Background
၂၀၁၈-၂၀၁၉ တွင်တောင်ငူခရိုင်အတွင်း၌ ဧည့်မထမိုး(စပါး)ဈေးနှုန်းအတက်အကျ ပုံမှန်သာရှိနေကြောင်း၊ ယခင် သီတင်းပတ်က ဧည့်မထမိုး (စပါး) တင်း ၁၀ဝလျှင် ကျပ် ၅၁၀ဝဝဝ မှ ယခုသီတင်းပတ်တွင် ကျပ် ၅၃၀ဝဝဝ ခန့်ရှိ၍ ကျပ် ၅၀ဝ၀ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာပြီး စပါးအသစ်အရောင်းအဝယ်အေးနေကြောင်း သိရပါသည်။ဆန်ဈေးနှုန်းမှာလည်း ယခင်သီတင်းတစ်ပတ်က ဆန်တစ်အိတ်လျှင် (ဧည့်မထ) အသစ် ကျပ် ၁၉၅၀ဝ မှ ယခု သီတင်း တစ်ပတ် မှာ ကျပ် ၂၀ဝဝဝ ရှိ၍ ကျပ် ၅၀ဝ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာကြောင်း ဆန်ကုန်သည်ပွဲစားများထံမှ စုံစမ်းသိရ ပါသည်။
စောသန်းထိုက်ကျော် (တောင်ငူ)
ယခုတစ်ပတ် ရန်ကုန်ဆန်ဈေးကွက်မှာ ဆန်ချောရော ဆန်ကြမ်းပါ အသစ်များထပ်မံဝင်ရောက်လာတဲ့အတွက် ဆန် သစ်များဈေးကျကြောင်း ရန်ကုန်မြို့ ဝါးတန်းဆန်ကုန်စည်ဒိုင် မှ သိရပါတယ်။ ကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ ဆန်လက်ကားဈေးနှုန်းများ အရ ပေါ်ဆန်းဆန်အဟောင်းများဖြစ်တဲ့ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းဆန် ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၂၀ဝ၀ နဲ့ လတ်စတစ်အိတ်ကျပ်၅၁၀ဝဝ၊ ပုသိမ်၊ မြောင်းမြပေါ်ဆန်းဆန်ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၆၀ဝ၀ နဲ့လတ်စတစ်အိတ် ကျပ် ၅၄၀ဝဝ၊ ကျိုက်လတ်ပေါ်ဆန်းဆန် ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၀ဝဝဝ နဲ့ လတ်စတစ်အိတ်ကျပ်၄၉၀ဝ၀ နဲ့ဈေးငြိမ်နေပြီး ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်တစ်အိတ်ကျပ် ၆၂၀ဝ၀ - ကျပ် ၆၄၀ဝ၀ ရှိပြီး တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၀ဝ၀ ခန့် ဈေးတက် ကြောင်း သိရပါတယ်။ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်က လူ
အဆိုပါပြပွဲကို မြန်မာနိုင်ငံ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (MGMA) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ ချည်မျှင် နှင့် အထည်အလိပ် လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်း (MTMA) တို့ ပူးပေါင်းကျင်းပ ခြင်းဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ ချည်မျှင်နှင့် အထည် အလိပ်ဆိုင်ရာ နည်းပညာအသစ် များ၊ ဖြတ်စက်များ၊ စက်ချုပ်စက်များ၊ ပုံနှိပ်စက်များ၊ ပန်းထိုးစက်များ၊ ဖိစက် များ၊ ချည်ခင်၊ ကြိုးလွန်းများကို ပြသ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။"MTG အနေနဲ့ ပြည်တွင်းဈေး ကွက်အတွက် ကောင်းမွန်စွာချိတ်ဆက် နိုင်ဖို့နဲ့ ထိရောက်သော ဆက်သွယ်ရေး ပလက်ဖောင်းကို တည်ဆောက်လိုပါ တယ်။ အဲဒါကြောငTAJIMA, MGMA နဲ့MTMA ရဲ့ စီစဉ်သူတွေနဲ့ ပူးတွဲအား ထုတ်ပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့တာပါ။ ဒီပွ
ပြည်ပဲဈေးကွက်မှာ ယခုတစ်ပတ်အတွင်း မတ်ပဲသီးနှံဈေးပိုရလာသလို ပဲစင်းငုံသီးနှံကလည်း ယခင်တစ်ပတ်ထက် အနည်းငယ်ဈေးပိုရလာခဲ့တာကို တွေ့ ရပါတယ်။ လက်ကျန်ပဲများရှိသော်လည်း ရန်ကုန်ဝယ်လက် ဝယ်လိုအား အပေါ် မူတည်၍ ရောင်းချခဲ့ကြရတာကြောင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်သည့်ရက်တွင် အိတ် ၃၀ဝ-၄၀ဝ အထိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး နေ့စဉ်အဝယ်မရှိဘဲ ရက်ခြားအရောင်း အဝယ်ဖြစ်နေခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဈေးကွက်အတွင်း အခြားပဲအားလုံးထက် လျော့နည်းခဲ့ကာ တစ်တင်း ကျပ် ၁၄၀ဝ၀ ဖြင့် ဈေးအနိမ့်ဆုံးရခဲ့လို့ ယခုနှစ်အတွင်း တစ်နှစ်တာလုံး ဈေးအေးခဲ့တဲ့ သီးနှံဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။
ခင်ဆွေဝင်း
ယခုတစ်ပတ် ရန်ကုန်ဆန်ဈေးကွက်မှာ အရောင်းအဝယ်အေးတဲ့အတွက် ဆန်ချောဈေးငြိမ်နေပြီး ဆန်ကြမ်း ဈေးအကျဘက်ရောက်နေကြောင်း ဝါးတန်းဆန်ဈေးကွက်မှ သိရပါတယ်။ ဝါးတန်းကုန်စည်ဒိုင်ရဲ့ ဆန်လက်ကားဈေးနှုန်း များအရ ဖျာပုံပေါ်ဆန်းထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၂၀ဝ၀ နဲ့ လတ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၁၀ဝဝ၊ ပုသိမ်၊ မြောင်းမြပေါ်ဆန်း ဆန်ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၆၀ဝ၀ နဲ့ လတ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၄၀ဝဝ၊ ကျိုက်လတ်ပေါ် ဆန်းဆန်ထိပ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၅၀ဝဝဝနဲ့လတ်စတစ်အိတ်ကျပ် ၄၉၀ဝဝ၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်းဆန်တစ်အိတ်ကျပ် ၆၁၀ဝ၀ - ၆၃၀ဝဝ၊ ပေါ်ဆန်း(ရှယ်) တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၅၀ဝဝဝ - ၅၃၀ဝ၀ ရှိပြီး ယခင်တစ်ပ တ်ဈေးအတိုင်း အပြောင်းအလဲမရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ယခု တစ်ပတ်မှာ ဆန်အဝင်နည်းသလိ
အောက်တိုဘာ ၆ ရက်မှ ၁၂ ရက်အထိ ရက်သတ္တပတ် အတွင်း မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၂၄၃ သန်း တန်ဖိုးရှိ ဆန်နဲ့ ကောက်ညှင်းဆန် တန်ချိန် ၆၃၉၀ ခန့်တင်ပို့ ခဲ့ကြောင်း သိရပါ တယ်။မူဆယ်(၁၀၅)မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ တင်ပို့မှုမှာ ဧည့်မထဆန် တန်ချိန် ၅၈၂၀ကျော်နဲ့ ကောက်ညှင်းဆန် တန်ချိန် ၁၀ဝ၊ ချင်းရွှေဟော်ကုန်သွယ်ရေး စခန်းမှ ဧည့်မထ ဆန် ၁၆၇ တန်နဲ့ ငစိန်ဆန် တန် ချိန် ၃၀ဝ၊ လွယ်ဂျယ်ကုန်သွယ် ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထဆန် ၂ တန်ကျော် တင်ပို့ခဲ့တာဖြစ် ကြောင်းနဲ့ ယခုတစ်ပတ်မှာ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မှ ဆန်တင်ပို့မှုမရှိကြောင်းသိရပါတယ်။ နယ်စပ်စခန်းများမှ ယခုတစ်ပတ် ဆန်တင်ပို့မှု
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ သို့မဟုတ် ကုမ္ပဏီများသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင်ရှိသော စီးပွားရေးတိုးတက်မှု အလားအလာကောင်းများကို ရယူအသုံးချရန် စိတ်အားထက်သန်နေကြသည်။ သို့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် အရှေ့ တောင်အာရှဒေသတွင် လုပ်ငန်းတိုးချဲ့ရန်အတွက် အဓိကအခက်အခဲ(၃)မျိုးကို ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ပထမအချက်မှာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း နှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အဟန့်အတားများ (Rules and regulatory barriers) ကို ကျော်လွှားရန် ခက်ခဲခြင်းဖြစ်သည်။ ဒုတိယအခက်အခဲမှာ သင့်လျော်သောစီးပွားရေးလုပ်ငန်း မိတ်ဖက်များ (Business partners) ရှာဖွေရန် မလွယ်ကူခြင်း ဖြစ်သည်။ တတိယအ ချက်မှာ လုပ်ငန်းတိုးတက်မှုကို
ယခုတစ်ပတ် ပြည်ဈေးကွက်တွင် မြေပဲဆန်ဈေးမှာ လုံးဆန်(အဖြူ)ဈေးကျလာပြီး (အနီ)ဈေးအနည်းငယ်ပြန်မြင့် လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် တောင်ကုတ်ဘက်မှာ မြေပဲဆန်ဆီဆန်မှာ တစ်နေ့လျှင် အိတ် ၂၀၀ လောက်ဝင် ရောက်မှုရှိသဖြင့် ဈေးကွက်တွင် ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် လျက်ရှိပါတယ်။မိုးမြေပဲအသစ်များ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်မှုမရှိသေး လို့ အခြားနယ်မှ မြေပဲဆန်များနှင့် လှောင်မြေပဲဆန်များ ကြောင့် ပြည်ဈေးကွက်အတွင်း ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် လျက်ရှိပါတယ်။ ရခိုင်ဘက်မှ ဝင်ရောက်လာတဲ့ ဆီဆန်များကို ပြည်ပွဲရုံများတွင် လုံးဆန်နှင့်ဆီဆန်ကိုပြန်လည် ရွေးပြီးခွဲခြား ၍ ရောင်းချတာ တွေ့ရပါတယ်။ မြေပဲဆီဆန်ဈေးမှာ တစ် ပိဿာလျှင် ကျပ် ၂၂၀
ကလေးဒေသထွက်နာနတ်သီးများသည် ကျောက်ပန်းတောင်း မြို့နယ်ရှိ သစ်သီးကုန်စည်ပွဲရုံများတွင် ဝင်ရောက်လျက်ရှိရာ အညာဒေသရှိ မကွေး၊ ရေနံချောင်း၊ နတ်မောက်၊ ညောင်ဦး၊ တောင်သာ၊ နွားထိုးကြီး၊ ဆိပ်ဖြူ၊ စလင်းမြို့နယ်များမှ လက်လီဆိုင်များက ဝယ်ယူသည့်အတွက် အရောင်းသွက်နေကြောင်း သိရသည်။''အသစ်စပေါ်တာကတော့ ဇွန်လလယ်ကစတာပါ။ သကြားနာနတ် တစ်လုံးကိုကျပ် ၁၂၀၀ ရှိတယ်။ တစ်ပတ်ကို နာနတ်သီးအလုံး ၃၀၀ ပဲ ရောင်းရတာ။ ယခုတော့ နာနတ်သီး တစ်လုံးကိုကျပ် ၇၀၀ ရောင်းတယ်။ ဈေးကလည်းကျသွားတော့ အဝယ် လိုက်တာပေါ့။ တစ်ပတ်ကိုအလုံး ၈၀၀ နီးပါးရောင်းရတယ်''ဟု ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့ လက်ကားရောင်းသူတစ်ဦး ကပြောပါသည်။နာနတ်သီးတွင် ခါးပတ်နာနတ်နှင့်သကြားနာနတ်ဆို
ချင်းရွှေဟော်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမယ်သစ်ပို့ကုန်အဖြစ် ဒူးရင်းသီးကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှ စတင် တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး အရေအတွက် အားဖြင့် ၅ဒသမ၂ တန်၊ တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၆၀၉ ခန့် တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒူးရင်းသီး ပို့ကုန်လိုင်စင်ဈေးမှာ တစ်တန်လျှင် ၁၂၇၁ အမေရိကန် ဒေါ်လာဖြစ်ပါတယ်။ ဒူးရင်းသီးကို ပြည်တွင်းမှာ တစ်တန်ကို ကျပ် ၁၁ သိန်းခန့်ဝယ်ယူရပြီး တစ်ဖက်တရုတ်နိုင်ငံမှာ တစ်တန်ကို ကျပ် ၃၅ သိန်းခန့် ဈေးရရှိကာ တရုတ်နိုင်ငံ ကွမ်းတုံမြို့အထိ သယ်ယူတင်ပို့ရောင်းချတယ်လို့ လည်းသိရှိရပါတယ်။ဒူးရင်းသီးဟာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာသာမက ထိုင်း၊ မလေးရှားနိုင်ငံတို့မှလည်း အများဆု