Background
အနည်းငယ်မြင့် ဟင်္သာတဆန်ဈေးအနည်းငယ်ကျဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ဆန်စပါး ဈေးကွက်မှာ ဧပြီလ ပထမပတ် တွင် ဖျာပုံ၊ ဘိုကလေး၊ ကျိုက်လတ်၊ဒေးဒရဲမြို့နယ်များ၌ ဒေသတွင်းအရောင်းအဝယ်သွက်မှု အပေါ် မူတည်၍ မိုးဧည့်မထဆန်များအဝယ်လိုက်လာပြီး၊ စပါးဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုမရှိဘဲ ဆန်ဈေးအနည်းငယ်မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ မတ်လနောက်ဆုံးပတ်နှင့် ဧပြီလပထမပတ်အတွင်း မိုးဧည့်မထစပါး ၄၆ပေါင် တင်း ၁၀၀ ကို ကျပ် ၅၆၀၀၀၀ မှ ကျပ် ၅၇၀၀၀၀ နှင့် ယခုလက်ရှိအချိန်မှာလည်း စပါးဈေးနှုန်းပြောင်းလဲမှုမရှိကြောင်းသိရ သည်။ ယခင် မိုးဧည့်မထ ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ကျပ် ၂၄၀၀၀ မှ ကျပ်၂၅၀၀၀ မှ ယခု ကျပ် ၂၅၀၀၀ မှ ကျပ် ၂၆၀၀၀ ဖြစ်သွားပြီး ဆန်တစ်အိတ်က
မတ်လ ၁၇ရက်မှ ၂၃ရက်အထိ ကာလအတွင်း မြန်မာ- တရုတ်နယ်စပ်ရှိ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၄ ဒသမ ၄၆၉ သန်းတန်ဖိုးရှိ ဆန်နဲ့ကောက်ညှင်း ဆန်တန်ချိန် ၃၈၅၅၀ တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ်။ မူဆယ် (၁၀၅) မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ဧည့်မထဆန် တန်ချိန် ၂၉၄၆၀၊ ကောက် ညှင်းဆန် ၆၄ တန်၊ လွယ်ဂျယ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထ ဆန် ၈၇၉၃တန်နဲ့ ချင်းရွှေဟော်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ငစိန်ဆန် ၂၃၃ တန် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိ မောင်တောကုန်သွယ် ရေးစခန်း မှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုည ဒသမ ၄၇၆ သန်းတန် ဖိုးရှိ ဧည့်မထဆန် ၁၂၆၁တန်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ယခင်တစ်ပတ်က မြန်မာ-တရုတ်နဲ့ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ် စပ်နှစ်ခုမှ ဆန်တင်ပို့မှ
မတ် ၁၀ ရက်မှ ၁၆ ရက်အထိ သီတင်းပတ်အတွင်း မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ရှိ မူဆယ် (၁၀၅)မိုင် ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှတစ်ဆင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သုညဒသမ ၄၁၀သန်းတန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်နီ ၉၃၃ တန် တင်ပို့ခဲ့ရာ ယခင်တစ်ပတ်ကတင်ပို့ ခဲ့တဲ့ တန် ၅၁၀ နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပါက ၄၂၃ တန် ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ယခုတစ်ပတ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ကြက်သွန်နီ တင်ပို့မှု မရှိဘဲ မြန်မာ-အိန္ဒိယနယ်စပ်ရှိ တမူးကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀၀၈ တန်ဖိုးရှိ ကြက်သွန်ဖြူနှစ်တန်ကို အိန္ဒိယ နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ယခင်နှစ်က ကြက်သွန်တစ်ပိဿာလျှင် ပျမ်းမျှ ကျပ် ၃၅၀ ဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရပြီး ယခုနှစ် ကျပ် ၇၀၀ကျော်အထိ ဈေးရနေ ပေမယ့် ပျ
မတ်လ တတိယပတ် ပြည်ပဲမျိုးစုံ ဈေးကွက်မှာ ဆောင်းပဲသီးနှံမျိုးစုံဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိရာမတ်ပဲ၊ ပဲကြီးနှင့်ကုလားပဲသီးနှံများမှာ အရောင်းအဝယ်အသွက် ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီးပဲတီစိမ်းသီးနှံမှာရက်ခြား သာရောင်းဝယ် မှုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ပဲစင်းငုံသီးနှံကတော့ ပြည်အနီးတစ်ဝိုက်နယ်စုံ မှဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး အိတ်၂၀၀ကျော် နေ့စဉ် အဝင်ရှိကာ ရန်ကုန် ဝယ်လက်နေ့စဉ်အဝယ်ရှိလို့ အိတ်၂၀၀မှ၃၀၀ထိရောင်းချမှုရှိခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်း ကျပ် ၁၁၀၀၀ ဖြင့် ဈေးငြိမ်နေခဲ့လို့ ပဲဈေးကွက်အတွင်း မှာလည်း ဈေးအနိမ့်ဆုံးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သီးနှံဖြစ်ခဲ့ပါ တယ်။မတ်ပဲသီးနှံကတော့ ပန်းတောင်း၊ ကံမ၊ ပေါင်းတလည်၊ ပေ
မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်နဲ့ မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ် ရှိ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ မတ်လ ၁၀ ရက်မှ ၁၆ ရက်အထိ သီတင်းပတ်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃ ဒသမ ၀၃၇ သန်းတန်ဖိုးရှိ ဧည့်မထဆန်နဲ့ ငစိန်ဆန် ၃၄၈၂၂ တန်ကျော် တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာတရုတ်နယ်စပ်မှတင်ပို့မှုများမှာမူဆယ်(၁၀၅)မိုင်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှ ဧည့်မထဆန်တန်ချိန် ၂၅၁၆၀နဲ့ ငစိန်ဆန် ၂၉၂ တန်ကျော်၊ လွယ်ဂျယ်ကုန်သွယ် ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထဆန် ၇၃၆၂ တန်ကျော်၊ ချင်းရွှေဟော် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှငစိန်ဆန်၂၃၂တန်ကျော်၊ကန်ပိုက်တီကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထဆန်တန်ချိန် ၃၀ တင်ပို့ခဲ့ပါ တယ် မြန်မာဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ရှိစစ်တွေ ကုန်သွယ်ရေးစခန်းမှ ဧည့်မထ ဆန်တန်ချိန်၅၆၀၊မောင်
မြန်မာ့ဆန်စပါး ပြည်ပတင်ပို့မှုသမိုင်း
ဟောင်ကောင် ကုန်သွယ်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ (HKTDC) မှ Deputy Executive Director ဖြစ်သူ Mr.
သြစတြေးလျနိုင်ငံ၊ စိုက်ပျိုးရေး နှင့် ရေအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီးဌာန၊ အစားအသောက်နှင့် သွင်းကုန်ဌာနသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း မြန်မာ နိုင်ငံမှတင်ပို့သည့် ကွမ်းသီးခြမ်း ကုန်ပစ္စည်း(SupariHalf-BetelNut) အပေါ် တားမြစ်ခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့ တားမြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာသော ၎င်းင်းစားသောက် ကုန်အမျိုးအစားသည် သြစတြေးလျ နိုင်ငံသို့ တင်သွင်းရန် တားမြစ်ထား သည့်အပင်နှင့် အပင်ထွက်ပစ္စ ည်းအမျိုး အစားတွင်ပါဝင်နေပြီး စားသောက်ကုန်များ တင်သွင်းခြင်းဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီခြင်းမရှိသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းကွမ်းသီးခြမ်း ကုန်စည်သည် သြစတြေးလျနိုင်ငံတွင် ၂၀၀၃ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌ
မအူပင်ခရိုင်၊ ဓနုဖြူမြို့နယ်၊စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနမှ မြို့နယ်တာဝန်ခံ ဒေါ်မြစန်းနှင့် ဝန်ထမ်းများသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၇ ရက်က တမြာကျေးရွာ အုပ်စု၊ ပေါ်ဦးစုကျေးရွာရှိ တောင်သူ ဦးဟန်လင်းမောင်၏ အမယ်သစ်သီးနှံ ငါးကြီးအံဖတ် စိုက်ခင်းသို့ ကွင်းဆင်း လေ့လာခဲ့သည်။ ဓနုဖြူမြို့နယ်၊ တမြာ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ပေါ်ဦးစု ကျေးရွာတွင် ငါးကြီးအံဖတ်မျိုး တစ်ပြည်လျှင် တစ်သောင်းနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူ စိုက်ပျိုးပြီး မြေပြင်ခ၊ မျိုးဖိုး၊ ရေတင်ဆီဖိုးနှင့် သွင်း အားစုဖိုး စုစုပေါင်းကျပ် နှစ်သိန်းရှစ် သောင်း ကုန်ကျမှုရှိကြောင်းနှင့် စိုက်ပျိုး ချိန်မှာ ဆယ်လခန့်ကြာမြင့်ပြီး တစ်ဧက လျှင် ဆယ်တင်းခန့်ထွက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ထွက်ရှိလာ
စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ကုန်သွယ်ရေးဦးစီး ဌာနမှ ကုန်သွယ်မှုတိုးတက်စေရန်ရည်ရွယ်၍ တစ်ဖက်နိုင်ငံတွင် ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်ရှိသောRef ined Sugar များအားRe-export စနစ်နှင့် တင်သွင်း တင်ပို့ရန် ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ စတင်ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုခဲ့ပါသည်။သို့ရာတွင် အချို့သော ကုမ္ပဏီများသည်Re-export စနစ်နှင့်ဆောင်ရွက် ရမည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနှင့်အညီ သတ်မှတ်တင်သွင်းအရေအတွက်အတိုင်း ၂၀၁၇ စက်တင်ဘာလထိ အပြည့်အ၀ ပြန်လည်တင်ပို့ခြင်းမရှိကြောင်း စိစစ် ဖော်ထုတ် တွေ့ရှိရပါသည်။ အဆိုပါကုမ္ပဏီများအား ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားစာရင်းကိုက်ညှိရှင်းလင်းရန် အသိပေးအကြောင်း ကြားခဲ့ပြီး