ ဒသမ ၆၈၆ ဒေါ်လာသန်း၊ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၄၁၉၃၉ ဒသမ ၁၇၅ တန်၊ တန်ဖိုး ၅၅ ဒသမ ၉၁၃ ဒေါ်လာသန်း၊ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ၆၂၂၀ဝ ဒသမ ၅၉၈ တန်၊ တန်ဖိုး ၁၁၁ ဒသမ ၃၆၂ ဒေါ်လာသန်း၊ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ် (Mini Budget) တွင် ၄၁၉၆ ဒသမ ၈၅ တန်၊ တန်ဖိုး ၇ ဒသမ ၁၁ ဒေါ်လာသန်း၊ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် (စက်တင်ဘာလအထိ) တွင် ၃၆၇၀ ဒသမ ၇၅ တန်၊ တန်ဖိုး ၆ ဒသမ ဝ၁၆ ဒေါ်လာ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း စာရင်းများအရ သိရှိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရနှင့် ဘင်္ဂလား ဒေ့ရှ်နိုင်ငံ အစိုးရတို့အကြား G to G MoUအရ မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါး အသင်းချုပ်အား စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ တာဝန် ပေးချက်
အရ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ ကုမ္ပဏီ ၄၈ ခုမှ ဆန်တန်ချိန် နှစ်သိန်း ကျော်ကို စာချုပ်ချုပ်ဆို ရောင်းချသွား မည် ဖြစ်သည်။ထိုသို့ ဆန်တင်ပို့
ရောင်းချရာ တွင် ကုန်ဝယ်သူဘက်မှ Third Party Inspection Team အနေနှင့် SGS ကို ငှားရမ်းသုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ ကုန်ရောင်း ချသူဘက်မှ ဆန်တင်ပို့ရောင်းချသည့် လုပ်ငန်း